BINNENLAND. tenten, beddegoed, verbandmateriaal en ge neesmiddelen medegenomen. De Regeering te Athene heeft aan de Kamer een krediet aangevraagd, ten einde onmiddellijk hnlp te kunnen verleeneu. Egypte. Volgens de Daily News houdt de vjjandige beweging tegen de Engelschen onder de Egyptische bevolking stseds aan, vooral onder de notabelen en studenten. De reis van den Khedive naar Opper-Egypte ter inwgding van den spoorweg Siouth-Cuireh, iseene schoone gelegenheid van bet landvolk tot demonstraties. De Khedive heeft dan ook zedelijk eene overwinning behaald op de Engelschen, omdat hjj zija recht om zijne eigen Ministers te mogen kiezen, heeft ge handhaafd. Oostenrijk-Hongarije. Mgr. H o r n ag, Bisschop van Veprinitz, heeft zjjn vasten-amendeHunt bjjua uit sluitend gewjjd aan de quaestie van het burgerlijk huweljjk. Met kracht komt hij op tegen deze nieuwigheid, die, zoo zegt hij, noch door 't belang van het huisgezin, noch door dat van den Staat of van de politiek wordt gerechtvaardigd en overwe gende bezwaren van kerfeelijken en Datio- len aard tegen zich heeft. De Minister van Eeredienst ver klaarde zich tegen de scheiding van Kerk en Staat. Da democratische Afgevaardigde Kronawetter bestreed de geestelijke orden. Vorst Ferdinand van Bulgarije bad een onderhoud van een uur met den Tarkschen gezant by h6t Oostenryksche Hof. Engeland. Da Engelsche minister van Buitenlaudsche Zaken, de heer D e v e 11 e, heeft het ge voelen der Regeering omtrent Egypte kea- baar gemaakt, n.l. dat Ejypte onder het gezag van den Khedive bljjven moet, en mocht de bezetting al te lang aanbonden, dan zou dit aanleiding kannen geven tot een Earopeesch conflict. vrij spel in het httis, grootendeals uit hout op- gatrokken. Mevrouw Immink heeft bjj de aangewende pog'ngeu tot blusschen eenigo lichte brandwonden bekomen. Haar man was niet te huis en kon bjj zijn te huiskomst slechts de ver woestingen aanschouwen, die do vlammen hadden aangericht. GEMENGDE BERICHTEN. Mr. Bahlmann over de Kieswet van den minister Tak van Poortvliet. In eene Lezing gehouden voor de Leden van de E. K. Centrale Kiesvereeniging in het distriet Katwijk, heeft de heer Mr. B. M. Bahlmann, het wetsontwerp be treffende het kiesrecht van den mi dis ter Tak van Poortvliet besproken. Na een hartelijken nieuwjaarsgroet begon de Spreker met een blik te werpen op de belangrijke gebeurtenissen, waarmede dit jaar is geopend, en die weinig goeds voorspellen, als: de Panama- schandalen, de financieele schandalen te Rome, de onlusten in ons Vaderland, feiten, die het eeuwfeest kenmerken van den moord op Lode- wjjk XVI. Ook wierp spreker een terugblik op de laatste drie jaren Immers, drie jaren geleden had hij voor dezelfde Vereeniging den politieken toe stand des Lands behandeld, heden zou hij het zelfde doen. Voor driejaren was het Ministerie nog anti-liberaal, nu is het liberaal en zetelt ook eene liberale meerderheid in de Kamers. Maar in die drie jaren zijn wij verlost van de wet Bergansius, en al is de legerorganisatie niet van de baan, de wet van minister Seyffardt is om verschillende redenen verre te verkiezen boven die van den heer Bergansius. Waaraan wa3 deze ongelukswet toe te schrijden? Aan niets anders dan aan de ongelukkige gror.dwets-herziening. Drie jaren geleden had spreker de stelling ver dedigd, dat het beter ware geweest, minister Heemskerk aan het roer te laten en den man, die de grondwets herziening had tot stand gebrachti ook te laten opkomen voor de organieke wetten, die daaruit noodzakelijk voortvloeiden, en thans nog neemt hij geen woord van die uitspraak terug. De