B1 Si »l E iü L A U i).
een gesprek voor geruime» tijd had mede-
deeld, dat de Panama-raaatschappij aaa
allerlei afpersingen bloot heeffcgestaan.Hoog-
geplaatste personen en journalisten wilden
de band gestopt hebben, de eersten om
hnn invloed ten gunste der maatschappij
aan te wenden, de laatsten voor hunne aan
bevelingen in de bladen. Re^us had Cbarles
de Lesseps niet; deze berusten bij den li
quidates.
De Heer Prinet, rechter van instructie,
alsmede gehoord, gaf te kennen, dat hg
omtrent zekere punten bet ambtsgeheim
moest bewaren.Hij kon geen parlementsleden
noemen, die zich hebben laten opkoopen.
Wel heelt hij nagegaan wie geld heeft uit
gedeeld, maar niet wie geld heeft ontvangen.
Charles de Lesseps en Martiuus Pontane,
die door de commissie van enquête moesten
wordea gehoord, hebben geschreven, dat zjj
niet konden komen.
De Procureur-Generaal heeft aan de com
missie van enquête een brief geschreven,
waarin hg verklaart, uit bet dossier be
treffende de Panamazaak geeue stukkeu te
kunnen afgeven. Laguerre heeft geweigerd,
aan de commissie iets bekend te makeu van
vertrouwelijke mededeelingen van Arton.
Naar een gerucht meldt, zouden de ver
dedigersder beschnldigdeninzakedePanatna-
maatschappg voornemens zjjn, eene nieuwe
instructie te vorderen, omdat de rechter van
instructie Prinet in strgd met de wet han
delde toen hij voor de parlementaire enquête
commissie te dezer zake verklaringen ai-
legde.
In een der groote Londensche bla
den, «The Daily Telegraph,» lezen wg de
volgende klacht over het lager onderwijs
in Engeland:
Er wordt algemeen geklaagd, dat in
onze dagen veel te veel oppervlakkige ken
nis wordt aangeleerd, met andere woorden
dat het volk een mondvol krjjgt van een
groot aantal buitengewone en overtollige
zaken, terwgl het veeltijds totaal onkundig
blgft van de tafel van vermenigvuldiging
en dergelgke nuttige, zg het dan ook ne
derige takken van kennis. Het is eeD feit
dat vele huisvrouwen die op de markt haar
inkoopen gaan doen, totaal verlegen staan
als zg op een oogenblik vlug moeten uitreke
nen hoeveel vijf eieren kosten van 2ya cent
het stuk. Dat voor het averechts omwik
keld verstand eenige tgd noodig is om tot
den bodem van zulk een vraagstuk door te
dringen, is zoo onoatuurlgk niet wanneer
men uit den mood van een onderwgzer
zelf verneemt zegt de «D. T.» wat
tegenwoordig aan een meisje van 12 a 13
jaar, dat met «dienen» haar brood moet
verdienen, op school wordt geleerd. Om haar
voor die betrekking op te leiden, worden
haar ^haarfijn uitgelegd de onderdeelen der
weefsels en beenderen van bet mecscheljjk
lichaam, de bloedsomloop, het zenuwstel
sel, euz.
Het kan natuurlijk zga nut hebben om
het opkomend geslacht niet onkundig te
laten van d3 eerste beginselen der pbysio-
logie, maar het is bepaald ongerijmd om
het brein van een tneisjr, dat nauwelijks
de kinderschoenen ontwassen is, vol te
stoppen met eene hoeveelheid technische
namen, die voor het arme kind niet an
dera zgn dan koeterwaalsch. Waoneer men
met alle geweld wetenschap aan kinderen
wil leeren, dan zg het elementair en dan
worde het duidelijk en begrijpelijk uitge
legd, zóo dat het kind er belang in stelt
en zgne gedachten er door geprikkeld wor
den. Maar voor alles verznime men daar
voor niet de eenvoudigere zaken, die ieder
kind moet weten en men zende geene scho
lieren de wereld ia, die nog niet goed
kannen lezen, rekenen en schrijven.
