NIEUWE
1920
Vrljteg 9 December 1392-
!7lt Jaarmis
Het volk en zijne nieuws
bladen.
BUITENLAND."
ABONNEMENTSPBIJS
Pei 8 maanden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUEEAIT: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
FBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels 80 Cents
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
D enstaanbiedingen25 Cents per advertentie h Contant
Advertentiën worden niterljjk Maandag-, Woensdag-
en V r p d a g-a vond voor 6 nnr ingewacht.
Uitgev ers: KÜPPER8 b I, AUÏET.
'Zij die zich tegen 1 Januari
e: k. op de NIEUWE HAARLEM-
SCHE COURANT abonneeren, ont
vangen tot op dien datum ons blad
gratis.
II. (Slot.)
De Belgische nieuwsbladen zijn navolgin
gen van de Fransche. Het is trouwens in
België mode om naar het Pransche model
te werken. In beuzelachtige persproducteu
doet het door de vrjjmetselarjj bewerkte laud
gaarne mee. De zedelooze romans van de
«eerste schrpvers» zijn voor de liberale Bel
gische couranten-lezers even onontbeerlijk
als voor het Pransche niet-geloovige publiek.
De Belgische liberale organen wedijveren
met elkaar in naturalisme, cynisme en dia-
bolisme met dievau de Fransche republiek.
Voorts hebben Belgische bladen met de
Franscbe gemeeu, dat zij weinig adverten-
tiën bevatten, maar zij hebben eene andere
bron van iukomst. Zij verpachten nameljjk
de rubriek beursberichten aan speculauten,
die zich dan niet zelden aan zwendelarij
schuldig maken.
Hoe het met de nieuwsbladlectuur in ous
land gesteld is, daarover behoeven wjj niet
uit te weiden. De liberale bladen genieten
de grootste verspraiding.Zjj worden gesteund
zelis door Katholieken, die ze in eigendom
hebben, of ze althans lezen en door het
plaatsen van advertentiën ze fiuanciëelen
steun verleenen. Olschoon de katholieke pers
in de laatste twintig jaar zich goed ont
wikkeld heeft, mag zp zich nog niet verheu
gen in een gewenschten bloei. Zij wordt nog
te weinig gesteund zoowel intellectueel als
fiuanciëei, terwjjl de liberale bladen, de groo-
tere althans, zich in een gunsiigon financiëê-
len toestand mogen verheugen.
Naast de politiek worden in de Neder-
laadsche dagbladen vooral de zaken van
den handel en de beurs behandeld, terwijl
ook voor de rubriek gemengde berichten
groote zorg wordt gedragen. Da feuilletons
der grootere liberale organen zijn iu den
regel vertalingen van Duitscke, Engelsche
en Pransche romans en laten wat inhoud
aangaat, dikwerf veel te wenschen over.
In Denemarken, Zweden en Noorwegen is
de dagblad-pers eenvoudig ingericht. In de
Noordsche landen is de zinnelijkheid van het
Zuiden tameljjk afgekoeld. In de Noordsche
nieuwsbladen wordt het politieke en niet-
politieke niet scherp behandeld. Alles is er
eenvoudig, ongekunsteld.De lokale berichten
worden allereerst vermeld. Ook het onbe-
duidenste wordt tot langdradige artikelen
uitgewerkt. Wat buiten zpne grenspalen
ligt, daar heeft de Noor weinig mede op.
Bp velt het hout in uitgestrekte bosschen
FEUILLETON.
Eunice.
Eene Engelsche dorps-idylle.
Vervolg.)
De wereld scheen haar zoo schoon, vol leven
en muziek. Het zoraerachtig gegODs der gevleu
gelde insecten, het geritsel der bladeren, het
ruischen van den wind in de toppen der boomen,
was duideljjk hoorbaar boven den zachten hoefslag
van den ponny op het dikke zaüd van den weg.
Op dat oogenblik voelde Eunice al het genot
van te leven. In een rijtuig te zitten als eene
dame, op de gereserveerde plaatsen te zitten als
eene dame, goed gekleed te zijn en omringd door
vriendelijke menschen Eunice kende geen groo-
ter geluk in het leven. Indien die witte gestalte
daar in de verte, die, naar men zei, Henry Wat-
kins was, en die, naar men zei, zich onderscheidde,
onafscheidelijk verbonden was aan al de vreugde
van dit uur, dan was het meisje er geheel on
bewust van.
V
Maar aan all lofzangen komt een einde. Maan
dags ging Eunice weer naar huis en hei afgepaste
leventje ta Grimpat, met al zijne beperktheid,
ving weer aan.
en haalt uit de woeste zee met levensgevaar
wat hem tot voedsel dient. Daarom vullen
berichten betreffende de vischvaDgst en
voorts hout- en scheepsberichten vele kolom
men van de dag- en weekbladen.
