NIEUWE IhjitenlandT- m 1907 Woens&g 9 November 1BZ. 17to Ja&rg&sg De sociale werkzaamheid der katholieke Orden. i. De spiegel des Keizers. HAIRLEHSCHE OOURilT. ABONNEMENTSPRIJS Pei 3 maanden voor Haarlem. t 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderljjke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG BUREAU: St. Janstraat Haarlem. AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels 30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte D en staan biedingen 25 Cents per aavertentie a Contant Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en V r fl d a g-a vond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers: KüPPERS L A U R E Y. «Wie onder ons wist nog voor weinige jaren,wat eigenlijk eenMonnik is?»zegtGraaf Karei de Montalembert in zijne beroemde «Geschiedenis der Monniken.» «Ik althans,» zoo gaat hjj voort, «had bij den aanvang der voorbereidende studiën voor dit werk geen begrip ervan. Ik dacht wel ongeveer te weten, wat een Heilige, wat de Kerk is, maar ik had niet het minste begrip van een Monnik of van het Monnikendom. Gedurende het gansche verloop van mijne opvoeding was het niemand in de gedachte gekomen, ook niet va.» hen, die mg in den godsdienst en de geschiedenis onderwezen, my een denkbeeld van de godsdienstigeOrden te geven. Dertig jaren waren nauwelijks sinds hunne verdelging in Fraakrjjk ver- loopen en reeds behandelde men haar als uitgestorven species welker fossiele beende ren van tjjd tot tjjd te, voorschiju komen en nieuwsgierigheid of af keer teweeg brengen, maar die vooral niet meer onder de dingen eener levende wereld worden gerekend. Toen ik het gymnasium verliet,wist ik wel veel van Jupiter te vertellen, maar ik kende zelfs den naam niet van de stichters dier godsdien stige Orden waaraan Europa zijne bescha ving en de Kerk zoo dikwerf hare redding heeft te danken.» Als dit nog niet lang geleden Montalem bert, de vurige verdediger der kerkeljjke rechten in Frankrjjk, moest erkennen, wat zal men dan van de ontelbaar velen zeggen, die hunne kennis van de katholieke Orden hebben geput uit de schandelijke romans Van Eugèue Sue c. s. of uit de smaadschrif ten, welke de haat, de laster of het blinde vooroordeel hebben gedicteerd? Kort geledtn moest een liberaal staatsmaD, die den Mon niken, hoofdzakelijk den Jezuïeten, allerlei schandelijke daden, als koningsmoord, ver giftiging van het zedeljjk leven, opentijk had toegeschreven, beschaamd erkennen, dat hg nog nooit een boek had gelezen, 't weik door een Jezuïet was geschreven.Gelijk dezen diplomaat zal het velen gaan; onbekommerd of zjj de waarheid spreken, verspreiden zg hunne beweringeu heinde en verre, daarbjj denkende semper aliquid haeret, er blijft toch steeds iets hangen. De groote menigte houdt het voor eene onomstootbare waar heid, dat Monniken en Nonnen slechts leeg- loopers zjjn, die op kosten van het volk leven en die men dus het best doet geheel en al op te ruimen. Voltaire, de bekende kerk- bater, zegt spottender wjjze: «Monnik, wat is dat voor eene professie? Een Monnik,dat is een slaaf, die op kosten van anderen leeft. Wat de Monniken gedaan hebben voor de zedelgkheid en beschaving voor het tjjdeljjke en eeuwige welzijn der menschheid en wat FEUILLETON Vervolg Op zekeren dag had ik hem mjjne verloving meegedeeld en hem verzocht zijne loestemming tot mijn huwelijk te geven. Eu hoe heet uwe bruid? vroeg de Czaar. Eudoxia LapuchiD, was mijn antwoord. Wat, de achoone Eudoxia Lapuchin, van Wie ik reeds zooveel heb gehoord? Hare schoonheid, Majesteit, evenaart inder daad hare beminnenswaardigheid, antwoordde ik. Hoor eens, zeide hij, ge moet mjj met uwe ktuid in kennis brengen. Ik Bidderde, maar wat bleef mij over, dan een verzoek in te willigen, dat eigenljjk een bevel Was? Op zekeren avond geleidde ik den Ozaar baar het huis der weduwe