grondswet-herziening was een stap tot het algemeen kiesrecht, door de vervanging van art. 76 der oude Grondwet door art. 80 der nieuwe, een stap tot den algemeenen dienstplicht door de herziening van Hoofdstuk VIII, een stap tot den Etat athée door de afschaffing van den parlementairen eed. Toen dan ook het anti - liberale Ministerie de onderwijsquaes'ie had geregeld, was zijn arbeid afgedaan; gebonden door de Grondwet, moest het organieke wetten invoeren, waarover het struikelde Ook het wets ontwerp Tak is een uitvloeisel van de herziene Grondwet; art. 80 der nieuwe vordert eene andere Kieswet dan art. 76 der oude Grondwet. Spreker treedt nu in eene vergelijking tnsschen het oude en het nieuwe grondswet-artikel, tus- schen de oude wijze van kiezen eo de thans voorgestelde, die een geheel nieuwe is. Hij be spreekt uitvoerig de nieuwe wijze van candidaat stellen en het couloirslelsel. Vroeger was men vanzelf kiezer, als men slechts eene bepaalde som m de belastingen betaalde, thans moet men het zich-zei ven maken. Immers, geschiktheid en maatschappelijke welstand worden geëischt. Mi nister Tak maakt er zich wat die twee eischen aangaat gemakkelijk af, door te zeggen: Geschikt is hij die lezen en schrijven kan, maatschap pelijke we'stand geniet hij die niet wordt bedeeld. En hoe zal het blijken, dat men lezen en schrijven kan? Door de invulling van een formulier, da zelfs niet in de wet voorkomt, eeo algemeene maatregel van inwendig bestuur zal die zaak regelen, onder dezen minister zal het formulier zus, onder een anderen zoo luiden. Wie zal de formulieren beoordeelen? Een soort examen - com missie, hier streng, daar toegekend? Moeten er misschien schooltjes opgericht worden, om den aanstaanden kiezers het invullen der formulieren te leeren? En de maatschappelijke welstand? Bedelaars, kwartjesvinders en bordeelhouders worden kiezer; een oppassend werkman, die door ziekte of tegen spoed tijdelijk de hulp van het armbestuur of van de eene of andere instelling van liefdadigheid noodig heeft, verliest het. Men wil uitbreiding van kiesrecht, men wil komen tot algemeen kiesrecht, men ga zijn gang, doch niet onder staatsinstellingen als de onze, waar de Volksver tegenwoordiging zoo machtig en eene meerderheid in de wetgevende macht in staat is haar wil door te zetten. Het gronddenkbeeld van den constitu- tioneelen Staat, is, dat tot het tot stand komen van wetten de samenwerking van twee of drie ver schillende machten gevorderd wordt; en waar men eene groote uitbreiding aan het kiesrecht wil geven tot het kiezen van da Volksvertegenwoordi ging, daar moeten op andere wijze gekozen machten als correc-ief kuunen optreden. Men be- roepe zieh niet tot verdediging van het algemeen of zeer uitgebreid kieirecat op Duitsehland en het Centrum aldaar. In Duitsehland s aan naast den Rijksdag de machtige Bondsraad, de vertegenwoordiging des Vorsten, en het zoo machtige Ministerie, terwijl de gekozenen, die geen vergoeding voor reis-en verblijfkosten ontvangen, vanzelf uit de kooge.e standen moeten voortkomen. Laat men hier de 2000 gulden voor de kamerleden schrappen, en het uitgebreid kiesrecht verliest veel van zijne gevaarlijkheid. In Frankrijk werd het algemeen stemrecht sleobt, de kamerleden krijgen er 3000 a 10,000 franks schadeloosstelling, en toen is daar nog het correctief van een machtigen Senaat met recht van initiatief en amendement. In de Vereenigde Staten wordt de kracht van het algemeen stemrecht getemperd door de Eerste Kamer, gekozen door de Staten, waarhij elke Staat evenveel stemmen uitbrengt, en door het zoo herhaaldelijk gebruikte veto