De Rus is onder de beschaafde en half
beschaafde volken de meestniet-zelfstaudige
Hij wordt als een kind aan den leiband
gevoerd enmagzich ternauwernood bewegen.
Lust het hem de koord waarmede hij ge
leid wordt, iets losser te maken, dan schrijft
een ukase hem verandering van lacht
voor, met andere woorden: hp verbuist naar
Siberië. Ook de pers i in Rusland niet
zelfstandig. Een vrjj woord zoekt men daar
te vergeefs.
Men kan veilig beweren, dat de Russische
dagbladpers een der leibanden is, en een
zeer werkzame, waarvan de Regeering ge
bruik maakt. Voor een politicus bestaat er
geen vervelender ding, dan eene Russische
courant. Zij bevat berichteu zonder eenig
belang, ofwel de berichten zjjn officieus. Het
verhevea woord «Majeiteit» komt er zoo
dikwijls in voor, dat de drukkerpen dit
woord ongetwijfeld in massa hebben laten
stereotypeeren.
In Oostenrijk-Hongarije wordt de dag
bladpers beheerscht door de Joden. Men
zegt niet te veel, wanneer men beweert, dat
het Semitisme in de Oostenrjjksch-Hongaar-
organen een uitgebreid domein heeft. De
dagbladen in dat Rijk zijn voor vier vijfde
gedeelte in niet-christeljjke handen.
Onlangs bevatte een Israëlitisch jaarboek
het bericht, dat er ongeveer 63/<3 millioen
Joden zjjn, waarvan er 53/3 millioen in
Europa wonen en van deze leven er in
Oostenrpk-Hongarpe meer dan l1/^ millioen.
Gallicië alleen heeft 688,000 Joodscbe be
woners. Ruim een vierde der Europeesche
Joden wonen dus in Oostenrpk-Hongarpe.
Dat is een allesbehalve aangenaam verschijn
sel; maar dat vier vjjfde gedeelte der dag
bladen een Jood tot vader hebben in een
land, welks Regent katholiek is, dat is
voorzekerj een onbegrijpelijk unicum.
In het politieke deel der nieuwsbladen ge
niet men van Oosterscheopgeblazenheid;
in het financiëele deel worden de grootste
zwendelarjjen gedreven. Da feuilletons zjjn
van hoogst twjjfelachtigen aard en in de
advertentie-kolommen vindt men voortdu
rend zaken aangeprezen, waarvan wp met
eens durven te spreken. De Jodenpers is
voor het gemeene, onzedelijke, hoogst inge
nomen.
De christelijke pers in Oostenrpk-Hon
garpe gaat vooruit, doch in een slakken-
tempo; zp heeft den gunstigsten tijd laten
voorbijgaan om zich te ontwikkelen, het
is thans moeilijk het verzuimde in te balen.
De Weener humoristische bladen zpn
gedeeltelijk ellendige navolgingen. Een ge-
loovig Christen heeft trouwens een afschuw
Er ging eene gansche maand voorbij, en het
was gedurende dien tjjd, dat Eunice aan de open
deur placht te staan kijken naar het oogsten,
verlangend naar zjj wist niet wat. Henry Vi atkina
had vergeten wat zjj hem gevraagd had, maar
welk recht had zjj dan ook te verwachten, dat
hjj aan baar dwaas verzoek zou denken of het
zou vervullen?
Johnnie Tollet was brievenbesteller te Grim
pat, een knaap, die geene uniform droeg en geene
waardigheid had op te houden, daar er voor het
godsloontje, dat hjj kreeg, geene waardigheid
werd verwacht. Toen hij de straat langs kwam,
met de drie brieven, welke dien dag de bezen
ding voor het geheele dorp uitmaakten, zag hij
Eunice bij het raam zitten en gaf haar den brief,
die voor haar bestemden was, zeggende: //Van je
vrjjer, Eunice."
Eunice keek op en knikte. Zij kreeg nu en
dan brieven van Mrs. Greggs en anderen. Maar
dat was een heel andere brief heel kort, ge
schreven met eene groote, schoolsche hand.
Waarde Miss South.
Ik denk Woensdag bjj u in de buurt te
komen en zal bjj u aankomen om kennis
te maken met nw broeder en de zaak, waar
over gjj mjj gesproken hebt, haar beslag te
doen krjjgen, als hjj geschikt bljjkt te zjjn.
Uw Dienstw.
van dio vuile persproducten.
