NIEUWE
I
1878
Woensfl&g 31 Aognstns 189Z.
De waarborgenwet.
BUITENLAND.
17ét Jairgiift
Pex 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1;80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
B TT R E A XT: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels .30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woenadag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uui ingewacht.
Uitgever»; KSPPBR8 k LA U R E I.
Nadat het souvereine gepeupel te Rome
de Katholieken onder bedreigiug van stok
slagen verboden heeft Christophorus Colum
bus als een trouwen zoon der Katholieke
Kerk te vereeren, heeft nu onlangs eene
vergadering van gedelegeerden uit democra
tische vereenigingen in de eeuwige stad be
sloten om de agitatie voor de opheffiag der
Waarborgenwet te doen htrleven. En dan
verwondert een zich, wanneer de Katholie
ken van den gaas^hen aardbodem een waar
borg van de geestelyke onafhankelijkheid des
Heiligen Vaders slechts in het teruggeven
van zjjue hem ontstolen Staten kunueu zien.
Wjj zeggen vooraf, dat wjj de waarbor
genwet als misdruk beschouwen. Eene mo
gendheid, die niet geaarzeld heeft door over
schrijding der Romeinsche grenzen plechtig
gesloten volksrechterlijke verdragen te schen-
dm, bekommert zich nog minder om eene
waarborgenwet, welke zjj zelf heeft uitge
vaardigd. Immers wat voor jaren werd be-
Bloten,kan door een enkel besluitderRegeering
worden ingetrokken. De waarborgenwet
heeft dus geene beteekenis. De grief is en
bljjft, dat een verregaande roof is gepleegd
en dat die roof door de mogendheden he
laas! is toegelaten, ja zelfs gosdgekeurd,
niettegenitaar.de de Kerkeljjke Staat door de
mogendheden op het Weaner congres is
arkend en gegarandeerd. Er werd zelfs geen
protest aangeteekend eu dat waren de mo
gendheden, die aan het congres hebben deel
genomen, toch verplicht. Waren hare eigene
toestanden momenteel niet al te gunstig, zjj
hadden door een protest zich het reeht, dat
zjj bezaten, tot een gunstiger tjjdstip en
betere omstandigheden kunnen doen voor
behouden.
Men zegt nu wel: wanneer de mogendheden
ten gunste van het herst 1 des Kerkelyken
Staats willen optreden, dan kunnen zjj dat
ook zonder zulk een protest doen. Eu dat,is
feitelyk ook waar.Zoowel alsVictor Emanuel
indertijd een inval deed in het Romeinsche
gebied, evengoed kan Fraokryk, Oostenrjjk
of welke mogendheid ook, altjjd op het Ita-
liaansche grondgebied eene invasie doen en
evengoed als de mogendheden die het con-
gresbe sluit hebben onderteekend, de overwel
diging van de Pauselyke Staten stilzwijgend
hebben laten begaan, even goed kunnen die
zelfde mogendheden en alle andere, ondanks
alle gesloten verdragen, in zulk een geval de
sabel in de scheede laten.
Men versta ons niet verkeerd. Wjj wen-
schen volstrekt niet zulke beginselen in het
volkenrecht van Europa op den duur te
behouden. Wy betreuren bet integendeel iu
de hoogste mate, dat zy eenmaal zjja inge
voerd en door deEuropeesche mogendheden
oogluikend werden goedgekeurd. Wjj willen
er slechts mede aanduiden waarheen zy leiden,
wjj willen aanwyzen, dat geen Staatsverdrag
meer waarde heeft, als men een gesloten
verbond, eene overeenkomst zonder eenige
gevolgen mag verbreken. Een protest moest
feuilleton.
Verhoogd.
(Vet volg.)
Na vader en zuster gekust te hebben, wordt
de levenslustige schalk door den Heer Lempers
fog tens in zjjne armen genomen en met eene
onbedwingbare opwelling van hartstochtelijkheid
aan zjjo hart gedrukt. Maar de begroeting is
toch minder onstuimig en duurt minder lang dan
gewoonlijk, want er brandt den kleinen Gustaaf
blijkbaar een gewichtig nieuws op de lippen.
Met de driftige barlistheid, die al zijne bewegin
gen kenmerkt, maakt hij zich uit zijns vaders
omhelzing los, gaat hij zjja leesboek halen, zoekt
daar een der achterste leasen in op, en leest dat
vader voor.
"Morgen krjjgen we vacantie, kerstvacantie zeg
gen de jongens, en morgen wordt ik verhoogd
•Is ik dit lezen kan, weet u, sorder éenefout!"
