NIEUWE
No. 1994
Woensdag 14 Jnnl 1893.
18de Jaargang.
De Loge en het algemeen
Stemrecht.
Dc religieuzen als zieken
oppassers.
BUITENLAND.
De Familie Reydel.
België.
HAiRIEHSSHE C0IIR4IT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 8 maanden voor Haarlemt 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderljjke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
B TT R E A IT: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel me6r5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uiterljjk Maandag-, Woensd ag-
en Vrjda g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgev er, W. KÜPPBS8.
Het is opmerkelijk, maar toch een zeer
verklaarbaar verschijnsel, dat de organen
in dienst der Nederlandsche vrijmetselarij,
voor algemeen stemrecht y veren, terwijl de
toongevers der liberale partij ten onzent er
bjjna allen tegen zijn.
Hetzelfde heeft men in België waarge
nomen waar onder de leiders der liberale
party vele leden en waarschijnlijk wel dig
nitarissen der Loge worden aangetroffen, die
niet eens zoover in kiesrechtuitbreiding
wilden gaan als minister Beernaert,
terwjjl het Groot-Oosten aldaar zelfs met
aanplakbiljetten ten gunste van het alge
meen stemrecht heeft gewerkt.
Dat ij veren voor het algemeen stemrecht
valt. toch zoo geheel en al in den zin en
den aard der vrjjmetselarjj. Het is een kolfje
naar hare hand.
Algemeen stemrecht aan het volk te
geven, kost geen geld, geen moeite, geen
opoffering, 't Is een der goedkoopste mid
delen om pupulair te worden. Men behoeft
er geen hand om te verdraaien, geen vinger
om te verroereo.
In dea regel heeft de Loge met het ge
wone volk niet veel op. Lieden uit de min
dere klasse zjja geen lid van dat geheime
genootschap. Wie van de barmhartigheid
der loge leven moet, sterft van honger.
Wij hebben een vurig vrijmetselaar ge
kend, die bijna wegans zjjn te grooten
ijver van de Sjjeten was geschrapt en
dan ook later uit eene provincie-hoofd
stad naar de residence is verhuisd. Hjj
kwam op het denkbeeld om eens in zjjn
qualiteit van maijon liefdadigheid te be
trachten. Hg richtte in de wintermaanden
ten gunste der werkeloozen een comilé van
epjjsuitdeeling op, dat hjj noemde: «Wei
vaart en Rust», en wilde er de loge van de
stad zjjner inwoning voorspannen. Maar
de loge liet zich niet inspannen. Hij stond
er weldra zoo goed als alleen voor en hield
een poosje uit ydele glorie de zaak staande.
Men noemde hem eeu veel te voortvaren
den, rumoerigen, onhaudelbaren Broeder en
was bljj dat bij zjjne huishouding naar 'sGra-
Venhage verplaatste.
Dit gebeurde nog wel in de stad waar
de toenmalige hoogste dignitaris der Ne
derlandsche vrijmetselarij woonde.
De Loge heeft hier te lande ook een en
ander aan onderwijs gedaan. Zij richtte be
waarscholen op, maar altoos voor den def-
tigen stand. Zjj stichtte ook lagere scholen
Van meer uitgebreid onderwijs, dochsteeds
f E UILLETON.
35. Vervolg
Gedurende dit gesprek, schreef Genoveva aan
haar zuster een klein briefje, wearin zij het vol
gende zeide:
„Mjjne goede Albine! Uwe afwezigheid komt
«mjj lang voor en toch heb ik veel pleizier en
«met leedwezen denk ik er aan de Pêeherie te
«moeten verlaten om uwe plaats in Sacré-Coenr
«in te nemen. Gij zult mjj zeggen, dat gij er
«gelukkig zijt geweest en ik geloof het, maar ik
«gevoel zoo'n groote vrees, voor iets wat ik niet
«ken. De religieuzen zjjn ongetwjjfeld zeer goed,
«maar mij erg vreemd! Ik vrees zelfs de muren,
«die ik nooit beb gezien en ik houd zooveel van
«onze Pêcheriel ik heb grootmama zoo
«lief! Weet gjj, dat zjj mij Duitschland leert ken-
«nen? Ik lees reeds heel mooi de gothieke letters,
«maar om ze te schrjjven, dat is verschrikkelijk
«lastig. Grootmoeder Bpreekt mjj veel over haar
«familie, haars vaders huis, met zijne porseleinen
«kachels, oude meubelen en echoone schilderjjen;
«ik zie dat alles in mjjn geest, ofschoon het niet
«meer bestaat. Verder gaan wjj, grootmoederen
«ik, uit wandelen en soms visschen wjj met dan
«hengelinden mooien vjjver van ons park. Ik
«heb laatst een forel en drie baarzen gevangen;
«wjj hebben ervan gesoupeerd.
