NIEUWE
„Harde plichten zoetsappigheden
No, 1989
Donderdag 1 Juni 1893.
18de Jaargang.
Het algemeen Stemrecht
te Beverwijk.
Pei 8 maanden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUREAtT: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Grcote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uiterljjk Maandag-, Woensd ag-
en V r ij d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgever, W. KüPPESS.
{Ingezonden.)
Voor een paar jaren is eene scheuring
ontstaan in de zoo gunstig bekeude Cen
trale R. K. Kiesvereenigiag te Bsverwjjk.
De afscheidende leden hebben eene tweede
vereenigiDg onder denzelfdeu naam opge
richt, hetgeen nog al eens tot verwarring
leidt.
De oude oorspronkelijke veraeniging is
getrouw gebleven aan de oade katholieke
politiek, terwjj! de nieuwe daarentegen meer
radicaal calvinistische ideeën schyat toege
daan; tan bewijze dezer bewering mag die
nen, dat zij candidaten ter landsvertegen-
woordiging tracht af te vaard gen die vóór
persoonleken dienstplicht, ja zelfs vooral-
gemeen stemrecht ij/eren.
Of de aa i voerders dezer afgescheidenen
in princiep deze nieuwlichts politieke richting
zjjn toegedaan en weten wat goeds of kwaads
in dezelve ligt, dan wel of zij blindelings
een wachtwoord volgen, laten wij voor een
oogenblik in het midden; het bruta'e feit
ligt voor ons: de nieuwe kiesvereeuigiug
stalt voor de ophanden zijnde Kamerver
kiezing een candidaat die zich zonder om
wegen vóór het algemeen stemrecht uit
spreekt.
Meester B o r r e t heeft aan harea voor
zitter een brief geschreven waarin te lezen
staat.
«Niet dat ik het wenscheljjk zou achten
de aan te geven kenteekenen van welstand
zeer bezwarend te maken, integendeel, een
tweejarig verbljjf b. v. in eene en dezelide
gemeente geeft m. i. reeds voldoende te
kennen, dat de betrokken persoon instaat
is voor zich en de zjjnen behoorljjk ia zjjn
onderhoud te voortien eu dat hjj das ge-
noegzamen welstand bezit,om hit kiesrecht
toe te kennen.»
Dat Mr. Borret de oude tradit ëa der
katholieke politiek verlaten heeft en zich
op het nieuwe gladijs waagt ir zijne zaak,
eenieders meeningen dienen geëerbiedigd ts
worden; het vraagstuk dat onderzoek be
hoeft is dit*
Weuscht deburgerjjvauhet
district Beverwjjk algemeen
stemrecht of niet?
Het antwoord dat op deze vraag zal
vallen is de vingerwijzing voor den Katho
lieken Kiezer. Hjj mag niet stemmen om
personen aangenaam te zijn, hij moet daar
entegen enkel het oog op het algemeen
welzjjn gericht houden.
Het richtsnoer dat de afgevaardigden des
volks bjj het maken der wetten moet leiden
is lo de rechtvaardigheid en 2r het resultaat
dat zjj zullen bevorderen.
Bp deze verkiezing nu is het princiep
van 't algemeen stemrecht gesteld, aan ons
te onderzoeken of het rechtvaardig is en of
het voor het land gunstige uitwerkingen
zal afwerpen.
De rechtvaardigheid ligt ontegensprekelijk
in dit oude spreekwoord opgesloten tGe
lijke monniken gelijke kappen
Indien een Staat het ooit zoo ver bracht
dat hjj aan iederen burger dezelfde ver
plichtingen kon opleggen dan moest hjj
hem ook dezelfde rechten toekenneD. Nu
rjjst echter onmiddellijk de vraag hoe het
gesteld is met de, der regeeriug benoodigde
geldeljjke middelen, die jaarljjks ten alge-
meeneu nutte worden opgebracht? Betaalt
iederen burger evenveel belastingen?
Zoo niet wie betaalt dan voor allen?
Iedereen weet, dat, of nagenoeg niet drie
vierden der inwoners niets betalen, terwjjl
een vierde alles moet opbrengen.
