NIEUWE No 2062 Woensdag 22 November 1893. 18de Jaargang. Te laat? BUITENLAND 30 Cents 5 De twee Neven. Engeland. Brazilië. Oostenrijk-Hongarije. B4IR1EHSCHE C0PR4IT. ABONNEMENTSPRIJS Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit biad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG BUEEAÜ: St. Janstraat Haarlem. PBIJS DER ADVERTBNTIEN. Van 16 regels Elke regel meer AGITE MA NON AGITATE. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant Advertentiën worden uitdtljjk M a a n d a g-, W o e n s d ag- en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht. R e d a c t e u r-Uit g e v er, W. KÜPPBR8. De winter nadert en daarmede ook de nood en ellende van velen, die gedurende het koude jaargetijde van werk zjjn ontbloot en indien ze niet een appeltje voor den dorst, in den vorm van spaarpenningen, heb ben bewaard, gedwongen zjjn tot de open bare weldadigheid hun toevlucht te nemen. Wjj noemen het verschrikkelijk, dat juist in den winter hst aantal werkeloozen het grootst moet zjju en dat niet slechte man nen, maar ook vrouwen en kinderen daar onder moeten lijden. Doch de barmhartigheid vergoedt veel. Zonder dat de werkeloozen hun toevlucht tot den bedelstaf motten nemen, is men er in den jongsten tjjd op uit om ook gedu rende den winter werkzaamheden te laten verrichten door die arbeiders, wier vak het medebrengt, dat zjj in den winter niets hebben te doen. Vele werklieden waardeuren deze pogin gen van goed gezinden en stellen het op prjjs, dat men in de andere standen der samenleving zich hun lot aantrekt. Zoo jammer is het echter, dat de goede geest onder de werklieden allengs slechter dreigt te worden. Dit moet niet aan hen zei ven worden toegeschreven. Over het al gemeen mag nog van den Nederlandschen werkman worden getuigd, dat hg hecht aan den godsdienst, hetgeen hem ternghondt van vele dwaze en verkeerde begrippen. Maar toch begint zich meer en meer een geest van verzet, van misnoegen, van on derdrukten wrevel te openbaren, die allengs voortwoekert en tot de grootste rampen voor ons vaderland zal leiden, wanneer niet tjjdig paal en perk daaraan worde gesteld. Wie de oorzaak van dien verkeerden gast moet genoemd worden, het zjjn de zooge naamde radicale eu sociaal-democratische leiders, die alles in het werk stellen om den eenvoudigen werkmaa te prikkelen lot ontevredenheid en tot opstand. De vorige week kon dit weder ge tuigen, waar in de hoofdstad van ons laad met haar groote arbeiiersbevolking, weder een dier leiders in de ruwste taal tot ver zet tegen de overheid en tot opstand heeft aangespoord. Den naam van dien man noe men wjj niet, daar dat soort menschen er zich eene eer in schjjnt te stellen hun naam in de dagbladen te lezen. Maar wat hij blgken* de verslagen in de couranten heeft gezegd, moet wel ieder weldenkend mensch tot bezorgdheid stemmen omtrent het lot van een land, waar de werklieden door zulke woordvoerders worden voorgelicht. FEUILLETON. 13.) (Vervolg.) De gewezen vroedvrouw vroeg nu: Hebt gjj inkt en eene pen Wjj hebben alles, wat gjj noodig hebt, antwoordde Nicolaas Vandame, terwijl hij opstond om van den schoorsteen een klein plat fleschje en eene jjzeren, half verroeste pen te halen. Honorine reikte Nicolaas het gezegelde papier toe. Gjj moet nn opschrjjven, wat ik u zal voor- zeggen, zeide zjj hem. Wat gij mjj zult voorzeggen, herhaalde de hoer. Zoo, zoo, er valt dus wat te schrijven Moet gjj dan geen bewijs geven, dat gjj het kind en het geld ontvangen hebt? Eigenljjk gezegd, zon dat billijk wezen. Toen hjj met zjjn schrijfgerief gereed was, dic teerde de gewezen vroedvrouw: //Ik ondergeteekende verklaar van juffrouw //Honorine Lefebvre, vroedvrouw eerste klasse, „handelende als lasthebster van een persoon die „niet genoemd wil wezen, in ontvangst