Dat zegt hij kortaf, helder en klaar als glas, met
het puntige en correcte, dat reeds den aanstaanden
man van zaken teekent.
Wat slaat hjj zijne mooie, groote oogen fier
het recht behoeden. Het is nimmer verstan
dig gehandeld, wanneer men verdragen, op
het volkenrecht gegrond, laat schenden,
zonder zich tegen zulk eene rechtsschennis
te verzetten.
Wanneer een plechtig gesloten staatsver
drag de integriteit van deu Kerkelyken Staat
niet kon beschermen, hoe zal dan de waar
borgenwet in staat zjjn, de integriteit van
den persoon des Pausen tegen deu wetgever
te behoeJer? De waarborgenwet is geen
staatsverdrag. Zy werd wel,door verklaringen
van de Ituliaansche Regeering vergezeld, aan
de mogendheden medegedeeld, opdat deze de
overtuiging zouden verkrygen, dat de Ita-
liaansche Regeering niet het plan had de
persoonlijke onafhankelijkheid van den Hei
ligen Vader aan te tasten.
Aangenonr n, maar niet toegegeven, dat
men daarop eene overtuiging kon vestigen,
wat hebben we aan zoo'n overtuiging? Zy,
die de macht, niet het recht hadden, de
wet te maken, hebben ook de macht haar
elk oogenblik te veranderen of op te heffen.
Maar wanneer ooit de Regeeringen zoo
goed geweest zjjn, op znlk eene wet en ver
klaring zich eene overtuiging te vormen,
dan moeten zy reeds lang begrepeo hebben,
dat deze overtuiging op eene dwaling be
rust. Want de Pauseljjke Curie heeft reeds
eene reeks gevallen geconstateerd, by welke
de Italiaausche Regeering in de praktjjk zich
om da waarborgenwet even weinig Leeft
bekommerd als om de Weener congresacte
by de overschrijding der Pauseljjke grenzen.
En wat waren de gevolgen er van? Niets.
En als men de waarborgenwet opheft, wat
gebeurt er dan? Ook niets. Want welke
gevolgen zoaeeneopheffiug hebben, wanneer
de practyk bewjjst, dat men zich by het
bestaan van de wet er toch niet aan stoort.
Voor de eigenljjke zaak zou de opheffing der
waarborgenwet, die natuurlijk door deu
Paus Dimmer werd erkend, volkomen onver
schillig zjjn. n
Doch even als de Pauselyke Curie des
niettemin de gevallen van wetsschenuis op-
teekeut en ter kennis der mogendheden
brengt, evenzoo hebben ook wy de plicht er
nota vau te nemen, wanneer men de in den
laatsten tjjd sluimerende agitatie voor de
opheffiDg van de waarborgenwet opnieuw
aanwakkert. Italië is het masker moede,
dat het sinds lang heeft gedragen; de ra
dicalen roeren zich om Italië aanleiding te
geven het masker af te leggen. Men wil
ook nit meer de vormen, welke men heeft
in acht genomen en die tegen den wil van
den wetgever een permanent getuigenis voor
de overweldiging opleverden. Men tracht
uit het geheugen te wisschen, dat men eeue
daad van geweld h eft bedreven. Immers
de annexatie vau Toscane, Parma en Modena
begint uit het geheugeu te verdwyi en en
by een volgend geslacht zal zy geheel en
al verdwenen zyn. Slechts de geschied-
schryver zal met dezelfde onverschilligheid
berichten, dat deze landen eenmaal hebben
bestaan, als by melding maakt, dat er eens
naar zjjn vader opl Wat eene zelfbewust, kracht
in de ljjnen van die moedig gekrulde lippenl
Wat eene energie in eiken trek van at nobele
gezichtje! Het hart zjjns vaders zwelgt in een
oceaan van glorie en zaligheid.
„Zoo?verhoogd? Waar kom je dan,
kerel?//
„In de tweede klas, pa!"
„Wannehi?„ ,T.
„Zoodra er weer school is, na Nieuwjast?//
„En als je de les nu eens niet kent? Zeg Guus.,,
„Dan dan Hjj haalt Zflne schouders
op en kjjkt een* lachend rond. Deze gedachte
is bljjkbaar nog niet bjj hem opgekomen. „Ik
zal haar wel kennen! Ik moet toch verhoogd
worden!" klinkt het stellig; zonder gemaaktheid
of twjjfel, als eene afgedane zaak.
Zjjn «ader zou wel voor hem willen knielen.
Ala in een heerljjk viaoen heeft hjj het succes
vaa rjjn jongen in den handel, op de Beurs in
de wereld, reeds voor oogen.
//Goed zoo! Dan moetje maat duch ig leerenl//
"Ber, help je me?"