Het is klaar als de zon dat het alge
meen, het gelijke stemrecht, alle macht in
handen van de meerderheid der natie kan
leggen, en dat deze meerderheid is het drie
vierde dat niets bijbrengt dat het aan deze
meerderheid de bevoegdheid geeft door
wetten te bepalen hoeveel de alleen beta
lende dood-gedrukte minderheid zal moe
ten opbrengen zonder dat haar zelfs het
recht gelaten wordt een woord mede te
spreken over de doeleinden waartoe haar
geld zal worden gebruikt.
Een voorbeeld onder velen hoever het
algemeen stemrecht ons op dit gebied zon
kuanen brengen is ons gegeven door de
stad Roubaix in Frankrjjk. Het heeft in
die gemeente eene socialistische meerderheid
op het kusseu gebracht en duze heeft in
het vorige jaar een raadsbesluit genomen,
om van de gemeentelijke penningen tien
duizend franken te geven aan de werksta
kers van Lans, eeue andere Fransche ge
meente.
Ia meer andere streken van Frankrijk,
het iand van het algemeen stemrecht gaan
de gemeentelijke zaken denzelfden weg op,
en hoe het met de vertegenwoordigers gesteld
is dia naar het Parlement afgevaardigd
worden,zullen wij aantoonsn.
Voorbands reeds stellen wjj de vraag of
zulke staatsinrichting niet onrechtvaardig
ie, en of hare uitwerksels niet allerellendigst
zij j
Laat dsn Kiezers vao Beve.wjjk toege
roepen zijn: Doet nwe oogen open, waakt
over de rechtvaardigheid en over uwe dub
beltjes, eu kiest geen mannen die met of zon
der boos opzet beiden zalien doen te loor gaan!
Wij hebben aangetoond dat het algemeea
stemrecht, alle macht ia handen speelt van
het drie kwart gedeelte des volks, dat niets
te verliezen heefc en niets of nageaoeg niets
bijdraagt in staats en gemeeoteljjke belas
tingen, maar tevens alleen de bevoegdheid
heeft de doeleinden vast te stellen waaraan
de belastingpenningen zullen worden besteed.
Dat dit tot schaadeijjke misbruiken leidt,
hebben wij aangetoond door het beruchte
raadsbesluit, te Roubaix door den gemeente
raad van het algemeen stemrecht genomen.
Vele andere voorbeelden zouden wjj kunnen
opsommen, doch ons dunkt, dat dit éene vol
doende is, om de verstaudige kiezers van
't district Beverwjjk de oogen te openen.
Wij dienen echter nog aan te toonen welk
slag van menschen door het algemeen stem
recht naar 's lands raadzalen, waar de rijks
wetten gemaakt worden, gezonden worden.
Bezien wjj alweder Fraukrjjk, en nemen
wij tot voorbeeld het Panama-3chandaa! dat
ons allen nog zoo verschin het geheugen ligt.
Velen onzer lezers kennen die zaak, an
deren echter weten alleen dat zij eene af
zetterij was op groote schaal; voor deze
laatstan willen wjj ze in eeu paar woorden
ophelderen.
Eene naamlooze vennootschap had zich
ia Frankrjjk gevormd om de landengte van
Panama door te graven en er een kanaal
te stichten dat als dat vao Suez aan de zee
vaart zeer groote voordeelen zou brengen.
Het beheer dezer vennootschap werd zoo
geleidt dat reeds na korten tijd het gestorte
kapitaal op was, niet op,aan goede gemaakte
W9rken, maar op aan knoeierpen en ver-
zwelgiugen van allerlei aard.
Het kapitaal verdwenen zjjnde, kon de
Panama-Maatschappp opdoekeD, tenzg zjj
een middel vond om eene nieuwe geldleening
uit te schrjjven en om dit te kunnen doen
had zij het verlof noodig der Fransche Ka
mers. De Regeering dier dagen zond inge
nieurs naar Panama om de zaak in loco
te onderzoeken.
De rapporten dier heeren waren zoo on
gunstig, dat de Panama Mij. vooreerst geen
minister kon vinden die de verlofwet tot
het aangaan eener leening, bjj de Kamers
wilde indienen.
Maar men had ta Parjjs te rekenen met
de gekozenen van liet algemeen stemrechten
daar was wellicht iets te doen door om-
kooperjj?
De drie joden, Herz, Arton of Aa
ron, en Reinach namen het zaakje in
handen en jawel het gelukte; een minister
en omstreeks honderd-twintig kamerleden
lieten zich omkoopen door groote sommen
gelds die gezamenljjk op een bedrag van
twaalf millioen franken berekend worden.
