NIEUWE
No. 1983
Zondag 14 Mel 1893.
18de Jaargang.
Beginselen boven personen.
BUITENLAND*
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIBN.
Van 16 regels
Elke regel meer
30 Cents
5
AGITE MA NON AGITATE.
Groote letters worden berekend naar plaatsrnimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensd ag-
en V r ij d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgev er, W. KÜPPEB8.
De aanstaande verkiezing voor een lid
van de Tweede Kamer in het kiesdistrict
Beverwjjk heeft reeds vele hoofden en ook
enkele pennen in beweging gebracht.
Hoe dit komt, zullen onze lezers wel
begrijpen. De heer Boreel van Hoge-
landen moet vervangen worden en nu
bestaat in het district bp Da algemeen het
verlangen om in zjjne plaats als vertegen
woordiger een man te hebben, die niet be
hoort tot eene staatkundige richting, waar
van voor ons vaderland volstrekt geen heil
is te verwachten.
Reeds werden de namen van enkele li
berale candidaten genoemd, doch wjj wen-
schen thans nog niet over personen te
schrijven. Wjj meenen, dat beginselen boven
personen gaan en dan vindeD wp het plicht
reeds nn in hoofdtrekken aan te geven,
welke naar ons inzien de staatkundige over
tuiging behoort te wezen van den man, die
door de kiezers van Beverwpk naar's lands
Raadzaal moet worden afgevaardigd.
Gelijk reeds door het Centrum werd ge
zegd, zal hoogstwaarschijnlijk ook in Bever
wpk, gelpk dit is geschied te Rotterdam,
Harlingen en Leeawarden, de stembusstrijd
loopen over de aanhangige kiesrechtsvoor-
stellen.
Wp beweren, dat niet slechts hoogstwaar
schijnlijk de stemrecht-quaestie de strijd
vraag zal wezen, maar dat in de gegeven
omstandigheden het wel niet anders moge
lijk kan zgn, dan dat de vraag: voor of
tegen het democratische Algemeen Stem
recht, alles zal beheerschen.
Hiervan toch hangt voor het grootste deel
de toekomst des lands af. Op de gevaren,
welke de voorgestelde kiesrechtuitbreiding
van de Regeering voor ons volk zal op
leveren, hebben wp reeds herhaalde malen
gewezen.
Het Algemeen Stemrecht is niets anders
dan een middel voor volksleiders om zeiven
de macht in handen te krijgeD. Indien dit
niet het geval was, welke reden zouden
dan de socialisten en radicalen hebben om
er zoo sterk op aan te dringen? Welke
andere oorzaak zou dan het streven van die
maatschappij-bestormers hebben?
Wp zpn en bljjven er daarom vast van
overtuigd, dat de invoering van de Kieswet-
T a k allerongelukkigst voor ons land zal
werken. Geen argumenten als die van het
Centrumdat door H. M. de Koningin-Re
gentes zelve de kieswet is ingediend na ad
vies van den Raad van State en op voor
stel van H. Ms. Ministers, kannen ons tot
FEUILLETON.
De Familie Reydel.
Vervolg
Hij zeide deze woorden met een bitter gevoel,
dat telkens bjj hem opkwam, als hij eenige toespe
ling maakte op de ongelukken en rampen zjjner
familie; de ontberingen der armoede hadden in
deze edele ziel druppels gal doen droppelen. Mijn
heer de la Eerté vermeed hem in deze uitingen aan
te moedigen en voort te gaan, en zija jongen gast
een teeken gevend hem te volgen, voerde hij hem
op de tweede verdieping voor een venster, van
waar het oog een uitge:trekten horizont omvatte,
toen gaf hij hem een sterken verrekijker, en wees
hem het punt aan, waarheen hjj zija blik moest
richten.
De ingenieur, bevoorrecht door de helderheid
van dezen Meimorgen, zag duidelijk en in al zjjne
bizonderheden den voorgevel en den péristyle van
de Pêcherie, die zeer scherp waren afgeteekend
boven het lage hakhout van het park; hij zag de
open vensters,van alle kasten uitziend op lachende
landschappen, op grasperken doorzaaid. als door
korven vol bloemen; aan den teuen kant van het
hnis strekte zich een onmeteljjken boomgaard uit
geheel wit van lentealoesem, aan den anderen
kant een dicht bosch, somber als het gewelf eener
kerk, uitgestrekte beplantingen met welig ge
boomte, zoover het oog reikte. Hij keek langen
tjjd en zuchtte, zeggend:
„Het is prachtig, mijn vader heeft het me wel
gezegd: een oasis, een vulcaan van groen te mid
den van een land onder het zonnevuur gekoes—
andere gedachten brengen. Genoemd blad
weet toch heel goed, dat de macht van het
parlementarisme in den laatsten tpd geleid
heeft tot toestanden, welke de koninklijke
macht bedenkeljjk hebben verzwakt. Maar
daarom jnist zonden wp zoo gaarne man
nen in onze Vertegenwoordiging gekozen
zieD, die het prestige van den Troon zou
den verhoogen, die niet naar de volksgunst
in den slechten zin van het woord streef
den, en die uitsluitend io de handhaving
der rechten zoowel van de Kroon als van
die des volks hun taak en hun plicht zon
den waardeeren.
