NIEUWE
De Nieuwe Haarlerasche Courant,
No. 1993
Zondag It Juni 1893
18de Jaargang.
Abonneert (I op
Zondagsblad,
De verkiezing in Beverwijk.
BUITENLAND,
Goedkoops Courant.
De Nieuwe Haarlemsehe Courant
De Familie Reydel.
België.
RIMSC
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 8 maanden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschoot
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUBBAU: St. Janstraat Haarlem.
PRIJS DER advertentien;
AGITE MA NON AGITATE.
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertentie n worden uiterljjb Maandag-, Woensd ag-
en V r ij d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgey er, W. KüPPER S.
een Katholiek orgaan, dat niet alleen in Haar
lem, maar ook in de omstreken een groot getal
lezers telt.
verschijnt Driemaal 's weeks des Dinsdag, Don -
derdags en Zaterdags met een onderhoudend
dat met pleizier gelezen wordt, geest en hart
krachtig voedsel biedt en eene aangename, afwis
selende lectuur bevat voor de Huiskamer.
De iuhoud van DE NIEUWE HAARLEM-
SCHE COURANT is rijk, degelijk en interessant
en bevat de gewichtigste quaestiën en gebeurtenissen
van den dag.
Beleefd vragen wij onzen lezers nieuwe lezers
aan te werven, overtuigd als wij zijn, dat ieder
Katholiek, die de NIEU WE II AA RLE M SC HE
COURANT leert kennen, als abonnee zal toe
treden en blijven zal, omdat deze courant wer
kelijk de goedkoopste is onder de katholieke bladen
en zij zich steels beijvert de vele vragen betref
fende de sociale vraagstukken, zoo duidelijk mo -
geljjk toe te lichten en op te helderen.
De prijs van DE N1E WE HAARLEMSCIIE
COU RANT, driemaal 's weeks verschijnende he -
draagt per drie maanden f 0.85, buiten de stad
per post fl.10.
De prijs van het ZONDAGSBLAD bedraagt
per drie maanden, voor abonnees op DE NIEU
WE IIAARLEMSCHE COURANT fO.25,
buiten de stad per post f 0.35. Voor niet-geabon -
neerden op de Courant 35 Cents, per post 45
Cents.
Sl^~ Zij, die zich van af heden op een of
beide bladen abonneeren, ontvangen tot 1 Julide
tot dien datum verschijnende nummers GR Al IS.
Met levendige voldoening hebbau wijden
uitslag medegedeeld van de vergadering der
Oade Roomsch Katholieke Kiesvereemging
in het district Bevorwjjk, waarin besloten
is om voor de aanstaande verkiezing van
een lid der Tweede Kamer jhr. C. II a r t-
8 e n, oud-Minister van Buitenlandsche zaken
tot candidaat te proclamcereo.
Wij zeggen: met levendige voldoening,
en dat wel om meer dan n reden.
In de eerste plaats is de candidatuur-
H a r t s e n geen uitdagende, wat betreft
de bestaande verdeeldheid onder deRoomscb-
Katholieken op politiek gebied. De heer
H a r t s e n heeft, geljjk van zelf spreekt,
nooit iets uitstaande gehad met de onge
lukkige scheuring, welke door toedoen van
enkele drijvers ia de gelederen onzer partij
FEUILLETON.
34.
[Vervolg.)
Albine hield op met schrijven; zij had ia hare
eenzame cel haar hart en ziel ontlast van al het
leed en van de verlangens harer ziel. Zjj had
de beste voornemens op het papier neergeschreven
en verbond er zich geheel en al mede, maar nu
liet zij haar dagboek rusten, haar retraite eindi
gende met den vasten, ernstigen wil zich te schik
ken in de toekomst en te doen volgens het oud-
hollandsch devies. „Doe wel en zie niet om.//
Deze dagen van diep nadenken en overweging
hadden de pijnen eu teleurstellingen van haar
hart nog niet geheel geDezan, maar door haar
geloof aaugemoedigd en opnieuw bezield,vernieuw
de zjj in zichzelve alle edele deugden en goede
Werken om met ruimer blik den hemelschen ho
rizon te kunnen aanschouwen, een horizon, die
de oogen streelt en verzacht van vermoeiden, hier
beneden door rampen getroflen.
Deze dagen van afzondering hadden baar gees
telijke krachten geschonken, die zij niet meer
kendejwant niets ontzenu wt meer dan de romaneske
droomerjjen; het kwam haar voor, dat haar ziel,
gelgk dat wat het lichaam gevoed Ba een saik-
heoten zomerdag, het koeltje van de zee gevoelde,
verfrisschend, versterkend, zegenend, en deze her
stellende wind van een eeuwigen oever was in
haar ziel gedrongen.
