NIEUWE
l 18T5
Woensilafr 24 Angnstns 1892.
tyeJairgiig
Geestelijke Volkstribunen.
BÜÏTENLA^ D.
Het laatste feestmaal van den
Markies.
B1 IRLEMSCIi E flOEIRAIT.
ABONNEMENTSPBIJS
Pei 8 maandeu voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,08
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUEBAII: St. Janstraat Haarlem.
MMÜrmsri
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters warden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiëu worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en V r g d a g-a vond voor 6 nui ingewacht.
Uitgevers: KüPPEBS li AUREY.
I.
Zooals men weet werd Rome in den be-
Rinne door Koningen geregeerd, van wie
Romulug, de stichter der stad, de eerste en
larqinujUg Superbus de laatste wa». Onder
'Rn zesden Koning, Servius Tullins, oüt-
*iogen de Plebejer», de middenstand of het
oigenljjke volk, die geene politieke rechten
balden en zelfs niet met Patricër» moch
ten huwen, na vele vergeefsche pogingen
eindelyk ouder andere gunsten ook het recht
z°ogenaamde Volkstribunen te kieken, die
belangen van het volk in den Senaat
hadden te behartigen. Het ambt van Volks
tribuun werd dikwerf bekleed door hoogst-
verdiengttlgke mannen.
Hoe hard de Plebejers werden behandeld
hljjkt daaruit, dat men telkens beloofde aan
hanne "klachten gehoor te verleenen wan
eer een oorlog moest plaats hebben. Werd
h0 vjjand met de hulp der Plebejers ge
lagen, dan werd er aan de belofte niet
Heer gedacht. Met het oog op zulk een
feit kan men nagaan hoe noodzakelijk in
Rome het ambt der Volkstribunen was en
welk een moed er toe behoorde, dit ambt
bot heil en welraart van het volk waar te
temen.
Wel zjjn er in het onde Rome Volkstri
bunen geweest, die, geljjk de beide broeders
Tiberius en Cajus Grachus, den goeden wil
oo den moed hadden, voor de rechten en de
oiachen van het volk op te komen en zonder
Weeg voor den dood hunne vooratellen ten
Runste van het volk wisten door te voeren.
Maar de mannen van deze soort stierven
*0 Rome langzamerhand uit, gelijk ook de
burgerdeugden tegen het einde der republiek
uit Rome verdweneü. Juist in een tjjd,
toen het volk tegtn de tirannen, die onder
don naam van Keizers zjjne rech'en en zijne
oer met voeten traden,een Volkstribuun aller-
"oodigst had, waren de Volkstribunen ver
dwenen. In een tyd dat een momter, als
Caligula, die de voor de dierengevechten b -
'temde wilde beesten, omdat het voeder te
duur was, met menschenvleesch voederde,
die, voorname personen, welke iets over
zïjne schouwspelen hadden gezegd in de
booien derwilde beesten liet werpeD, anderen
Rot doorzagen en die bg dierengevech-
ton de eersten de besten uit de toeschou
wers liet grijpen en ze ten prooi der dieren
8uf, na hen eerst de tong te hebben laten
uitrukken opdat zjj niet konden schreeuwen,
juist in zulk eene periode was er geen Volks
tribuun te vinden, die voor den tiran durfde
te verschijnen om hem zgne hemeltergende
misdaden onder het oog te brengen.
Eerst in het Christendom zien wy weder-
urn Volkstribunen, die, uit vrijen wil, voor
bet volk opkwameD, als het over zjjne
toachthebbers had te klagen, als het mis
handeld werd en zgne rechten zag geschon
den. De geschiedenis der Kerk weet van
tiet weinigen dusdanige Volkstribunen te
FEUILLETON.
"Mjjdheer toekent het oude slot af? Ik zou
daar weinig lust toe gevoelen. Ik heb een aftchuw
T*n die ruïnen.//
Ik stond op en keerde mjj tot den spreker;
het
was een grjjze, stokoude boer met vriende-
hike oogen wien men het kon aanzien, dat hjj
®°d dankte een zoo hoogen ouderdom te hebben
bereikt.
'/Zoo, vadsrtja, bob ge iets tegen het kasteel?,/
Woeg ik, terwjjl ik hem met belangstelling be-
'chouwde, //wat weet ge er mij van te vertellen?''
