NIEUWE N». 1892 Zontag 2 October 1892. De Paus-Souvercin. 17i« Jiirtug BUITENLAND. ABONNEMENTSPRIJS Pei 3 maanden tooi Haarlem. f 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG BIJ RE A TT: St. Janstraat Haarlem. AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden niterljjk Maandag-, Woensdag- on V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers: KÜPPER8&LAUREY. Op eene onlangs in de eeuwige stad ge houdens Tergadering van gedelegeerden uit democratische vereenigingen werd besloten om de agitatie tot opbeffiag der waarbor- genwet te doen herleven, 't Zjjn echter niet alleen de anti-katholieke genootschappen en de vertegenwoordigers der moderne begin selen, die alles in het werk stellen om de waarborgen wet te doen verdwijnen, ook de Italiaaosche Regeering herinnert ons zoo ▼aak aan hare tronweloosheid tegenover den H. Stoel, door de willekeurige maat regelen, waarmede zjj de geheele waarbor- genwet tot eene loutere formaliteit tracht te maken. Men kan nauwelg'ks een gevoel ▼an verontwaardiging onderdrnkken wan neer men denkt aan de fraaie betaigingen, welke in 1871 en daaromtrent door den toenmaligen Minister Visconti Venosta zjjn afgelegd. «Aan den Paus,» zoo schreef bjj aan de mogendheden, «zal het karakter als souverein op alle mogeljjke wjjze worden gewaarborgd,»en het derde artikel der waar borgen wet luidde «dat de Paus het eer betoon van souverein zou ontvangen; zjja karakter van souverein en zjja voorrang boven de andere katholieke Vorsten zou hjj in den uitgebreidsten zin behouden. De Italiaausche Regeering waarborgt den Paus de onderscheiden voorrechten, hem door de katholieke mogendheden toegekend.» Wat de Italiaansche Regeering onder de souvereiniteit van den Paus verstond, heeft zjj uitvoerig aangegeven: De Paus zou vrjj zjja van elke belasting en van de jurisdictie der gerechtshoven; gelgk ieder andere Vorst zou de Paus zjjue civiele Ijjst, zjjae paleizen en residenties hebben, onatbankeljjk van het Italiaaosche Rjjk. Volgens de artikelen 1 en 2 zou de persoon van den Paus heilig en onschendbaar zij j, en elke aanslag tegen zjjn persoon, of het aansporen daarvan, ja elke openbare hoon in woorden of daden, of in de pers zon op dezelfde wijze strafbaar zjja als wanneer zjj den Koning waren aangedaan. Zjjne eigene militairen mocht de Paus houden, ter bewaking van zjja persoon en van zjjne paleizen. Da Gezanten der boitenlandsche mogendheden bjj den H. Stoel zouden dezelfde rechten en on schendbaarheid genieten, die de Gezanten der andere mogendheden bezitten. Ditzelfde geld ook van de Nuntiussen en Gezanten van den Paus. Ten einde hem de vrjjheid van verkeer met de Bisschoppen en de gan- sche katholieke wereld «zonder eenige in menging der Italiaausche Regeering» te waarborgen, zou hjj een eigen telegraaf- en postburean hebben met eigen ambtenaren; de telegrammen zouden als staatstelegram- men beschouwd worden en vrjj vau rechten zjjn. De Pauselijke couriers werden op de zelfde ljjn geplaatst met die der buitanland- «che Kabinetten. FEUILLETON. Op de galeien. Langzaam stierven in de verte de doffe klok- ketonen weg, die aan de weinige wakenden aan kondigden, dat de nacht weldra ten eiade spoedde. Nog heerschte er rust in het woelige Parijs, zelfs in de zoo bevolkte stralen van de voorstad van den Tempel; ook hier deed zich de onverbiddelijke natuurwet gelden: stilte na bedrijvigheid. Aan het niteinde van de straat zwenkte juist een reusachtig, onaanzienlijk voertuig den hoik om. Een jonkman heeft het peinzend nagestaard en nog verroert hjj zich niet, ofschoon reeds het geluid der wielen geheel is verdoofd door den afstand. 