«Grootmoeder heeft veel aan hoofdpjjn geleden
«en een weinig hersteld, moest zij naar Maqon.
«Uren gingen voorbij en zij kwam niet terug, oor-
voor lieden nit de gegoede klasse. Boven
dien verzekerde zij zich altjjd vooraf van
stedelijke, provinciale en rijksmiddelen.
Want deze anomalie, deze eclatante
dwaasheid heeft in Nederland jaren lang
bestaan, dat de liberale party zeide gezwo
ren te hebben nooit of te nimmer toe te
staan dat van overheidswege subsidie werde
verstrekt aan bizondere scholen, terwjjl ge
durende dienzelfden tijd, al die jaren lang,
ruime bydragec, aanzienlyke subfidiën, zelfs
uit de provinciale kassen (hetgeen door da
tegenwoordige wet verboden is) werden ge
schonken aan de bizondere scholen van het
Not en van de Loge.
Het komt dus met de traditiën en het
karakter der ma^onnerie zeer goed overeen
om na eens iets voor het volk te doen,
dat niets kost, noch geld, noch inspanning
noch zelfverloochening vereischen.
Da armste en de domste en de meest
onbarmhartigen, hjj, die in het geheel geen
hart heeft voor het volk, kan toch voor
algemeen stemrecht zijn. Het is eene leuze
die klinkt en niet de minste verantwoor
delijkheid en bezwarende gevolgen heeft,
voor hem die ze gebruikt om,zonder iets voor
het volk te doen, toch in de gunst des
volks te dringen.
En dit euvel kleeft ook enkele drijvers
onder ons aan. Zij jjvereo voor htt alge
meen stemrecht met een energie eene be
tere zaak waardig.
In plaats dat zjj, die zich de vrienden
van het volk noemen, den werkman in de
galegenheid stellen om brood te verdienen
voor vrouw en kinderen, zullen ze hem een
stembiljet geven, dat hij by gelegenheid
der verkiezing in ta vullen heelt als een
werktuig in de hand van den tiran, die zich
als do toekomstige leider opwerpt.
Het algemeen stemrecht door Pms IX,
z. g. de algemeens lengen genoemd, brengt
de massa onder de heerschappij der vrjjmet-
selary en verheit het radicalisme en socia
lisme ten troon.
De leiders der algemeen stemrecht dwee-
pers ouder ons heeft nu eenmaal zjjne
zwakheden en treedt met zjjne verwoestende
stellingen op, hier verschrikkend daar ver
lokkend. De volgelingen deinzen voor niets
terug, want onder de leuze van vrybeid
te schenken brengen zy de s'avernjj; zjj
prediken den vrede en zjj brengen niets
anders dan tweedracht, zy noemen zich
edeldeukende, beschaafde, rechtschapene
burgers, en doen zich voor alsof zij de braaf-
sten, de degeljjksten, de onbaatzuchtigsteu
onder de menscheu zjjn.
Inmiddels jaicht de Loge en zjj heft ju
belkreten aaü, ter eere van het algemeen
«deel over mjjne ongerustheid. Ik kon het niet
„uithouden en met oasen Cyprien ging ik op onze
„paardjes den weg op haar te genooet. Welk eene
«vreugde, toen ik het rijtuig zag en welk eene
„verrassing, toen grootmoeder mjj ontdekte?Wij
„omhelsden elkander toen hartelijk.
„En gij, lieve Albine, wat doet gjj? Hoe maakt
«gjj het wel te midden uwer groote overwegingen;
«ik ben er zeker van, dat gjj aan ons denkt en
«dezo troost alleen kan mij voeren naar de kloos-
„terschool, waar ik de voetstappen mjjner zusters
«zal weervinden en met personen leven, die u
«hebben gekend. Esther heeft men daar zeker
„nog niet vergeten, en men zal mij van u en
„over haar spreken.
«iV.jjn kleine uitzet is bijna gereed; wij gaan
«spoedig de koffers pakkeD; bet. moet gebeuren,
„maar het is treurig en dan durft men de jeugd
«het schoonste des levens noemen. Gelooft gij
«dat, gij? Gij moet mij eens zeggen, hoe gij hier-
«over denkt.
«Vaarwel, lieve zuster, bidt voor mjj en voor
„grootmoeder en geloof, dat ik van u houd en
«u uit geheel mjjn hart omhelzende ben ik uwe
liefhebbende zuster Genoveva."