van den Pre sident; in Zwitserland heeft men de vergade- ring der kantons en het referendum. In ons Land zou niets staan tegenover de macht van de meerderheid in de Tweede Kamer, bij algemeen kiesrecht gekozen. De trapsgewijze ver kiezing wordt belet door het woordje recht streeks in artikel 80. Elk ander correctief, als b. v. uitbreiding van de macht der Eerste Kamer met eene andere samenstelling, is onmogelijk zon der grondswets-herziening. Als er animo bestaat, gaat spreker voort, zullen er 800,000 kiezers komen. Het wets-ont- werp gaat mij te ver, maar tegen de letter der Grondwet is het niet. Spreker is het in dat opzicht eens met de heeren Buys,Roëll en anderen. Dat het in strijd is met de meening van velen, die de grondvvets-herziening mede hielpen aan nemen, is wel mogelijk. Want wel in de strijd met de Grondwet is de uitsluiting huiten het kiezerskorps van hen, die hun aanslag niet hebben betaald, daar de minister in zijn wetsontwerp niet het betalen van zekere belasting als maatstaf van maatscbappelijken welstand heeft gevorderd Hoe zijn wij toch aan deze Kieswet gekomen? Door den strijd tegen art. 194 der Grondwet, door Groen van Prinsterer te recht genoemd //een staatsrechtelijk schandaal". Eenmaal verklaarden ook wij, katholieke Kamerleden, derhalve: //Zon der wjjziging van art. 194 geen grond wets-her ziening". Dr. Schaepman stelde dan ook eene ver andering van art. 194 voor. In de Tweede Kamer aangenomen, werd het in de Eerste Kamer van de hand gewezen, en daarmede verviel voor ons elk voorwendsel tot medewerking aan de grond we s-herziening. Toch werd zij doorgezet, en de uitslag? In plaats van een staatsrechtelijk sehan daal hebben wij er thans twee: art 194 en art. 80, art. 80, dat geen andere voorwaarden voor het kiesrecht stelt dan geschiktheid en maat scbappelijken welstand, zoodat een kind vau 12 jaar kiezer zou kunnen gemaakt worden en even goed het kiesrecht knnnen beperkt worden tot de mannen boven de 60 jaar. Intusschen, de Kroon heeft door hare ministers deze Kieswet laten indienen, als een uitvloeisel der Grondwet, en men kan ze maar zoo niet van de baan schuiven. Het tegenwoordig vi- geerende kiesr. glemeut is slechts en vo .rloopig, een appeudix.Eene nieuweKieswet moet er komen. Waarom zjjn er zoovelen voor de Kieswet Tak, en wie zijn zij? Zij zijn: lo. zij, die in het algemeen stemrecht het middel zien om te komen tot algemeen bezit en verdeeling der goederen, dus: de socialisten en aanverwanten: 2o. zij, die door uitbreiding meenen te komen tot eene om zetting der Volksvertegenwoordiging en zoo tot het beniken van hun doel als: scheiding van Kerk en staat; enz. 3o. liberalen, die meenen dat kies recht een natuurlijk recht is, evenals, drinkeu, eten en slapen. Ook volksredenaars zjjn ervoor, wier groo ste lust en liefde het is, tot groote menigten te spreken en de volksmassa door hun geweldige phiaïen in hewegiug te brengen. Met allen rekent minister Tak af. Hij gaat verder dan het huismans kiesrecht, waartegen spreker geen bezwaar zoude hebben, mits men het kiesrecht dan ook toestond aan de vrouwen, we duwen, die met de zorg van eene huishouding ïijn belast, zooals dit. bij de polderbesturen reeds bestaat. Maar waarom doet hij dan zoo'n forschen greep en geeft dit geweldige onderwerp, geweld g in de groote moeilijkheden bij de bearbeiding, waarbij zooveel statistieken en bronnen moesten geraadpleegd worden, geweldig als het zal zijn ia zijne uitwerkselen? „De Kamer is niet meer in tel// zegt men, „zjj is niet meer de ver tegenwoordiging van het volk.