NIEUWE
T
f
y>
No 2048
Vrijdag 20 October 1893
18de Jaargang.
Waarvoor wordt de St, Pie
terspenning besteed?
BUlTEiMLAiM
Pei 3 maanden voor Haarlem.
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
0,85
1,10
1,80
0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
B U R E A TI: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER advertentien;
Van 16 regels 30 Gents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertentien worden uiterljjk Maandag-, Woensd ag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Mij is de wraak,
Frankrijk.
HAULERS! Ill IIK41T.
ABONNEMENTSPRIJS
iTtTM AIN UXNDJU H
Redacteur-Uitgever, W. KÜPPER8.
Lieden, die der Kerk vijandig zijn, heb
ban er altjjd bestaan en zullen er ook altijd
zjjo, volgens de voorspelling des Heeren. In
geen enkelen tgd echter hebben de vijanden
der Kerk zoo dikwijls en zoo boosaardig
en hoonend, als in onze dagen, de vraag
gesteld: «waarvoor toch eigenlijk de vele
millioenen van den St. Pieterspenning en
de millioenen geschenken voor denPaus wor
den besteed?» Wie echter lezen en denken
geleerd heeft, hij kan zeer gemakkeljjk zulke
boosaardige vrageu beaütwoorden. Men be
hoeft slechts een blik te werpen op de re
gelmatige, met groote nauwkeurigheid en
met de pjjuljjkste nauwgezetheid opgemaakte
jaarrekeningen der apostolische Kamer (d. i.
de kanselarij, waarin de inkomsten en uit
gaven der Pauselijke regeering wordea aao-
geteekend); en dan moet iedereen tot de
volle overtuiging komen, dat de zoogenaam
de «ontelbare» millioenen der doode hand
voor de edelste doeleinden beBteed worden,
voor doeleinden waarover de heilige Katho
lieke Kerk zich volstrekt niet behoeft te
schamen, waarvan de eiich veeleer een door
slaand eu geheel onweerlegbaar bewijs
daarvoor is, dat de Katholieke Kerk juist
alles onderneemt en ondersteunt, wat voor
het welzjjn en de beschaving der mensch-
heid ouder eenig opzicht dieustig of nuttig
zjjn kau.
Marchese Camposanto heeft,
voor niet langen tjjd geleden, in de *His-
torisch-politische Blatteruit de laatste jaars-
afaluitiugen der Apostolische Kamer eene
nauwkeurige mededeeling in ronde cjjfers
openbaar gemaakt over: «de jaarljjkscbe
kosten der regeering van onze heilige Ka
tholieke Kerk en van de Pauselijke huis
houding.» Deze cijfers worden op de vol
gende wijze samengesteld.
1. Tot vrije beschikking van den H. Vader
93.750 dollars. (Een dollar=f 2.50). 2. Voor
de kardinalen 138.750 dollars. 3. Voor
arme parochiën 86.250 dollars. 4. Voor
bet onderhoud van het apostolisch paleis
452.500 dollars. 5. Voor het pauselijk Staats
secretariaat 187.500 dollars. 6. Voor de
gepensioDneerdeu van vroegere beambten
281.250 dollars. 7. Voor het schoolwezen
en aalmoezen 225,000 dollars. Gezamenlijke
kosteu 1240.000 dollars.
Bemerkingen op enkele nummers van de
jaarljjksche kosten der pauselgke regeericg:
1. Met de 93.750 dollars, welke Zijne
Heiligheid ton dienste staan, bestrijdt da
FEUILLETON.
14.
door JULIUS.
{Vervolg.)
//Allen vergeven en vergiffenis trachten te
verkrijgen v»n hen, wie gjj zooveel leed berok
kend hebt," had zij tot antwoord ontvaDgen.
Slechts weinig schreden van Geertruda's vroe
gere woning staat eene Mariakapel, die steeds druk
bezocht woidt. Dikwijls ging Geertruda in haar
jeugd er met hare moeder heen om de Moeder
van alle smarten hunne gebeden op te dragen.