Een kind, dat goed vermenigvuldigen
kan, dat een boek kan lezen, zóo dat lig
het begrgpt en een brief schrijven zonder
taalfouten, heeft kermis genoeg voor 999
van elke 1000 betrekkingen en posities in
de praktische maatschappij.
Het komt ons voor,dat velen ook in Neder
land deze woorden van het Engelsche blad
zullen onderschrijven.
Wegens het gevaar voor overbren
ging van cholera naar Amerika in de
aanstaande leute, heefe de Senaatscommissie
voor de immigratie te Washington beslo
ten hare gedachtenwisseling te bepalen tot
de vraag, de immigratie voer eed jaar ge
heel te verbieden:
GEMENGDE BERICHTEN-
Solo getelegrapheerd; bij aankomst van den trein
V 6 n eene sluw uitgevoerde z a k k e n;
//Men kent uit Dickens werken, zegt U e G e 1-
d e r 1 a n d e r, het type van den jjverxar, die
zeer druk was met het Bijbelgenootschap ea vol
komen op de hoogte van den staat van ontwikke
ling der negerkinderen op Afrika's Westkust,
terwijl zjjne eigene kinderen voor evenveel in wind
en weer liepen en niet de minste opvo-;d;ng, dien
naam verdienende, genoten.
Zulk een misplaatste» ijver vindt men thans
bjj vele Gouvernementen, ook bjj het Nederland -
sche. Terwgl hunne eigene financiën niet in orde
zjjn, terwijl zjj moeten leenen en steeds hooger
belastingen uitschreven om de zaken gaande te
houden, hebben zij het hoofd vol van allerlei
weidsche hervormingen in het moederland en de
koloniën.
Wjj spreken nu niet van de kieswet, want die
kost geen geld; maar de aanleg van groote werken
in onze Oost, de b vordering van het inlandsch
onderwijs, (waarvan men nog nooit de vruchten
zag) de verbetering der koffiecultuur en te on
zent de droogmaking der Zuiderzee, de oprichting
van administratieve rechtbanken, het maken van
het ambachtsonderwjjs tot staatszorg enz. ver-
eischen vele en zware uitgaven.
Indien er nu voorspoed heerechte, indien
's Kijks financiën voordeelig er uit zagen het
geen b. v. zou kunnen blijken nit afschaffing
van eene of andere belasting zondetr equivalent,
dan zouden wij daar genoegen mee kunnen
nemen. Wij zouden zeggen: besteed uw overtollige
geld aan het een of ander, neem proeven, misluk
ken zjj dan kan het nog geen kwaad.
Maar thans! Indien de Staat zich bepaalde
tot het strikt noodige en aan den burger eens
het voorbeeld gaf van een welgeregelde, elk jaar
althans iels overleggende huishouding, da r deed
hjj zjjn plicht.
Nu verzuimt bij zjjn plicht van verstandig be
heer en neemt bovendien veel te veel hooi op
zijn vork.
Geheel de administratieve rechtspraak kan men
ontberen. Wij zien niet in waarom ambtenaren
kosteloos behoeven te procedeeren tegen hunne su
perieuren, en indien de rechtspraak niet gratis
zjj, dan hebben zjj er niets aan; dan is het slechts
eene uitlokking tot in den regel toch ijdele proce
dures, daar, ondauka administratieve vonnissen,
het vet toch wil boven drjjven.
Het ambichtsonderwjjs had men, gelijk trou
wens het geheele onderwjjs uitgenomen dat
voor arme kinderen wel kunnen overlaten
aan particuliere zorg.
Er is iadertjjd te weinig op gelet dat men
door de invoering van het geldverslindende lager
en middelbaar onderwjjs een element heelt ver
stikt, dat aan gemeente en Rjjk niets kostte: wjj
bedoelen het huisonderwijs dat zich over talrjjke
gezinnen uitstrekte. Ook thans nog nemen vele
praktische lieden hunne toevlucht tot privaat
lessen en zenden later hunne zouen niet naar de
H. B. scholen, doch naar particuliere instituten,
welker bloei afhankelijk is van de degelijkheid
van het aldaar gegeven onderwjjs.
