NIEUWE
No* 1995
Vrijdag 16 Juni 1893
18de Jaargang.
Jhr. C. HARTSEN.
Gouda-Beverwijk.
Aan de kiezers in het
district Beverwijk!
ABONNEMENTSPBIJS
Pei 8 maanden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Yoor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BÏÏBEAÜ: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA HON AGITATE.
PBIJS DEB advebtentien;
Van 16 regels 30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensd ag-
en Vrgda g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uit g e v er, W. Kü PEER 8.
Binnen enkele dagen zullen de kiezers in
Beverwjjk ter stembus gaan om een Afge
vaardigde naar de Tweede Kamer te kiezen.
Zelden zijn de kiezers in dit distriet voor
gewichtiger keuze geplaatst geweest, daar
de uitslag der verkiezing meer dan ooit
directen invloed zal uitoefenen op belangrijke
beraadslagingen en beslissingen, welke spoe
dig in de Volksvertegenwoordiging zullen
plaats hebben.
Hiermede hebben wij het oog op de kies-
recht-quaestie. Deze beheerscht thans den
politieken toestand. De belastingverande
ringen, die de Regeering aan de orde heeft
gesteld, zgn binnen enkele dagen voor een
groot deel door de Tweede Kamer afge
handeld en daarna zal zeer waarsehgnljjk
de Kieswet-T a k aan de orde komen.
Van alle maatregelen, welke de liberale
Regeering zoekt te verwezenlijken, is de
invoering van het bjjua algemeen stem
recht zeker wel de meest gevaarlijke en
noodlottige, want daardoor wordt ons land
geheel gesteld in de macht van het radi
calisme.
Hetgeen de Regeering resds in 't bjjzonder
op belastinggebied, in radicale richting tot
stand bracht, is gering in vergelijking met
den kolossalen stap, ja, men zon kunnen
zeggen, met den geheelen overgang tot de
radicale beginselen, door de indiening der
kieswet gedaan!
De Kieswet-T a k is als 't ware de kroon
op het werk, dat dit Ministerie in radicalen
geest heeft verricht. En in plaats, dat de
Kamer zich pal stelde tegenover dit nood
lottig streven, heeft zij bij voortduring eene
volgzaamheid betoond, welke het ergste doet
vreezen, wanneer het aankomt op het eind
oordeel van de kieswet.'t Is best mogelgk,dat
de geest van volgzaamheid en ondergeschikt
heid,welke zich van veleledenderKamer heeft
meester gemaakt, ook oorzaak zal wezeD,
dat de meerderheid tegenover den Minister
Tak het hoofd in den schoot legt en den
Kieswet zelfs ongewgzigd wil aannemen.
Daarom kan het niet genoeg worden ge
waardeerd, dat door de kiezers van het
district Beverwjjk eene poging kan worden
aangewend om het anti-kieswet-element in
de Kamer te versterken. Voor en boven
alles moet daaraan thans worden gedacht.
Geen andere overwegingen hebben ditmaal
bg de stembus meer gewicht dan de vraag,
of de candidaat een voorstander is der
Kieswet-Tak, ja dan neen.
FEUILLETON.
De Familie Reydel.
(Vervolg.)
De tijd had Albino's wonden nog tiet geheeld,
ofschoon hjj een groot werkman in gedaantever
wisselingen moge zijn, was het een machtiger
Beweger, was het God, die aan haar hart een
zeker plichtgevoel inboezemde en haar kracht
schonk tegen de kwade driften, tegen de
sombere humeuren en de weeke droefheden;
Albino worstelde tegen de verveling die in haar
binnenste woedde, tegen die vreemde antipa
thie, die soms in haar opkwam bjj het ge
zicht harer grootmoeder, tegen de verveliDg,
die hare dagelijksche bezigheden veroorzaak
ten, tegen de gevaarlijke herinneringen eener
bedriegeljjke hoop. Haar grootmoeder vond haar
altijd onderworpen en niet zelden lachend; voor
haar zuster was zij lieftallig en goed; zjj onderwees
haar niet, maar zjj studeerden te samen. De
armen, waarmede zij zich gaarne bezighield, pie
len haar medeljjden en liefdadigheid; zjj gaf hen
niet alleen een aalmoes, zij deelde en leed ook met
hen. Zjj sympathiseerde met de smarten, die haar
hand te hulp kwam met eene toawjjding en over
gave des te meer gevoeliger, daar zjj zelt leed,
en omdat zjj evenals de armen zonder troost was.
