NIEUWE
No 2010
Vrijdag 11 Augustus 1893
18de Jaargang.
De Duitsche Keizer in het
Vatlcaan.
BUITENLAND.
Pei 8 maanden voor Haarlem.
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderljjke nummers
0,85
1,10
1,80
0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
B U B E A TT: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensd ag-
en V r ij d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Uitgever, W. KüPPERS.
In de *Augsb. Postzeitungmaakt de
correspondent van dat blad eeuige bizon-
derheden omtrent het bezoek van den Duit-
schen Keizer in het Vaticaan, bekend, die
bjj, volgens zjjue mededöeling, uit vertrouw
bare bronnen te R)me heeft vernomen.
W{j ontleenen aan dat artikel het na
volgende
«O ?er het onderhoud, dat tusschen keizer
Wilhelm en Z. H. paus Leo XIII heeft
plaats gehad, zijn door de verslaggevers
der couranten vele gissingen en onjuiste
mededeelingen verspreid. Volgens een der
eigenzionigste beweringen van de Italiaan-
sche pers zou de Keizer van Duitschland
aan den Paus verzocht hebben, de Centrums
afgevaardigden te bewerken vóór het mili
taire vraagstuk, terwijl Z. H. zjjcerzijds
zou te kennen gegeven hebben dat hjj den
terugkeer der Jezuïeten naar Duitschland
verlangde. Dit alles bevat geen waarheid.
De gewichtigste vragen van Duitschland's
politiek werden slechts op bescheiden wgze
en in algemeene bewoordingen aangeraakt.
De H. Stoel had reeds eenige weken te
voren door den Munchener Nuntius doen
weten, dat het militaire vraagstuk alleen
het land betrof, waarmede geen godsdien
stige zaken in verband stonden, waarom
Z. H. zich geenszins daarmede wilde
inlaten. De Keizer wist dat, en bon dns in
dit opzicht niets van den Paus verlangen,
ook toen reeds was hjj bekend met de on
derhandelingen, die tusschen den heer Baron
Von Iluene en den Rijkskanselier V o u
Caprivi plaats hadden, waardoor men
ODgeveer een twintigtal stemmen vaa het
Centrum hoopte te winnen, die juist genoeg
zonden zjjn om het Legeroutwerp te doen
aannemen. Waarom zou Z. H. zjjnerzijds
de Jezuïetenqua6stie te berde hebben ge
bracht, daar hg er toch van overtuigd was,
dat men op dit punt onverzoenlijk bleek
te zjjn.
Gedurende het eerste kwartier, in bijzijn
der Keizerin, had Let gesprek meer een
algemeenen loop. Leo XIII betuigde zgn
ingenomenheid met de persoonlijke bennis-
making der Keizerin en veroutschnldigde
zich over de gedwongen beperkte ruimte,
die Z.H. aan de ontvangst geven moest,voorts
sprak de Paus zgn leedwezen uit, dat hg
dit vriendelgk bezoek niet kon beantwoorden.
De politieke vraagstukken werden eerst
FEUILLETON.
Een familie-tafereel.
0. Vervolg
De oude Broekman zsg ham zwijgend Da, met
ren blik, waarin zijce gansche meening omtrent
de hedendaagsche wereld lag opgesloten. Een
windbuil, Jan! zeide hij. Vindt ge, vader?
Zoo zijn ze tegenwoordig allemaal. - Och
vader, dat zit meer in de vormen: het is een
knap mensch. Is bij? Doe je zaken met hem
Hij heeft mjj al van eene menigte atnkken af
geholpen. Zool en betaald? O, wat dat
betreft, het is solide. Solide 1 hernam de
oude man, solide? Enfin, men noemt tegen
woordig alles solide, wat men in mijn tijd er
alles bebalve voor honden zou. Maar het is uwe
zaak Gaat er nog al wat om tegenwoordig?
Broekman Junior haalde de schouders op.
Wacht maar, houd het zoo Dog maar een paar
jaar vol, dan zult ge den een na den ander zien
springen: ze kunnen het niet houden. Alles gaat
maar op credietde een zoekt den ander te over
treffen, totdat de zaken plotseling een einde ne
men; dan vallen ze, en gij blijft staan.
De jongste Broekman schudde ongeloovig het
hoofd.Tegen een ieder hield hjj dezelfde stellingvol;
maar tegenover zijn vader schaarde hij zich aan
de zijde van hen, die hij gewoonlijk bestreed.
Mijne zaak gaat achteruit en die van an
deren nemen in bloei toe. Van anderen?