De wet wordt voorgesteld en brjjgt eene
voldoende meerderheid in de Kamers.
Die leening van eeniga honderd millioe-
nen franken wordt in zeer kleine aandeelen
verdeeld, teneinde de kleine burgers er in
te lokken. Dezen geen bedrog vermoedend,
in de hoop hunne spaarpenningen in eene
goede zaak te steken. Boeren, burgers en
goede ambachtslieden liepen bij duizenden
ia de fuik, gaven hun geld dat ook weder
in een paar jaartjes op was, en zjja nu
grootendeels dood arm, terwjjl een groot
gedeelte van het vermogen dat zjj bij
zwaar werken en groote zuinigheid op
spaarden in den zak van onkiesche volks-
vertegenwoorligers en ministers, gesproten
uit het algemeea stemrecht, is terechtge
komen.
De hier aangehaalde feiten zjjn algemeen
bekend, riet weersproken en gedeeltaljjk
door vonnissen der Fransche rechtbank
gestaafd.
Het mooiste van de zaak is echter dat
het Fransche algemeen stemrechtsgouvernement
ten tinde ve'in der vriendjes van schande
te redden er in geslaagd is de zaak in den
doofpot te stoppen.
In den doofpot van het algemeen stemrecht:
De macht iu dat ongelukkige land is dan
ook, door hetzelfde stemrecht, dat men te
onzent wil invoeren, voor s/t geraakt in
handen der vcjjmetselarjj en het is bekend
dat een zeer groot gedeelte der afgevaardig
den, menschen zjju die hun schulden niet
betalen, althaas wij lazen dezer dagen in
eene der Fransche dagbladen dat op de be
zoldiging van honderd-zes-eu-twimig dezer
heeren door huu scbuldeischers wetteljjk
beslag is gelegd.
Bp ons mag er wel eens een enkel schurf
tig schaap tusschen door loopen maar bp
het hedendaags bestaande stemrecht is dit
geea regel.
Dat de Kieze s van het district Beverwijk
wel bedenken wat zij doendoor het kiezen
der mannen vin tiet algemeen stemrecht
zoudeu ze ons scheepje in dezelfde govaar-
Ijjke watoreu sturen, waar het ongelukkige
Fransche schip ia verzeild is. A.
De Zeereerw. Heer P. M. Bots, p r.,
schrijft in De Maasbode van heden over
de verkiezingen, oader den titel:
het volgende:
Zeer lastig mag de positie heeten van de
leiders der publieke opinie, vooral in dagen
van verkiezingen. In het bjjzonder geldt
zulks weder voor ben, die thans de keuze
van den heer Bastert eu van jhr.
Hart sen hebben voor te staan, omdat
zjj in de candidatuur dier heeren bet waar
achtig heil des vaderlands zien. Het ban
zjju nut hebben hier den vinger eens tegen
de berispers op te heffen.
De geloofsverre, ziedaar een eerste zaak
vaa wondervol spel bp verkiezingen. Man
kent immers den invloed van ods verleden.
Een groot gedeelte van ons volk teert nog
altoor bjj het vormen zjjner staatkundige
opiniën op de gulden dagen, waarin het
woord Katholiek afgevaardigde of Katholiek
priester vooral, geljjk stond met den eereti-
tal vaa «bevorderaar der broederschap» of
«onbetwistbaar veilige gids.» Die dagen
zijn voorbij; onloochenbaar is toch üet
feit, dat eeu paar Katholieke afgevaar
digden, alsook een Katholiek priester ons
den dienstplicht trachtten te bezorgeD, en
dat die veilig geachte gidsen van *groene
jareneu tbetere inzichtenmoesten spre-
keD, om hunne wonderbare ommezwaaien in
de politiek uit te leggen; maar menigeen der
oude; e broederen,niet gewoon zich zeiven een
weg te kiezeu in de wereld van staatkunde
en stemmingen, zou nog zoo gaarne op
het oude stroompje van de vertrouwbaar
heid der Roomsche afgevaardigden ruêedrjj-
ven. Welnu, ontbolster deze al te groote
kinderen eens, zonder hen ontevreden te ma-
ben! De belanghebbende clubs of vereenigin-
geD,welke weinig of geen geschiktheid in hun
nen candidaat weten aan te wjjzen, hebben,
zoo vlug als eeu bek op de haverkist, tot de
zooeven genoem le hebbelijkheid van een deel
der kiezers gebruik gemaakt, en deze kiezers,
deze goede lieden, ten onrechte doende wat
hun vaderen terecht deden, leggen het hoofd
in den schoot en beamen het woord hunner
leiders, zeggende: «Wel zeker, mjjnheer N.
is immers een brave Roomsche man, ja, wat
meer is: N. N., de geestelpke uit da Kamer,
heeft ons ook dien candidaat aanbevolen.»