// Men beweert het, men bevvjjst niet. Dat zij niet meer zoo in tel is als in de jaren 5060 zelfs tot 70, ligt niet aan hare samenstelling, maar aan allerlei andere omstaudigheden, als: bet groote voordeel om belastingen te kunnen afschaffen en het on recht te kunnen herstellen, een gedeelte der bevolking, met name den Katholieken sinds veel jaren aangedaan. Waarin ligt nu echter het groote gevaar van het algemeen stemrecht? In de omkooperij,.ant woordt spreker. En nu schetst hjj met schrille kleurenj maar naar waarheid, de verschrikkeljjke uitbreiding der omkooperij te allen tjjde en in alle plaatsen. Omkooperij hjj de stembus heeft plaats en is in veel landen reeds publiek. Waar zij strafbaar is, wordt zij niet gestraft, wijl noch kooper, noch omgekochte de aanbrenger kan zijn, Spreker prijst de Engelschen, die een practisch correctief tegea de omkooperij stelden do ir de verplichting de kamerleden tot overlegging en bezwering der onkosten-rekening. Maar de om kooperij zal grooter verhoudingen aannemen hij de uitbreiding van het kiesrecht; geld, geld, en nogmaals geld zal het wachtwoord zij a bij de verkiezingen, en laten wij het eerlijk bekennen veel geld hebben de Katholieken er niet voor over. En omkoopen, zie, zegt spreker, ik was jaren president vaa eene kathol, kiesvereeniging in eene groote stad, en was niet bang of vies van ee. pittig en scherp strooibiljet, maar als katholiek volksvertegenwoordiger moet ik verklaren: mijn geweten verbiedt mijde hand te leenen tot het koopen van stemmen. B-esumeerende, zegt spreker: Wij hebben nu eenmaal de gewijzigde Grondwet; wij moeten komen lot eene nieuweKieswet,zonder uitbreiding der kiesbevoegdheid zal het waarschijnlijk niet gaao, maar men herstelle den census ia eere, de Minister toone zich bereid tot transacties, late amendementen toe, die aan de uitbreiding hare groote gevaarlijkheid ontnemen, en hij zal ondervinden, dat katholieke volksvertegenwoor digers bereid zjjn een offer te brengen en goede Nederlandsche staatsburgers zijn. Ee.i luid applaus begroette den Spreker bij het einde zijner redevoering, die meermalen door tee kenen van bijval en goedkeuring was onderbroken. De heer Op de Laak dankte namens de verga ring den heer Bahlmann, die een droog onder werp zoo geestig en met zooveel talent had be handeld, en wien hij namens allen van harte toewenschte, dat het hem mocht gegeven zijn, nog veel jaren zijne krachten te wijden aan de verdediging van de belangen der Nederlandsche staatsburgers en der Katholieken in het bijzonder, hetgeen hij reeds zoo lang en met zooveel talent en toewijding heeft gedaan. Het hoofdbestuur van de Nederlandsche Ver eeniging tot afschaffing vau sterken draak heeft naar aanleiding der aanhangige kieswet aan de Tweede Kamer een adres gpricht, waarin het verzoekt aan het wetsontwerp in elk geval te willen toevoegen het verbod om op verkiezingsda gen in het ressort der daarbjj betrokken kies districten sterken drank in drankwinkels te ver- koopen of aan te bieden. (N. R. 6.) AMSTERDAM,3 Fabruari.Het 25 - jarig bestaan van hat Nederlandsch GymnastieJcverbondu zal in den zomer feestelijk worden gevierd. Hot voorloopig programma voor de Turnerfeesten is samengesteld als volgt: Z&ierdag. Indien met het oog op de Amsterdam- eche toestanden een optocht niet wenschelijk wordt geacht, gezellige bjjetnkomst bjj een potje bier. Zondag. Officieole ontvangst der turners en aanbieding van den eerewija. Uitvoering der vooroefeningon, door de technische commissie op te maken. Gemtenschappelijke toestel-oefeningen en vereeoigings-turueii. Uitreiking der herinne- rings-medailles aau de afgevaardigden. Maandag. Repetitie