NIEUWE
No,' 1953
Zondag 26 Febrnarl 1893.
18de Jaargang.
Een manifest.
BUITENLAND,
ABONNEMENTSPRIJS
Pei S maanden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,08
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUSEAIT: St. Janstraat Haarlem.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
Van 16 regels
Elke regel meer
30 Cents
5
AGITE MA NON AGITATE.
Groote letters worden berekend naar plaatsrnimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertontiën worden uiterlijk Maandag-, Woensd ag-
en V r ij d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgever, W. KüPPEKS.
«Esoe democratische stroomÏDg vaart door
heel de beschaafde wereld. Overal begint
de vierde stand zich van zjjne rechten bewast
te worden; overal begint de arbeider in te
®ien, dat bjj wetgeving en staatsbestnur zjjne
rechten zijn miskend, zjjne belangen zijn
verwaarloosd.»
Met deze woorden vangt een manifest
aaD, dat de Radicale Bond hier te lande in
grooten getale heeft verspreid en doen aan
plakken, natuurljjk met het doel om aan
hangers voor de radicate richting te werven.
Evenals uit dezen aanhef, bljjkt uit het
geheele manifest, dat de Radicale Bond
zich voornamelijk richt tot een deel der
samenleving en niet tot het geheele volk.
Enkele regels verder lezen wij bijvoorbeeld,
dat de groote stuwkracht die van de arbeiders
zelveu uitgaat, bij het gewenschte en nood
zakelijke hervormingswerk, dat overal en
ook hier tot stand moet komen, volstrekt
onmisbaar is. Nog verder verklaart de Bond
niet te schromen bet staatsgezag dienstbaar
te maken aan het werk der economische
verbetering, in de eerste plaats door den
arbeidersdtn meest direct bffaaghebbendeu
bjj het werk der hervorming, het recht toe
te kennen, zelf over hunne belangen mede te
spreken.
Men ziet hieruit, dat de Radicale Bond,
hoewel het woord richtende tot zijne land-
genooten, allereerst het oog heelt gevestigd
op de werklieden. Om die reden alleen mee-
nen wjj tegen het maniieat ten ernstigste
te moeten waarschuwen.
Wjj zjjn er van overtuigd, dat de Radicale
Bond het volste recht bezit om tot de werk
lieden in ons vaderland een manifest te
richten en te trachten hen tot het radica
lisme o/er te halen, doch wjj meanen, dat
deze Bond dan eerljjker had gedaan, wannter
hg fliukuit zeide: Wg willen de arbeiders
voor onze richting winnen en met hen den
strgd tegen het kapitaal aanbinden. Doch
thans verbergt de Bond zijne eigenljjke be
doelingen. Dit is echt radicaal.
Maar wat wjj in dit manifest nog afkeu
renswaardiger noemen, is dat de Radicale
Bond,die in artikel I van zjjne statuten zegt,
de geljjkstelliug te willen der Nederlanders
ten aanzien van de uitoefening der staats-
bnrgelijke rechten, reeds in den aanhef van
zgn manifest spreekt van een «vierdeo stand,»
die zich van zjjne rechten bewust wordt.
FE UIL LET ON.
Herstelde misdaad.
Vervolg.)
//Dat is vreemd, zou hem een ongeluk over
komen zjn?"
//Ik belwjjfel het. Eerder geloof ik, dat hjj een
nieuw spoor ontdekt heeft, dat hjj alleen volgt.
Nu het is niet anders, misschien is hjj ons toch
van nut.//
De Kapitein ging de hand drukken van den
Kolonel, die zelf het antwoord, dat hjj Koker
had geschreven, naar de post had gebracht.
Vervuld van de hoop eindeljjk zjjne lieve Liza
terug te zien,voelde de oude krjjgeman zich herleven
en telde reeds de uren, die hem van het oogen-
blik scheidde, dat Koker zonder twjjfel voor de
samenkomst zou bepalen.
Karei en Van der Heiden vertrokken eu bega
ven zich, gelijk zjj besloten hadden, naar het
postkantoor.
De directeur maakte eerst eenige moeieljkheden
om in hun verzuek toe te stemmen. Maar toen
de graaf hem plechtig beloofd had, dat er op het
bureau nog ongeregeldheid, noch schandaal zou
plaats grjjpeo, stemden hij er ia toe, de beide
mannen om half vier toe te laten. Zjj gingen
ontbijten en wachtten het oogenblik af, waarop
zij ïich in hinderlaag zouden leggen en verme
den zooveel mogeljjk zich in de wijk te vertonnen.
Precies half vier kwamen zjj aan het postkantoor,
waar de diiecteur hen achter een schuifdeurtje
plaatste, dicht bjj dat van de brieven post-restant.