Geertruda gevoelde zich, eens van het kerkhof
komende, godrongen er binnen te gaan. Zij knielde
in een der stoelen uit de voorste rij neer en bad
lang en vurig. Eerst toen zjj rond zich zag, be
merkte zij dat zjj niet alleen was. Id een der
achterste stoelen knielde nog een vrouwspersoon,
in het gebed verzonken. Nooit zou Geertruda in
dat bleeke meisje, met het fijne, beschaafde ge
zicht Marie Hartmann hebben herkend, had niet,
haar buitengewoon schoon haar, ongeminderd in
zpe vro gere pracht, haar verraden. Opnieuw ont
stond nu een strijd in haar binnenste, nog eens
streden de kwade hartstochten tegen de goede,
maar zij overwon ze en ging regelrecht Daar Marie,
haar de hand reikend en halfluid zeggende: „Wees
gegroet, Marie."
Groote oogen zette deze op, een zekere angst
lag op haar gezicht en verwonderd fluisterde zij:
«Truida.//
Paus de behoeften van zijn huishouden,
welke bij L e o XIII, evenals bij velen, ja
de meeste Pausen op ongeveer 75 cents tot
1 dollar dageljjks beloopeu, zjjne huisboa-
ding ia engeren zin, de geschenkea aan
Souvereinen, de uitgaven voor ordeaicisig-
nes, den aankoop van kunstvoorwerpen,
audere bestellingen om geschenken te ge
ven, «zooals al die liefdegaven voor wel
dadige doeleinden, welke onmiddellijk vol
gens het besluit van den Paus gegeven
worden, zonder dat deze liefdegaven door
het bureau der eleemosineria (aalmoezen-
banselarjj) behoeven te gaau.»
2. Da 138.750 dollars voor de kardina
len vormen bet jaarljjksch inkomen hetwelk
de zoogenaamde «kardinalen in curia*, d.i.
de in Rome resideerende kardinalen van den
H. Stoel ontvangen. Wijl tegenwoordig 25
kardinalen in Rome resideereu, ontvangen
enkelen 5.637 dollars, het minste iukomen
is 3.750 dollars. D/t is natuurljjk niet te
hoog aangeslagen, wanneer men bedenkt
dat de kerkvorsten verplicht zjjn eene hof
houding er op na te houdeu en veel noo-
dig hebben voor het beoefenen der wel
dadigheid; dat zjj verder de onderscheidene
weteuschappeljjke nasporingen, kunsten enz.
ondersteunen.
3. De uitgaven der 86.250 dollars voor
arme diocesen dieneu om regelmatige on
dersteuning te doen toekomen aan een groot
aantal arme, meest Italiaansche diocesen
ten opzichte van bisschoppelijk onderhoud,
van priester-seminariën, arme parochiën enz.
4. De kosten voor het apostolisch paleis:
452.500 dollars omvatten alle uitgaven voor
het apostolisch 'hof en het paleis van het
Vaticaan, het bestuur van alle paleizen en
gebouwen, die nog in handen van den H.
Stoel gebleven zjjn, verder het onderhoud
van de grootsche en talrijke museums en
galerjjea der apostolische paleizen, de res-
tauratie-werkeu aan de kunstwerken enz.
Het onderhoud en de verzorging der muse
ums alleen verslindt jaarlijks 18,250 dol
lars. Wie persoonljjk in Rome geweest is
en die wereld van antieke kanstwerken,
bjjv. de zoogenaamde «mozaïek-fabriek» iu
het Vaticaan enz. heeft doorgewandeld;
wie verder bedenkt, datgelijk Dr. G s e 11-
fels heeft aangewezen de St. Pieters
kerk alleen jaarljjks 3000 dollars uoodig
heeft, hem zullen de aangegeven geldsom
men voor onderhoud en restauratie zeker
niet te hoog voorkomen.