//Alles,// sprak hjj op overtuigenden toon, die
dwong penseel en palet ter zjjde te leggen
«u hem geheel mijne amdaeht to schenken. „Ik
heb het slot iu al zijn luister gekend en ik be
tond mjj iu zjjne nabjjheid toen het tot een puin
hoop Werd; dit zal ongeveer 70 jaar geleden
'ÏJu. Zoo ge verkiest, zal ik u zijne geschiedenis
▼erhalen.//
Zonder mjjn antwoord af te wachten zette de
verhalen, dia zonder vrees de machtige
heerschers aan de waarheid herinnerden,
dat de machthebbers hunne plichten en de
volken hunne rechten hebben. Deze chris
telijke Volkstribunen verdienen hot, dat
huane namen bskend worden gemaakt en
wy zullen er daarom minstens eenigen uit
het groote aantal nemen eu ons door de
geschiedenis laten verhalen, hoe zij voor het
volk gestreden hebben en als het noodig
was tegen de onderdrukkers zgn opgetreden.
In do tweede helft van do vierde eeuw
werd de H. Ambrosius tegen zgn wil, op
den aai trbisachoppel ijken zetel verheven.
Vroeger was hij een hooggeplaatst keizerlgk
ambtenaar geweest, die zich de aohting en
de liefde van het volk in hooge mate had
verworven.
In denzelfden tyd zat Keizer Theodosins
op den troon van het Oost-Romeinsche Kei
zerrijk. Hjj was een dapper soldaat, een
u tuemend veldheer, een voortreffelijk vorst
en, wat het voornaamste is, een goed Chris
ten. Van nature was hjj driftig, maar hjj
had geleerd zich te beheerschen en gaarne
to vergeven als men hem had beleedigd.
Zulks hadden de iuwoners vau Antiochië
ondervonden, die hem innig hadden gegriefd.
Hjj wilde de stad laten tuchtigen, doch hjj
veranderde van plan toen men hem vergiffe
nis vroeg, ging zelf de stad bezoeken en werd
met luid gejubel ontvangen.
Twee jaar later werd hg door de inwo
ners van Thesaalonica zeer beleedigd. De
keizerljjke Commandant dier stad werd ver
moord, de keizerlijke ambtenaren mishan
deld, gesteenigd en door de straten gesleurd.
Onmiddellijk gaf Theodosius bevel, dat een
aantal burgers tot straf voor de gepleegde
misdaden en als een afschrikwekkend voor
beeld zouden ter dood worden gebracht.
Ook thans zou hjj vergevensgezind zgn ge-
weest, hadden niet hooggeplaatste ambte
naren bg hem aangedrongen om een voor
beeld te stellen opdat de lust tot beleediging
der Keizerlijke Majesteit bjj het volk zou
verdwijnen. Door zulke inblazingen opge
hitst, gaf hg bevel dat een aantal burgers
moesten sterven. Dat bevel werd echter op
eene wjjze uitgevoerd, dat er een ontzettend
bloedbad in Thessalonica werd aangericht;
7000 menschen werden er vermoord.
Nauweljjks was de mare van dezen vree-
seiijken moord in Italië verspreid of Aarts
bisschop Ambrosius van Milaan richtte een
schrjjven aau den Keizer, waarin hjj ham
de ontzettende misdaad voor oogen hield en
hem tot berouw en boete aanmaande. Hy
maakte er hem opmerkzaam op, dat hij de
kerkeljjke godsdienstoefeningen niet meer
mocht bjjwouen, alvorens hij wegens zjjne
misdaden was vrijgesproken. Dit schrijven
maakte op den Keizer een diepen indruk,
hg toonde berouw over het misbruik zjjeer
macht en schaamde zich niet als christeljjk
vorst openbare boete doen. Hjj nam acht
maanden lang plaats in de rjj der openbare
boetelingen totdat bg de absolutie ontving
oude man zich naast mjj neder en ving aldus
""/Ik kan mij nog zeer goed den tijd herinneren
die de groote Eranscha revolntie voorafging;
toen handelden de edellieden geheel naar wille
keur en God weet welk een ondraaglijk juk de
arme pachters drukte.
Onze genadige gebieder, die in het jaar 1789
het slot daarboven bewoonde was een geweten
loos menseh, die niets van God wilde weten en
ook door Hem verlaten scheen. Niets was bjj
machte hem vrees in te boezemen, de ijskoude
kalmte van zjjn geLat een oogenblik to verstoren,
hij ging er fier op dat het //cauanl-//zooals hjj
ons noemde, voor hem sidderde en waarlgk daartoe
hadden wjj allen grond want geen onzer, die van
daag onder duizend aogsten met vrouw en kinderen
zjj'n droevig dagwerk verrichtte, mocht zteh ver
zekerd houden nog morgen iets op de wereld
te bczitteu, ja nog in leven te zjjn. Dat waren
schrikkelijke tjjden.