't Is een jongmensch met ernstige, mannelijke gelaatstrekken, waarop zelf een plooi van som berheid niet is te miskennen. Een blauw boe e- roen omgeeft zjjne goed ontwikkelde^gestalte. Hij is een letterzetter, die nachtdienst heeft gedaan op de drukkerjj van een ochtendblad, en zich nu naar huis begeeft. Zjjae moeder zit hem, on danks het vroege uur, met een vrooljjk gelaat aan de koffietafel te wachten. Niet als gewoonljjk komt hjj onbezorgd binnen, De gemaakte bepalingen hebben deels betrekking op den persoon des Pauses, deels op zjjne paleizen en dezer omgeving; zjj gaan alle van het standpunt uit, dat de Paus op zjjn terrein zooveel als souvereine heerscher is, en dat het Yaticaan voor de Italiaausche Regeering een haar vreemd gebied is. Dat dit in do bedoeling heeft ge legen, is duiaeljjk uit het bekende plan van Cavoar, om den Paus geheel het om muurde gedeelte der stad, de zoogenaamde Leonina, te lateu. Dit was ook het pant, waarop de Generaals Kanzier en Cadorna het bjj de overgave der stad waren eens geworden. Da Leonina had zeker 5000 in woners; daar hadden zich dan, volgens de zienswjjze van Cavour, de Congregratiëa en later ook de Kardinalen en andere aan den Paus verbonden personen kunnen vestigen. Doch waarom bleef de Paus ook, nadat hjj alles verloren had, in het oog van Cavour en Visconti Venosta souverein? Deze vraag werd ons beantwoord door den Senator Mameli, die in eene der zittingen van den SeDaat zeide: «de Pans bezit de souvereine rechten niet door de genade en goedheid van het koninkrjjk Italië; zjjue souvereiniteit is beschreven en sedert eeuwen bevestigd door de erkenning van alle mogendheden, door plechtige verdragen en door diploma tieke betrekkingen, die thans nog worden gehandhaafd. Eeue daad van geweld heeft hem van zjjn recht als souverein niet kunnen berooven.» En ditzelfde recht oemde de zelfde Visconti Venosta «meer dan interna tionaal,» men had met de waarborgen wet alleen op het oog da Regeeringen vau alle volken, die Katholieken onder zich telJea, de zekerheid te geven, dat de onafhankelijk heid van den Paus in geanea deele zon aangetast worden.Meer dan een feit is gesteld geworden, om te toonen, dat de H. Vader souverein is. Hg toch heeft zjjne eigen militairen nameljjk de Zwitsersche garde, de gendarmerie, de palatjjnsche wacht en de garde nobili. De Commandanten en officieren worden door deu Paus benoemd, zjj worden onafhankelijk van de Italiaausche Regeering aangenomen; een eigen militair gerechtshof behandelt hunne zaken. Na de bezettiog van Rome trok het bestuur dan ook de brandweer der stad onmiidelljjk terug, om dat men ervan uitging, dat de Paus op zjjn eigen gebied voor zich zelf moest zorgen. Het Vaticaan beschikt niet over een eigen kerkhof maar heeft eigen artsen om den dood te constateeren en dit wordt door de stedeljjke Regeering geëerbiedigd. De pala tjjnsche rechtbank werd eveneens door het Italiaansche gerecht erkend. Hoe klein daarom het Pauselijk gebied moge zjjn, de Pausheerscht daar als souve rein, gelgk ieder andere keizer of koning. De Regeering van Italië heeft dit in openljjke acten erkend en gewaarborgd. Daarom heb ben alle Regeeringen, die katholieke onder- onder het neuriën van een liedje, of met een opgeruimd: Hoe gaat het, moeder goed geslapen van nacht? Hjj ia kenneljjk afgetrokken en de scherpe moederblik bemerkt dat spoedig. Wat scheelt er aan, mjjn jongen? Is er iets onaangenaams voorgevallen? Och neen, moeder! Maar hoe ben je dan zoo stil, zoo geheel anders dan gewoonljjk? Om geen bepaalde reden, moedertje. Ik weet niet een somberen indruk maar het is niets het is alweer over!// En om zjjne moeder gerust te stellen, trachtte hjj te glimlachen, doch de oude vrouw wilde meer weten en vervolgde: Is zoo iets dan in staat je treurig te stem men? En dat alles om een akeligen indruk, zeg je? Ja, moeder, anders niets. Het is nu reeds de derde maal, sedert ik 's nachts werk, dat ik bjj mj'ne thuiskomst die kar ontmoet, met het vreeseljjk opschrift.