N I E W E
k
No 2051
Vrijdag 27 October 1893
18de Jaargang.
Wederinvoering der doodstraf.
B U I T E MTTlNiü
De twee Neven.
Frankrijk.
IM1UI8CI
A.BONNEMEMTSPBIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen ia Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummer» 0,03
Dit blad versehjjnfc
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
B TT B E A U: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA HOW AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTEWTIEW;
Van 16 regels 30 Centi
Elke regel mesr5
Grcote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterljjk Maandag-, Woensd ag-
*ra V r ij d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
R e d a c t o u r-Ui t g e v e r, W. KüPPERS.
De moorden nemen met den dag toe en
worden zelfs op klaarlichten dag tee aan
zien van menscbeu bedreven,zooals nu weder
in de nabijheid van Halfweg beeft plaats
gehad. Wie is niet, denkende over de moord
aanslagen die in den laatsten tijd hebben
plaats gehad, ontstelt over het brutaal op
treden van zeer velen die de menscbeu naar
het leven staan?
De moord gepleegd op den wachtmees
ter der maréchaussee Hoekman teOsch,
de moord op de boerenvrouw te Ouden-
schoot, op de twee oude vrouwen te Haar
lem, op de dienstbode van den heer Viotta
te Amsterdam, op de huismoeder te Gouda,
op den Ontvanger der belastingen in deo
Briel, geven ons inderdaad reden te over
tot bekommering, vooral wanneer men be
denkt, dat de plegers der meeste moorden
uit den laatsten tjjd onbekend bljjven.
Hoe is het mogelgk, dat men de bedrij
vers niet op het spoor kan komen en waar
schijnlijk nooit zal komen, tenzij dooreen
toeval. Waar schuilt de oorzaak? Justitie
en politie zjjn tegenwoordig zoo voortreffe
lijk georganiseerd als men maar wenschen
kan, zoodat het daaraan niet kan leggen.
De schuld moet enkel en uitsluitend ge
zocht worden by onze stratwetgeving, bij
de afschaffing der doodstraf, kortom, die
het lichtzinnig plegen van een moord
in de hand werkt, overtuigd als men is,
dat tneD er nooit bet eigen leven bjj kan
inboeten. De prikkel der vrees is zoodoende
grootendeels verslapt, verstompt zouden wjj
byna zeggen.
Het liberale ministerie, dat voor omtrent
vijf-en-twintig jaar tot afschaffing der dood
straf overging,ht eft dan ook eene zware ver
antwoordelijkheid op zich geladen. Valsche
hamaniteit en verkeerd begrepen philan-
thropie bewoog daartoe. De zachtere zeden
van den nieuwen tijd werden daarbg als
argument te hulp geroepen. De uitkomst
heeft evenwel het bedriegeljjke van dit ar
gument voldoende aangetoond: het aantal
moorden nam hand over hand toe en de
zeden bleken ruwer iu plaats van zachter
te worden.
Afgescheiden ook van de zekerheid voor
heeren moordenaars, dat ze, in het ergste
geval, er enkel een jaar of wat «zitten»
aan waagden, hadden de wetgevers van
toen dienen te bedenken, dat, hoe losser de
banden van het geloof en den godsdienst
werden gemaakt, hoe meer bet ongeloof
en de «neutraliteit» werden in de hand
gewerkt, hoe zwakker de redenen werden,
FEUILLETON.
2.)
(Vervolg.)
De vier lijkdragers hadden zich, na hst vol
brengen hunner taak, nog niet verwijderd. Zjj
schenen op het een of ander te wachten.
Een van hen naderde thans met den hoed in
de hand Raonl, terwijl hjj op een honingzoeten
toon dit bewimpeld verzoek uitsprak:
Wjj hopen toch, dat manheer ons niet ver
geten zal.
Da jonge man begreep hem. Hij opende zijne
portemonnaie en legde een goudstuk in de hand
van den vrager, die zich uitputte in allerlei
dankbetuigingen en met zijne collega's aftrok on
der het mompelen van de woorden:
Men hoeft er niet aan te twijfelen of hij is
de erfgenaam.
Raoul omhelsdo zijne tante, drukte zijn neef
de hand en nam vervolgens plaats in de coupé
van den lijkwagen.
Bertband, da koetsier van den overledea Graaf,
zette wagenwijd de koetspoort open.
Het sombere voertuig verliet het plein en sloeg
de Garancièrestraat in, van waar het weldra de
plaats Saint-Sulpice en Bonapartestraat bereikte.