Alle zaken lijden tegenwoordig, en als Pod-
ginds eerlijk te werk was gegaan, zou de zijne
reeds lang gevallen zijn; maar door onderkruipen
®u onder de markt werken Maar ik zal me
®r niet boos om maken; is je vrouw achter?
besproken, toen Paus en Keizer alleen wa
ren. Dd Keizer koos met voorbedachtheid
een onderwerp, waarvan hij overtuigd war,
dat zijne denkbeelden met die van den
H. Vader zouden overeenstemmen; hg ver
zekerde, dat hg gelukkig was den Paus
weer te zien, van wien hg wist, dat deze
hetzelfde doel voor oogen haf, als hgzelf:
de vrede en rust der natiën, de beslechting
der sociale, politieke en internationale con
flicten, die de ontwikkeling en de welvaart
der burgers belemmeren.
Met zekerheid kan niet gezegd worden
of het bericht op waarheid grond, n.I. dat
Z. H. Leo XIII aan keizer Wilhelm II
het ontwerp eener Encycliek ter lezing
zou hebben gegeven, die Z. H. eerstdaags
van plan is den arbeiders der gehede we
reld voor te leggen om hen op de gevaren
der werkstakingen en op de noodzakelijk
heid eener vredelievende verstandhouding
tusschen de bezitters van het kapitaal en
de werkgevers opmerkzaam te maken. De
H. Vader herinnerde den Keizer echter aan
het antwoord, dat Hjj, op de uitnoodigiug
tot de Berljjusche arbeidersvergaderiug ge
richt had en voegde er aan toe, dat Hjj
gelukkig zou zgn, op eene werkzame wij.se
te kannen bijdragen tot de zekerheid van
den vrede des volks, zooals trouwens een
der hoofdplichten zjjuer verheven roeping
en opdracht in deze wereld van hem vordert.
Of bjj het gesprek ook over algemeene
ontwapening en internationaal scheidsge
rechtgesproken werd, kan de Correspondent
niet aangeven. Uit goede bron verneemt
hg echter, dat de Keizer de m6est vrede
lievende bedoelingen uitte en er zich op
beriep, dat Duitschland in de Karolinen-
eilanden-quaestie den H. Stoel als scheids
rechter aanstelde. Hg drukte ook zgn leed
wezen uit, dat niet alie vragen eenvoudig
en afdoend werden behandeld. De Keizer
voegde er aan toe, dat bjj met smart en
angst aan het gevaar en de ernstige ge
volgen vau een oorlog dacht, maar dat
voorloopig echter de kansen hiervoor nog
verre waren en dat dize zoo gevreesde ge
beurtenis wel voor lang kon worden op
zjjde gezet.
Bjj het bespreken der sociale vragen gaf
de Keizer tos, dat de Kerk hierin eene zeer
gewichtige rol ten deel viel en verklaarde,
dat hg geenszins de meeningen van hen
deelde, die in de initiatieven van den Paus
eene aanmoediging zagen voor de revolu-
lutionnaire begeerten van het volk of in
wiens sympatbiseereude belangstelling voor
Met die woorden klom de oude heer de trappen
naar de woonkamer op, waar zjjne schoondochter
met haar zevental om zich henen zat, omringd
van eene chaos, zoo als slechts eene woonkamer
op een Zaterdag-middag kan opleveren.
Grootvader was niet zeer welkom; hjj moest
van allen handjes hebben en de verschuldigde
eerbiedsbetooningen genieten, om daarna met moe
der te gaan praten, die juist de juffrouw ver
beeldde in een allerdruksten manufactuurwinkel,
zoo als de allerstoutste verbeeldingskracht, al
lerminst de verbeeldingskracht van een Broekman,
zich niet zou kunnen voorstellen. De kinderen
hielden veel van grootvader, maar zouden nog
meer van hem gebouden hebben als hjj dien
Zaterdagmiddag maar weg was gebleveD. En
hij wilde niet eeas mede koopen. Grootvader
deed den ganscheo winkel stilstaan I
Marie, de oudste, sloop naar voren, en deelde
die laatste opmerking fluisterend aan haren va
der mede; en Broekman die nog altjjd peinsde
over zjjne plannen en die van den commission-
nair, zag in die woorden iets meer dan eene
kinderlijke grief. Uit den mond der kinderen
hoort men de waarheid, dacht hjj; want het was
waarhtid: den ouden slenter volgende, ging hjj
met den dag achteruit; er moest een einde aan
komen.... en in Broekman's geest rees voor de eerste
maal het denkbeeld, om iats te wagen.
Iets wagen! Hij, Broekman, zou iets wagen!