Lapuchin, die toenmaals het was in het begin van September Ostrow bewoonde. Hoor eens, zeide de Czaar tot mjj, toen *k den volgenden morgen verscheen, ge mo'.st dat meisje niet huwen. Ik zal u tot Gouverneur van St. Petersburg benoemen, dan kunt ge onder de zij nog in onze dagen doeD, dat kent men Diet en men wi! het ook niet leeren kennen. Wat zouden heden de zoogeBaamde helden der beschaving enz., die steeds schelden op de vadsige Monniken, wel beginnen, wan neer dezen niet de schatten der klassieks oudheid hadden gered? Doch wij zullen onze korte verhandeliug niet vooraitloopen, die wij in de volgende regelen willen geven van de katholieke Ordeo, vao de kloosters als dragers van de beschaving en ontwikkeling der menschelijke maatschappij. Het Monnikendom der Katholieke Kerk is gebaseerd op de navolging der zoogenaam de Evangelische raden:de yrgwilligearmoede, de koi8chheid en de gehoorzaamheid, waar van de Gewjjde Bladen spreken. De her vorming echter met haar beginsel dat alleen het geloof zalig maakt, moest deze Evangeli sche raden verwerpen, want als de goede werken voor het zedeljjk leven niet vereischt worden, dan valt ook het onderscheid tus- schen geboden en aanbevolen werken weg; het eeoig noodzakelijke werk is dan het geloof en de eenige zonde het ongeloof. Zoo ontstond bij de hervormers en hunne na volgers een grenzeulooze haat tegen de ka tholieke Orden. Zij weten haar diepen zin en hare taak niet te waardeeren. Zjj staan vaa hun standpunt voor een onoplosbaar raadsel, voornamelijk ia onzen tijd, waarin eer- en genotzucht algemeen heerschen,wan neer zg zoo vaak lezen dat rjjke eD aan zienlijke jongelingen en jougedochters van de wereldsche zaken afstand doen en de eenvoudige kloosterkleereu aaotrekken. Dat kan de moderne tjjdgeest niet begrjjneti; men zoekt naar allerlei motieven en noemt het tenslotte fanatisme en godsdienstige dweperjj. Alle achting echter voor zulk een fanatisme, 't welk de gezondheid en zelfs het eigen leven voor de ljjdeude menschheid op 'ispel ztt. Wie zijn het, die tjjdens het heerochen van besmettelijke ziekten als pest en cholera, de legersteden der zieken na deren en bun troost en verzachting van pijn verschaffen? Zjjn zij het, d'e altjjd den mond vol hebben vau woorden als algemeeue men- schenliefde, volksgel uk en volkswelvaart? O neen,zjj nemen zoo haastig mogelijk de vlucht. Doch dan komen de leden der onderscheidene Orden,die geen ander loon danGods loon ver langen en al tevreden zguwanneer zij worden geduld. Eu dan ziet men vaak, dat de zieken in dankbare ontroering de handen kussen van hen, die zg vroeger zoo smadeljjk hebben belasterd en vervolgd. Eene heerlijke ver schijning in dit opzicht is de op 15 April 1889 gestorven Pater Damian, een eerbied waardige, ook door de niet-katholieke bla den als een waar Apostel der menschen- liefde geprezen. Te midden van den onrne- telijken Okeaan, tusschen Azië en Amerika, liggen de Sandwichs-eilanden, waarvan een Molokai wordt geheeten. Er mogeu vele landen en gewesten op aarde zjjn, waar de dochters va" de eerste familiën eene keus doen. Ik wist dat ik voor een voldongen feit stond, boog en ging heen. Yan dat oogenblik af was de dood besloten van den man, die mij mijn levensgeluk had ontstolen. Maar ik overhaastte mjj niet, ik wachtte mijn tijd af - thans is die gekomen. De Baron had zwijgend toegeluisterd. Pahlen, zoide hij thans, terwijl hij opstond en zjjn bezoe ker de hand reikte, ik vertrouw u. Da» moogt gij gerust, antwoordde lahlen, zijne hand in die van den Baron leggende. Wan neer is uwe volgende bijeenkomst? Van middag om vijf uur, bij rlaton Zuboff. Wees zoo goed hem van mijne komst te verwittigen. Juist om vijf uur, zal ik bjj Zuboff' zjjn. Vaarwel, mqn vriend. Den ganschen dag verkeerde Paul in de grootste onrust. Tegen den avond liet hij Kutaisoff roepen. Hoor