Nog dezer dagen is de directeur van zulk een
instituut tot schoolopziener benoemd, een wel
wat late maar toch praktische en wjjze erkenning
van verdienste. Indien de Staat indertjjd geen
middelbaar onderwjjs had ingevoerd en er zich op
op toegeb gd had om b. v. de eigen kleine rivier
tjes in goeden staat te houden, dan zou hjj zgn
plicht vervuld hebben en thans niet staan voor
een verzuim.
Het is een gedurig gebrek dat er te weinig
gelet wordt op hetgeen particulieren tot stand
brengen en alleen geluisterd naar hen, die slechts
met het geld van den Staat d. w. z. met het
geld hunner medeburgers willen werken en al
toos met plannen komen, die reeds in den grond
niet deugen, daar zjj niet het bestaande, dat veel
moeite, zorg en geld gekost heeft, willen ver
beteren, maar iets geheel nieuws dat in den
regel op niets uitloopt wenschen in te voeren.
Ook wordt er te vaak vergeten dat elke nieuwe
belasting, elke nieuwe verhooging van belasting,
ten bate van een of ander jjdel plan, het voile
bedrag der verhoogiog afaeemt van de som der
middeleD, waarover particulieren ten bate der
maatschappij kunnen beschikken.//
De Heer Heery Tindal heeft aan ds Tweede
Kamer een adres gericht, om haar aan te sporen,
dat zij zoo spoedig mogelijk beraadslage oVar wat
gedaan kan wordeu ter beatrjjding van de werk
loosheid, die hand over haDd toeneemt.
//Toevallige omstandigheden, zegt adressant,
zijn oorzaak, da», ik wellicht beter omtrent deze
toestanden ingelicht ben dan de meesten uwer.
Ziende, dat het bepaald onmogelijk is, alleen,
of met behulp van mjjne bekenden, ook maar
gedeeltelijk in den nood te voorzien, gevoel ik
mg verplicht, de zaak geheel in uwe handen te
stellen, met het eerbiedig verzoek, ze spoedig te
behandelen en tot eene oplossing te brengen."
HAARLEMMERMEER, 30 Nov. Bjj den land
bouwer Houtkooper, alhier werd Maandag een
kalf dood in de weide gevonden. Uit voorzorg
werd hiervan san den Burgemeester kennis gege
ven, die onmiddellijk den veearts een onderzoek
gelastte. Deze constateerde vergiftiging door het
eten van schadelijke planten.
Het vleesch is onder toezicht der politie ver-
nietigd'
De hulpwegen bjj de geniewerken te Hoofddorp
zijn vervallen, en de hoofdwegen gereed. Dus moet
men voortaan weer recht doorgaan. De lichten
zgn mede vervallen.
Eeu reiziger, die 23 Oct. per snel-
tiein van Siersbaja naar Samarang ging, beeft
o. a. aan de Loc. hei volgende gemeld:
In een waggon der derde klasse van dien trein
zaten 0.8. ook twee gestraf e militairen met geleide.
Een dezer gestraften moest naar Klaten gebracht
worden cn scheen viij wat op zjju geweten te
hebben, daar zijne banden waren geboeid. Op de
hoogte der halte Paton, ia de nabijheid eener
hcB's apelplaats, liet deze geboeide militair zich
van het balkon van den wagen vallen, ten einde
te beptoeven op die wijze te ontsnappen. De
korporaal-commandant en drie man van het ge
leide sprongen daatop ook kranig nit den wagen,
tea einde den vluchteling achterna te zetten, en
na eene drijfjacht vaa een half uur hadden zij hem
dan cok werlre jjk weder te pakken. Onder de
vervolging had een der soldaten een schot op den
vluchteling gelost, op het geluid waarvan een
aantal dtar in den omtrek wonende heeren, ea
ook jagers, mst geweren kwamen toeloopen, niet
we'endo WHt er aan de hund wss. Ook het ge fluit
vau de locomotief van den trein, die inmiddels
was bljjven stilstaan, brecht het zijne toe aan de
algemeeoe opschudding. Toon d geknipte vluch
teling, geheel en al bebloed, tengevolge van zjjo
val ui: den trein, weder aan den trein terugge
bracht was, werd hij voor de securiteit in een
bagagewagen opgesloten. Inmiddels was er naar
op Djebrès-Solo werd de vluchteling per brancard
naar het hospitaal gebracht, daar hg zich bij zijue
buiteling nogal bezeerd scheen te hebben.