Ook in Italië worden couranten gedrukt,
maar behalve de goede katholieke zpn de
meeste van slecht allooi. De Italiaansche
pers heeft zich naar de Pransche ontwikkeld
evenals de Belgische, maar men ziet bp den
eersten blik de gansche onbeholpenheid.
Typographische uitvoering en taal zpn veel
minder elegant dan de Fransche nieuws
bladen. Da schrijvers der feuilletons zpn in
de voetstappen van Zola getreden en hunne
sporen vindt men in alle bladen der Qui-
rinaalsche richting en strekking. De nieuws
berichten en de cronaca cittadma (stads
nieuws) worden door het lastige volk zeer
regeerd; ze zpn vaak ook zeer interessant
en pikant a la Paris! Eene bizondere voor
liefde voor kunst en archeologie kan men
in de Italiaansche pers voortdurend bespeu
ren. De oplaag van menige Italiaansche
courant is zeer groot; in 't algemeen ver
toont echter de dagbladpers in Italië iets
onafgewerkts, iets niet-zelfstandigs, zooals
trouwens het gansche Staatswezen in het
éen-Itaüë is.
In Spanje en Portugal werkt men op de
redactie-bureanx tameljjk naar Fransch-
Italiaansche recepten. Lichte waar, voor
zooverre het de liberale pers betreft.
In de Balkan Staten is de dagbladpers, ge-
ljjk het land zelf, nog slecht ontwikkeld en
bjjna slechts door buitenlanders worden
couranten uitgegeven.
Hiermede achten wp onze inspectiereis
afgeloopen en vertrouwen wij door ons
verslag een klein bawjjs te hebben gegeven,
dat de pers in de afzonderlijke landen met
het karakter van het volk iu nauw verband
staat en derhalve de eigenschappen van een
volk door de pers zeer duideljjk worden
afgespiegeld.
Iu eene eergisteren te Brussel gehouden
zitting der Muntconferenite diende de En
gelsche Afgevaardigde Houldsworth een
ontwerp in tot oprichting van een Interna
tionalen bimetalistischen bond, waarbij de
waardeverhouding tusschen goud en zilver
bepaald zon worden krachtens eene inter
nationale overeenkomst.
De Gouverneur der provincie Luik
heeft geweigerd een Afgevaardigde der mijn
werkers te ontvangen, die hem wilde komen
voor8telldn het geschil tusschea de arbeiders
en de mpnmaatschappp te Tillenr aan een
scheidsgerecht te onderwerpen.
De eenheid van het Dnitsche Kjjk
is nu volkomen geworden! De Vorst van
Reuss, oudere linie, was dusver iu onmin
met de Hohenzollerns; maar thans is hp,
de beheerscher van een Rjjk, 6 vierk. mjjlen
groot, met den Keizer verzoend.
Een paar dagen geleden werden door den
Eunice stikte bjjna, zoo klopte haar hart. Zjj
dacht, dat het was omdat zjj zoo bljj was voor
Willie, en zij was bang, dat hjj het niet ge
noeg waardeeren zon, nu hem eene kans werd
gegeven. Zij had er met niemaod over gespro
ken, misschien omdat het verkeerd is vooruit
over iets te spreken, misschien om eene andere
reden, maar nu vertelde zjj het Willie, en het
ergerde haar, dat hjj de zaak als iets gewoons
beschouwde.
Toen Joseph het bericht boord*, scheen hjj er
boos om zei, dat hjj niet al zjjne kinderen
verliezen wou dat er thuis wel werk was voor
den jougen, en dat Eunice, als haar geheele rekse,
zich gr®ag met alles bemoeide. Maar toen hjj Mr.
Watkins zag, werd hij verteederd: voorspoed en
jeugd en helderheid van hoofd en zelfvertrouwen
vormen een aangenaam geheel. De oude mau
praatte vrjjer met dezen vreemdeling, dan hjj
sinds jaren met iemand gedaan had, blufte een
weinig op zjjne eigene knapheid en voormaligen
voorspoed en gaf er het ongeluk de schuld van,
dat het nu daarmee uit was.
Willie werd natuurlijk aangenomen op een mooi
salaris, dat, als het goed ging, zou opklimmeD,
en zou de volgende week naar Tregby gaan.
Alles scheen beter te gaan, nadat Willie weg
was. Hjj schreef vrooljjke brieven. De veran
dering beviel hem goed, en dan was er meer
Prnisischen Gezant de insignes van den
Zwarten Adelaar overgereikt aan den Vorst,
die vroeger niet wiide toestaan, dat een
gedenkteeken voor den onden Keizer in zpn
Rpk werd opgericht.