-veroordeelden van de galeien." De moeder sprong op, als of eene adder haar had gestoken. Zjj hield zich echter in, en luisterde met inspanniog naar haar zoon, die doorpraatte: s/En telkens als ik dien wagen zie, gruw ik er van." danen hebben, het recht en de plicht op te komen tegen elke schending van dat recht. Op welke wjjze Italië den Paus ook dwars- boome en miekenne, Souverein bljjft hjj, al is bjj ook een gevangen Souverein, en wilde derhalve de Italiaansche Regeering van hare betrouwbaarheid een bewijs geveD, dan moest zjj alle pogingen, door wien ook ingesteld, om de agitatie tot opheffing der waarborgen wet te doen herleven, met kracht onderdrukken.Dit is niet geschied en daarom mag het raadzaam heeten de oogen op gebeurtenissen in Italië gevestigd te houden ten einde voor de Souvereiniteit van den Pans te waken,voor zjjne rechten op te komen en te trachten dat aan den Vader der Chris tenheid terug worde gegeven, wat hem een maal door het brutaal geweld werd ont nomen. Omtrent het ontwerp tot wgziging der Pruisische legerwet wordt officieus aan de Westr Zeitung geschreven, dat de invoe ring van een tweejarigen diensttgd, wan neer die tot stand komt, de diepst iagrij- pende gevolgen voor het gehsele krjjgswe- zen zal hebben. Al wat in de laatste twintig jaar nieuw is ingevoerd verzinkt daarbjj in het niet. De dienst zal aan merkel jjk meer inspanning vereischen en de eischen, aan den militair gesteld, zullen zeer veel hoo- ger worden opgevoerd. Alle diensten, die niet rechtstreeks met eenig militair doel in verband staan en waarvoor thans duizenden soldaten worden gebezigd, zullen vervallen. De twee jaren zullen zonder eenigen aftrek tot opleiding en oefeuing worden besteed. Da hervorming zal dan ook op het officiers- korps een grootan invloed hebben. Er zal meer inspanning van de officieren worden geëiecht, hetgeen tengevolge zal hebben dat oudere officieren spoediger ongeschikt voor den dienst zullen wordeu en er dns een sneller avancement zal plaats hebben. De berichtgever voegt er bjj, dat de Rjjkskanselier slechts met veel moeite den Keizer vooreen tweejarigen diensttgd heeft kunnen winnen, en er alsnu van de libe- raalgezinden mag worden verwacht, dat zij de Regeering zullen tegemoet komen en hare beweegredenen naar eisch zullen weten te waardeeren. Uit Rome wordt aan het Berliner Tageblatt gemeld, dat Z. H. de Paus door een Romeinschen Prins de Christus-orde zal doen overbrengen aan President Carnot. Volgens een bericht uit Hamburg aan de Kölnische Zeitung zjju indelaa'ste acht dagen aldaar ruim honderd personen aan typhus overleden. De inzamelingen ten behoeve der noodljjdenden te Hamburg bedragen nage noeg 2 millioen mark, die voor Altona 100,000 mark. Nog hoor ik de ruwe taal dier veroordeelden, nog sidder ik, als ik dien verwenschten gevan genbewaarder met zjja stok zie beuken op de lichamen dier ongelukkigen, roepende; „Stil, vee, of ik sla er de brokken at!" Eu dan dat vree- seljjke gillen I bet is afschuweljjk moeder, ik kan het niet helpen, maar als ik de gevangenis voorbjjga, dan denk ik wel eens: //Hier worden de menschen gestraft, maar toch niet zoo mis handeld.// Zelfs de guillotine doet mij nog denken aan menschelijke barmhartigheid, als ik haar vergeljjk met dien wagen op weg naar de galeien van Toulont O, het is maar mjn God, moeder wat deert u!" Inderdaad zjj was doodsbleek geworden, maar met ongemeens zelfbeheer<>ching stond zjj op en zeide: //Ik sliep van nacht niet al te wel en uw verhaal heeft mjj wat zenuwachtig gemaakt. Daar, het is alweer over. Ik ga naar de groenmarkt ga jij nu maar slapen, want je zult wel vermoeid zijn. Met koortsigen haast snelde zjj de deur uit, en rustte niet, voor zjj de naastbjjzjjnde kerk had bereikt. Voor het beeld der