Gebruik van eierschalen. Al te dikwijls
ziet men, zelfs ten plattelande, dat de schalen van
eieren hier en daar achteloos worden weggeworpen.
Het is en bljjft jammer, dat men hierop niet meer
acht slaat. Eierschalen toch beslaan nit koolzure
kalk, welke stof uitstekend voor de hoenders ge
schikt is om de scbaalvormiog van het ei te be
vorderen. Da eierschalen moeten echter vooraf
goed fiju worden gemaakt. Men zegt wel eens, dat
de kippen hare eigen eieren zullen stuk pikken
ea als voedsel gebruiken, waaneer zjj gevoed
wordea met fijngemaakte eierschalen. Het is echter
gebleken, dat het volstrekt niet het geval is.
Maar niet alleen zjja eierschalen een geweoscht
voedsel voor de kippen, ook is het goed de varkens
en kalveren fij «gestampte schalen onder hun
voedsel te mengen. Het bevordert den groei dezer
dieren eu is een uitstekend middel om de beea-
vorming bij deze dieren ia de haad te werken.
De landbouwer moest het groote nut, dat het
gebruik van eierschalen teweegbrengt, leeren in
zien, en niet alleen de op zijue eigene hoeve ver
bruikte eieren tot dat doel verzamelen en bezigen,
maar zich ook de eierschalen nit de steden, die
b.v. in groote hoeveelheid bij koek- en banket
bakkers te verkrijgen zijn, trachten te verschaffen.
Dezer dagen werd te Domburg in
een oud, onaanzienlijk huis eene zeer belangijjke
verzameling van gouden munten opgegraven. Men
vond dit geld in eene binnenkamer onder een vloer,
die reeds dikwijls vernieuwd was geworden. De
munten waren bevat in een steenen pot, ca be
stonden, behalve uit enkele zeer gtoxydeerde
zilveren Spaaoeche munten, uit meer dan honderd
gouden stukken, die de kenmerken droegen raD
in omloop te zjja geweest. De munten bestaan
voornamelijk uit Nederlaodsche, Spaansche en
Eransche slakken uit de vijftiende en eerste helft
der zestiende eeuw.
E e n e v r e e s e 1 ij k e t o e p a s s i n g van
de lynchwet wordt uit Rusland bericht. Eeu troep
woi dende boeren hebben te Zastzzyki, bij Brest, het
huis van een paardendief in brand geatokeu en
uiet alleen den dief zeiven, maar ook de leden
van zjjn gezin allen vrouwen en kinderen
voor hunne oogeo verbrand. Zij dreven de ooge-
lukkigec, toen dezen trachtten te vluchten, met
duivelachtige wreedheid terug in de vlammen.
Toen de hut verbrand was, gingen de boeren
zeiven zich aangeven bjj de politie, en hun verhaal
van het barbaarsche feit, met blijkbaar genoegen
gedaan, schokte een politie-ageot, die het ver
moorde gezin kende, zoozeer dat hij flauw viel.
Het prachtige zomerverblijf //The
Breakers" van den Amerikaanschen millionair
Cornelia Van der Bilt te Newport (Rhode-Island)
is door braud vernield. De schade wordt geraamd
op 300,000 dollars.
Door den Kolonel-Commandant
van het regiment grenadiers en jagers is bepaald,
dat alle korporaals en manschappen, die terug-
keeren vaa hunne detacheering bij de veeziekte,
gedurende 8 dagen de oefeningen der recruten
zullen moeten bjjwonen, om weer aan de discipline
gewoon te raken!
De afdeeling Amsterdam van den
R. K. Volksbond zal het 50-jari^ bisschopsjubilé
van Z.H. PausLso XIII in de maand Eebruari fees
telijk herdenken iD het Paleis voor Volksvlijt
aldaar.