Een huurrijtuig wachtte bjj de grafelijke woning.
Mevrouw de Gsrennes en haar zoon stegen er
in. De koetspoort werd weder gesloten.
Waar gaan wjj heeu? vroeg de barones
aan Philippe.
Het rjjtuig zal u naar uw huis brengen,
waardoor men van hat. plegen der misdaad
werd teruggehouden. Er werd een geslacht
opgevoed zonder God of gebod en te geljj-
kertjjd viel de laatste slagboom neer, waar
door de hartstochten en driften nog eeni-
germate werden in toom gehoaden.
Er is meer verband tusschen de wet,
waarbjj de doodstrat werd afgeschaft, en
de schoolwet van 1878, waardoor het ka
rakter der «neutraliteit», waarvan de wet
van 1857 reeds den stempel droeg, nog
verscherpt werd, dan men oppervlakkig wel
meeot.
Hoe het ook zij, een feit is het, dat het
aantal moorden sterk is toegenomen en
reeds verschillende stemmen van verschil
lende kanten zich hebben verheven, om op
wederinvoering der doodstraf aan te dringen.
Alles pleit er voor, en wjj weten waarlijk
niet, wat er tegen aangevoerd zou kannen
worden. Op de eerste plaats is het gezag
der H. Schrift op de hand van de voor
standers der doodstraf, daar staat duidelijk:
«Wie met het zwaard omgaat zal erdoor
vergaan.» Voor diegenen, die met de H.
Schrift gebroken hebben, spreekt toch nog
het gezond verstand. Wie moedwillig, in
koelen bloede, een evenmensch van het le
ven berooft, verdient niet beter dan dat
men ook hem het leven ontneemt.
Natuurlijk zou niet op eiken moord de
doodstraf moeten gesteld worden, er kunnen
redenen zijn, die verzachtende omstandig
heden pletten. Wij zouden ze daarvoor fa
cultatief gesteld wenschen te zien, met be
voegdheid aan de Rechtbank, om in ieder
bizonder geval naar bevinding van omstan
digheden te handelen. Bovendien moest
opnieuw aan het hoofd van den Staat het
recht van gratie worden toegekend. De
doodstrat zou dan niet enkel eene recht
vaardige straf zjjn voor een in euvelen
moed bedreven moordze zou ook eeo af
schrikwekkend karakter hebben.
De landen, waar de doodstraf tot dusver
behouden bleef, beklagen er zich niet over,
en iu verschillende andere landen is eene
duidelijke strekking tot wederinvoering
daarvao merkbaar. Nog onlangs is men in
het Zwitsersche kanton Schaffnausen door
eene volksstemming daartoe overgaan, be-
wjjs, dat ook het volk in zijn geheel ge
nomen de noodzakelijkheid daarvan inziet.
Met het oog ook op de gisting ets woe
ling, die eveneens in ons land toeneemt, is
wederinvoering der doodstraf dringend ge
boden. Meer en meer beginnen de revolvers
een groote rol te spelen bjj ongeregeldheden,
en het ljjdt geen twjjfe!, of men zou die ge
vaarlijke wapens stilletjes thuis laten, wan-
moader, antwoordde hjj. Onderweg ga ik er bjj
mjjoe woning uit.
Nadat hij dit gezegd had, riep bjj tegen den
koetsier Rue d'Assas No.
Het rjjtuig vertrok.
Wat zjjt gij van plan te doen hernam me
vrouw de Garennes.
Gij weet het, moeder.
Gij gaat dus Julien Vandame weer opzoeken
Ja.
Zjjn alle maatregelen genomen.
En goed genomen ook, dat verzeker ik u.
De minste bizonderheden zijn reedB vooraf ge
regeld.
Vreest gij niets?
Volstrekt niets. En zelfs indien ik iets
vreesde, dan zoude de inzet neg wel waard zijn
om de partij te wagonDe toestand is niet
meer houdbaar, noch voor u, noch voor mij
wij moeten weder rjjk wordenhet fortuin
van mijn oom moet ons geheel toebehooren, en
het zal ons ook toebehooren, dat zweer ik u.
Een ding is er dat mij verontrust ik
zou haast wel durven zeggen, schrik aanjaagt.
En dat is?
Het vertrouwen, dat gij in dien Julien
Vandame stelt. Vergeet niet, dat gij hem tot uw
medeplichtige maakt.
Welnu?
Hij kan u verraden.
Zijn eigen belang brengt dit niet mede.