Dit doen de voorstanders der Kieswet-
T a k niet. Zjj verwachten heil van de over-
heersching der groote menigte en van de
beperking der Koninklijke macht. Doch
dubbel verkeerd achten wjj bet, wanneer nu
dit streven wordt bemanteld met de woor
den, dat H. M. de Koningin-Regentes zelve
de Kieswet-T a k heeft ingediend en dus
zelve medewerkt tot vermindering van Haar
prestige. Dit is eene voorstelling van zaken,
welke door ieder die niet door partijzucht
is verblind, ten hoogste moet worden ver
oordeeld.
De sociaal-democraten komen er ten min
ste nog rond voor uit, dat zij naast het ver-
krjjgen van het Algemeen Stemrecht ook het
Koningschap wenschen te vernietigen, doch
de overige voorstanders van deze buiten
gewone kiesrechtuitbreiding kunnen de con
sequentie van hun streven niet inzieü, of
zp kunnen dit wel, maar handelen dan niet
te goeder trouw.
Dit mogen de kiezers van Beverwjjk wel
bedenken. Er is niets gevaarlijker dan juist
nu in zulk een tjjü van gisting en woeling,
de macht in handen te gaan geren van
volksmisleiders. Een man, die hiertoe zou
medewerken mag de hunne niet wezeD. Be
verwjjk behoort een Afgevaardigde naar
Den Haag te zenden, die als tegenstander
van Taks Kieswet de orde en rust in da
samenleving zal trachten te bevorderen, in
plaats van die te bestoken.
In de tweede plaats moeten zp evenwel
een ander belang niet nit bet oog verliezen.
De kiesrecht-quasstie mag de oogen niet
doen sluiten voor een gewichtig vraagstuk,
dat vooral in Beverwpk met zjjne overwe
gende Katholieke bevolking een punt van
ernstige overweging dient uittemaken.
Reeds wezen wp in een vorig nummer er
op, dat het corps diplomaten op het Vati-
caan bp Z. H. deu Paus te Rome weder
langzamerhand compleet wordt. Zelfs het
schismatieke Rusland zal zich van nu af aan
door een 7asten diplomaat bp deu H. Stoel
terd En de kamer, die mijn vader bawoondc!
kan men haar van hier zien?"
„Ja, ter linkerzijde, het is het raam, waaruit
een wit gordgn waait.
Max keek; de heer de la Eerté nam op zjjne
beurt den verrekijker en riep uit:
„Kjjkl daar, mjjue nichtjes staan op het terras;
kjjk dan."
„Ah! ik zie ze; een jong meisje in den rouw
ik zie haar gelaat niet ook zie ik een kind
op een bank een ruiker maken
//Dat jonge meisje is uwe nicht Albine, en het
kind is Genoveva zij ljjkt veel op Esther, die
kleine."
//Waarljjk! Ik moet nog eens naar haar kjjken.
Ik zie haar nu zeer goed: welk een belangwek
kend gezichtje! zij gelijkt veel op Esther.//
„Geheel en al. Gjj hebt Esther gezien, gjj moet
u haar nog herinneren.
„Als in een visioen. Zij is voor mij een i leaal
vau schoonheid, van moed en van goedheid. Ik
ben niet romanesk uitgevallen, waarde oom,
do burgerscholen vormen geen Don Quichotten;
maarsinds is de ziel van Estherheb leeren kennen,
begr jjp ik de vereering der ridders voor hun dame.//
„Het is jammer, het is beklagenswaardig, zei
mijnheer de la Eerié, dat.
Maar hij voltooide zijn gedachten nie*; waar
was 't goed voor te spreken, over een plan door
den dood onmogeljjk gemaakt? Hjj ging zjjn gast
weer voor naar beneden en wandelde met hem
door zjjne tuinen, sprak met hem over zjjne carière
en zpne toekomst en zag metspjjt hetonverbiddelijk
uur van het vertrek naderen.