Nogmaalq verklaar ui e3us aan zoo
iemand, wiea gij mogeijjk den avond te
voren nog een paar zeer no >dige opmer
kingen gaaft over de voortreffelijkheid van
ons geloof of over den eerbied, aan de
geestelpkheid varschnldigd, verklaar eens
aan zoo iemand, die tegen u opstuift, nu
er van verkiezing sprake is, dat bp de eigen
schap bezit van zeer onnadenkend en ach
terlijk te zijn, dat hij ook hier onderscheid
moet maken ctusschen takkenbossen en tak
kenbossen.v*dat het allen nog geen koks zul
len blijkendie lange messen dragen in de
politieke keukent.en tegen éan, of nw
geloofsgenoot wordt ontevreden, dat gp het
aangenaam priëeltje der oude politieke rust
boven zijn hoofd zoo snoeien durft, en gp
de hitte van den dag nu ook tot zjjn le-
vensdeel hebt durven maken. En daarop
rekenen al die polemisten der liefelijkheid,
onze fabrikanten zoo zou zeker auteur
zeggen van Laodiceeschen zuurdeesem,
depose, breveté et garanti. Zjj rekenen op
de moeite, welke iedere Catenas heeft,
die van toekomstige rampen moet spreken,
op den lasti^en schijn vooral, dien elkeen
op zich laden moet, wanneer hp de verkeerd
berekende regelen van het quasi-fatsoen of
van het laffj menschelijk opzicht geweld
gaat amdoen ten bate zpDer heiligste over
tuiging. Evenals het sommige lieden te veel
schokt, om ooit hun ongelukkige, zwaar
misdoeada binde. en le doen schreien onder
eene ouderlpke bestraffing, welke niet bp
woorden alieen bljjft, evenals dezulken het
maar beter vinden, om ter wille van de
lieve huisiust onsterfelijke zielan aan de
eeuwige jammeren der verdoemenis over te
geven, evenzoo viodt men in onzen tjjd
zulke enorm lieve menschen, dat zjj het beter
kunnen vinden een man van grooten Laam
blindeliugs aan te hangen, desnoods met
opoffering onzer kinderen aan de kazerne,
liever dan harde woorden, ja zelfs persoon
lijkheden tegenover onze grootheden in een
courant te hooreu of te schrjjven, cFi done
-- zoo zegt men bijvoorbeeld *dit ar
tikel ivas toch weder zoo scherp.Ons dunkt
hier zou slechts een enkel antwoord pas
sen, namelijk de vraag: of er voor een
publicist nu en dan geen gewetens verplich
ting kan ontstaan, om heal wat krasser en
scherper te spreken dan een gewoon indi
vidu? Iadien gewoonlijk de bestaarlieden
aan den wal staan, waarljjk het gebeurd
ook, wanneer er sprake komt om den boers
van het Staatsschip te regelen, en men
dan met groot verdriet sommige geloofs-
geoooten als ondergeschikte varensgezellen
heeft aau te wjjzen.
Bij de moeieljjkheden der ontpdige ge-
loofskleorrerheffiug komt de invloed, da
verkeerd gebruikte invloed van stand, rijk
dom, adel, kortom van maatschappelijke
positie. Voorzeker zullen wp gaarne de voor
hoede uitmaken van hen, die iederen maat-
schappeljjken rang zjjn wensehen te geven,
maar het is toch ontwijfelbaar een groote
dwa'iog van sommige kiezers, dat zp
op het stuk der politiek alles hechten
aan de enkele titels van meester of jonk
heer, door eenen of anderen Kamercandi-
daat gevoerd. Onwillekeurig denken wp
hier aan de grappige vergissing van de
dienstmaagd, welke bjj een onverwacht
ziektegeval harer meesteres met de bood-
KAiRUMCHiCOIHÜlT.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
t
Een heidensche profeet bij het beleg van Troye.