Op het oogenblik, dat is wel mogelijk, maar
later zal zijn belang er hem toe kunnen nopen
Onmogelijk, ik heb Julien geheel in mijne
macht.
neer meo wist, dat op manslag de doodstraf
stond.
Door de afschaffing daarvan heeft men
de justitie het beste wapen uit de hand
geslageD, en het is waarijjk meer dan tijd,
dat het haar hergeven wordt. Gevangenis
straf toch werkt lang niet afschrikwekkend
meer. Waar de gevangenen zoo goed ge
huisd, verpleegd en gevoed wordeD, als hiar
te lande het geval is, waar zjj het beter
hebben dan de soldaat, beter dan raeuig
dagloorer of arbeider, kan gevangenisstraf
kwalijk meer straf genoemd worden, ook
maar op zekere hoogte iu proportie met de
zwaarte van het misdrijf.
Waar het geloof afneemt en de gedachte
aan en de vrees voor eene eeuwige straf ver
zwakt, daar moet de aardsche rechter met
te meer gestrengheid optreden en eene straf
kunnen opleggen, in evenredigheid met het
snoode der misdaad.
Nog eens, geen enkele reden pleit er voor,
de afschaffing der doodstraf te big feu hand
haven. Wg zouden daarom wenschen, dat
een algemeene beweging werd in het leven
geroepen, onder alle partgen en gezindten,
onder alle rargen en standen, om op weder
invoering der doodstrat aan te dringen.
Wanneer de volkswensch zich in deze zaak
krachtig doet gelden, wanneer bljjkt, dat
de wil des volks zich onomwonden uit, dan
kan er geen weerstand aan geboden worden,
dan moet de doodstraf weer iu onze straf
wetgeving worden opgenomen. Een vallende
druppel bolt ten laatste een steen uit, en
wanneer maar voortdurend met kracht op
hetzelfde aambeeld wordt gehamerd, dan zal
ten slotte deze rechtvaardige eiech, door de
omstandigheden dringend geboden, moeten
worden ingewilligd. Wanneer enkele man
nen van naam en gezag, deze beweging in
handen namen, dan zon het succes daarvun
te eerder en te beter verzekerd zjjn, iu het
belang van het Nederlandsche volk.
Koning Alexander van Servië heeft
den President der Fransche republiek ge
luk gewenscht en zjjne ingenomenheid be
tuigd met de Fransch-Ruasische feesten.
De Kardinaal-aartsbisschop van Parijs
heeft Zondag iu de basiliek van het H.
Hart en iu alle kerken van Parjjs na de
Hoogmis het «Te Deurn» lateu zingen, om
Gode lof te br6Dgen voor de eenheid tus
schen Frankrjjk en Rusland. Zijne Emi
nentie heeft zelf de plechtigheid in de
Notre Dame bjjgewoond.
En hij n.
Moeder, haal u toch geen vermoedens in
het hoofder bestaat geen de minste reden
voor uwe ongerustheid. En daarenboven ik kou
toch niet alleen handelen. Het was dus beter om
mj) van een vlug ervaren man te bediener), op
wien ik staat kan maken, dan er op geluk af een
te zeekea Is het waar of niet?
Gij hebt geljjk.
De afstand van de Garancièrestraat tot de As-
easBtraat is maar zeer kort.
Na verloop van eenige minuten hield het rijtuig
stil voor het opgegeven nummer.
Keer naar huis terug, moeder, zeide Phi
lippe tot de barones, en wees gerust. Ik sta voor
a IPs in.
Wanneer zal ik u zien?
Ik zal u morgen-ochtend komen afhalen.
Wjj zuilen samen den trein nemen, die ons tegen
het uur der plechtigheid te Compiègne brengt.
Wees toch vooral voorzichtig.
Nogmaals maakt u niet ongerust!
Philippe sprong op da straat, sloot het
portier en zeide tegen den koetsier:
Madamestraat, Nummer 50.
Het rijtuig rolde weg.
De jonge man bevond zich thans vcor een pa
viljoen dat uit twee verdiepingen bestond. Uit
zijn zak haalde hjj een ring met sleutels, zocht er
een uit en opeDde de deur zijner woning.
Philippe ging de trap op, liep zijne slaapkamer
door en trad zijne kleedkamer binnen, waar tegen
den muur allerhande kleedingstakken opgehan
gen waren.
Hier koos hij een oud jachtkostuum uit, vest
Aandoanljjke scènes hebben plaats gevon
den bij het bezoek der Russen te Parjjs.