Door den Heer Louis Regout, lid
der Eerste Kamer te Maastricht, is aaD de Maas-
trichtscbe bouwvereeniging gratis een terrein
aangeboden voor den bouw van 22 arbeiders
woningen. Reeds vroeger werd door genoemden
heer aan diezelfde vereenigiog een terrein afge
staan, waarop 11 arbeiderswoningen zijn gebouwd.
rollerg is dezer dagen een inwoner van een W/st-
landsch dorp te 's-Grasenhage het slachtoffer ge
weest. Toen hij zieh met haast door het Westeiuds
spoedde om de laaste tram naar zijne woonplaats
nog te treffen, liep een straatjongen met kracht
tegen hem aan, terwijl hjj te gelijkertijd iets op
den grond hoorde vallen. Na een paar passen te
hebben geloopen, werd bjj door deD jongea aanga-
grepen, die luid jammerend en schreiend vergoe
ding vroeg voor een mooien doorrooker, dien de
Westlander volgens ziju zeggen zou hebben
gebroken.
Op hetzelfde oogenblik had zich een groepje
omstanders om man en jongen verzameld,waaronder
eenige kerels, die onmiddellijk voor „den armen
bloed// partij trokken en eene zeer dreigende hou
ding aannamen. Da jongen liet maar niet los en
om van het gezeur af te ziju en da tram niet te
missen, offerde de man een dubbeltje.
Toen hij goed en wel op reis naar huis was,
miste hij zjja gouden ring, terwgl zija jas de
sporen van de lieve kinderhandjes vertoonde.
Volgens een bericht uit Ne w-T o r k
is Zaterdag, bij het invaren van de haveB Whan-
gerie, het jacht van een achatrjjk rijtuigfabrikant,
Tucker genaamd, door eene windvlaag omgeslagen,
zoodat de eigenaar en acht andere personen ver
dronken.
Z a t e r d s g-a vond kwam in de 1
Looierstraat te Amsterdam een geval voor, dat
zeker op iedereen diepen indruk zal maken. Door
een allerongelukkigst toeval had een ouderec-paar
dat eene groentenering drjjft, een knaapje verloren.
Het jongske was namelijk Woensdag bij het spelen
met vuur in brand geraakt en niettegenstaande
de uiterste pogingen in het Gasthuis werden aan
gewend om het ventje in het leven te houden, had
men hierin niet mogen slageo. Nog dien zelfden
avond kregen de ouders het bericht, dat hun
lieveling was overleden.
Zaterdag-avond werd het lijkje gekist in de
ouderlijke woniog. Diep bedroefd boog de groot
moeder zichjjover den lieveling der familie en lang
staarde zij den kleine aan, nog eenige afscheids
woorden stamelend.
Snikkend kast zjj het jongske, doch valt tege
lijkertijd achterover in de armen barer kinderen.
Ook zij was dood; geeue hulp kon ook voor haar
meer baten.
Het ljjk van de grootmoeder werd naar hare
woning in de Looierstraat yervoerd.
Bij Pachuca, ten noordwesten van
de stad Mexico, zija bjj eene instorting in eene
zilvermijn achttien werklieden omgekomen.
Niet alleeD is Goolam Kader bet
verblijf te Berlijn ontzegd, doch de Regeering
heelt hem gelast hetj koninkrijk Pruisen te ver
laten. Hjj is thans naar Dresden vertrokken, van
waar hij zich naar Muuchen denkt te begeven,
indien de autoriteiten dit ciet verhinderen, waar
veel kans op is.
Te Par ij s zullen eerstdaags dag-
bladredactiën en particulieren zich kunnen abon-
ceeren op een toestel, waarop men de iD bet
centrale bureau van //Dalziel// ontvangen telegram
men onmiddellijk zal kunnen aflezen. Op gezegd
bureau hanteert een beambte eeBe soort van klaviaf
in den trant van Hughes telegraaf, door electriscbe
geleiddraden met de toestellen der aboDné's ver
bonden.
Gelijk men weet zija in Amerika en naar het
schijnt ook in E',geland reeds vele dergelijke toe
stellen in gebruik. Mannen vau de Beurs kunnen
daarmee in hun armstoel gezetea al de schomme
lingen der geldmarkt,staatslieden en afgevaardigden
de redevoeringen van geachte leden woord voor
woord bijhouden.
