NIEUWE
No. 1975
Zondag 23 April 1893
18de Jaargang.
liet Socialisme.
BUITEN LAND.
I
ii.
De Familie Reydel.
Frankrijk
Italië.
en
ran
HIIRÜHSIHEHIIRUT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 8 maauden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUEBAIT: St. Janstraat Haarlem.
viMTTTxrn
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensd ag-
an V r fl d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgever, W. KüPPERS.
Waarin bestaat nu de kern het wezen
van het socialisme? Het antwoord luidt:
Hierin, dat uit de Maatschappij verdwijnen
de drie groote en machtige iaetoren, die
onontbeerlijk zyu voor de handhaving der
sociale orde: godsdienst, familie, eigendom.
Tegen den godsdienst richt zich het re-
volutionnaire socialisme op de eerste plaats.
Ia Recht voor Allenen andere organen
der party hoort men wel eeas de bewering
uiten, dat de socialisten een ieder vry laten
te geloovea wat hg wil en dat eigenlyk
in de sociale-democratie het ware Chris
tendom ligt besloten, maar niemand kan
loochenen, dat door de geschiedenis van
het socialisme als een roode draad de strijd
tegen de Kerk loopt. B e b e 1 kwam er
trouwens in den Duitschen Rijksdag open-
ljjk vooruit. «Op religieus gebied,» zoo sprak
hg, «willen wjj het atneïsme,» en deze
verklaring heelt men, zij het ook in an
deren dikwgls nog rnweren vorm in de
organen onzer socialisten herhaaldelijk
kunnen terug vinden. De socialistische
schrijvers en sprekers hebban nimmer ge
aarzeld op de meest beleedigende wjjze
zich te uiten over zaken eu personen, d;e
wg ten hoogste vereeren en telkens vindt
mén bij hen de bewering voorop gesteld,
dat de hemel reeds hier op aarde bezitbaar
is. Aan een leven hiernamaals wordt niet
geloofd, neeu, de aarde moet onze hemel
zjjn, want met den dood houdt alles op.
Genot, teugelloos geuot, moet des menschen
deel zjjn eu meu moet alleen datgene na
laten, wat schadelgk kan wezen aan het
lichaam en daardoor ons wereldljjk geluk
zal verminderen.
Hat is klaar, dat waar men zich op zulk
eea standpuut plaatst, de passief iu hooge
mate moet worden opgezocht en men van
den eeuen afgroud in den anderen stort.
Het is in waarheid eene heidenscbe leer, die
hier gepredikt wordt, waartegenover lijn
recht die staat van het Christendom.
Men kan er zich derhalve geenszins over
verwonderen, dat de heiligheii van den echt
als sacrament niet door het atheïstisch so
cialisme wordt erkend. Voor het huwelijk
zal in den socialistischen toekomststaat de
zoogenaamde «vrije liefde» worden in de
plaats gesteld, geijjk Bebel dia in zgn
boek over «ie Vrouw» met groote of liever
brutala openhartigheid predikt. De plech
tigheid van het huwaljjk zal als eeue for
maliteit zonder zin terzijde worden gezet;
het concubinaat zal zegavieran en bet fa-
FE U1LLETON.
16.) (.Vervolg.)
Terwijl de grootmoeder zoo peinsie, kwamen
Albiae en Genoveva in de ziekenkamer. Zjj om-
heisden baar zuster, geljjkend op twee rozen, getint
met maagdeljjk purper, voorovergebogen over
eeue lelie. Het was eene groep eener ontmoeting
tusschen leven en dood.
„Kijk eens Esther, hiar zijn viooltjes, de laatste
misschien,// zeide Gsnoveva haar zuster een zeer
grooten ruiker met klimopbladeren opgemaakt,
aanbiedend.
//Wat is uw bouquet mooi; lachte zjj met
goedheid, plaatst hem voor dat kleine beeldje,
gij weet wel?"
Het kind plaatste het geariöe tuiltje aan de
voeten van een ivoren beeldje, dat de H. Maagd
voorstelde.
Hit beeldje was steeds omringd van kaarslicht
en bloomen en scheen het voorwerp van bizoudere
vereering le zjjn. Zjj keerde tot Esther terug, die
haar opnieuw kuste en zij zeide kaar:
//Kijk, ik zal er nog meer vinden, ik zal onder
de dorre bladeren zoeken eu uw Mariabeeld zal
er altijd hobbon.//
Albtne keek haar aan,evenals mevr. R°ydel sloeg
ook zjj haar met pijnlijke aandacht nauwlettend
gade, maar toen Esther de oogen opsloeg, dead
zjj haar best eene lachende uitdrukking aan haar
gelaat te geven.