Ze alle te vermelden zou de lachspieron te
veel iu beweging brengen, vooral die voor
vallen waarbg" fatsoeuljjke dames de Rus
sische matrozen om den hals vielen en kus
ten, komen ons wel wat verregaand voor.
Wg achten het volgend incident ech
ter wel der vermelding waard. Het had
plaats in den «Cercle des Deux Mondes»,
waar de Fransche journalisten een feestmaal
gaven aau hun Russische «confrères». Ko
lonel Second, eea militair schrijver, merk
te op dat een der aanwezige Rassen, een
officier, 't kruis van St. George droeg; hjj
wenschte hem daarmede gelnk, zeggende:
«Het is een eereteeken dat alleen aau dap
peren wordt verleend.» De Rus antwoordde:
«Ik ben verscheidene malen op het slag
veld gewond; ik heb altjjd voor mjju land
gevochten, maar mjjn grootste geluk zal
zjjn, voor Frankrjjk te vechten Door hun
gevoel overmand, vielen de beide officieren
elkaar om den hals en kusten elkaar.
Het feestmaal gegeven in de voormalige
machine-gaierjj op het Champs de Mars te
te Parjjs, door de pers, ter eere van de
Rassen is allerkostbaarst en schitterend ge
weest. In eene zee van licht aangebracht
door 26 lustres met electrisch gloeilicht,
40 lampen met booglicht; aan elke zjjde 12
standaards met gaslicht, weerkaatste zich
de kostbare en rjjke versierselen die op ar
tistieke wjjze waren gerangschikt. Iu het
midden der tafel in de eerezaal een anker
biscuit, een prachtwerk, aan den voet tot
zekere hoogte omgeven met orchideeën fn
staande op een spiegel, om welke eene op
gewerkte zilveren lijst tor waarde van
400,000 frs. Rondom een park van rozen en
anjelieren.
De Russische admiraal A veil an was
gezeten tusschen den senator R a n c, die als
voorzitter fungeerde en de heer C h a 11 e-
m e 1-L a c o u r, voorz tter van den Senaat.
Alle ministers waren tegenwoordig; tal van
aanzienlijke personen, behoorende tot het
leger, de letteren, de kunst, enz. behoor
den tot de genoodigden.
Men kan zich een denkbeeld vormen van
het Menu, als wjj gewagen dat er 2000
flesschen champagne, 25 vaten andere fijne
wjjneD, 500 flesschen cognac en 4000 fles
schen minerale wateren aanwezig waren en
60 koks, 100 keukenknechts, 100 hofmees
ters, 400 bedienden en 450 botteliers, han
den vol werk hadden.
De Fransche journalisten, dit moeten wjj
erkennen, hebben de Rassen geen honger
en dorst laten ljjden.
en brosk van grof kastanjekleurig fluweel; hjj
trok het aan, zoomede schoenen met dikke zolen,
over welke hij ruw lederen slobkousen aandeed,
die het ondergedeelte van de broek insloten.
Ook aan zjjn gelaat gaf hij eene andere uitdruk
king door den omtrek der oogen blauw te maken
met past&lkrjjt en zich enkele rimpels op het
voorhoofd te teekenen. Hjj knoopte een roodeu
foulard om den hals, zette eenen vilten hoed met
vrjj breeden rand op, stak zjjn geldtaach in zjjn
zak, begaf zich naar het dienstboden vertrek,
nam er eene groote overjas van gutta-percha,
zooals de koetsiers gewoonlijk bij regen dragen,
wierp die over den arm, ging de trap af, verliet
het paviljoen en sloeg de richting in van 't dichtst
bijzjjnde rjjtuigstation, terwjjl hjj daarbjj zorg
droeg den rand van zjjnen hoed neer te slaan,
zoodanig dat een gedeelte van zjjn gezicht ver
borgen was.
Terwjjl hjj voortliep, keek hjj zjj a horloge. Dit
wees zes uur aan.
Hjj stapte in een rijtuig.
De koetsier zat reeds op den bok.
Waarheen, mijnheer? vroeg hjj, de teugels
opnemende.
Naar het Zniderstatiou.
Even voor zeven stapte Philippe bjj 't Straats
burg-station uit, maar nog had de koetsier zijn
rjjtuig niet gekeerd of hjj liep de wachtkamer
door in plaats vau zich naar de loketten te be
geven, bereikte de trappen, die naar de rue des
Deus-Gares leiden en ging deze op.
Wordt vervolgd.)