Zij leed niet door eene liefde, die maar half had
overwonnen, maar in de afzondering waarin zij
zich bevend tusschen baar jonge zuster, die zij
als een kind beschouwde, en haar grootmoeder
wier toegenegenheid zij niet had veroverd. Ge-
noveva wa3 de onbewuste, onschuldige koniDgin
Met het antwoord op deze vraag is alles
beslist, want wat het zwaarste is, moet ook
het zwaarste wegen. Waren op dit oogenblik
andere vragen aan de orde, dan zon er reden
bestaan om andere eischen aan de candi-
daten te stellen. Doch de alleenheerschende
quaestie is nu, of men zich geheel wenscht
te werpen in de armen vau het radicalisme,
dan wel of men daarin het grootste onheil
voor het vaderland ziet.
Wij voor ons aarzelen geen oogenblik
met het antwoord op dez3 vraag, en kunnen
dau ook de kiezers in Beverwijk niet anders
raden dan om een mau te stellen, van wien
men de overtuiging bezit, dat hg in de
de Kiesrccht-quaestie geen stap in de ra
dicale richting wenscht te doen.
Geen transigeeren met den vijand van
ons land en ons volk mag bg de stembus
geschieden. De groote vgand, het radica
lisme, spaart ons ook niet, wanneer het
eenmaal de overwinning heeft verkregen.
Men ziet dat in Frankrijk, waar de radi
calen allengs alles, wat sleehts aan gods
dienst of gezag herinnert, omver trachten
te halen en te vernietigen.
De tjjd van onderhandelen met den ge-
wetenloozen vgand is voorbg. De bewijzen
zgn voorhanden, dat het radicalisme ons
volk naar den afgrond zal sleepeo, lang
zaam maar zeker.
Wordt de kieswet-T a k aangenomen door
de Kamer, dan beginnen de grondslagen
onzer samenleving te waggelen. Die kieswet
is een aanslag op de maatschappij en te
vens een aanslag op onze staatsinstellin
gen, die gelijk staat met een zelfmoord.
Die zelfmoord te voorkomen moet ons
streven zgn.
De kiezers van het district Beverwjjk kun
nen dus thans niet aarzelen in de keus hunner
candidaat. Wenschen zg moedwillig mede te
werken aan den ondergang van onze maat
schappij, willen zjj de treurige eer hebben
en dan treurigen moed om ook iets te heb
ben bijgedragen tot een maatregel, waar
over men later het diepste berouw zou
hebben, welnu, dan kiezen wjj bjjvoorbeeld
Mr. Borret of een der andere radicale
candidaten.
Maar zgn de kiezers van het district
Beverwjjk evenals wij, van meening, dat
alles in het werk gesteld moet worden
om de kieswet-T a k te weren, koestereu
zjj ook geen eerbied voor het allemans-
kiesreebt en gelooven zjj, met ons, dat het
radicalisme met alle kracht moet worden
bestreden, dan geven zjj de voorkeur aan
een man, die een mandaat als Volks-vette-
genwoordiger alleen wenscht te aanvaar-
van dat oude versomberde harte, dat niets anders
kende dan de vrooljjkheid der jeugd, en in de
droefheden, die iederen dag bracht, bevond zich
Albine alleen, zoo men ooit alleen zou kunnen
wezen, wanneer men God niet met zich heeft.
In dit treurende huis, beladen door zooveel
erkende en verzwegen, geheime oorzaken, be
waarde Genoveva haar heldere vroolijkheid van
haar leeftijd. Voor haar vond mevrouw Reydel
alijjd een goeden blik en een vleiend woord; zij
was de eenige die de macht had bewaard, haar
te doen glimlachen, want de maanden en jaren, die
waren heen gegaan hadden zwaar gewogen op haar
hoofd; zjj werd meer en meer ernstig, hooghartig
en teruggetrokken; het scheen of eene hindeiljjke
gedachte haar belette eenige vreugde te smaken.
De tegenwoordigheid en de hartelijkheid van mijn
heer Horace streken de rimpels niet weg, de
zorgen van Albine waren haar hinderlijk en pij
nigden haar in zekeren zin. Genoveva alleen,
onschuldig, onwetend, beminnend, was haar aan
genaam, eu deed op haar Ijjlend en streng gelaat
een straal uit gelukkiger dagen schgnen.
Albine had haar vriendschappelijke verhouding
met Maria niet afgebroken; gedurende den zomer,
die op de retraite in Sacré Coeur volgde, ont
ving zjj van haar den volgenden brief:
Na eenige voorafgaande woorden, vervuld van
vriendschap, zeide Marie:
Wjj hebben een waar verdriet, mama e i ik,
en gij zult er in deeleB, hoop ik, lieve Albine.