Een half uur, een uur, twee uur gingen voorbjj.
De twee bespieders begonnen te vreezen, dat Ko
ker van hunne tegenwoordigheid zou verwittigd
zijn geworden door een onbekenden verklapper,
of dat hjj, van plan veranderd zjjnde, niet meer
kwam. Misschien ook had hjj dit uur slechts
In plaats van verzoening en «broeder
schap» dat schoone woord der commu
nisten aan te kweeken tosschen alle Ne
derlanders, 't zg rijk of arm, 't zjj boog of
laag geplaatst, beginnen de radicalen te
spreken van een stand, die strjjden moet
tegen het kapitaal, een anderen stand das.
Indien men die tactiek onder andere woor
den brengt, kaa men zeggen, dat de Ra
dicale Bond een deel der Natie tegen een
ander deel tracht op te ruien.
Het wordt niet zoo gezegd, maar toch
zoo bedoeld. Sehjjnbaar worden in het ma
nifest uitsluitend de liberalen aangewezen als
degenen, die de vijanden van den werkman
zijo. Wg lezen toch in bet manifest, dat de
Radicale Bond zijne «landgenooten» uitlokt
om zich af te scheiden van de partij, die, hoe
roemrijk baar verleden ook moge zgn, voor
de toekomst niets heeft aan te bieden, omdat
elke leidende gedachte haar ontbreekt eu zjj
alleen wordt saamgehouden door een naam.
Maar inderdaad bedoeld de Radicale Bond
den strjjd te aanvaarden tegen geheel den
bestaanden toestand op politiek en maat
schappelijk gebied, die toch niet uitsluitend
het werk der liberalen kan genoemd worden.
Uit alles bljjkt derhalve, dat de werkliedep
de personen zgn, van wie de radicalen heil
van hun streven verwachten. Niet alleen
voor de arbsiders, maar ook door de arbei
ders is hun leus.
De radicalen beweren voorts, dat de rechten
van den atbeider al lang genoeg werden
miskend en zjjne belangen werden verwaar
loosd, en dat daarom thans de tjjd is aan
gebroken, waarop de arbeider handelend
moet gaan optreden.
Nogmaals verheffen wij hiertegen onze
stem. In de eerste plaats protesteeren wij,
hoewel natuurlijk niet uit naam of uit
sympathie voor de liberalen, tegen de be
schuldiging, alsof de belangen van den
werkman werden miskend; en in de tweede
plaats waarschuwen wjj den arbeider voor
het lokaas, dat de radicalen hem voorhouden.
Da werkman zal niet worden gebaat door
het radicalisme en de democratie. Beide
begrippen, toegepast op de wetgeving en
het staatsbestuur, zgn in strgd met de wer-
keljjke belangen van de geheele natie en
dus ook van den werkman. Het radicalisme
strooit tweedracht tusschen de burgers van
't zelfde vaderland en leidt tot de revolutie.
De democratie voert tot regeeringloosbeid
en das eveneens tot de omwenteling.
aangegeven om den Kolonel spoed te doen maken,
deed Karei opmerken, en behield hjj zich voor
veel lat»r te komen.
„Stilte,// fluisterde Van der Heiden, zjjn gezel
tegen den arm slootende.
Iemand was voor hel schuifraampje van de
brieven post-restant gekomen en eene ruwe stem,
die den beiden manuen niet onbekend was, vroeg
verlegen:
//Heelt u ook een brief Koker en Cie, Posl-
restant.
Yan der Heiden en Karei bogen zich belang
stellend naar het raampje en onderdrukten een
kreet van verwondering.
„De bultenaar!" zeiden zjj beiden tegeljjk.
De bultenaar al te zeer bezig om op te merken,
wat er binnen in het bureau voorviel, strekte zjjne
hand met de lange magere vingers uit om den
brief aan te nemen.
«Attentie, volgen wij hem zonder leven maken,"
zeide de Kapitein.
«O die kleine slang, die kleine verrader,//
mompelde Karei. //Daar zit een nieuwe streek
van Koker achter. Dat hjj zoo. bereidwillig was
met mij mede te gaan, dat hjj ijver veinsde, dat
alles was slechts om te weten, wat wjj dachten
en om het aan zjjn meester over te brengen.
Kleine hondsvot, dat zult gjj mjj betalen."
De bultenaar, zjjn brief ontvangen hebbende,
ging heen. Zjj volgden hem van verre. Rustig klom
hjj bovenop een der omnibuseen.
Karei wenkte een koetsier, en gaf bevel den
omnibus te volgen.