5. Met de 187.500 dollars voor het
Staatssecretariaat moeten alle nnnciaturen
van de eerste en tweede klasse, alle inter
nuntiussen, apostolische gezanten van po-
//Marie," zeida Geertruda, „ik heb u veel leed
berokkend, wilt ge mjj vergeven?//
Daar was het wooid gesproken, dat haar zoo
zwaar, zoo onmogelijk toescheen en van heden af
had een gelukkige vrede in haar hart intrek
genomen.
Tranen kwamen iu Marie's oogen. //Vergeeft
gjj mij, Truida?" vroeg zjj angstig. „Vervloekt gij
mjj niet meer?//
//O neen, Marie," antwoordde Geertruda, //eens
werd ik door hartstocht meegesleept, hardvochtig
en kond ben ik jegens u geweest, niet waar, maar
ik vergeef u alles, kunt ge ook mij vergeven?"
Nu drukten beiden elkander de hand eo samen
knielden zjj neder om God door een vurig gebed
zjjn zegen over de verzoening af te smeeken.
Toen Geertruda dan van hare geboorteplaats
afscheid nam, geschiedde het in het bewustzijn,
dat reeds de helft van haar taak vervuld was.
Het was zoo gemakkelijk gegaan, veel lichter
dan zjj had kunnen denken. En uit de vreugde
en opgewektheid, die haar nu bezielde, bemerkte
zij wel, dat zij Gods wil vervuld had, dat God haar
hiervoor met zjjn welgevallen beloonde.
Nu moest nog de andere helft en wel de zwaarste
worden volbracht, maar Geertruda had moed en
vertrouwen in Hem, die haar ziel Bterkte schonk.
Aan den oever van een der liefelijkste Italiaan
sche zeeën had graaf Ulrich Steinbach voor zich
en zjjn kind eene woonplaats gekozen. Zjjne
smaakvolle villa in Zwitserschen sty 1, overscha
duwd door prachtige pjjnboomen en door bosehjes
omringd, deed iederen voorbijganger gelooven aan
eene woning vol waar geluk. Afgezonderd van de
wereld, leetde de Graaf alleen voor zjjn zoon,geen
liek karakter en vau diplomatieke reizen
eu buitengewone gezanten bij bijzoudere
gelegenheden, worden ooderhojden. Tevens
worden daaruit de beambten, die zich aau
het Pauselgk hof bevinden, bezoldigd. Er
bestaan tegenwoordig vier groote nuuc;a-
turen (eerste klasse) te Weenen, Parjjs,
Madrid en Lissabon; twee nonciaturea in
Manster en Brussel; twee internantia-
turen in den Haag en Rio de Janeiroea
vier apostolische delegaties: lo. voor Ecu
ador, Bolivar eu Peru; 2o. voor Columbia;
3o. voor San Domingo, Haïti en Venezuela,
en 4o. voor deVereenigde Staten van Noord-
Amerika. De nunciatuur iu Zwitserland
(Luzerne) en da delegaties voor Cbili en
Costarica zijn niet bezet. Da overige zeven
delegaties zijn van een zuiver kerkelijk
karakter eu staan ouder de propaganda.
6. De bovengenoemde 285.210 dollars
voor de beambten zyn niet bestemd voor
de jaarwedden der actieve beambten, maar
voor hst pensioen der nog levende pause
lijke ambtenaren, die na den intocht der
Piëinonteezen door de bres der Porta pia
op 20 September 1870 burns aanhanke
lijkheid aau hun edslmoedigen Valer en ver
zorger hierdoor toonden, dat zjj beslist
weigerden in dienst te treden van de Piëmon-
teescbe oproerlingen, want dePaus van Rome
was hun Vader, Hij blgft zijne rechten
baodbaveu en leent het cor niet aan lage
vleiers. Aan Hem mogen zij zich spiegelen
die het recht om tijdelijk gewin iu plaats
van te handhaven laten verkrachten.