Wat dat wist hjj nog niet, maar //iets// zou
hij doen. Hij gevodde al het gewicht van dat
onbestemde besluit; maar hij gevoelde tevens, dat
hjj al zjjn moed bijeen moest houden, en in dit
bijzonder geval zijne vrouw geen kennis van de
zaak moest laten dragen. Zij zou hem aan het
wankelen kunnen brengen. Dalberg en hij slechts
liberale en democratische inrichtingen een
gevaar voor de veiligheid van den troon
zagau. Het ia toch vau het hoogste gewicht,
dat in dit opzicht geen wantrouwen of
achterdacht wordt gekoesterd. Het Pausdo m
is eene krachtige, conservatieve macht, die
zeker de monarchie met alle krachten on
dersteunt, evenzoo als het niet kan na
laten, zich bjj de vredelievende gevoelens
van net Drievorboni aan te sluiten. Z. H.
begreep de zinspeling en antwoordde voor
zichtig, dat hjj door de beooging zjjoer
belangen voor de wettige wenschen der
hedendaagsche volken geenerlei politieke
vragen wilde opwerpen. Als Hoofd der Kerk
geeft Z. H. aan geen politieke richtingen
de voorkeur en wenscht slechts, dat de
Katholieken zich overal op het grondwettige
standpunt van hun land plaatsen. Om deze
reden is de Paus bjjv. de monarchale zaken
in Spanje goedganstig gezind, terwjjl hg
in Frankrijk eerbied en ontzag wenscht te
zien voor de Repnblikeinsche instellingen;
overigens zgn zekere vorstendommen de
Kerk al eveu vgandig als zekere republie
ken, bjjv., de Italiaansche regeering, die de
uit het Drievoudigverbon l de Kerk haar
ten dienste staande macht gebruikt haar
dag aan dag te beschimpen en te ver
volgen.
De Keizer, die de carrière pensee» van
den Paus raadde, verzekerde nu zjjuerzjjd*,
dat het geenszins in de bedoeling lag van het
Drieverbond,om Italië tot eene anti-godsdien
stige politiek aan te moedigen, maar dat
integendeel de verbondenen van Italië in
Berljjn en Weenen hoopten, dat de Itali
aansche regeering de conservatieve en gods
dienstige belangen minder vgandig gdzind
was en dat er voor den Pans minder kwet
sende voorvallen gebeurden. Ik geloof niet,
dat de Keizer nog verder hierop is door
gegaan en de initiatieven voor eene for-
meele verzoening tusschen Quirinaal en Va
ticaan heeft durven aangeven. Het feit is
op zichzelf reeds van eens groote betee-
kenis, dat de Keizer zgn gesprek zulk eene
wending gaf, en dat hg de vraag der be
trekkingen tusschen het koninkrjjk Italië
en het Pausdom met de sociale vragen, het
Drieverbond en de wederzjjdsche verplich
tingen der regeering in verbinding bracht.
Wie weet of wjj hierin niet het nitgangs-
punt eener nieuwe richting der Europeesche
politiek durven zien. Z. fi. Leo XIII zal
ongetwijfeld de grondbeginselen zjjuer po
litiek niet veranderen, maar hg zal zeker
de geheele strekking der beteekeuisvolle
moesten er vao weten. Iets wagen! Het was of
Broekman zich een andere Broekman gevoelde,
een wagende Broekman een Podginds de Tweede;
want ondanks zijne antipathie jegens zjjn zwager,
kon hij zich toch niet ontveinzen, dat een Pod-
gieds met eene bloeiende zaak toch wel meer dan
een Broekman met eene kwjjneude gold. Nevel
achtig rees hem voor den geest hoe het huis er
nit zou zien, als eenmaal de fortuin van weleer
haren intrek er weder genomen had. Het is zon
derling, hoe de geest bij die voorspiegeling eeDer
toekomst waarvan hij zich geen denkbeeld kan
maken, het liefst bij ondergeschikte bjjzonderheden
verwjjlt, en ook nu zag Broekman vooral de
koperen balustrade en speciaal den koperen knop,
die voor de winkeldeur zou komen. In zjjue huis
kamer zag hij niet andets dan de houding vaa
een zekeren Broekman, met de eene hand in den
zzk en de andere een onziehtbaren bediende
bevelen gevende; en die koperen kuop en die
gebiedende houding kwamen hem telkens weder
voor den geest, zoo als soms een paar regels van eea
onbeduidend vers haltstarrig terugkeeren.o/k bjj
de ernstigste inspanning om ze te verdrjjven.
Wat dien bloei zou doen bereiken, daarover
dacht hjj het minst; dat zou hjj met Dalberg alleen
bespreken; maar daarvoor was de Zaterdag-avond
de minst geschikte; dan was zjjne vrouw den gan-
schen tijd in beweging, en de schoongemaakte
en schoon te maken kinderen ouophoudeljjk om
hem heen. De Zondagmorgen was beter.
Den volgenden morgen ging juffrouw Broek
man alleen naar de kerk,
Eea half uur nadat zjj vertrokken was, ontving
haar man het verwachte bezoek van Daloerg.