Zij bleef eenige dagen iu Sacré-Coeur op me
vrouw Reydel wachtende, die Genoveva hier zou
brengen om, evenals haar zusters, hier hare op-
bestaat. Moeilijk, ja misschien oumogeljjk
zou het geweest zjju om eeu Katholiek te j
vinden, die geschikt was om het mandaat
van Kamerlid te vervullen, en die zoo vrjj
zou kannen staan ten opzichte van de heer-
schende verdeeldheid als dit nu het geval
is met den officieelen candidaat der Ka
tholieken.
Dit kan niet gezegd worden van den
candidaat, welke van de bekende zjjde op
den voorgrond is geplaatst. De heer Bor-
r e t staat niet vrij met betrekking tot de
verdeeldheid, waarop wij de aandacht ves
tigden. De heer B o r r e t heeft daarin een
werkzaam aandeel gehad eu nog is hij bezig
met de klove, welke ons van hem scheidt,
te verbroeden. Door de fractie, waartoe hij
behoort, wordt geen enkele stap tot toena
dering en verbroedering gedaau. Integen
deel is men van die zijde rusteloos aan
den gang om onrast te stoken en verdeeld
heid te zaaien, eu wordt iedere gelegen*
heid, die daartoe kan medewerken, met
gretigheid aangegrepen.
Zoodra men den heer B o r r e t noemde
voor den vacanten zetel in de Tweede Ka
mer begrepen wij, dat zij a candidatuur al
leen moest strekken om de sciaeuriog in
onze parfcjj ook bg de aanstaande verkie
zing weder duideljjk te doen uitkomen. Het
was toch te voorzien, dat zijn candidatuur
de algemeene goedkeuring der Katholieken
onmogelijk ko e wegdragen. De uitslag der
bovenbedoelde vergadering heett dit boven
dien zonneklaar bewezen.
En vooral daarom moet het worden toege
juicht,dat de OudeCentrale Roomsch-Kattio-
lieke Kiesvereenigiag in Beverwijk de keus
heeft laten vallen op een man als jhr.
H a r t s e n, van wien niet kan gezegd
worden, dat zijn candidatuur 66n partgdige
is in dien zin, dat zjj de scheuring zou doen
toenemen.
Integendeel, indien ook vau de audere
zjjde der Katholieken jhr. Hart sen ge
steld was, dan zou dit een bewijs geweest
zijn van hunne verzoeningsgezindheid. Dan
zou zeker ook van onzen kant alles zjjn
aangewend om de klove te dempen, en de
rechtmatige grieven te vergeten.
Doch waar zoo moedwillig de hand tot
verzoening wordt afgeslagen, daar meeuen
wjj het aan onze eer verschuldigd te wezen
om het standpunt in te nemen, dat de
omstandigheden gebieden.
Ia dit bjjzondere geval bezit echter de
candidatuur-H artsen voor ons nog eene
andore aantrekkelijkheid.
Wjj behoeven niet breedvoerig te ont
vouwen, dat de thans door de Regeering
voeding te laten voltooien en gaarne verteldeAlbine
aan de eerw. zusters vau het klooster, hoezeer
dit kind gelijkenis had met Esther in hare hande
lingen en iu haar gezichtsuitdrukking.
XXII.
Het afzonderlijke onderhoud
De Pêcherie was niets levendiger dau voorheen,
een kasteel als uitgestorven; geeu wedrennen,
geen groote jachtpartijen in de bosschen, geen
vrooljjke liederen weerklonken in dit eertijds
lachende huis. En toch zou mjjnheer de la Ferlé
gerust en tevreden zjjn heengegaan, wauneer bij
heden het, huiselijke aanschouwd had, dat me
vrouw Reydel en Genoveva verbond.
De heldere herfatzon gleed door de festoenen
van den wingerd, die de vensters omlijstten en
hare stralen vielen op de grootmoeder en de klein
dochter, mevrouw Reydel en Genoveva, die naast
elkander gezeten waren in liefeljjke vriendschap.
Mevrouw Reydel spon als eene kasteelvrouwe, het
kind borduurde, maar dikwijls hield het rad op,
bleef de naald onbeweeglijk iu de hand zij bab
belden. Grootmoeder vertelde en genoot daarbij een
zoet genoegen, door de nieuwsgierigheid ea wel
willendheid waarmede bare kleindochter luisterde.
Genoveva vermaakte zich door grootmoeders ver
halen uit haar jeugd, van Duitschland, zijne zeden
en gewoonteir; vau hare opvoeding in het oude
klooster te Trier, van Keulen en hare familie,
die zij daar bezocht. Zij verhaalde van dsn Rjjn
en zjjne legenden en vervolgens van de oud-
Duitsche liederen, waar/an zij de wjjzen neuriede,
met eene zoete stem eu waarvan zjj de woorden
vertaalde. Ook somde zij de helden der oude
ingediende Kieswet in hoofdzaak de ver
kiezing in Beverwjjk zal beheerschen. Men
heeft dat ook in Gouda gezien, waar de
verschillende candidaten enkel en alleen
werden aanbevolen om het standpunt, dat
zij tegenover de Kieswet-Tak innemen.