Het 40a Daitsche Katholieken-Con
gres, in 1893 te honden, zal te Würzbnrg
plaats hebben.
Aan «l'Indépendance» wordt uit Bev-
ljjn gemeld dat het Centrum zpn steun aan
de militaire wetten afhankeljjk zal stellen
van de wjjze, waarop zpn voorstel tot in
trekking der uitzonderingswetten tegen de
Jeznïatenorde zal ontvangen worden. Aan
gezien er niet veel kans op bestaat, dat
het Centrumsvoorstel aangenomen wordt,
gelooft men dat ook de kansen der mili
taire wetten slecht staan.
De Bondsraad heeft goedkeuring ver
leend op de ontwerpen tot verhooging van
belastingen op bier, gedistilleerd en banrsza-
ken. In de parlementskringen wordt gezegd,
dat de Bondsraad vooraf aanmerkelijke wpzi-
gingen er in had gemaakt.
"V Z. H. de Paus heeft aan Dr. Riddell,
den Aartsbisschop van Northampton, ge
schreven, dat hjj zpn goedkeuring hecht aan
de voorgenomen luisterrjjke viering, in 1897,
van het 13e eeuwfeest der eerste vestiging
der Kerk in Engeland door Ethelbert, Ko
ning van Kent. De Paus jnicht het denkbeeld
toe, om ter eere van dien grondvester van
het Christendom in Groot-Brittannië te
Slongh, waar reeds een kerkgebouw aan
dien Heilige is gewpd, een grootscher kerk
als monument te zjjner verheerlijking, te
stichten en in 1897 in te wijden.
Het Pransche Ministerie is er. Ribot
is de man die geslaagd is. Twee nieuwe
mannen zijn slechts in het Kabinet opge
nomen: Dnpny als Minister van onderwijs
en Siegfried als Minister van kaophandel.
Daarvoor zpn uitgetreden als Minist rvan
justitie Ricard, wiens aanblijven eene on
mogelijkheid scheen, en Jnles Roche, Mi
nister van koophandel. In plaats van Ricard
heeft Bourgeois, die aan het hoofd van het
Ministerie van onder wjjs stond,de portefeuille
van justitie gekregen.
De Ministers, onder voorzitterschap
van Carnot bijeengekomen, besloten de por
tefeuilles van eeredienst en onderwps te
vereenigen en beraadslaagden vervolgens
over hunne algemeene gedragslpn. Hunne
verklaring luidt beslist voor het beginsel
van het gescheiden honden der rechterljjke
en wetgevende) bevoegdheden. Wat betreft
de buitenlandsche politiek zal de Regeering
nadruk leggen op het bestaan an eene goede
verstandhonding met alle natiën en op de
vredelievende gezindheid van dit Kabinet.
De commissie van enquête heeft de
meeste onderteekenaars van cheques in het
verhoor genomen. Jamin, een beursagent,
erkende dat hp eene cheque heeft geïnd ten
werk voor Joseph en éen minder om te kleeden
en te voeden, en dat wilde ook wat zeggen.
Maar er kwam weer een nieuw verdriet op
dagen.De Souths schenen na eenmaal voor verdriet
geboren. Joe was het dienen moê; hjj kon de
discipline niet verdragen; hjj begreep niet wat
die beteekende, zei hjj, en zjjne soldjj scheen nooit
voldoende voor de boeten. Als men hem vrjj kon
koopen, zou hjj het geld terugbetalen, zoodra hjj
het verdiend had, en hjj hoopte, dat zijn vader
dit voor hem wou doen. Maar vader Joseph had
niets bespaard, zelfs niet de weinige ponden
sterling, die noodig waren, en al had hjj ze gehad,
dan zou hjj ze waarschjjnljjk nog niet hebben
gegeven. Als men zelf de baas wilde zjjn, zooal»
Joe, toen hjj dienst nam, dan moest men zelf de
gevolgen ook maar dragen, zei hjj. Toen Joe dit
antwoord ontving, nam hjj zelf zjjne zaak in
handen en deserteerde.
O, welk een vreeseljjke avond was dat voor
Ennice, toen hjj bestoven en met doorgeloopen
voeten binnentrad en als een wolf aanviel op het
eten, dat hem werd voorgezet! Hoe woedend
was de oude Joseph en hoe norsch en uitdagend
de schuldige. Terngkeeren! Daar had hjj geen
plan op. Hjj had genoeg geleden voor hjj wegliep.
Zjj moesteD maar beslissen of zjj hem nit het land
wilden helpen of hem uitleveren. Hem kon het
niet veel schelen wat zjj deden.
{Wordt vonolgd.)
BIIELMSCII (ÏIIIIUT.
HeNBT WATKINS.