Karei aan het eene, Van der Heiden aan het
andere portier, verloren den bultenaar, die op
zjjne hooge zitplaats goed zichtbaar was, niet nit
het oog. Als de omnibus stil hield, hield het
rjjtuig ook stil; als de omnibus voortreed, deed
het rjjtuig hetzelfde.
Eindeljjk kwam de bultenaar naar beneden ea
Evenals voor honderd jaren wordt thans
het liedje: vrijheid, geljjkbeid en broeder
schap, gezongen. Eu wat toen het gevolg
was vaa de zoogenaamle vrijheid, het
Schrikbewind, zal ook nu voortvloeien uit
de toepassing der dankbeelden, van radica
len en democraten. Zal de werkman hierbjj
iets wiunen? Iategendeel. Hg zal veel ver
liezen, want meer dan thans zal de wer
keloosheid, als gevolg van de gedruktheid
der tjjdan, toenemen. Gebrek en ellende,
armoede en honger zullen meer dau thans
hunne scherpte doen gevoelen en de geheele
maatschappij zal een vreeselgk tijdperk
doorworstelen, zoolang, tot eindelijk allen
genezen zullen zjj a van den waan, dat de
democratie redding kan aanbrengen.
Daar wg nopen, dat dit gevaar nog bij
tijds door het ordelievende deel der bevol
king van ons vaderland moge worden af
gewend, spreken wij den wensch uit, dat
het manifest vau den Radicalen Bond geen
weerklank bjj onze werklieden zal vinden.
Oostenrijk-Hongarije.
Een kantoorbediende van 20 jaren oud,
zekere Licco Adutt, een ventje waar
wat in zit, die te Weeneu in dienst zijnde
van de firma Russo en Comp., twee wis
sels van 81,000 gulden vervalschte on deze
ter betaling aanbood op de Oostenrjjksch-
Hongaarschen bank, is er van door gegaan.
Het bedrag daarvan f 162,000 betaalde de
bank hem nit en de handige oplichter is
sedert spoorloos met een vriend verdwenen;
men vermoedt, dat zjj de wjjk hebben geno
men naar Amerika. De bank draagt de
schade!
Ia een gesprek met een correspondent
van een Hongaarsch blad heelt Kardinaal
R a m p o 11 a een zeer streng oordeel geuit
over den kerkeljjken toestand in Hongarjje.
«Wjj kunneD, zoo zeide hjj, geen eon-
cessiëu doe», in strgd met de Katholieke
leerstellingen. Eerbiedigt onze gewetens en
wjj zullen uwe belangen eerbiedigen.»
T»gen het drjjven van calvinistenen
vrjjmetselaars in Hoagarjje in zake deha-
teljjke wets-ontwerpen vooral tegen dat,
hetwelk tegen de heiligheid van het Chris-
teljjk huweljjk is gerient heeft als van
zelf het gevolg gehad, dat de Katholieken
zich overal organisearen en samenwerken.
Wat tot dusverre in Hongarjje niet voor
nam sjne richting naar de W .straat. Hij scheen
zich naar het huis van den Kolonel te begeven.
«Dat is toch al te sterk,// zaide de Biron.
XXI.
«Hier, ellendeling!// riep Karei, terwijl hjj uit
het rjjtuig sprong eu den bultenaar vastgreep, op
het oogenblik dat hjj aanbelde. //Hier, en geef
rekenschap van uw gedrag!
«O, mjjnheer Karei, wat beu ik gelukkig u
te zien,// riep Valentjjn zich de handen wrjjvende.
«Doch de Baron hem aanstootende, viel hem
in de reden en zeide op veel kalmer toon:
«Mijnheer Karei is zeer toornig,mjjn vriend, om
dat gj' u in geen twee dagen weer vertoond hebt.//
„Dat is mjne schuld niet, heeren. Indien gj
wist, wat mjj overkomen is! O het is vreeseijk,
het is vreeselijk Ik heb Koker gezien.//
«Wat? Hebt gj Koker gezien?" riep de Baron
schjnbaar verwonderd uit.
«Helaas!//
«En gij hebt hem niet doen arresteeren?//
«Integendeel, hj heeft raj' gearresteerd en ge
vangen gehouden een heelen nacht en dag, in
een donker hol. 't Is een ware roman."
«Nu vertel eens," zeide Van der Heiden, «ik
houd wel van romans.//
//'t Is genoeg, mj'nheer de Baron,// onderbrak
Karei, laten wij niet meer naar die leugens van
een kwaadaardigen dwaas luisteren. Laten wj
eerst in een hotel gaan en hem dwingen ons
ernstig rekenschap te geven van zijn gedrag.//
«Welk gedrag? Wat bedoelt gj toch?»/ riep
de bultenaar ongerust.