In de gevangenis te Cuerswinkel
bij Manster, brak verleden week brand uit met
het ongelukkige gevolg, dat een der gevangenen
in de vlammen omkwam.
Dat Keizer Wilhelm zeer vrijge
vig op reis is, weet men. Maar dat hij royaal wil
zija op andermans kosten, is wat kras.
Op de begrooting voor buitenlandsche zaken is
een po&t van 11000 mark uitgetrokken voor de
geschenken, welke de Keizer tijdens zijn verblijf
te Londen gaf.
Dr. K o h e, d e nieuwe Aartsbisschop
van Olmiitz, wiens benoeming in sommige kringen
ncgal gelaakt werd omdat hg van Joodsche afkomst
is en de zoon vbd geringe lieden, ontving dezer
dagen zijne ouders, die uit hun bergdorpje ge
komen waren om hem te bezoeken. Hg stond aan
het statioD te wachten en toen zij uit den trein
stapten, ijlde hij hen tegemoet. De oude vrouw,
die in landeljjke kleeding met een zwarten doek
om het hoofd zich vertoonde, kreeg een toeval
toen zij haar zoon zag, maar de Aartsbisschop
ving haar in zijne armen op. Hg bracht haar tot
kalmte, kuste hare hand en boog zich toen voor
zgn vader, wien hij ook de hand kaste. Dvarna
bracht hg zgne ouders nsar zijn wachtend rijtuig
en reed met hen naar het bisschoppelijke paleis,
waar zij thans logeeren.
Op Atjeh zijn tegenwoordig werk
zaam: een Gouverneur die circa f 2000 tractement
in de maand heeft, een Resident die f 1250 trac
tement en f 30 daggeld, en een tweede Resident
die insgelgks 1 1250 tisctement, f 250 toelage en
f250 huishuur heeft, en f 15 per dag declareert,
indien hij voor dienst op reit» is; als het nu nog
niet gaat alsof het gesmeerd is, dan zegt het
//Bat. Hdbl.// ligt het zeker, niet.aan de lage
tracteraenten.
B ij V e r c e 11 i zgn dezer dagen drie
jonge Liefdezusters, dis zich in een rijtuig nsar
Venezia di L'gnano begaven, daar het paard op
hol aloeg en in een kanaal aprong, jammerlijk
verdronken. Alleen du koetsier kon zich redden
Een reusachtig groote baai is de-
zer dagen gevangen door visschers van Grau do
Roi, bij Nimes. Het zeemonster is vijf meter lang
en 900 kilogram zwaar. Men heett het te Nitnes
tentoongesteld.
In den Eiffel eenderarmste
streken van Duiischtaud zjja belangrijke ateen-
kolenlagen ontdekt.
Te Oude Pekela is aan de nieuwe
aardappelmeelfabriek „de Noordstar// eene werk
staking uitgebroken. Ejn tiental ontevredenen
eiachten hooger loon en noodzaakten de goedge*
zinden den arbeid neer te leggen. Uit vrees voor
ongeregeldheden beeft men versterking van ma
réchaussees en politie bekomen.
Te Rozendaal (N.-B r.) i a eene dienst-
bode van blijdschap overleden, bg het vernemen,
dat haar bij testamentaire beschikking door hare
mevrouw, bjj wie zg vele jaren had gediend, een
aanzieoljjk bedrag en een nette inboedel was
vermaakt.
In de Argent ij nsche Republiek
zjjn den 12en October 11. en alleen op dien dag
„Oolumbus-postzegels" uitgegeven. Daar waren
er voor het geheele land 400,000 gedrukt, maar
'a morgens voor twaalven was er al geen meer te
krijgao. De menschan stonden al 'a morgens vroeg
bg duizenden voor de postkantoren te wachten,
om deze extra-postzegels, die weldra tot de groote
zeldzaamheden zullen bebooren, te koopen.
Op de Columbus-poatzegels is het schip van
Columbus in volle zee voorgesteld. Bovenaan staat
het opschrift: „R-publica Argentina,// links 12
October 1492, rech s 12 October 1892; voorts ia
de waarde er op aat gegeven.
Die van 2 centavos zjjn lichtblauw, die van 5
oentavos donkerblauw van kleur.