Mjjn broeder Eduard verlaat ons voor eene lange
wetenschappelijke reiswaaraan ook nieuws
gierigheid naar merkwaardig onderzoek niet
vreemd is; hij gaat heel ver tot in Perzië; hjj wil
den om den strijd tegen het radicalisme
te vceren.
De candidaat der centrale oude Roomseh-
KatholiekeKiesvereeniging iaBaverwgk,Jhr.
C. HARTSEN, is een vurig tegenstander
van Tak s-kieswet. Hij meent, dat de voor
gestelde Kieswet, zelfs al gaf de Minister
Tak nog zooveel toe, nimmer geschikt kan
gemaakt worden vo ir oq3 volk. Hjj zal niets
toegeven aan de radicalen, eu men weet dus
wat men aan hem heeft.
Jhr. HARTSEN is daarom in ons oog
thans de man, die door Beverwijk moet
worden afgevaardigd. Alle andere candida
ten zullen zoeken te schippareu en te on
derhandelen over de kieswet-T a k. Alleen
Jhr. HARTSEN heblt zich een principieel
tegenstander van kiesrechtuitbrei iing in de
tegenwoordige omstandigheden getoond.
Daarom raden wjj ten sterkste alle kie
zers in het Beverwgksche district aan, tot
welke richting overigens ook behoorende,
die met ons in T a b g-feiaswet geen heil
kannen zien,te stemmen op Jhr. HARTSEN.
Zjjn verkiezing is eene stem in de Kamer
minder voor eene verderfelijke wet, dieoas
wacht. Zjju verkiezing is een waarborg te
meer, dat door de Kamer wetgevende maat
regelen genomen zullen worden, die werke
lijk de vrjjheid en der bloei vau ons volk
zullen vermeerderen.
De kiezers van het district Bsvorwjjk
moeten daarom ditmaal alle overwegingen,
die niet aan de kieswet zjju ontleend, ter
zijde laten. Zjj moeten een tegenstauder van
de kieswet of een voorstander 6r van in de
Kamer brengen.
Wjj hopen, dat zg het eerste doen en
zich niet door alle valsche voorspiegelingen
op een dwaalspoor zullen leiden.
Komt dan allea ter stembus, kiezers van
het district Beverwjjk, en verzekert de over
winning met groote meerderheid van stem
men aan
Nu hebben de algemeen stemrecht jjver-
aars te Gouda hun zin. Zjj hebben de Ka
tholieke kiezers opgezweept tegen den can
didaat der Katholieke Kiesvereenigiug. De
party onder ons die den, heer Bastert
bjj de eerste stemming in de minderheid
tegenover den liberaal deed bljjven, heeft
bjj de herstemming den afvalligen en gods-
dienst-verzaker, door hun onbezonnen werk,
doen triomfeeren.
Geholpen door de calvinisten, de trouwe
met eigen oogen zien, aanraken met zijne handen,
steden, die zjjn blijven bestaaD, zegt men, sinds
den inval der Arabieren; men vindt er (het is
een groot toerist, die het ham heeft gezegd) merk
waardige opschriften, ongeschonden oud beeld
houwwerk, en vele andere zaken belangrjjk voor
zijne stndie.
Gij begrjjpt dat Eduard, een zoo goed
christen en zoo geleerd, geestdrift gevoeld voor
deze ontdekkingen. Misschien heeft zijne reis
nog een ander doel: dat lieve Albine, laat ik om
het te raden Wjj hebben hem gisteren
bij zjjn vertrek onder veel tranen omhelsd,
Perzië is zoo verl en wat al gevaren brengen zulke
reizen niet mede! Ook zjjn wjj daarom bedroefd, wjj
bidden veel; mama laat iederen Zaterdag eene
heilige Mis lezen voor den reiziger en wij bidden
u lieve, om u in den geest met ons gebed te
vereenigen.
Alles ia treurig bjj ons. De vriend mjjes broe
ders, mjjnbeer Mas Reydel is ook niet gelukkig.
De Compagnie tot ontginning, waaraan hjj ver
bonden was is niet geslaagd en ziedaar na het
arme jongmensch zonder betrekking. Hjj heeft
aan mijn broeder bekend, dat deze gedwongen
werkeloosheid zooveel te meer ten onpas kwam,
omdat zjjne jonge zuster, mejuffrouw Martha zeer
ziek was en de dokter de baden als eenigst ge
neesmiddel aanbeval. Eduard zou wel aan
zijn vriend een dier lieble diensten dia de groot
moedige harten meer verbinden, hebben aange
boden, maar hjj ontmoette een tegenstand en eene
onoverwinnelijke fierheid. Hjj heeft zijne maatrege
len voor eene nieuwe betrekking moeten opgeven,
omdat zjj op niets uitliepen. Ik zeg u dit
bondgeuooten van de partjj thans aan het
drijven met Mr. Borret te Beverwjjk, is
de beer Valette te Gouda gekozen.