„Ik heb aan eene fantasie toegegeven,// zei Max,
doen vertegenwoordigen. Bevond zich in de
laatste jaren herhaaldelpk een buitenge
woon gezant te Rome, thans heeft de Czaar
besloten er een diplomatiek agent voor goed
te vestigen. En Nederland bljjft hierin noch
steeds ten achter. Het is, naar wp tneenen,
de plicht ouzerAfgevaardigden da Regeeriog
hierop te wijzen en alles te doen wat mo-
gelpk is, om ook ons Vaderland een vasten
vertegenwoordiger bp Z. H. den Paus le
verschaffen.
De kiezers in het district Beverwpk moe
ten daarom een man naar het Haagsche
Binnenhof zenden, van wien zp de overtui
ging bezitten, dat hij dit onrecht, aan de
Nederlandsche Katholieken aangedaan, niet
wenscht te bestendigen.
Een derde punt van gewicht is de leger-
wet. Een der wenschen van de radicalen,
is de invoering van den persoonlijken al-
gemeeuon dienstplicht. De tegenwoordige
Minister van Oorlog heeft ook weder evenals
zpn voorganger, de Minister B e r g a n-
s i u s, een wetsontwerp samengesteld, waar
bij de militaire lasten der natie bedenkelijk
worden verzwaard. De invoering van zulk
eene wet moet, naar wp van overtuiging zpn,
ten krachtigste worden bestreden, en daar
om leggen wp de kiezers van Beverwpk
ernstig de vraag op het hart, of het niet hun
plicnt is er voor te waken, dat gben voor
stander der gewraakte legerwet in de Ka
mer komt?
De keuze, die in dit district aanstaande
is, bezit dan ook in onze oogen groot ge
wicht. In plaats van een liberaal, die nit
zucht om de menigte te behagen het alge
meen stemrecht bevordert, die de wenschen
der Katholieken miskent met betrekking tot
bet gezantschap bp den Paus en die nit
partpovarwegingen de militaire lasten der
natie wil verzwaren, moet Beverwpk een
man afvaardigen, die niet hunkert naar de
volksgunst, onafhankelijk van verkeerde in
vloeden aan de groote grief der Katholieken
in ons land wil tegemoetkomen en het be
houd van de bestaande legerorganisatie
wenscht.
Van deze eischen mag niet afgeweken
worden. Gewichtige belangen staan op het
1 spel. Geen persoonlijke ovdrwegingen, maar
uitslnitend het algemeen belang moet bp
de stembus den doorslag geven. En daarom
hebben wp thans geen personen op don
voorgrond geplaatst, maar uitslnitend op
beginselen gewezen, die niet nit het oog
verloren mogen wordeu.
Aan de kiezers van Beverwpk is thans
de taak aangewezen om den man te vin
den, die hun belangen ook in de Tweede
//en wilde eens het land mjjns vaders bezoeken,
alsook het graf van mjjn grootvader en ook dat
van mijne nicht; maar aan uw onthaal, oom,
hecht ik eene groote waarde met do herinnerin
gen, die ik van mijne reis medebreng. Vaarwel en
dank.//
//Mjjn huis slaat altijd voor u open, mijn
waarde jongen, vergeet dat niet.//
Hjj omhelsde hem meer dan eens en zjj ver
lieten elkander.
XVI.
Eenzaamheid.
De heer de la Ferté vertelde noch aan zijne
schoonmoeder, noch aan zjjne nichtjes het bezoek,
dat hij pas had gehad, dit zou mevrouw Keydel
maar beleedigd, vertoornd hebben en Albino's ge
moed zou er te veel door geschokt zijn geworden.
Albine had van kindsbeeD af eene leven
dige verbeelding en een harlstochteljjk karak-
ster vertoond, nog heel klein zjjnde nam het
Bpel hsar geheel in beslag; haar eerste lectuur
voerde haar in eene wereld van verbeelding; zij zag
de grot van Kobinson Crusoë, zij vertoefde met
hem op het verlaten eiland; zjj hield gesprekken
met de personen van de gewqde geschiedenis, alles
nam een lichaam aan eu leefde op in haar hersens;
hare stndies aanvaardde zij met groote jj/er, twee
tooueelen der gesehiedenis vooial ontroerden haar
diep: Jeanne d'Arc en Columbus waren bare
helden; zjj kou i.iet zonder emotie denken aan hun
stormacht g bestaan.