De commissionnair zag er uit zoo als het den
man betaamt, die in het Hotel d'Angleterre di
toegenegen- en dienstwilligheid, die hem
het Hoofd van net Duitsche Rjjk en van het
Drieverbond bewees, weten te waardeeren.
Keizer Wilhelm II was er zichtbaar op
uit, bet pjjuljjke aandenken te doen ver
geten, dat hjj door zgn bezoek op 11 Oc
tober 1888 te Rome achterliet en dat is
hem bljjkbaar gelukt. Wanneer zgn bezoek
geen andere uitwerking heeft gehad dan
deze, dan is het toch een beduidend wel
slagen te noemen.
Frankrijk.
In de Franscbe bladen worden de Pana
ma-helden weêr op den voorgrond gebracht.
Da jood A r t o n die nog altjjd op den
loop is, wordt weer drak besproken in ver
band met de oplichtergen door hem en zjjne
vrienden, mannen, die in de Fransche re
publiek in hoog aanzien staan, gepleegd.
Cornelias Herzdie nog steeds te
Bournemouth in Eugeland verbljjf houdt en
daar rustig in weeide zjjne dagen doorbrengt,
heet van zjjne ziekte niet te kannen herstel
len, noch er aan te kannen sterven. Zoo
sterk wordt deze geldjood door de genees-
heeren in bescherming genomen, dat zjj
verklaren van meening te zgn, dat elke ver-
p'aatsing van hem den dood ten gevolge zon
hebben. Er mag wel geschreven worden: Het
baart verwondering, dat een patiënt, die aan
eene hartkwaal ijjdt, braakt en verschrik
kelijk met hoofdpija geplaagd is, zoolang
bljjft leven. Die arme CornelinsHerz!
In een geschrift nit de pen gevloeid van
den heer D n p a s, oud-secretaris van den
vroegeren directeur der geheime politie, die,
in ongenade gevallen, gedwongen werd zgn
onts ag te nemen, wordt medegedeeld, dat
het ds Regeering geen ernst was met het
opsporen van A r t o n <hij wist teveelHet
zoeken naar den vluchteling diende slechts
om het publiek zand in de oogen te strooien.
Arton en Herz, zijn gevaarlijke sn-
jetten voor de groote lui in de Fransche
republiek, zij weten veel en bun stilzwggeD
kan niet ledunr worden gekocht, ten einde
het aantal gecompromitteerden niet grooter
te doen zgn, dan het na reeds is.
Te midden van al de verkiezingsma
nifesten is er thans een allerbespotteljjkst
manifest van een kroonpretendent versche
nen, niet van den Graaf van Parjjs, maar
van een afstammeling van Nanndorfï,
die beweerde de zoon van Lodewjjk XIV te
neert, onberispelijk van toilet en het sprekend
tegenbeeld van zjjn patroon, die intussehen voor
den Zondag zjjne zwarte das met eene witte en
zjjne roode pantoffels met een pasr laarzen ver
wisseld had. Mea moet toch iets doen om zjjn
Zondag te viereD.
Weldra waren de beide heeren in diep gesprek,
waarran de uitkomst leiden moest tot den koperen
knop der balustrade en de gebiedende houding
van den patroon. Wjj zullen dat gesprek niet
in al zjjne bjjzonderheden mededeelen; Broekman
luisterde en maakte bedenkingen; Dalberg be
toogde en weerlegde de bezwaren. Het was immers
slechts te doen om voor het oogenblik geld te
hebben: met geld maakt men geld; het kwam er
dus slechts op aan, aanvankelijk zonder geld, geld
te maken, en wat was eenvoudiger! Dalberg koos
bjj voorkeur algebraïsche formules want een x
en ij konden veel meer doen dan een mjjnheer
Broekman en een Dalberg: x trok op ij ten be
drage van a; ij accepteerde en x disconteerde; maar
tegen den vervaldag trok ij op x voor een bedrag
van a plus het disconto, en nu accepteerde x en
disc inteerde ij. Het was immers doodeenvoudig.
En intusachen werd met die a gewerkt en klanten
gelokt en desnoods onder de markt verkocht, tot
dat de klandizie groot genoeg was om de behoor-
ljjke winsten te trekken, en dan werd a gedelgd,
en de heeren Broekman en Dalberg waren er
boven op. Het plan was wel aan eenige beden
kingen onderworpen: Dalberg echter had dien
morgen niet alleen bijzondere zorg voor zjjn toilet
gehad, maar zich ook op het gesprek gewapend,
en na lang redeneeren en tegen-redeneereD, was
het verbond gasloten en de eerste stap gedaan naar
den koperen knop en de gebiedende houding.
Het sloeg twaalf uur. (JPordf vervolgd.)
BAAIHMSCHECOIIIIAIÏT.
ABONNEMENTSPBIJS
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.