Wie nu met ods da kolossale kiesrecht
uitbreiding, door de Reg6ering aan de Ver
tegenwoordiging voorgesteld, ten hoogste
betreurt, zal het begrijpen, dat jhr. Hart-
s e n in onze oogen de aangewezen candidaat
■ts O
voor den Baverwjjkschen zetel in de Kamer
moet zijn.
De heer Hartsen is een tegenstander
van de kiesrechtaitbreiding. Ook hij is over
tuigd, dat de aanneming van het ontwerp-
Tak ons vaderlaud op eeu gevaarlijken weg
zal brengen, namelijk op het pad, dat leidt
naar de overhaersching der democratie.
Wg kunnen in die heerschappij der de
mocraten maar geen heil voor ons volk zieD.
Hoe ook iu deze dagen door velen beweerd
wordt, dat eerst dau bet vaderland in een
gewenschlen toestand zal komen, als de
demoeraten en radicalen meester zijn, wij
blijven van mooning, dat dit voorspiegelin
gen zijn, welke onmogeljjk kunnen worden
vervuld. De democraten scheppen, zoodra
zjj aan het roer zgn, eene tyraanie, welke
veel drukkender is dan de volslrektsto al
inea heerscher thans zou durven toepassen.
Vjjanden van den godsdienst, laten zij aan
de burgers niet eenmaal de vrijheid om hun
gewete te volgen en nog veel minder letten
zjj op de materieele belangen en rechten
der natie. Hun eeuig doel is het om van de
macht, indien zjj die hebben verkregen,
misbruik te maken ten eigen voordeele.
Deze uitspraak moge schjjnbaar al te
sterk zijn, doch zjj is volkomen waar, omdat
da democratie gegrondvest is op het egoïsme,
eu geen rekening houdt met de historisch
gevormde toestanden en de beginselen, welke
aan staat en maatschappij ten grondslag
liggen. De voorstanders der democratie vra
gen slechts, hoe zjj het best zich zelf kunnen
helpen en bevoordeelen, zonder dat door hen
wordt achtgeslagen op zooveel andere en
gewichtige belangen van staat en samen
leving.
Daarom wenschen wjj, dat de voorgestelde
Kiesreehtuitbreiding niet tot stand komt.
Ea om nu dit te bereiken, moeten wjj in
de Kamer mannen hebben, die met kracht
en energie de Kieswet-Tak zullen bestrjjdeD.
Zou men dit van den heer B o r r e t kun
nen verwachten? Immers neen. Wel heeft
de heer B o r r e t een brief geschreven,
waarin hij zegt niet in alles met de Kieswet-
Tak te kunnen medegaan, doch het is van
oorlogen op, de namea dier mannen, waarvan
het kleine meisje reeds uit de geschiedenis leerde
eu van keizer Napoleon, de slag van Austerlitz,
de kozakken, Waterloo Genoveva luisterde
aandachtig en zjj liet meermalen hare grootmoe
der iets herhalen of uitleggen wat zjj Diet goed
begreep. Haar geest leefde mede in een ander
land; zjj zag iu hare verbeelding de steden, de
landschappen, dia haar grootmoeder met Duitsehe
dich'erlijkheid gloedvol beschreef, zjj beschouwde
het Duitsehe volk binnenshuis, hun manier van
leven en dit alles grifte zij diep iu haar geheugen
Mevrouw Reydel als Duitsehe, die sedert haar
verblijf iu FrankrjjK altijd min of meer afgezon
derd van haar geboortestad had geleefd, genoot
bizoDder door da jonge Genoveva, die zooveel
smaak betoonde voor verhalen, figuren en voor
werpen uit den verleden tjjd.
Dit kind had haar van af haar wieg reeds een
gevoel van voorliefde ingeboezemd; zij hat haar
zeer j ing 1 ij zich in huis gekregeD, zjj had baar
met bisoudere zorgen opgepast Genoveva had geene
andere moeder gekend dan haar grootmoeder,
en ofscboou Esther voor mevrouw Reydel eene
ware en levendige liefdo had gehad, ofschoon Al
bine haar hoog vereerde, nooh de eene, noeh de
andere, eveuasrde de naïve en van zelfontsiane
gehechtheid van dit jonge bar wat heilige en
ernstige plicht wa3 geweest voor de oudere meisjes
werd aandrang en medevoering des harten voor
de jongste.