Bij de eerste stemming moesten de Ka
tholieken, door het Centrum voortgestuwd,
op den anti-revolutiounairea-candidaat den
beer Brummelkamp, volgens een ge-
geveu bevel, hun stem uitbrengen, en bg
de herstemming heetts het: geen stem op
den heer Bastert.
De algemeen stemrecht-jjveraars hebben
hun zin, maar tegeljjk de schande.
De heer Th. G. G. Valette is geko
zen met 1132 vau de 2172 stemmen. De
heer J. N. Bastert verkreeg999 stemmeu.
Bjj de eerste stemming verkregen van de
2209 geldige stemmen de heer Bastert
815, Valette 712, Brummelkamp
(anti-rev.) 675 stemmen.
Het geheele getal kiezers in hetdktrict
bedraagt 2988.
Acht honderd en zestien kiezers zgn das
niet gaan stemmeD.
Waar zgn echter die 675 stemmen van
Calviju's zonen bjj de herstemming geble
ven. Commentaar is hier overbodig roepen
wjj allen die met de calvinistische broeders
eamenstrgden voor het algemeen stem
recht toe.
Wat zal ons Beverwjjk brengen, waar
onrust gestookt wordt met en door Mr.
Borret, den man die in Zevenbergen ge
vallen en in Oosterhont door de Katholie
ken aan de deur is gezet. Katholiek zgn
in de kerk is braaf, maar wat beteekend
het zoo men daar buiten ïd vereeniging met
de grootste vjjanden van de Roomsche Kerk
en van den Priester, Troon en Altaar laat
ondermjjnen; door het bevorderen van het
streven der democraten, de kinderen der
revolutie.
Wjj vreezen voor Beverwijk zoo niet al
len aan 't werk gaan, die zich tot hedaD
toe niet de minste moeite gaveD, om over
de hoogste belangen te waken hun toever
trouwd, terwjjl het toch hun heiligste roe
ping is in het belang van Kerk en Maat
schappjj, om het kwaad te helpen keeren,
dat ia aantocht is.
Laat ons Gouda eene les zgn. Dat dan
toch allen in deze dagen beseffen, dat de
toekomst, het behoud van het gezag, het
bezit van al wat den mensch dierbaar ia
op het Bpel staat, opdat met vereende kracht
het werk van de democraten, of zjj al Katho
liek, calvinist of atheïst zgn, in het Bever
wgksche distriet worde geweerd.
De uit«lag der herstemming te Goada
zegt de Nieuwe Rotterdamsche Courant en
hier cursieveeren wjjiis verkregen door
Albine voltooide niet de uitleggingen dio haar
vriendin gaf; de brief viel uit haar handen, en
zjj smolt in tranen, genepen door een smart, die
haar zelf verwonderde. Zij voelde den terugslag
van al wat de fiere Max moest voelen in zjjne
teederheid voor de zjjnen en in armoede.
,/Zjj zoo arm, zeide zjj, tot zichzelve, en wjj zoo
rjjkl O welke wreede onrechtvaardigheid. Zoo ik
hem iets kan zenden wat?//
Zij keek rondom zich. het mooi meubilair van
haar kamer kon niet naar Parjjs worden gezonden;
haar horloge, hare ringen, harer jonge meisjessie
raden waren van betrekkeljjk geringe waarde; haar
boeken zouden bjj eene verkooping geen honderd
franks opbrengen .Wat moet zjj doen? Zjj dacht
er over na, toen het op de albasten pendule zes
uur klonk.
Dat was het uur van bet dageljjksch bezoek
van mjjnheer de la Eerthij kwam iederen avond
bij zijne schoonmoeder en zijne nichtenen keerde
daarna bjj het licht der maan, naar huis. Albine
wachlte hem vol spanning; weldra waarschuwde
haar een nog flinke en stevige stap en het deuntje
van de Jacht van Henri, kunstig gefloten, de ver
wachte. Zjj ging hardloopead naar beneden. ..de
gelegenheid was gunstig; mevrouw Reydel ter
neergedrukt door de hitte van den dag, sluimerde
in haar bergère; Genoveva plakte Chiueesche aster-
bloemen in haar plantenboek op; mijnheer Horace
had in stilte eene krant opgenomen. Hjj gehoor-
iaimde aan het teeken dat Albine hem gaf en zjj
wandelden samen de lange beukenlaan op.
Leest dit, oom, zeide zjj hem den brief van
Marie toonende.
Wordt vervolgd.)
C0UR4HT.
M AIN I IL VlfUl
36.