"Neen, dat zal ik wel doen!" klinkt net haastig
en hoog, zonder het antwoord af te wachten.
een koniukrjjk Westfalen is geweest.
Evenwel, men heeft de rekening zinder
deu waard gemaakt. Zóo zal de Paus niet
uit de gedachtenis der menschen verdwjj-
nen, ook al zou het in Gods onnaspeurlyke
raadsbesluiten liggen, dat het den radicalen
zou gelukkeD, den Paus in de oogen van
de Italiaanschen Regeering tot een een
voudig onderdaan der Italiaausche Kroon
te degradeeren. In de oogen der wereld,
en niet alleeu der katholieke wereld, zal hjj
toch nog altjjd de Opvolger van Petrus
bljjven en voor ons de Stedehouder vud
CbrUtus. De man naar wiens stem 350
millioen Katholieken luisteren, moge in
staatsrechtelijk opzicht eene positie inne
men, welke dan ook, men zal steeds met
hem te rekenen hebben, en de Pausen, die
genoodzaakt werden, hunne lichamen aan
de wilde beesten prjjs te geren, overtroffen
in waardigheid, grootheid eu macht verre
weg de Romtinsche Keizers, die des arouds
niet wisten of niet den volgenden morgen
de Pretorianen hnn een opvolger zouden
geren.
Voor ons Katholieken moet iutusscheu
deze hernieuwde agitatie eene aanmoedi
ging zyn, de territoriale onafhaakelykheid,
de herstelling van den Kerkelyken Staat
zooveel wjj kunuen te bevorderen.
De Katholieke vereeoiginjen te Rome
hebben besloten ter eere van de nagedach
tenis van Christophorus Columbus een ge-
denkteeken op te richten op het Spaansche
Plein.
De Pruisische Regeering, ontevreden
dat zoovele ambtenaren boven hun stand
willen leven en zich in schulden steken,
heeft den rechtbanken aangeschreven, den
overheden van ambtenaren, beambten, ol-
derwjjzers en dergelyken dadelyk kennis te
geven, wanneer er tegen die personen ver
volgingen wegens wanbetaling worden in
gesteld, opdat de autoriteiten dan maatre
gelen kunnen nemen ten opzichte dier in-
solventen.
Een deel der Berlynsche pers spreekt
op krasse wjjze hare afkeuring uit over de
haars inziens ongenoegzame maatregelen,
waartoe de stedelyke gezondheidscommissie
heeft besloten. Er is veel gesprokeo, maar
met dat al heeft men noch voor het trans
port noch voor het onderbrengen van zie
ken, voor het geval dat de epidemie te
Beriyn uitbreekt, gezorgd, en dat de cho
lera ook zonder twjjfel de hoofdstad zal
bereiken, wordt reeds erkend. Bovendien
kan men de aankomst van vluchtelingen
nit Hamburg niet tegengaan. Aan de sta
tions tusscbeuHamburg en Berlyn zoude men
ook reeds cholera-zieken hebben opgemerkt.
Overigens wordt Beriyn wel degelijk en
zelfs op reusachtige schaal gedesinfecteerd.
Straten, pleinen en hnizen worden met
chloorkalk en karbolzunr onder politie
toezicht gereinigd.
„U?l Heeft u tjjd?"
„Ja, een uurtje wel, na tafel."
O!
De Heer Lempers is reeds rjjk beloond. Geen
liefljjker muziek voor hem, dan dat //O!" van
tjjn jongen na eene belofte of eene verrassing.
Dien avond beschjjnt de zware kristallen gas
kroon in datzelfde binnenvertrek een vertrouwe
lijk, gezellig tooneeltje. De Heer Lempers zit
aan de theetafel in zjjn gemakkeljjksten armstoel;
en half op de breede leuning aan zjjne rechterzijde
half op een kleineren stoel, rust zjjn kostbaarste
schat, zjjn heerljjke jongen, met zjjne armpjes om
sjjos vaders hals geslagen. Zij lezen en herlezen
samen, met een wederzjjdschen wedjjrer in geduld,
inspanning en volharding. Telkens weer ran meet
af: „Als-de koning-hier-in-de-stad-komt-zjjn-
de-menscben bljj-de en-vroo ljjk.-De-boomen-in-
het bosch-zjjn meest dik-en-hoog.-Er-zjjn-ve-le
soor-ten-van-boomen, iepen-ol-meu-beu-ken"
meer van dat onbewuste proza, twaalf of vjjftien
regels achtereen.
//Nu, pa?" klinkt hst in spanning, als de Heer
Lempers klokke half acht het boekje sluit.