In de lette van 1789 werd de Markies op
gevoelige wjjz8 door de hand des Heeren getrof
fen. Zjjn eenige zoon stierf in een tweegevecht.
Hoe pijnlijk dit verlies van zjjn erfgenaam voor
den Markies ook was, hij vermeed zorgvuldig
en wederom tot de tafel des Heeren werd
toegelaten. Toen was ook het volk wederom
met zgn Keizer verzoend en steeds bleef
het den moedigen Volkstribuun dankbaar,
die voor da rechten des volks was opgeko
men en den Keizer aan diens plichten had
herinnerd.
De H. Sabbas, een hooggeacht Monnik
in Palestina, werd door den Patriarch Elias
van Jeruzalem naar den Griekschen Keizer
Anastasius te Constantiuopel gezoudeu om
de Katholieken tegen de dwaalleer te ver
dedigen. De 70jarige grjjsaard nam deze
zending ter liefde Gods op zich. Toen hjj
iu het paleis van den Keizer aankwam,
stond deze van zijn troon op, giog hem
tegemoet eu beloofde hem aan al zgne ver
zoeken te voldoen. Sabbas vroeg slechts dat
de Keizer dan vrede aaa de Kerk zou geven
en dat hg hare bedienaren niet meer zou
vervolgen. Daarop bood de Keizer hem dui
zend goudstukken, doch Sabbas weigerde ze
aan te nemen: «Mijne Monniken hebben
geen geld noodig, bnn erfdeel is God, maar,
zoo ging hjj voort, de heilige stad wordt
zwaar geteisterd door de Sarazeneu. Gjj,
Keizer, moet hulp verRenen!» En onmiddel
lijk gaf de Keizer bevel, dat het volk geene
belasting behoefde te betalen. Diep betreurd
door het gausche volk overleed Sabbas in
532. Hg had getoond, dat ook onder het
Ordeskleed een warm hart kan kloppen voor
het welzjju van het volk. Slot volgt.)
In vele Duitsche liberale bladea ait zich
de vrees, dat het besluit des Keizers tegen
de invoering van een twee-jarigen dieusttjjd
in het leger, niet zal blijken in zich te
sluiten dat de jaarljjksche begrooting voor
oorlog niet meer zal verhoogd worden. Iu
verband daarmede vallen zij Oaprivi aan en
drjjven den spot met hem; rebcR heett Ca-
privi zoo zeggen zjj zich verbonden
eene vermindering van den dienstplicht te
bewerkstelligen, en nu moet hjj toonen, of
bg liever zgn entslag neemt als Rijkskanse
lier of op bevel des Keizers, gehoorzaam
als een onderofficier, de door Z. M. bevolen
zwenking maakt.
Ouk den Minister van financiën vallen de
liberale bladen telkens aan. Hem wordt ge
zegd, dat mea zonder de concessie van den
tweejarigen diensttjjd in geen nieuwe uit
gaven voor oorlog zal toestemmen, zoodat
zgne ontwerpen van belasting-hervorming
overbodig zgn, daar zg toch slechts ver-
hoogiug der belastingen bedoelden.
Daareutegen zgn er staatkundige kriDgen,
waarin men verneemt, dat de Keizer juist
daarom van de diep iugrjjpende militaire
veranderingen, waaronder die van den twee
jarigen diensttijd, heeft afgezien, ten einde
aauMiquel de invoering van zgne belastings-
plannen gemakkelijker te maken en groote
parlementaire schokken in de eerstvolgende
zitting te vermijden.
aansjjue omgeving zjjne smart mede te deelen;
sinds dien dag kwam de naam van zjjn kind niet
meer over zjjne lippen.
Eenige maanden later gewerd ons de tjjding
van de bestorming der Bastille en alle soldaten
der naburige garnizoensplaatsen gingen tot de
zjjde der republikeinen over. Dat onze boeren
zich met hen vereenigden, kan meD hun licht
vergeven; zjj zagen hierin eene goede gelegenheid
om zich aan de hoertchappjj van hnn gebieder
te onttrekken en zoo mogelijk hem voor zjjne
tirannie duur te doen boeten. Dit viel hun lichter
dan zjj ia het begin durfden hopen, want de
trotsche man werd in den nood door al zjjne vrien
den verlaten; slechts een paar dienaars bleven
hem trouw.
Toen wij na korten tgd vernamen dat de natio
nale vergadering alle rechten en privilegiën van
den adel had afgeschaft cd hunne macht geheel
en al had gefnuikt, stonden onze boeren als een
man op en besloten het kasteel van Queensnoy
tot den grond te verdelgën en den ouden wolf
op het Marktveld onder de guillotine te sleepen.