eens, Miehaël, zeide hij, ge moet mij bjj die vrouw brengen hoe heet zij ook Welke vrouw, vadertje? Die uw lot heeft voorspeld. Marfa Iwanowna? Juist; breng mjj bij Marfa Iwanowna. Kutaisoff zag den Czaar verwonderd aan. Mjjn droom van dezen nacht verontrust ellende woont en de smart haar kouden 8cbepter zwaait, doch dit eiland is de ba kermat van het grootste menscheljjk lijden. Naar dit oord worden de melaatschen der Sandwichs-eilanden verbannen. Ongeveer duizend van deze ongelubkigen verblijven in het dal der tranen, dat hun als woonplaats is aangewezen. De melaatschheid is, zoo men weet, eene verschrikkelijke ziekte, die het grootste gevaar voor besmetting aan biedt. Allereerst verschjjuen donkerroode en zwartgele vlekken op de wangen;'t zijn de onmiskenbare teekenen dat de melaatsch heid hare woning in het bloeiende leven heeft opgeslagen. Spoedig ontleedt zich het bloed, het lichaam wordt bedekt met zwart- roode builen, die in etterende wonden over gaan, welke langzaam het jonge leven ver teren totdat hauden en voeten in verrotting overgaan en een afschuwlijken stank ver spreiden. Voor deze ongelukkigen nu wilde Pater Damian een geestelijk vader zjjn. Hg trok naar dit oord der ellende met vreugde, ofschoon hij wist, dat als eenmaal de voet dat jammerdal heeft betreden, geen terug- keeren mogelijk is, doch dat men een zeke ren en smarteijjken dood tegemoet gaat. Een jaar later kwamen ook twee arme Franciscanessen op het eiland om, volgens Damians voorbeeld, haar leven voor de me laatschen op te offeren. Na een arbeid van tien jaar ontsliep Pater Damian aan de gevolgen der melaatschheid, zalig in den Hasr om de kroon vqn het onbloedige mar telaarschap te ontvangen. Hij vond ook spoedig in een Italiaansch Priester een heldhaftig opvolger. Bij Pater Damians dood waren de bladen van allerlei richting vol lof en erkentelijkheid, ja eenigen meen den dat men hier stond voor een onver klaarbaar raadsel der menscheljjke ziel. Voor ons Katholieken is dit raadsel echter spoe dig opgelost; wg bennen de beweegredenen van zulke daden; zij toch zgn gebaseerd op den Evangelischen raad. Wordt vervolgd.) Te Brussel is alles in gereedheid gebracht voor de plechtige opening der beide Kamers, welke door den Koning in persoon in de fraaie nieuwe vergaderzaal voor de Tweede Kamer in bet Palais de la nation zal ge schieden. De troonrede zal zeer kort zijn. De Ko ning zal constateeren, dat de betrekkingen met andere landen van vriendschappeljjken aard zgn. Daarna zal hij een beroep doen op de eendracht en wgsheid der wetgevers om de grondwet ten beste naar de belan gen des lands te wjjzigen. Hg zal van geene andere quaestiën spreken. De gezondheidscommissie voor de Schelde heeft bepaald, dat schepen uit alle Nederlandsche havens, dus ook die uit Am sterdam en Rotterdam, slechts onderwor- mij, voer Paul voort. Er bestaat eene samenzwe ring tegen mij. Men wil mjj ombrengen. Wat zegt ge daarvaD, Miehaël? God verderve de boosdoeners! Ge hebt den brief gelezen, die er mjj bericht van gaf, niet waar? De Czaar was zoo goed, mjj voor te lezen wat in eene vreemde taal was geschreven. Nu, ge weet dus wat ze tegen mjj in het schild voeren. Eu Peter Andrejitsch heeft mjj be- vesiigd, dat het inderdaad zoo is; hjj heeft een komplo'l ontdekt. Er gebeuren vreeseljjke dingen, Miehaël. Het is zoo ver gekomen, dat de Czaar van Rusland niet meer veilig is in den schoot zijner familie. Dat alles maakt mij angstig en gejaagd. Is het zeker, dat ik morgen nog Czaar zjjn zal? Ik weet het niet. Maar Marfa Iwanowna weet het, als zjj ten minste zoo slim is als ge wel zegt. Ik wil van haar mijn lot hooren. En wellicht kan zjj mjj zeggen wie mjjne vijanden zijn. God straffe heo! Breng mjj naar Marfa Iwanowna. Kutaisoff begreep, dat hij hier met enn gril van den Czaar te doen had, die bjj moest in willigen, en