//Zie, zeide Albino,ons muziek weekblad is gekomen,
milielevea zal verdwijnen, want met de op-
voeïiug der kiuderen belast zich de Staat,
die aan allen dezelfde opleiding geveD zal.
Daardoor, zoo beweren de socialisten, moet
het gemeenschapsgevoel worden bevorderd,
moeten de menschen inuiger met elkander
worden verbonden. Maar wg viageu, of een
maatschappelijk systeem denkbaar is, dat
meer tegen de natuur der menschen in-
druiscbt, meer de zedelijkheil bedreigt, meer
de harmonie der samenleving verstoort?
Ook van dan persoonlijken eigendom wil
het socialisme de wereld «verlossen». Nu
denken op dit punt niet alleD, die zich socia
list noemen, even radicaal. Er zgn er, die
enkel maar den grond, andaren, die ook de
productiemiddelen, nog anderen eindelgk,
die met het raeds genoemde ook alle pro
ducten tot gemeen g08d willen verklaren.
Het geld gaat in dit geval de wereld uit eu
wordt vervangen door bons. De S.aat richt
groote magazijnen op, waar levensmidde
len enz., zullen kannen worden afgehaald
tegen de inlevering van bewjjsbriefjes voor
verrichten arbeid. De Staat wordt de groete
werkgever ea oek de groote betaalmeester
en volksopvoeder. Hjj regelt alles, dwiugt
zoo noodig het individu een bepaald vak of
ambacht uit te oefenen en doodt zoodoende
alle particulier initiatief waaraan zoovele
groote en vruchtbare ondernemingen baar
ontstaan danken. Dat zulk een stelsel ver
lammend moet werken op de menachueid
zal wel geen batoog behoeven. Het is strjjdig
met haren aard, haar natuur, hare waardig
heid. Het maakt de wereld tot een soort
tuchthuis, waar een ieder een bepaald aan
gewezen arbeid heeft te verrichten en de
vrijheid naar het rjjk der illusiën wordt
gebaaneD. Wij weten hst wel, de vrijheid
heeft ook hare schaduwzijden en de nood
lottige werkkring van de onbeperkte vrij
heid der liberale economie heeft ongetwg-
leld tot veel gegronde critiek aanleiding
gegeven. Maai hiermede is de tot een ander
uiterste overslaande leer van het socialisme
nog geenszins gerechtvaardigd. Men ga eens
na, wat er van de Maatschappij worden
zou, wanneer het Diemand meer veroorloofd
was zich door eigen kracht, vlijt en energie
naar boven te werken en wanneer de moe
der hare kiuderen moest afstaan, om de
kleinen in groote staatsinrichtingen te doea
opvoeden!
«Eene onverdragelijke slaverng, zegt
Z. H. Leo XIII iu zjjne encycliek eRerum
Novarumzou van het socialistische stel
sel voor alle burgers van den Staat het
gevolg zgn. Voor onderlinge afgunst, twee
dracht en plagerjj zou mea dedeureuwjjd
ook kwam er een brief van onze viiendin Iseult,
die met belangstelling om tijding vraagt.//
Esther trachtte te lezen; me vrouw Reydel stond
op en zeide:
r/Ik ga bevelen geven voor het dicer van onze
lieve herstellende, tot straks, dierbaar kind", on
zjj ging de kamer uit
Genoveva vlijddo zieh in een hoekje van de
canapé, vrjj dicht bjj Sfello. Albine zat naast
Esther en sprak, toen zjj den brief haf gelezen!//
//Gij weet wat al plannen grootma heeft, wij
krjjgen op de Pêcherie eene eeuwigdurends Ente,
en man werkt al aan het terras, om het terrein voor
da toekomstige serre gelijkvloers temaken. O/er
eene maand zul en wjj er bouquetten plukken."
//En den volgenden zomerl riep Genoveva met
geestdrift: Ja, in den toekomstigen zomertjjd
gaan we naar Eaux-Bannes, of naar Mont Djre,
we zullen in gezelschap op reis gaan
«Ik zal er bij zijn, ik ock!" onderbrak Genoveva.
//Ea grootma heeft het voornemen, als de land
streek bevalt, om te Pau een huis te huren en ons
daar iu te richten op ons gemak den geheelen
winter lang. Zou dat niet heerljjk zjja, ea ziet
gij niet van hier uit de Pyrenëan, vlak voor onze
vensters?"
//Ja, we zullen zeer veel pret hebben en in onzen
schik zjjn, zeer gelukkig en opgeruiml, zoo....
Esther kon baar volzin niet ten einde toe uit
spreken, een aanval van lichten koppigeu hotst die
echter niet veel goeds beduidde, onderbrak haar
bljjde woorden.