Mjj dunkt ik zie hem nog uit het dorp trek
ken; ik volgde de benden op den voet, want ik
was zeer nieuwsgierig te zien wat er zou gebeu
Men wil dat de «Müuchener Allge-
rneine Zeituug» voortaan ook te Berljjn en
Frankfort aan den Main zal verschgnen,
met bet doel propaganda te maken voor de
politiek vau Prins Von Bismarck.
De hitte in sommige steden van Duitsch-
laud moet dezer dagea buitengewoon zgn
geweest. Verscheidene personen zoaden
bijv. te Mannheim aan de gevolgen daarvan
zgn overleden.
Ook iu de hoofdstad was de hitte bgna
oudrageijjk.
De Keizer deed van Potsdam uit door een
adjudant den waarnemendea Burgemeester
per telegraaf verzoeken, tot nader order de
scholen des middags te sluiten. Aau 's Kei
zers verzoek werd voldaan.
Zaterdag-middag te vjjf aren wees de
thermometer 32 graden Celsius in da scha
duw.
Wegens de hitte zgn de fabrieken van
munitiën te Spandau gesloten.
De Frausche Minister van bnitenland-
sche zakeu heeft aan alle Consuls in de
Vereenigde Staten het verzoek gericht,
nauwkeurig acht te geven, of Francis en
Meunier, de daders van den dynamietaan-
8lag op deu restaurant-Very, ook den voet
zetten op Amerikaanschen bodem.
Ook uit tal van plaatsen in Frank-
ryk komen berichten, dat er menschen ge
storven zgn ten gevolge van cTe warmte.
Inzonderheid hebben de soldaten, die te
Laon, te Tours en in andere plaatsen ma
noeuvres deden, het hard te verduren ge
had. Te Pargs is ook veel vee, bestemd
voor het abattoir, op weg er heen gestor
ven, o. a. zgn niet minder dan 259 varkens
dood gegaaD.
Te Sarcelles (Pontoise) waren jl. Za
terdag 30 personen Igdende aan cholerine
en sedert den 7den waren er in 18 gezinnen
23 personen aaa bezweken. Te Lougjumeau
is een reservist, onderweg plotseling ziek
geworden en daar in het gemeentehuis ge
dragen, twee nur daarna overleden Ook te
Havre zgn zoovebl gevallen voorgekomen
(omtrent 12 daags, met 3 sterfgevallen), dat
de geueesheeren, onder voorzitting van den
Onder-Prefect, eene vergadering hebben ge
houden om maatregelen te beramen.
De Zuidwestkust van Wales, eene
aanzienlgke oppervlakte lauds in het Zuid
westen van Engeland, werd jl. Yrgdag
bezocht door lichte schokken van aardbeving.
Niemand ondervond letsel, hoewel meer dan
een persoon ten bedde uit werd geslingerd,
en ook werd geen belangrijke schade aan
gericht behalve aan wat potten od pannen,en
aan zenuwachtige gestellen. In den omtrek
van Swansea begreep men niet van waar
bet zwaar rommelend geluid en de trillende
beweging kwamen; men dacht niet aan
aardbeving, maar liep naar buiten en naar
den zolder om de oorzaak van het leven op
te sporen. Te Tenby werden de booten in
de rivier in hevige slingering gebracht door
het stooten van de golven, wat blgkbaar
ren. De boereD meenden dat zjj het slot in staat
ven verdediging zonden aantreffen en nit dit
oogpunt wartn zjj van stormtuigen en ladders
voorzien om de poort in te stooten of de wallen
te beklimmen.Wie beschrjjft hunne verbazing foen
zjj geen spoor van tegenweer ontmoetten. Lachend,
zonder «enig teeken van vrees, kwam de oude
Markies hen te gemoct en zeide: //Ik ben geheel
op uw bezoek voorbereid! Komt binneo!" On
der geschreeuw en spotternjj volgden zjj den slot
heer in den burchtzaal, waar een kostbaar maal
was voor hen aangericht. De Markies nam in een
grooten, met loofwerk versierden armstoel aan
het hoofd der tafel plaats en verzocht zgn gasten
met hem aan te zitten en wjja en spjjzen eere
aan te doen. Da boeren lieten zich de keurig
bereide gerechten goed smaken dronken *oo lus
tig van den wijn dat na korten tjjd de helft hunner
onder tafil lag en de matigsten bijkans niet meer
in staat waren den beker in de hand te honden.
Ik was op een boom geklommen, die zjjne takken
tot een venster van de groote zaal uitbreidde en
bjj het licht der fakkels, die bjj het aanbreken
der duisternis aan het gastmaal waren ontstoken,
kon ik alles zien wat voorviel.
Slot volgt.)