te hebben „genomen een kind van het vronweljjk geslacht, „oud vier-en-twintig uren en den naam dra- „gende van Geneviève. Ik verbiad mjj om dat „kind bjj mjj te houden, alsof ik er werkeljjk „de vader van ware, om het te verzorgen en „het eene bshoorlijke opvoeding te geven, heb bende ik daarvoor ontvangen eene som van vjjf- „tig duizend franks, die mjjn eigendom wordt, en In bedekte termen werd het ruwste ge weld gepredikt, geschikt om menschen, die het niet al te breed hebben en die geen grond hebben om daarop hun vertrouwen voor de toekomst te vestigen, tot het plegen van daden van geweld te verleiden. Als een bewjjs hoever deze volksmislei ders het reeds hebben gebracht mag ook een artikel in het Friesche Volksblad aange haald worden, waarin wordt medegedeeld, dat de anarchistische stroomiag, vooral in de beruchte gemeente Het Bildt, sterk toe neemt en revolvers en patronen onder de arbeiders stof tot dagelijksche gesprekken geven. Wel geeft het blad als zijn oordeel te kennen, dat tusschsn het bezit en het gebruik van de revolver eene groote schrede ligt, en dat zjj, die het laidst schreeuwen, gewoonljjk het eerst zwjjgen als de nood aan den man komt, doch wjj meenen, dat zulk eene redeneering niet opgaat. Die revolvers dienen om te schieten, dat weet de werkman even goed als ieder ander, en wanneer men nu den werkman dageljjks poogt wijs te maken, dat bjj een goed werk doet als hjj dat wapen keert tegen de over heid en tegen hen, die zjjn welzjjn beoogen, dan is de schrede tusschen het bezit en het gebruik al heel klein. Wel is het waar, dat de groote schreeuwers het eerst zwjjgeo,maar de leiders, die thans aan het woord zjjn, trekken zich stilletjes terag achter de opge- ruiden, wanneer het tot daden komt. Juist dat schreeuwen van thans bederft den goeden geest onder de werklieden, waar van wij zoo even spraken. Ieder liooger begiusel wordt bjj 't volk uitgedoofd iedere goede gedachte wordt verbannen, en steeds wordt door de schreeuwers op den voorgrond gesteld de vermeende onrecht vaardigheid, die in de tegenwoordige maat- schappjj moet heerschen. Dat is juist het groote gevaar van thans. En nu moge de schrijver in het Friesche Volksblad nog groot verschil zien tusschen het bezit en het gebruik der revolvers, de schreeuwende leiders zullen wel trachten dat verschil zoo gering mogeljjk te maken. Tot hoe lang zal dat duren Tot het te laat is? Wjj hopen van neen. Te laat zal het wezen, wanneer eenmaal de werkman, in plaats van met zjjn gereedschap in de hand aan den arbeid, met de revolver in de vuist den oorlog aan de andere standen der maatschappjj heeft verklaard en met geweld zich de heerschappjj orer die stan den vermeestert. Te laat zal het wezen, wan neer de knecht zich eenmaal feitelijk tegen zjjn heer verzet en de werknemer aan den werkgever de wet voorschrjjft. „waarover ik vrjjeljjk te beschikken zal hebben. „Juffrouw Honorine Lefebvre geelt mjj de verte- „kering, dat het kind behoorljjk ia ingeschreven „in het register van den burgerljjken stand. Ik „neem tevens de verplichting op mjj, om nimmer „te openbaren, dat ik haar vader niet ban.// Nicolaas Vandame hield op met schrjjven. Er is hier, mompelde hjj, iets wat mij niet bevalt. Wat dan? vroeg de vroedvrouw. Indien het jonge meisje den eenen of den anderen dag hare papieren en hare geboorteakte noodig heeft en ze vraagt er mjj naar, dan zou ik er tameljjk mede inzitten, wat ik haar ant woorden moest. In welk geval zoude zij er behoefte aan hebben Wel bij voorbseld om te trouwen. Dat zal nog wel achttien, of twiatig jaar aanloopen. En in twintig jaar kan er heel wat gebeuren! Misschien dat in dien tjjd de toestand wel geheel anders is gewordeD. Gjj kunt er daarenboven wel mede volstaan door haar te zeggen, dat zjj u is