Men moet het bekennen, het is zoeter bemind
te zgn door eigen beweging dan uit deugdzaam
heid; mevrouw Reydel gaf zich hier rekenschap
van, eu ofschoon men haar nooit eene onrechtvaar.
genoegzame bekendheid, dat de heer Bor-
r e t toch medegaat met hen, die een zeer
uitgebreid kiesrecht verlangen. Hjj zal dus,
iudien bg thans zou gekozen worden, zich
scharen aan de zgde van ben, die de over
winning der democratie wenschen mogeljjk
te maken.
Ook daarom ban hjj onze man niet wezen.
Ouder het voorgeven, dat hg wil medewerken
om aan ons volk een recht te verschaffen,
waarop het aanspraak kan maken, zou hjj
arbeiden aan den zedeljjben eu materieelen
ondergang van onze Natie door het bevor
deren der democratie.
Wjj aarzelen dan ook geea enkel oogeu-
blik om, ook wat de kiesrechtquaestie aan
gaat, den heer Hartsen verre te stellen
boven dau heer B o r r e t-, en de verkiezing
van den eersten, zooveel als in ons vermogen
is, te bevorderen.
Hier komt nog bg, dat de heer Hartsen
tiet een man is van vandaag of gisteren,
die nu eens zich aan deze en dan weder
aan eene andere zgde schaart. Zjjn politiek
verleden is er een waarborg voor, dat hjj
in de Kamer met standvastigheid het een
maal door na rijp overleg ingenomen stand
punt zal behouden. Zjjne eerste en voor
naamste taak zal bjj de aanstaande be
handeling der Kieswet wszen om met zjjne
medestanders vast aaneengesloten den strgd
tegen genoemde wet te aanvaarden eu zoo-
laog mogeljjk vol te houdeu.
Wjj behoeven dus wel niet nogmaals te
verzekeren, dat wg zjjne verkiezing op 20
Juni aanstaande hoogst wenseheljjk rekenen.
Eo de kiezers van Beverwjjk, die hem zoo
wjj hopen op dien dag zullen afvaardigen,
kunnen de overtuiging bezitten eeu werk
te hebben verricht, waarbij ons vaderland
het grootste belang heeft, ea dat wellicht
invloed kaa hebban op het lot der kies-
wet-T a k.
Zjj, die voor het uitgebreid stemrecht iu
het Belgenlaad hebben gepleit om rust en
kalmte onder het volk te brengen, onder
vinden nu reeds niets anders dau bittere
teleurstelling. Het arme volk ban van een
stembiljet niet eten en dat heeft zich nu
weer bewaarheid te Armentières, waar
nieawe wanordelijkheden hebben plaats ge
had onder de werkstakende fabriekwerkers,
hoewel de gendarmerie de voornaamste
straten had afgezet om verdere wanorde
lijkheden te voorbomen. Slechts met geweld
dige daad vau voortrekken, kon verwijten, ver
maakte zij zich beter met het kind, dat haar
liefhad, dat haar aangenaam bezighield, dat hare
zwakheden niet zag en haar deugden als het ware,
aanbad. Geen slagboomen tusschen hen, geen tes
tament, noch kwade herinneringen, die voor al ijd
het vertroawea aantasten. Ook gaf de afwezigheid
van Albine een levendiger vlucht aan deze onder
linge wederzjjdsche vriendschap, zjj verlieten el
kander niet; mevrouw Reydel putte haar repertoire
van verhalen, van liederen en legenden uit, zouder
de aandacht van Genoveva te vermoeien. Men noo-
digde haar uit op een partjjtje, zg weigerde, omdat
zij haar grootmoeder niet aileen wilde laten; het
kind be/at eene zoo groote liefde en toswjjding
voor haar grootmoeier, dat mevrouw Reydel niet
kon nalaten zichzelve en aan mgnhear Horace
te bekennen, dat sinds den dood van Esther zij
gaen troostender, gelukkiger dagen had gekend
dan met Genoveva te arbeiden en te leveD.
//Albine is echter ook een zeer goed kind,"
zeide mijnheer de la Ferté,//en hoogst verstandig
op den koop toe.//
„Ik ben het met u eens, mjjn waarde, maar da
dood hater zuster heeft haar karakter verduisterd;
zij is niet altjjd even lieftallig en aardig, meer
malen zelfs vervelend. Alleen Genoveva verveelt
zich niet bjj mjj en is altjjd evon beminneljjk.//
//Gij zjjt niet rechtvaardig,// antwoordde de heer
Horace; //wat mij betreft, ik houd van beiden even
veel. Eu komt Albine spoedig terug?//
„Ik zal haar binnen een dag of zes gaan halen;
ik zal u nog wel ojzoeken, ik moet eens met a
praten."
//Ik ben tot uw dienst, mevrouw.// Wordt verv.)