Hjj, de groote Leo, die van de liefde
gaven zjjner kinderen leeft, door de offer
gaven van a'ea St. Pieterspenning, doet niet
mee aau het huichelspel dezer wereld. Hjj
is een troosten! voorbeeld voor allen die
om wille der rechtvaardigheid vervolging
ljjden.
Vrjj algemeen hebben wij aangegeven
waarvoor de St. Pieterspenning wordt be
steed. Moge de Katholieken over de gan-
sche wereld bun liefdegaven blijven schenken
aan den Handhaver van het recht voor
Vorsten en volken.
Op zeer lichtzinnige wjjze hebben zich
de mguwerkers in de kolenbekken te Lens,
Liévin, enz., door eenige socialistische
Frausche kamerleden laten opzweepen tot
het plegen van verzet om opnieuw strike
te maken, die tot betreurenswaardige onge
regeldheden zjjn overgeslagen.
Te Lens en Liévin vooral was de houding
verwachtingen meer van het leven koesterende.
Ofschoou hjj niet betreurde, hetgeen hjj gedaan
had en wat zjjn eergevoel hem als de juiste weg
had aangewezen, zoo vond hjj toch niet die vol
doening, naar welke zjjn ziel verlangde. Er waren
dagen, dat hjj met bittere smart terug dacht aan
zijne vroegere woning en aan de vrouw, de moe
der van zjjn kind, die hij toch nog altjjd lief had.
Wellicht was het weder een van die dagen, toen
Geertroda Hohenstetter aan zijne villa aanbelde.
Da Italiaansche bediende begreep haar niet en
zq begreep den bediende niet, maar ten laatste
gelakte het haar toch, hem duidelijk te maken,
dat zjj den Graaf wenschte te spreken. Graaf Ul
rich ontving haar ia zijne kamer.
//Mijnheer," begon Geertruda, nadat de Graaf
haar een stoel had aangeboden, //toen u de laatste
maal van mjj hoorde, er zjjn wel ruim zes jaren
voorbij gegaan, toen was ik het die aanklaagde,
die leed en rampen over u bracht. Zult u mij heden
niet afwjjzen, nn ik tot u met een verzoek kom
„Inderdaad, Geertruda Hohenstetter,// ant
woordde de Graaf, //grieft mij steeds de herinne
ring aan hetgeen uw vader geschiedde en hetgeen
ik aan uw broeder misdord, en ook volop leed
en smart moest ik hiervoor van u ondervinden,
maar zoo ik iets voor u kan doen, wil ik u helpen
en bijstaan, want de jaren mjjner eenzaamheid
hebben mjj doen inzien, dat ik in uwe plaats
evenzoo zou hebben gehandeld,//
//Ik geloof toch, Graaf,// zeide Geertruda, «dat
weinige menechen zoo hardvochtig en onverzoen
lijk kunnen zijn, als ik geweest ben, maar mjjn
berouw komt te laat, het maakt het gebeurde niet
ongedaan en daarom is het niet noodig hierover
der volksmenigte gedurende de laatste dagen
zoo dreigend, dat cavalerie-patrouilles, die
het tooneel der werkstaking doorkruisten
gebruik moesten makeu van honne wapens.
Eene sociale revolutie is het doel der volks-
misleiders, want de werkstakers hebben geen
stoffeljjk voordeel te halen uit huu werk
staking, te meer niet, nu de opgetreden
socialistische kamerleden hoegenaamd niets
met de arbeidsbelangen der kolenmjjuen ia
het Noorden des lands gemeen hebben.