Maar toen de leeftjjd der eerste heilige Com-
unie haar ernstige kennis bracht over het geloof,
n zij aan de Heilige Tafel, de eerste vonken dei
Kamer met warmte en talent zal verdedi
gen. Geleid door de beginselen, op welke
wp zoo even de aandacht vestigden, zullen
de kiezers in Beverwpk ook gelijk de
Standaard het wensebte fatsoenlijk blp
ven in de keuze der stembusmiddelen, ja,
meer nog, zp zullen naar de stembus gaan
iu de heilige overtuiging te strpden voor
eene goede zaak: de bevordering van orde
en rust in de samenleving en het tegemoet
komen aan rechtmatige grieven.
Duitschland.
Baron Yon Hnene, de man van het
Doitsche Centrum, die in den Rpbsdag zpn
ontwerp voor de Legerwet had ingediend
tegen den wil der meerderheid, wenscht bp
de a. s. verkiezing voor den Rjjksdag, niet
meer in aanmerking te komen.
De Fransche bladen jnbelen over de
verwerping der legerwet. Natuurlijk nemen
de bladen, die voor de leger wetten ij veren,
dergelpke artikelen over. De Hamburger
Nachrichten, het orgaan van Yon Bis
marck, zeggen naar aanleiding hiervan,
dat zp zich verontrusten over de driestheid
waarmede de Berlpnsche ofHcienza bladen,
een openbaar door hen zeiven tegen goede
belooning in het Parijsch blad geplaatste
uitlating als eene Fransche oordeelvelling
voorstellen.
Door tusschenkomst van den Vorst van
Hohealohe, stadhouder van Elzas-Lotbarin-
gen, heeft de Keizer een schrpven gericht
aan Mgr. Fleck, bisschop van Metz,
waarin hjj de blpkbaar vijandige houding
van dien Kerkvorst tegenover Italië wraakt.
Mgr. Fleck heeft nameljjk de Katholie
ken van Elzas-Lotharingen aan den Pans
voorstellende, gezegd, dat het Katholieke
Lotharingen met leedwezen den Paus ge
vangen ziet op het Yaticaan en den wensch
koestert, dat aan dien toestand weldra een
einde zal komen.
De Keizerlpke brief zegt, dat de Keizer
tot zpn leedwezen heeft vernomen, dat een
der Vorsten van de Dnitsche kerk eene taal
heeft gevoerd, die onrechtvaardig voor Italië
er bpna beleedigend voor Z. M. koning
Humbert is. De Keizer wil aannemen,
dat het woord van den Bisschop zijne ge
dachte is voorbijgesneld en zal daarom tot
geen maatregel van geweld zijn toevlucht
nemen. Een enkel woord van afkeuring vol
staat. De Keizer verbiedt verder aan alle
Bisschoppen iedere inmenging in politieke
aangelegenheden.
Zou Keizer Wilhelm nn denken, dat hij
goddelijke liefde voelde, namen godsdienstige
zaken de plaats in der romaneske droomen
Toch droomde zjj nog,zij droomde over de ermieten
iu de Thébaïdes, over de missionnarissen, die het
krais planten op onbekende kusten, over do maag
den-martelaressen die weerstand hadden geboden
aan tirannen; onschuldige overpeinzingen, ge
dachten, die in haar ziel een levendigen indruk
van poëzy en vurigheid achterlieten, die het heer-
schend gevoelen bleven harer jonge jaren. Naast
deze teedere godsvrucht, die zich meer en meer in
haar gemoed wortelde, had zjj eene andere gene
genheid die zjj sinds haar wieg bezat, die opleefde
en grooter werd: de liefde, die haar met haar zuster
vereenigde.
Esther was alles voor haar, vriendin, vertrouwe
linge raadgeefstervoorbeeldzjj leefde met
haar op een van hart en een van ziel, en
toen Esther verdween, toen stierf er ook iets in
Albine.
De straal was uitgedoofd, een sluier van rouw
floers viel over haar toekomst; vreugde, plannen,
gemeenschappelijk laven, lange gelukkige dagen
te samen doorgebracht, zekerheid, vertrouweD,
sympathie, rust des harten, diepe intimiteit, alles
verdween zonder terug te keeren en de eerste
tranen overstroomden alle hoop. H&ar leven was
als veranderd: zoo opgewekt zij mocht zgn met Es
ther, zuo was zjj zonder haar troosteloos en in die
woesljjn, die zjj alleen moest doortrekken, zag zij
maar tweegedachten die haar konden geieiden:God
en de plicht, strenge troostredenen voor een jong
leren dat in het vervolg in rouw zal zjjn gehuld.
Wordt vervolgd.)
lAAlIEIMIECIDIAIT.
(ji^TrT.Mny
24.