Albine had dezen brief sinds vier dagen ont
vangen en zjj had hem verscheidene malen overge
lezen met een gevoel, dat haar zelf verwonderde,
eene teedere en treurige opwelling van terugver
langen naar huis en familie.
Tweemalen had zij die met vreugd verlaten, nu
verlangde zij terug naar de schijnbaar onbezielde
dingen, de beek, het lommerrjjk woud, de op
wekkende wijngaarden, de grasperken, nog door
stemrecht, bewerende ieders geloof te eer
biedigen, terwjjl ongeloof en revolutie haar
evangelie is.
Wij gaan met het algemeen stemrecht
den^weg op voorgeschreven door de vrij
metselarij in een authentiek document uit
het jaar'1818, dat, tot groote ergenis van
het geheime genootschap, in handen van
hunne tegenstanders kwam. Wjj hebben
dat document besproken in ons nummer
van 10 Maart jl. en wezen er op hoe ver-
derfeljjk er gewerkt wordt in onze moderne
maatschappij op politiek terrein.
Wanneer de jjveraars voor het algemeen
stemrecht het werk ter hand nemen: «In
structie, wetboek of handwyzer der hoofden
van de vrjjmetselarjj» dat is afgedrukt iu
het hoogst belangrijke boek van Pater
P a c h 11 e r Der Krieg gegen Thron und
Altar(te Amberg bjj den uitgever H a b-
b e 1), dan zullen de algemeen stemrecht
jjveraars tot de overtuiging komen een ge
vaarlijk werk te verrichten, dat de gods-
dienstlooze maatschappij ten natie, voor
Kerk en Staat ten verderve wei kt. Helaas,
er komen meermalen deugnieten tot inkeer,
schier nooit door hoogmoed en overmoed
opgeblazen dwazen.
De Repubiikeinsche Regeeriug in Frank-
rjjlr, die er groot op gaat voor de vrijheid
i van allen te stryden, heeft ter wille vau
de vrijheid de religieuzen nit de hospitalen
verdreven: Thans komen twee bekende re
publikeinen van mam, die alles bobalve
katholiek zjjn, de religieuzen als ziekenop
passers tegen hunne verwoede vjjanden
verdedigen. Het zijn de heeien D e S ar-
cey en Z o 1 a.
Beiden spreken met uitbundigen lof over
de eenvoudige en nederige kloosterlingen
als ziekenverplegers en verpleegsters. Zy
erkennen de goede zorgen, die zy verlee-
nen zonder eigenbelang en zjj weten hun
geest van zelfverloochening niet genoeg te
waardeeren.
De Sarcey, hen met de wereldlijke
ziekenoppassers vergeiykende, zegt: <De
wereldlijke verpleegsters vragen meer en
schenken minder. De doctorendie ik onder
vraagd hebzijn allen bekénde vrijdenkers en
om dezelfde reden anti-clericalen tot in het merg
der beenderen. En toch wenschen zij vurig de
zusters in de hospitalen terug te zien, waar
ze uit verjaagd werden(Terwille van de
hooggeroemde repnblikeinsche vryheid
Zola, de re'igieuzen met de wereldjjke ver-
zaaid met herfstbloemen, alles nam eene zachte
stem aan om haar te roepen.
Haar toebereidselen tot vertrek waren gereed,
toen men baar kwam mededeeleu, dat mevrouw
Reydel haar in de spreekkamer riep.
«Zijt gij alleen, lieve grootmoeder, vtoeg Al
bine, na haar te hebben omhels''; en waar is Geno-
veva?«
„Ik heb haar niet mede gebracht, na vele
overwegingen en na veel overleg met Horace,
hebben wjj besloten om haar maar niet naar
Sacré-Coeur te verplaatsen. Zjj kan even goei
haar opvoeding thuis voltooien.
„Ik heb er niet aan getwijfeld, zeide Albine,
een weinig lachend.
„Haar laatste briefje kondigde geen grootea
geestdrift aan voor het leven op eene dameskost
school.
„Misprijst gjj haar?« vroeg me'rouw Reydel
heel droogjes.
«In 't geheel niet, grootmoeder.»