„Het is niets,^ in het gehe-1 niets,// zeide zij met
inspanning en zich herstellend, eea weinig water,
Genoveva."
open zetten. Viel de prikkel weg voor ijver
en vlijt, dan zouden ook de bronuen van
welvaart opdrogen. Van eeoe gelgk'neid van
alleD, die men zich had voorgespiegeld, zou
inderdaad niets anders komen dan eeu hoogst
beklagenswaardigen toestand en verlaging
voor alleD.»
Is het wonder, dat de socialisten ia den
regel het minste licht laten vallen op de
qn'ntessens var hun stelsel, dat zij verle
gen zitten met de vraag: hoe hun Maat
schappij zal zjjn ingericht en er de voorkeur
aan geven eeue afbrekende critiek te voeren?
De misbruiken welke de geliberaliseerde
Maatschappjj zijn binnengeslopen en de
grenzeulooze vereering van het gouden kalf,
waaraan onze eeuw zich schuldig maakt,
zjjn oorzaak, dat zij groote ontevredenheid
kunnen wekken en vele aanhangers vin
den. Maar hij, die zich de vraag stelt; wat
wil het socialisme? en op die vraag het
juiste antwoord weet te geven, zal met
ons overtuigd zij a,dat van eene Maatschappij
gebouwd op socialistische grondslagen, ook
voor den arbeider, ook voor den proletariër
geen heil of uitkomst is te wachten.
Dj Pransche b'.adea te Parjjs maken van
de oulusten in België gebruik om sensatie-
berichten in de wereld te zenden. Nu het
gebleken is,dat van eeu tusschenbeiden komen
vau Duitscbland in da biunenlandsche aan
gelegenheden van België geen sprake is,
stellen zij de vraag, ia hoe verre Duitsch-
land zich met België, door de voortduren
de oulusten, zou kunnen bemoeien. Want
zoo zeggen ze: België is aan Duitschlaud
door Leopold II verkocht, dat is eeae uit
gemaakte zaak, hg heet een vazal van den
Djit8cheu Keizer; de Maasvestingen worden
beschouwd als te zjja aangelegd ter wille
van Duitscbland, ea er b.-staat een geheim
tractaat door Leopold II, met Daitschlauds
Keizer gesloten.
De Gaulois weet het ons zeer uitvoerig
te verhalen, het blad gaf gisteren ia een
artikel, natuurlijk uit goede bronnen ge
put, te lezeD, dat: «Een tiental jaren
geleden kouing Leopold, onder den druk
van den toen op het toppuDt zijoer maobt
staande VonBismarck, met bet.Duitsche
rijk een verdrag beett geslotsD, dat geheim
is gebleven de Belgische grondwet stelt
de mededeeling er vau aan de Kamers niet
verplichtend. Naar den tekst van dat ver
drag virbond Duitschlaod zich, voor het
Albine trachtte haar gelaat *oor Esther te ver
bergen, msar de spiegel gaf haar het gezicht
van Albine terua; zjj weeuda en haar da hand
reikend, zeide zjj op een toon van zachte spot
ternij: //Gjj zjjt dwaas, weent ge, omdat ik
even hoost, dat is het overblijfs il van mijne ver
koudheid! Maar gij bederf: mjj, arme Albine,
gjj behandelt mjj als een kleiu kind, dat uiat zoet
gevonden wordt, omdat het niet wel is.//
Albine deed haar best te glimlachen, maar zjj
hal geen hoop meer. Er ging in haar ziel iets
oabeschrjjfeljjks om; de waarheid stond haar
op eens voor oogen, de sluiers der illusie waren
stukgereten en zjj las op de vervallen trekken
harer zuster al de vooitetkenen eener toekomstigs
vernietiging, ook lus zij in haar opgewekte blik
ken eene onsterfelijke hoop.
Twee dagen later trad dc heer de la Ferte in
het vertrek van Esther, terwjjl hjj haar reeds
'au af de dear opgeruimd vroeg: //Ik kom Made-
moisfclE'g bo .Gscoappen voor Parijs opnemen."
//Gaat u zoo vertrekken oom en dat ia het hartje
van den jachttijd?// Wat de vrouw wil, wil de
goede God ook, uichtj i. Mevrouw Reydel na alle
slotenmakers van Maijon en haar eigen geduld
op de p oef te hebban gesteld, zendt mjj naar
Parjjs om jjzerwert voor de toebereidselen van
verwarming. Ik zal te gelijkertjjd al da benoo-
digdheden en toestellen en werktuigen voor de
serre inslaan cn ook eene partij tropische planten,
die wjj sr in dienen te plaatsen.//
Esther zuchtte en zeide onb.zorgd: //Zjj bezorgt
u veel moeite, beste oom, zjjt gij niet bang, u
door dit alles af te matten?//
//Gjj spot wat met mij, wat beduidt zoo'n uit
geval dat koniug Leopold zgn gezag
bedreigd zou zien, zonder schending van
de door de verdragen van 1831 gewaar
borgde neutraliteit, denoodige troepen Bel
gië te laten binnenrukken tot herstel van
de bedreigde orde.»