Een van de grootste mannen die Frank-
rjjk tot roem hebben verstrekt, maarschalk
D e M a c-M a h o n oud-president der Repu
bliek is gestorven. Hij wist zich bjjzonder
te onderscheiden bjj het beleg van Ant
werpen en in Algerië. Bij zjjne roemrjjke
eu gevaarvolle inname van den Malakoff
in den veldtocht tegen de Russen in de
Krim, waaïdoor bjj aau de verbonden legers
de poorten van Sebastopol opende, sprak
hg de historisch geworden woorden; «j'y
suis, j'y rest». Ia Italië streed hjj met roem,
hij bezorgde aan het Fransche leger de
overwinumgen bjj Magenta ea werd op het
slagveld tot Hertog van Magenta eu tot
Maarschalk van Frankrjjk verheven. In den
Fransch-DuitscheD oorlog was hg door de
bemoeiingen van Napoleon III minder ge
lukkig. Hjj onderscheidde zich door den goed
uitgevoerden terugtocht opChalons enNancy
met eeu leger vau 18,000 man, na de voor
Frankrjjk zoo noodlottige veldslagen bjj
Weiszenburg en Wörth.
Op bevel der regeering te Parjjs met zjjn
leger naar Sedan getrokkeu zjj ode, werd
hij aldaar gewond, en moest hg alzoo lg-
deljjk getuige zjjn van de vermaarde capi
tulatie.
Iu Frankrjjk uit zijn krijgsgevangenschap
teruggekeerd, werd hjj aan het hoofd van het
leger te Versailles geplaatst en slaagde er in
den 20-teu Mei Frankrjjk's hoofdstad vau
de commune te verlossen.
Gekozen als President der Fransche Re
publiek iu de cachtzitting van 24 Mei
1873, met 390 van de 392 uitgebrachte
stemmen, heeft bjj eene lijdensgeschiedenis
doorworsteld. Op den 30sten Januari 1879
legde bjj zjjn ambt van President der Re
publiek ceder.
Teruggetrokken op zjjn buitenverblijf
heeft De Mac-Mahon zijn rusttgd
gebruikt voor de samenstelling vau zjjne
gedenkschriften, die aau zjjue nakomelingen
den man zullen leeren kennen, die als sol
daat zich bizonder wist te onderscheiden
in het belaag van zjjn vaderland en als
Staatsman naar zjjne beste krachten heeft
gemeend zjjn land te hebben gediend.
meer te spreken. Maar ik ben hier gekomen, Graaf,
om u te bidden en te smeeken vergeving te
schenken aan nwe gemalin. Weinige dagen geleden
zag ik. de Gravin, verteerd door een vurig ver
langen naar haar echtgenoot, die zjj in kinderljjke
onbezonnenheid zwaar Seleedigde, verlangend naar
haar kind, dat zij maar eenige dagen het hare
heeft mogen noemen. Zal het u nog moeiljjk val
len, Graaf, naar uwe gemalin terug te keeren?»
„Ja,// zeide de Graaf vast besloten, //ja, ik keer
niet terug. Ik beb haar vergiffenis geschonken,
maar ik stel geen vertrouwen meer in haar en
wat is een huweljjk wanneer men elkanders ver
trouwen mist?//
//Het blijft een huweljjk,// verdedigde Geer
truda, //en dit scheiden is onnatuurlijk. En waa
neer zelfs eene nog zoo groote schuld op nwe ge
malin rustte, wat echter niet het geval is, daar zij
meer door qdelheid dan ontrouw zondigde, zoo
bljjft zij toch altjjd nwe vrouw, Graaf, en de moe
der van haar kind, waarop zjj evenveel rechten
heeft als u. En afgezien van dit alles: gravin Bertha
is ziek, zieker wellicht dan men gelooft, zal nwe
echtgenoote dan tevergeefs om vergiffenis roepen,
zal zjj vergeefs op een troostend woord wachten en
op een blik uit de oogen van haar kind?//
//Ik kan niet en bovendien zjj heeft ook nog
geen blijken gegeven van naar mjj te verlangen,//
antwoordde de Graaf aangedaan.
//Zjj durft niet, zij vreest nw toorn," zeide
Geertrnda. „O geloof mjj, Graaf, vreesde zjj niet
u opnieuw te vertoornen, op hare knieën zou
zjj tot u komen oai uwe vergiffenis af te smeeken,"
(Slot volgt.)