Moedermaagd wierp zjj zich neder en snikkend stamelde zjj: O gjj, die ook weet wat moedersmart is Reichardfc en Sonnenburg, veroordeel d wegens de brochure over den Heiligen Rok te Trier, zjjn tegen het vonnis in beroep gekomen. Te Frankfort a/J Main zjjn door de politie da internationale wielerwedstrjjden verboden wegens het cholera-gevaar. De Berljjnsehe Gemeenteraad heeft den Burgemeester Zeiler met 94 tegen 22 stemmen gekozea tot eersten Burgemeester. Met het doel te voorzien in den nood tö Hamburg, wordt aldaar het plan over wogen, alle inkomens boven de 600 mark voor ésn jaar te onderwerpen aan eene verdubbelde belasting, waarvan het bedrag later zon terugbetaald worden. Ten gevolge van het heerschen der cholera en de daardoor gewekte vrees, is het reizigersverkeer per exprestrein nit Duitschland naar het Oosten zóa aanzienlgk verminderd, dat deze expres-dienst geheel is gestaakt. Het stoffeljjk overschot van Kardinaal Howard, die behoorde tot de aloude familie der Hertogen van Norfolk, is in den familie kelder te Arnndel bjjgezet. 30 Bisschoppen en hoogere Geestelijken woonden de plechtigheid bjj, die geleid werd door Mgr. Vaughan, Aartsbisschop van Westminster. De aldermann Knill werd tot Lord Mayor vun Londen gekozen voor het jaar te beginnen met 9 November. Zijne ver kiezing werd door de ultra-protestanten stprk bestreden omdat hg katholiek is en er op aandringt, dat zjja Aalmoezenier een katholiek Priester zij, terwjjl hij weigert den dienst in protestautsche kerken bjj te wonen bij de plechtige gelegenheden, wan neer de Poorterraad zich officieel daarheen begeeft. De Inspecteur-Generaal Lord Mathne heeft het oproerig geworden garde-regiment te Windsor geïnspecteerd. Hg gaf zjjn leed wezen te kennen over bet voorgevallene, en noodigde de onruststokers nit de gele deren te verlateD, in welk geval het ge beurde slechts zou beschouwen als insubor dinatie en Diet als muiterjj. Na vijf minu ten bedenktgd te hebben gegeven, verroerde niemand zich, waarop de inspecteur ver klaarde aan den Commandant te zullen rapporteeren dat er mniterjj is gepleegd. De Parnelliet Redmond formuleert in het October-nummer der «Nineteenth Cen tury» het programma dei «Home rulers.» Hg stelt voorop het minimum der eischen, met de inwilliging waarvan de Iersche volkspartjj tevreden zou kunuen zijn. Een Iersch parlement, zegt Redmond, kan slechts bestaan als Engeland de plechtige verbintenis aangaat, het volstrekt 7rjj te laten in de Iersche wetgeving. De Koningin zonde zoogenaamd een recht van veto be houden, maar dit alleen uitoefenen op het advies der Ienche Regeering. Redmond is heb medeljjden! Laat mjjn kind nooit weten wat zjja vader misdeed. Heer ia den Hemel, die kar, die vreeseljjke galeiwagen een onbestemd ge voel zegt het mjj, dat die hem eenmaal eene ver schrikkelijke waarheid zal openbaren! Alfred heeft zjjn vader nooit gekend. Hjj wist niet beter, dan dat hjj de eenige zoon eenar we duwe was, voor wie hij had te zorgen. De be wustheid heeft zjjue geestkracht boven zjju leefijjd gesterkt, en hem de ernstige nitdrnkking ge schonken, die wjj in hem opmerken. De tjjd, waarin oaze schets oas verplaatst, is het begin dezer eeuw. Er is sedert gelukkig veel veranderd. Ook het barbaarsche gebruik, om da tot de'galeien veroordeelden op eene groote, open bare kar de lange en moeiljjke reis naar Toulon te laten doen. Die reis alleen was reeds eene zware straf. De ongelukkigen lagen daar opeen gestapeld, als slachtvee, blootgesteld aan de ruw heid van elkanders gezelschap, ten prooi aan de mishandelingen hunner bewakers. Menigeen be zweek dan ook onderweg, menigeen werd door een benauwden dood aan een vernederend leven ontrukt. Wordt vervolgd.) U41R1EHSCHE CODRAIT.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1892 | | pagina 1