„Het zal wel gaan, ventl Doe morgen je best
Er komen verschrikkelijke berichten nit
Hamburg. Men vond Ijjken op straat, in
booteD, in openbare loodsen. De lieden waren
geheel alleen gestorven, plotseling door de
ziekte en den dood overvallen, en zy moesten
nu zoo spoedig inogelyk begraven worden,
zonder dat er ook maar met zekerheid kon
worden uitgemaakt wie zy eigenljjk waren.
Welvareude gezinnea ontvluchten de stad;
de zaken hebben «reu voortgang, de scholen
zyn gesloteD. De Beurs wordt weinig bezocht.
De uitoefening van zaken heeft ouder dat
alles te lydeD. De epidemie neemt toe ia
weerwil van het vrjj koele weder.
De Reiclis-Anzeigcr bevat mededeelin-
gen van het Gesundheits-Amt over de cho-
lora-gevallen tot den 26sten dezer. Te Ham
burg 1028, waaronder 358 met doodeljjken
afloop; te Altoua vau den 23sten tot den
26steD 64 aangetasten, waarvan er 22 stier
ven. B veudien werden aangetast te Pmne-
berg 2, te Wandsbeck 4, waarvan een stierf,
te Altenwerder een. Deu 27sten overleed te
Wittenberg een reiziger, die op reis ziek
was geworden.
De Keizer heeft gelast, dat met het
oog op de buitengewone hitte en de dreigen
de epidemieën alle oefeningen der troepen
in het veld, voor 10 uren des ochtends moeten
giëindigd zjjn.
Z. M. heeft voorts gelast, dat hem rapport
zou worden uitgebracht over de richting,
welke de epidemie neemt. Hjj zal, in verband
daarmede, het plan zjjner reis naar het
Rjjksland wyzigen.
De manoeuvres zulleD, met het oog op
de epidemie, aauzienlyk worden verminderd.
Een algemeene biddag wordt uitgeschre
ven.
De gezondheidsraad in het departe
ment der Seine laat op koeten van de stad
Parjjs 100.000 exemplaren drukken van een
geschrift, houdende aanwjjzing vau de voor
zorgsmaatregelen tegen besmetteljjke ziek
ten. De exemplaren znllen kosteloos in de
huizen worden verspreid.
In tal van plaatsen in het zuidooste-
ljjk gedeelte van Frankrjjk zyn in den
vroegen ochtendstond van den 26steD dezer
lichte Bchokken van aardbeving waargeno
men, zooals te Clermont-Ferrand, Riom,
Vicby, Aurillac, Mende, Yalence, Lyon,
Vienne, Limoges. In sommige plaatsen
werd een paar uur na den eersten schok
een tweede gevoeld en een onderaardsch
gerommel vernomen. De meubels schudden
hebn en weer, ook het vaatwerk kwam in
bewegiug. Ongelukken zyn echter niet voor-
ge rallen. Er is zelfs, voor zoover men weet,
geen schade veroorzaakt.
Wegens het choleragevaar hebben de
Transatlantische stoomvaartmaatschappijen
in Engeland aan hare agenten op het vas
teland last gegeven, het aannemen van
landverhuizers als passagiers te weigeren.
Het heet dat zich een geval van Azia
tische chohra heeft voorgedaan in de zui-
deljjke stadswyk Lambeth te Londen. De
toestand van den ljjder heet bevredigend.
maar. En nagaat pa naa/ kantoor en Guusje naar
bed; het ia hoog tjjd!" En na een stroom van
kassen wordt hjj heen gezonden.
Met bewondering en stille verrukking heeft
BerthB, terwjjl zij haar muziekkastje ordent, het
tooueei gadegeslagen. Zóo dik is de muur niet,
of zjj kan er nog door heen zien. Wat eene
wereld van liefde hnist er toch in papa's hartl
Zon ook zjj nog eenmaal wat kruimkens mogen
garen van dien rjjk voorzienen disch?
Het weer is dien nacht omgeslagen, ten goede.
Storm- en regenvlagen hebben allengs voor kal
mer lcchtstroomen plaats gemaakt, en de flanw
benevelde winterochtendzon giet eene zee van
wazig licht over de schilderachtige torens en ge
veltoppen der hoofdstad.Nauweljjks is bjj de familie
Lempers het ontbjjt afgeloopen, eren half negen,
of onze altijd op het kookpunt staande Gnstsaf
laat de kleine schelmeid niet met vrede, voor en
al eer zjj hem geheel en al voor den tocht naar
school heeft toegerust, den rammelenden koker
niet te vergelen.
Wordt vtrvolgd.)
HA4B1EIISCHE COURAMT.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