dar vrjje oefeningen. Per soonlijke wedstrijd.Optreden van de buitenlanders. Bekroning der prijswinnaren, uitdeeling van de medaille» door dames. Dinsdag. Uitstapjes rondom Amsterdam. ZANDVOORT, 3 Februari. Omtrent het hier gestrande schip de bark //L u g i a Radivo" wordt nader gemeld: De stranding had plaats iu den ochtend en te 7 uur was het hier bekend dat eens vreemde bark ten zuiden van het dorp gestrand was. De gezagvoerder met de bemanning hidden het schip verlaten ea iu dan loop vau den dag te 9 uren waren equipage en huuue goederen in het hotel D-iehui'.en onder dak gebracht Het strand wemelde van menscken en ons stille dorp was een en al leveo. De telegra if had gewerkt en spoedig waren cargadoors of hunne afgevaardigden uit Amsterdam en IJmuiden aanwezig. De be manning heeft zich zelf mot eigen boot gered, zoodat een tocht met de reddingsboot o erbodig wa>. DeSimson en de Herkules hebben des namiddags bjj hoog water getracht het schip af te brengen, wat echter niet kon geschieden. Het schip, reeds vol water, is volgens mededeeling van den kapitein bij de stranding gebroken. Da zee slaat bjj hoog water over het schip heen. Het bergen der lading is, volgens inlichtingen, opgedragen aan de firma Zurmühlen te Ams'er- dam, terwijl met het lossen een begin is gemaakt. BEVERWIJK, 2 Februari. De politie heeft de hand gelegd op den landlooper G, H., die, van Moritfoort afkoms ig, reeds sedert 12 October j.l. rondzwierf en gsvaarljjk werd. Hjj is te Haarlem aan de justitie overgeleverd, die termen had hem in verzeker'e bewaring te houden. VELZËN, 2 Februari. Door de politie alhier is bij den opkooper J. L., zinken dakgoten in beslag genomen, die gestolen waren op den hier onlangs afgebrande huize de Gilde. Tegen de daders J. S., J. K. en J. v. d. K., allen oude bekenden der justitie, is proces-verbaal opge maakt. Gisterenavond i3 hier eene R.K. Kiesvereeni ging opgericht,waarbij is benoemd als President de beer J. J, Keimpema en als secretaris de heer J. H. Klauwen. HAARLEMMERMEER, 2 Februari. Door de krachtige werking der stoommachines is al het jjs ea ook het overtollige water verdwenen, zoodat spoedig met het ongedane landwerk een aanvang zal gemaakt worden. Gedurende de laatste week,Rebben de 3 machi nes gezamenljjk iu 393 uren, met 23 yoapen en 13 ketels ruim 134,000 slagen gedaan. BLOEMENDAAL, 8 Februari. Gisteren in den voormiddag is het huis van den burgemeester Immink, gelegen in het Bloemendaalsche park eene prooia der vlammen geworden. Het vuur had Huis en inboedel was verzekerd bij de Tielsche Brand-Assurantie-Maatschappjj. Nationale Bedevaart naar Home. In eene ous gezonden circulaire worden de bizonderheden medegedeeld, voor de bedevaart naar Rome, die meer uitvoerig in een reisboekja den pelgrims zulleu worden opgegeven. De reis- en verblijfkosten zijn in de eerste klasse van Amsterdam f312, van's Giavenhage f311, van Rotlerdam eu Utrecht f 309 van Rozsndaal f 306. De tweede klasse is f 50 minder. Zij, die in Rome voor eigen logies willen zorgen betalen f 50 minder. Alle hotels zijn van den eersten rang; en in Rome hoop" men allen in het hotel Minerva te kannen logeeren. De prijs is iets hooger dan in 1886; dit komt, omdat thans de reis grooter is, meer plaatsen worden aangedaan, en nu minder 's nachts wordt gereisd. In hoofdzaak is de reis als volgt: Zondag 30 April r.a den middag vertrek naar Brussel, Basel, Lucarn; tocht per boot over het meer der quatre cantona naar Fluëlen, door den Gothard-tunnel Turyn, Genua, Florence, Rome, Ancona, Loreto, Bologna, Venetië, Padua, Verona, Ala, Bo ze, Innsbruck (Tyro'); p8r Brennerbahn naar Mü li chen, Frankfurt en over Keulen terug. De circulaires zjjn bij de leden van het comité verkrijgbaar,Sacretari» is de heer G h. H o 11 m a n, Bouillonstraat te Maastricht. De commissie tot onderstening "au arme Jaden ia Palestioa, welke te Amsterdam resideert, ha ft thans de fiaancieele resultaten van het voorlaatste j»ar openbaar gemaakt. Daaruit blijkt eene ontva>g»t van f 101,200,695.Daaronder zijn giften uit de meeste Europeesche lauden en Amerika. Alweer een gekkenhuis. Te Deven- ter is Woensdag de eerste spade in den grond gestoken voor het bouwen van een nieuw krank zinnigengesticht op het buitengoed //de Brinkgra- ve." De twee jongens van 8 en 10 jaar, dia zich bij //de Voorst" te Vollenbo/e op het jjs der Zuiderzee waagden, zijn tot heden nog niet teruggekeerd. Men vreest, dat zij, door de mist verdwaald, in zee omgekomen zijn. Twee b o o s w i c h t e n d e 17 jarige La P e r r e, die klerk bij den ontvanger Haent- j e n s, was, is vergezeld van eeu onderen mskkor, D r 3 e genaamd, die met een som van 1500, aau dien ootranger toebahooiende, er van doorgegaan en he.inden zich nu in de gtvangenis te Anutcrd. De heer jas zijn te Monaco geweest, lubben het gestolen geld aau de speelbank verspeeld en toen zelfmoord willen pLgen, de politie heeft de kwa- joagtm gearresteerd en naar Amsterdam opgezon den. In het politieblad is bekend gemankt dat te Nieuwerslui» gemeente Heenvliet, in den ochtend va» 30 Januari jl. met geschoteo wond aan h»t hoofd, de Rijksontvanger dood is gevonden. Uit zij ie sec etaira wordt een gezamenlijk bediag van ougr.veer f 1319.12 vermist en verder nog tffecten en premieubligatiën. Mochten deze stukken waarvan de nummers zijn vei meld, in den laatstan tijd verhandeld wor den, of de coupons daarvan ter inwisseling zijn aangeboden of worden aangebodeD, dan wordt onmiddellijk berioht verzocht. Bij het lijk werd gevonden eene zesloops vernikkelde revolver, met zwait houten gekarteld hef', merk „Buil Dog" centraal vuur, patronen gemerkt Rraum en Bloem 380, blijkbaar nieuw op de trommel gemerkt B* en K. L. G. en op de sluiting gemerkt M. S. Mocht zulk eene revolver onlangs gekocht zijn, dan wordt ook dsarvau bericht verzocht door den rcchter-oommiasaris vso? strafzaken bjj de Arrou- dissements-reohtbauk te Rotterdam. Te Zwartsluis werd Woensdag- naoht een der nachtwachten door vitr of vijf per sonen aangegrepen en op den grond geworpen. Het is nog niet gelukt de daders te vinden. Het is in dejongste vergadering van den Raai der gemeeute Helling wolde gebleken dat het vertrek der huzaren op last van den Minister van oorlog geschiedde; sommige burge meesters deden moeite de cavalerie te houden, die zij ver boven de nu gedeiacheerde infanterie verkiezen, doch het hielp niet. Men spreekt nu, dat Marechaussees op de dor pen worden gedetacheerd. B y de e x t r a-n itdeeling van klee- ding en levensbehoeften te Sliedrecht vervoegde zich iemand om een... trouwpak. Het kostte eenige moeite beta te overtuigen, dat de-geljjke zaken bij e8ne uitdseliag ni-.t thuis behooren. Van de voorgenomen uniform- veraederiog vau de wachteressen bij de staats spoorwegen zal niets komeo. Haar hoed en man tel zijn gehandhaafd. Het gerucht, dat in Lobith door het te vroeg afgaan van een dynamieipatroon een ongeluk zou heboen plaats gehad; is naar thans van daar gemrldt wordt, ongegiond. Gisterenmorgen is in het Noord- zeekacaal onder de gemeente Beverwijk, ten 24 - jarige schipper van eene viasehuit over boord ge vallen en verdronken.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1893 | | pagina 2