toevertrouwd geworden, door lieden die gij niet kent, die beloofd hadden te rug te komen, maar dit niet gedaan hebben, en dat gjj van toen af haar als een van uw eigen kinderen zjjt gaan beschouwen. Wel zeker, wel zeker! zeide de boerin met vuur. Wanneer wjj zoover zjjn, dan zullen wjj wel iets vinden om aan de kleine te vertellen. Bedenk dat wjj eene groote som gelds zullen ontvangen eu voor het overige onzer dagen er goed af zullen zjjn. Nicolaas doopte opnieuw de pen in den inkt. Waarom te laat? OmJat dm de orde in de samenleving is verbroken, omdat dan deserganisatie heerscht op ieier gebied, omdat ten gevolge daarvan de goddelijke instellingen zullen worden veronachtzaamd, in 't kort omdat dan de mensch weder een stap terug is gegaan op de baan der ont wikkeling en omdat barbarisme en tyrannie de plaats zallen vervangen van vrjjheid en vooruitgang. Mag er nu gewacht worden door de over heid, tot het zoovar is? Roept niet alles om wraak over de mannen, die tegea beter weten in den argeloozen werkman bedrie gen en hem zjjn ongeluk te gemoet doen snellen. Ons dankt, er dient eea einde aan te komen, dat maar straffeloos tegen het recht en het gezag kan worden opgeruid en dat het als een recht/aardige strjjd wordt voor gesteld om den oorlog tegen de samenleving te*' beginnen. Naar onze meeniog mag de overheid zulke dingen niet laager ljjdeljjk aanzien, maar behoort zjj ernstige en krach tige maatregelen te nemen om voor het vervolg de opruiers en volksmüleidera den mond te snoeren. Mogen wij hopen, dat de overheid hier mede niet wacht, tot het te laat is en geen maatregelen meer zouden baten. Gisteren hebben de mjjnwerkers na eene werkstaking van ruim vier maanden in het noorden van Engeland den arbeid hervat. Aan den strjjd tnsachen de mijneigenaren en de werklieden in de steenbolenmjjuen is dus voorloopig een einde gekomen, dank zjj de bemiddeling van den Minister van bnitenlandsche zake Lord Rosebery, die eene minneljjke schikking tusschen de beide partgen wist tot stand te brengen. Tot 1 Februari a. s., zallen de oude looneu worden uitbetaald en mag dit loon- tarief geen verandering ondergaan. Op dien datnm zal een scheidsgerecht optreden, sa mengesteld uit vertegenwoordigers van beide partgen, vermoedeljjk ook weer onder lei ding van Lord Rosebery. Deze scheid- rechters zallen dan pogen den strjjd tusschen werkgevers en werklieden voor goed te be slechten. Het hervatten van den arbeid is das in den waren zin des woords niet anders te beschouwen daa een wapenstil stand, die wellicht tot een duurzamen vrede leiden kan. Yoorloopig is in elk geval door htt vergeljjk veel gewonnen. Aan de ont bering, welke de werklieden zich gedurende De laatste woorden van Julie bevatten een argument waartegen in zjjne oogen niets viel in te breugen. Eu verder? zeide hjj, zich tot Honorine wendende. De gewezen vroedvrouw ging voort. „Bij aaubiedirig van dit oatvangstbewjjs zal ik „het kind moeten teruggeven, indien men het „mjj komt afvragen." Het kind teruggeven, riep de boer ongernst uit, ja dat wel. Maar het geld toch zeker niet Hunorine he,on hartelijk te lachen. Heb maar geene vrees, antwoordde zjj. Er is in het ontvangstbewjjs duidelijk omschreven, dat de vjjftig duizend franks uw eigendom worden eo dat gjj er over zult knnneu beschikken zooals ge wilt. Dan is de zaak ia orde. Is er nog iets te schrjjven, vroeg Nicolaas. Ja, dit nog: „Gedaan teNautenil-le-Houdoin, „den zeventienden December achttienhonderd drie en „zestig." Het slaat er. Teeken dan. Vandame teekende nu met vette letters en versierde zjjn handteeken met eene ingewikkelde en lompe paraaf. Honorine nam het gezegeld papier, herlas het geschrevene, dat krioelde van spelfouten, vouwde het stuk op en borg het in haar brieventasch met de woorden: Hier zjjn vjjftig duizend (ranks. Overtuigt u, dat bet geld er is. Nicolaas greep het pakje met eene bevende hand aan, en telde een voor een de bankbiljetten. Julie telde ze op hare beurt ook nog eens. De den strjjd moestsn getroosten is eea einde gekomen, zoo lat de uitslag der Londensche oouferentie ia dt mjjastreken alom met uitbnudige bljjfiehap werd begroet. De geziuueu der wjjnwerkers zjjn in elk geval voor houger en verdere ellende in den a. s. winter gevrjjwaard. O/er het herstel van hat Keizerschap in Brazilië zjju de volgende bizonderheden bekend geworden: «Een redacteur van een der Parjjsche bladen bracht eea bezcek aan den graaf V a n E u, die met zjja gezia eene villa in het Bois de Bonlogue bewoont. De journalist ont ving daar van den kamerheer, baron de M a r i t a b a, eenige inlichtingen betref fende de plannen van den kroonpretendent, Zoolang de Brazilianen meeueD, dat zjj het beter hebben onder eene republikeinsche regeering, dan voorheen onder het bestuur vau keizer Pedro, zal geen der leden van het Hais van Bragaaza eenige poging be proeven om zich op te dringeo, maar zoo dra de meerderheid des volks herstel van het keizerrijk mocht verlangen, dan zal het hoofd vau het Huis Bragaoza onmiddelljjk aan deze oproepiag gehoorzamen en naar Brazilië trekken. Prius Pedro van Braganza, de ondste zoon van den graaf Y a n E u, is een flink gebouwde joDge man van 18 jaren. De Prins vertoeft op het oogenblik te Weenen, waar bij in de militaire academie zjjne op leiding tot officier ontvangt. De graaf V an E u zon gaarne zien, dat zgn zoon den troon van zgn grootvader besteeg. Indien admiraal de Melio dus zgn voornemen inderdaad ten uitvoer brengt, zon de graaf Ya n En, die over een aanzienljjk vermogen beschikt, zijne poging tot herstel der monarchie zeker gaarne stenneo.v De World heeft van den 14en een telegram nit Rio de Janeiro ontvangen, naar laid waarvan te Nictheroy door het bombardement 300 hnizen zgn vernield en vele honderden andere beschadigd. Verschei dene honderden inwoners zg'n gedood. Yan de 37,000 inwoners hebben 30,000 de stad verlaten. Admiraal De M e 11 is, na den zoon van den graaf Yan En tot Keizer te hebben uitgeroepen, met zjjne vloot in zee gestoken, ten einde oorlogsschepen op te vangen welke president Peixota in de Vereenigde Staten en Europa heeft laten uitrusten. Graaf Hartenau is te Graz aan beide kinderen, die getuigen waren van dit tooneel, hadden geluisterd en gekeken met open mond en wjjdopengesperde ooren. De kleine jongen vooral, die negen jaren ond was, J alien, was éen oog, éen oor. Geen woord van hetgeen er was gezegd, was hem ontsnapt. Er zjjn er net vjjftig, zaide Nicolaas. Ja, ja, zjj zjjn er, bevestigde zijne vrouw. Honorine stond op om te vertrekken. Gaat ge nu reeds heen vroeg de boerin haar. Ja, dadeljjk. Maar gjj zult toch nog wel eens naar de kleine komen zien Mogeljjk,maar vast kan ik het u niet beloven. In elk geval, maak u maar niet ongernat, wat haar betreft. Het lieve schepseltje heeft nu een vader en eene moeder, die veel van haar tullen honden en haar zallen verzorgen als hun eigen oogappel. Toen Julie dit teide, was zjj oprecht en sprak volgens haar hart. Het kind is niet gedoopt, denk daaraan, zeide Honorine. Dit is mets. Wjj zullen het morgen naar den pastoor brengen. De gewezen vroedvrouw verliet de hoeve van de echtelingen Vandame en begaf zich naar do her berg, waar de koetsier en het avondmaal haar reeds wachtten. Tegen drie uren in den morgen kwam Honorine te Compiègne terng. Zjj opende de kleine deur van het park met een sleutel, dien Maximilien haar gegeven had, en begaf zioh naar de villa waar ze zrist dat thans de Graaf zich bevond. Wordt vervolgd

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1893 | | pagina 1