hjj besloot er voordeel uit te trekken. En om welken tjjd, vroeg hjj, is het de wil van den Czaar, dat wjj naar Marfa Iwanowna zullen gaan? Thans onmiddellijk. pen zullen zijn aan enkele visitatie. De observatie gedurende 24 uur voor Frau- sche schepen blijft voorloopig gehandhaafd. Russische schepen uit Oostzeehavens zullen nog slechts aan eene observatie van 24 uur zijn onderworpen. De observatie voor schepen nit Hamburg is verminderd tot op tw^e dagen. Er hebben zich te Luik drie gevallen van cholera voorgedaan, waarvan twee met doodeljjken afloop. De gemeenteraad van Berljju heeft met algomeene stemmen besliteu den Op perburgemeester Dr. Zelle aan te wjjzen als caniidaat voor de vertegenwoordiging der hoofdstad in het Heerenbuis. De mijnwerkers v-an Carmaux,aau wie gratie is verleend, zijn, te dier plaatse aan gekomen, als bet ware in triomf binnen gehaald. Rondom den geheeleu omtrek van het station waren hoopen mannen, vrouwen en kinderen geschaard, de «Carmagnole» zingende. Bloemruikers werden uitgereikt aan de weer binnengekomen gasten, die allen gedekt waren met de roode muis. Het eerste bezoek werd aan de syndicale Kamer gebracht,waarden Dieuw aangekomenec weer ovatiëu wachtten. Kleine meisjes, gekleed in het rood, kwamen hen begroeten. Toen dit alles geëindigd was, begaven de vrij gelaten mijnwerkers, gevolgd door een grooteD stoet, zich naar eene herberg, waar gedronken en braaf geklonken werd; op den weg we'd rood Buigaalsch vuur ontsto ken. «Leve de sociale revolutie!» was de kreet, onder welken men uiteenging. Inderdaad fraaie loeestanden in hetschoone Frankrijk! De eerste meeting op Trafalgar Square heelt Zaterdag te Londen plaats gehad. Een stoet van 600 werkloozeo, georgani seerd door den socialistischen bond, kwam op het plein, met muziek en roode vaandels de Marseillaise ztngende.De menigte nieuws gierigen was veel groot;r dan het aantal manifestanten. Aan alle ramen en op alle balkons stonden toeschouwers. De redevoe ringen waren zeer gematigd. Er werd een besluit genomen om aan het Gouvernement te verzoeken, de plaatseljjke autoriteiten te machtigen tot werkverschaffing. Men is uit eengegaan zonder dat er eeutge wanorde- ljjk heeft plaats gehad. De politie had overal maatregelen tot handhaving der orde ge nomen. Te Bern is bericht ontvangen, dat Ganning, gewezen privaat-docent bjj de universiteit aldaar, die indertjjd den zegel stempel der universiteit heeft gestoien en door middel daarvan in het buitenland zwen- delarij heeft begaan met valsche doctorale diploma's, te Londen onder den naam van Lewis is gearresteerd. Ernstige ongeregeldheden hebben te Caceres inEstramadara plaats gehad, wegens eene rgziog der broodprjjzen. Wel duizend Ik zal terstond laten inspannen. Nog iets. De vrouw mag niet weten wie ik ben. Neem een gesloten rjjtuig. Ik zal de livrei van mjjn kamerknecht aantrekken. Kutaisoff begaf zich naar het woonvertrek en riep een dienaar, op wien hjj zich verlaten kon. Hjj haalde een papiertje uit den zak en Bchreef daarop haastig eenige regels. Hier, zeide hij daarop, tot den dienaar, neem eene slede en rjjd zoo snel als ge kunt naar de Narwaër stadswjjk, Kleinestraat, huis Jacobleff- Steek de plaats over. Naast de herberg woont Marfa Iwanowna, geef haar dit briefje. Hier zijn tien roebels, drie er van geeft ge aan den koetsier, opdat hjj spoed make. Begrepen. Ja, heer! De dienaar snelde weg. Een uur later hield eene gesloten slede in de Kleinestraat van de Narwaër stadswjjk voor het huis Jacobleff stil. Dit huiB was eene voermansherberg en de ge- heele plaats was met boerenwagens opgevuld. De beide mannen, die uit de slede stapten, waren van het hoofd tot de voeten in hunne mantels gehold; met moeite baanden zjj zich een weg tusschen de talrjjke voertuigen. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1892 | | pagina 1