//Dat wj van het postkantoor komen en dat
wij er u hebben zien binnengaan om het ant
woord van Koker te halen."
«Dat is waar," zeide Yalentjn, „maar als u
naar mj wildet hooien.//
//Wat hooren? lengens?"
kwam, is thaas gebruikelijk geworden: al
lerwegen worden vergaderingen gehouden,
waorin het Katholieke volk over de batee-
kenis van het politieke leven onderricht
wordt. Te Oadenburg heeft zelfs een ware
Katholiekendag plaats gehad. Tweeduizend
mannen namen daar eene resolutie aan
tegen het kerke!ijs-politieke program der
regeering en zonden aan den Paus een
telegram van gelakwensching, waarin zij
de hoop van het herstel zijner wereldlijke
macht uitspraken.
Italië.
Da verwildering in Italië onder het te
genwoordig bestuur neemt met de dag toe,
het volk verarmd en uitgezogen tot op het
gebeente, is ten prooi aan de grootste el
lende en geeft zich aan het plegen van
misdaden over.
In het begin dezer maand kwam een
Dnitsch handelsreiziger bg den herbergier
Rovis, ta Gimino, en nam in diens woning
zgn intrek. Hij verzocht den man met hem
naar een in de nabijheid gelegen postkan
toor te gaan, aangezien hg een aangetee-
kenden brief te verzenden had. Toen beiden
door een boich kwamen, viel de herbergier
op den reiziger aan, gaf hem met zgn mes
vier doodaljjke steken in de borst en ontstal
hem vierhonderd galden. Het mes liet de
bandiet in een der wonden steken.
Een gendarme, die esn kwartier later het
bosch passeerde, vond den stervende, die
nog in staat was den naam van zgn moor
denaar te noemen. Zgn eigen naam kon
hjj niet meer opgeven, want hij gaf on-
middelljjk daarop den geest. Tot nog toe
weet men niet, wie de ongelukkige ge
weest is.
De Italiaansche Kamer van Afgevaar
digden wil maar niet overgaau tot het be
noemen vau eene Commissie om te onder
zoeken in hoeverre het Ministerie betrok
ken is in de Bank-schandaleD.
De Afgevaardigde A g n i n i drong nog
maals in de Kamer aan tot het benoemen
eener Commissie van onderzoek, speciaal
belast met het instellen van een onderzoek
naar de handelingen van het Ministerie in
deze, maar met 197 en tegen 92 stemmen
werd zulks verworpen.
Kunnen, ;oo mogen wjj vrageu, de hande
lingen der Ministers in zake de Bank
schandalen een onderzoek niet doorstaan?
Ea de Italiaansche vrjjheidshellen, wiens
„Laat hem toeh uitBprekeD, maar gaan wj eerst
het hotel binnen."
Men trad binnen en ging naar de rookkamer.
„Spreek thans," zeide de Baron.
„Welnu dan, verbeeld u, dat ik gisteren rustig
was gaan ontb jten en hoe het kwam weet ik niet,
maar
„Maar gj dronkt te veel?
„Neen,nu dat doet er ook niet toe.Ik viel in eene
sluimering.Toen ik tegen acht uur uit mjne verdoo-
ving ontwaakte, ben ik uitgegaan. Ia de B.straat
gekomen, werd ik door vier mannen gegrepen.//
„Om acht unr?//
„Ja,hieruit kunt gj de vermetelheid dezer lieden
zien. Vier mannen grepen mij.kneveldon mij, sleur
den m j mee en sloten m j op in eene gevangenis."
„Waar?//
„Weet ik het. Het was er donker als in een
bakoven. Gewapend met pistolen en dolken hebben
zj m j den geheelen nacht bewaakt. Oerdeel over
mjn onrust."
Noch de Baron, noch Karei geloofde een enkel
woord van dat verhaal. Maar zj maakten geen
enkele opmerking en wachten het eind der ge
schiedenis af.
„En hoe zjt gj daar uitgekomen?" vroeg Van
der Heiden.
„Dat zal ik u zeggen. Na in doodeljken angst
een nacht te hebben doorgebracht, een nacht,
waarin ik mj herhaildeljk afvroeg, of men mj
niet verlaten had om mj van honger te laten
omkomen, hoor ik de dear openen en zie ik
Koker binnentreden.//
„Met hoevelen?//
//Zj waren slechts met hun tweeën, maar wat
zou ik alleen doen, uitgeput van vermoeienis, de
leden gepjnigd door de koorden, waarmede zj m j
hadden vastgebonden, tegen twee mannen.Een van
hen was een reus. Maar gj moet hem gezien
hebben.// Wordt vervolgd.)
RAARLEMCREUOURANT.
24.)