Niet alleen de Gauloisook de Siècle, ie
Figaro en andere bladen deden tla révolution
enBelgique» voorkomen, alsof al dadeljjk bet
koningschap van Leopold II, in België op
het epel stond. Zoover is het nog niet ge
komen of het er door een toegeven aan de
ievolationnaire eischen van de radicalen en
sociaal-democratische opruiers in België toe
kau komen, zal zoo bet zich laat aanzien,
de toekomst wellicht spoedig leeren.
Iu de Parjjsche hospitalen en gevan
genissen doer zich in den laatsten tjji
veel gevallen van typhus voor. Ook te
AmieDS ia het Hotel D.eu, zgn 50 geval
len voorgekomen en eene verpleegster en
zes manuen zgn er aan de iiskte gestor
ven. Sedert Januari zgn aldaar 24 men
schen aan typhus gestorven.
De Prefect van Seine et Oise, heeft
ia zgn haat tegen de Eerw. Zusters of
liever gezegd tegen de instellingen van de
Kath. Kerk, uit da meisjesschool te Ao-
gerville de Zuateronderwjjzeressea verdre
ven.
Uit Epihal wordt gemeld, dat in den
afgeloopan nacht de djjk van het Ooster
kanaal voor den aandrang van het water
bezweken is.
Een gat van drie meter breedte werd
gevormd, waardoor eene hoeveelheid van
220.000 knb. meter water stroomde. Rots
blokken en boomen werden meJegesleept
en de oogst over eene groote uitgestrekt
heid vernield. De spoorweglgn is over eene
lengte van 200 meter onbroikbaar gemaakt.
Persoonlijke ongevallen zgn gelukkig
niet voorgekomen.
De Duitsche Keizer en de Keizerin zgn
Djnderdag-middig te 12,50 te Rome ge
arriveerd. Zij werden aan het station door
het Italiaausche Koningspaar recht harteljjk
ontvangen in tegenwoordigheid van het per
soneel van het Daitsghe gezantschap en
Italiaansche autoriteiten.
Bg het vertrek van het station naar het
Quirinaal en in de straten, heeft het volk
de Seuvereinen toegejuicht; zjj hielden eene
wapenschouwing over de Italiaansche troe
pen en nadat de gelukwenschen met het
zilveren feest het Italiaansche Koningspaar
waren gebracht, begaf zich keizer W i 1-
helm en zgne Gemalio, geleid door ko-
stapje naar Pa ijs,voor een ouden boekanier als ik.,/
«Oomlief, gaat gij ook niet eens kijken naar
mjjn oom Maxime?//
Hg keek om zich heen met een verschrikten
blik en sprak: //Stil! lieve kleine, «til! stil! ver-
raait mij Diet, welzeker! ik zal oom Maurice eens
gaan opzoeken. Sinds geruimen tjjd verlang ik
naar niets liever.//
X.
Een koet onderhoud.
De afwezigheid van oom de la Ferté duurde niet
zeer lang, na een dag of zes kwam hjj op de Pè-
cherie terug, vergezeld van verscheidene kisten,
die eene calorifère.pjjpen en warmtebcizen bevatten,
benevens een groot aantal manden,waaruit een zeld
zame geur van uithsemssh9 planten opsteeg.
Werkvolk uit Parjjs was meegekomen en spoedig
was het plan aan hun jjverige handen toevertrouwd.
De heer de la Ferté beproefde dien avond
alles, om Esther alleen te spreken te krijgen,
haar zusters verlieten haar echter niet. Den vol
genden dag sliep zjj op het tjjdslip van zgn bezoek,
eindeljjk op den avond van den derden dag, voud
hjj haar alleen.
Na de eerste complimenten, bemerkte hij dat
zij een oagerusten eu doordringenden oogslag op
hem wierp en vestigde, hij antwoordde:
Ja!"
«Hebt gij hem gezien?// vroeg zjj met eene le-
vendiglnid, die zjj anders niet meer voor we
reldseks zaken toonde, welnu?
«Moet ik de geschiedenis van het begin af ver
tellen?// «Ja, als U het voor mjj goed vindt.
Wordt vervolgd.)