Zij had dit korte antwoord op een toon ge
daan, die ook niet vrjj was van stjjfheid; zjj voelde
dit, en zieh herinnerend wat zjj zich bjj haar
retraite had voorgenomen, hernam zjj:
«Ik vind dat zeker zeer natuurljjk, groot
moeder en ik zal zeer gevleid zjjn, om op de Pê
eherie een oogja te houden op onza BaDjamine
«Mooi zoo! Dat had ik ook gedacht. Albine
gij zondt haar mogelijk wel wat zaag en klavier-
spel kunnan leeren. Zjj is daarin een weinig ten
achter en, gjj, gij hadt uw goeden aanleg daarin
sterk ontwikkeld
Dit voorstel was pjjnlijk voor de arme Albine.
pleegsters vergeiykende, zegt van deze laat-
sten: »Gjj weet bovendien evengoed als ik,
wat wereldlyke verpleegsters waard zjjn, die
aan huis de zieken gaan oppassen. Wie
heeft haar niet aan het werk gezien? Wie
weet niet dat zjj gewoonlijk lekkerbekken,
snoepsters en praatsters zjjn, vaak verslaafd
aan den drank en zonder eerbied voor het
eigendom van anderen. Doch de zusters zyn
voor de zieken integendeel steeds vol op
lettendheid en toewjjding, terwijl zjj hare
edele taak stilzwjjgand vervallen
Dat is na het oordeel van mannen zonder
godsdienst, maar niet genoeg met haat te
gen den katholieken godsdienst vervnld,
om het goede van de katholieke instellingen
voorbjj te zien of erger nog te beletten en
te verguizen.
Tot dit laatste is enkel de huigelachtige
katholiek in staat, die ofschoon een aan
hanger der loge, niet openljjfe voor zyn
opinie durft uitkomen, of de laffe katho
liek, die om vnig eigenbelang met de vjj
anden van het catholicisme heult en samen
werkt. Geen verwoeder vjjanden van al wat
katholiek is dan de renegaat, en de ver-
monde is veel g6vaarljjker dan de openlijke.
V. W.
In de Belgische Kamer is een voorstel
ingediend tot regeling van de bezoldiging
der Afgevaardigden. Drie leden namen het ini
tiatief er toe eu wenschen dat de vergoediug
die de Afgevaardigden genieten op 6000
franks gebracht zal worden met vrjjstelling
van betaling op de spoorwegljjneu van hnu
woonplaats naar de hoofdstad. De bezol
diging zal echter verminderd worden met
30 franks voor iedere niet-bjjwoning der
zitting. De gekorte bedragen zullen in de
ondersteuningskas voor de slachtoffers van
ongevallen bjj dan arbeid gestoit worden.
De Réforme wil in de ondersteuningskas
der arbeiders geen aalmoezen zien vloeien,
zooals deze storting genoemd wordt. Wel
acht het blad eene dergelijke bepaling zeer
wenscheljjk, daar het verplichte stemrecht
ook de verplichte bjj woning der zittingen
moet medebrengen. Daarom zon het radicale
orgaan dit bedrag gaarne zelfs op 50 franks
gesteld willen zien, daar het gemiddeld
aantal zittingen jaarljjks slechts een hon
derdtal bedraagt, en deze bepaling dan
nuttig zou kannen medewerken tot bekor
ting der gerekte debatten.
Een bekeod astronoom van het ob
servatorium te Brussel, is beschuldigd zich
te hebben vergrepen aan de fondsen bestemd
De muziek herinnerde haar smarteljjk aan haar
zuster Esther, desniettegenstaande antwoordde zjj
op baminoeljjken toon:
„Ik zal het zeer gaarne doen, grootmoeder."
„Uitstekend; Geno<eva zal in de wolken zjjn.»
„Laten wjj nu vaarwel zeggen aan de zuster-
overste en vertrekken, want ik verlang werkeljjk
naar huis.»
XXIII.
Nieuwstijdingen.
Albine had eene andere levensopvatting ver
kregen en hiermede was ook haar leven hervormd.
Tot hiertoe leidde zjj een leven van aandoeningen
en droomen: Esther en haar laatste wilsbeschik
kingen, Max en dat nevenbeeld van liefde hadden
alleen haar gedachten beheerscht.
Van nu af wilde zij een anderen weg bewande
len; hare dageljjksche bezigheden volbracht zjj met
andere gedachten. Men zag haar als vroeger jjverig
aan het werk naast haar grootmoeder, meer dan
vroeger bemoeide zij zich met haar jonge zuster,
zij wandelden te samen en gingen samen naar
da kerk, zjj deden tuinwerk, maakten muziek en
gingen met grootmoeder bezoeken afleggen in de
nabuurschap; niets bleek veranderd, maaralleen
Albine had kunnen zeggen, wat haar wel de
inspanningen, de beminnelijkheid, zachtheid en
goedaardigheid kostten.
„De tijd heeft de wonden geheeld, beweerde
men, zij is vrooljjker, zjj troost zich over den
dood van Esther.
Wordt vervolgd