NIEUWE
No, 2075
Vrijdag 22 December 1893
18de Jaargang.
De christelijke opvoeding.
BUITENLAND.
De twee Neven.
Frankrijk.
België.
DÜKLEISmCKlKifT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei S maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE.
Van 16 regels30 Gents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentie n worden uiterljjk Maandag-, Woensd ag-
an V r p d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Redacteur-Uitgever, W. K P P B R 8.
Zjj, die zich tegen 1 Januari e. k.
op de Nieuwe Haarlemsche Courant
of het Zondagsblad of op beide bladen
abonneeren, ontvangen de nog voor dientjjd,
dus gedurende deze maand verschijnende
nummers, g r a t i s.
De opvoeding der Katholieke jeugd is een
gewichtig vraagstuk. liet tegenwoordig Op
perhoofd der Kerk, de wjjze Paus Leo XIII,
roemrijk regeereud, heeft omtrent de chris
telijke opvoeding der kinderen reeds voor
jaren geleden het wachtwoord gegeven eu
op de noodzakelijkheid van het dagelgbsch
christelijk onderwjjs in de scholen als de
eenige, werkzame besehermwacht tot rerldiog
van het opkomend geslacht uit de gevaren,
welke hun geloof en zeden bedreigen, ge
wezen. Ongetwijfeld zou het Opperhoofd
der Kath. Kerk de vraag: Waar moeten wij
onze Katholieke kinderen laten opvoeden?
aldus beantwoorden: In zulke scholen, die
geheel onder de leiding staan van hen, die
hare door God aangestelde herders en wach
ters zjjn.
Wat beteekent opvoedenHet beteekent:
breDg voort, ontwikkel de verstandelijke,
zedeljjke en godsdienstige faculteiten der
ziel. Eeue opvoeding dus, die enkel het
verstand vormt, en de godsdienstige en ze
delijke vorming verwaarloost, is in het beste
geval een onvolmaakt en verminkt systeem.
Volgens de uitlegging van Webster be
teekent het woord «opvoeden» zelfs zooveel
als: «Plant in het yerstand de grondbe
ginselen der kunst, wetenschap, zeden, gods
dienst en gedrag in.» Hg zegt verder
«Het goed opvoeden in de kunst is belang
rijk, maar het opvoeden in den godsdienst
ia noodzakelijk.»
Het komt volstrekt niet in ons op, de
belangrijkheid en de voordeelen van eene
wereldsche opvoeding te onderschatten; waut
de Katholieke Kerk was steeds hare pleeg
moeder en vrijgevige beschermster; zjj grond
vestte en steunde de zóó beroemde uni
versiteiten vau Oxford, Cambridge, Parij'1,
Padua, en Bologna, zoowel als bijna alle
andere groote universiteiten in Europa. Van
de zesde tot de zestiende eeuw werkte zjj
met onvermoeiden ijver aan de oprichting
van armenscholen tot vorming der volks
massa in Europa. «De onwetendheid» zegt
paus Benedictus XIV, «is de bron
van alle kwalen, vooral onder de arbeiders
klassen.»
Ouders, die den geest van hunne kinde
ren met nuttige kennissen zoeken te ver-
FE U ILL ET ON.
25.)
Vervolg
Wat is er van uwen dienst, mjjnheer? vroeg
hem do ambtenaar.
Ik ben zoo vrjj, een grooten dienst van u te
vragen, antwoordde de dokter.
Ga gerust uwen gang, mijnheer, geneer u
niet; ik ben geheel en al ter uwer beschikking.
Ik moet u namelijk spreken over eene zaak,
die nu achttien jaar geladen is, hervatte de dokter.
Ik ben nog maar pas vijt jaar hier op 't
stadhuis, mijnheer.
Dat doet weinig ter zake; ten einde mijne
vraag te beantwoorden, zult gij slechts een óóg
behoeven te slaan in de boeken van den bur
gerlijken stand.
Wat wecscht gij dan te weten, mjjnheer.
Of er een of meer kinderen ingeschreven
zjjn op de geboorteregisters, den 17, of 18 Decem
ber van het jaar 1863. Het betreft hier ecne
erfeniskwestie.
De register» van dat jaar zijn op't archief.
Ga zitten, mijnheer en gelief een oogenblik te
wachten. Ik zal u onmiddellijk helpen.
De ambtenaar riep nu den jongen klerk en
zeide hem:
René ga eens naar het archief. Gij moet
daar uit mjjn naam aan Bruzier het geboorte
register van 1863 vragen.
Na verloop van tien minuten verscheen de
rijken, laten aan hunne telgen een erfschat
na, die véél kostbaarder is dan goud en
zilver.
Jongelieden, die rjjke erfenissen ontvan
gen, wier opvoeding echter verwaarloosd is,
strekken zelden hunne familie of hun land
tot eere; hunne rijkdommen zijn maar al te
dikwjjls steenen des aanstoots op hun levens
weg, eene verontschuldiging voor hun le
diggang, zoowel als eene eindelooze bron
van verzoekingen, bekoringen en aanvech
tingen.
Ouders, streeft er dus naar om aan uwe
kinderen, voor zooverre het in uwe macht
staat een grondig en practisch onderwjjs
te verzekeren. Ontwikbelt hun verstaaden
hun hart; maakt hen vooral vertrouwd met
die takken der wetenschap welke zjj later
waarsehjjnljjk zullen volgen. Dan kunnen
uwe kinderen de wereld ingaan; begaafd
met veel kennis en groot vertrouwen op
God; zjj zjjn dan toegerust met een windas,
door middel van welk werktuig zjj zich in
den maatschappeljjken kring omhoog wer
ken en nuttige ledematen der maatschappij
worden kunnen.
Het is toch voor uwe kinderen niet vol
doende, wanneer zjj enkel eene wereldsche
opvoeding ontvangen; zjj moeten vóór alles
godsdienstig gevormd en ontwikkeld worden.
En inderdaad, de kennis van den godsdienst
is zóó hoog verheven boven de menscheljjke
wetenschappen, als de ziel boven het lichaam,
ala de hemel boyen de aarde, als de eeuwig-
beid boven den tjjd uitstaat. Het kind, dat
bedreven is in zijne catechismus, is inder
daad dieper doorgedrongen in de waarheden,
welke elk verstandig Katholiek moet ken
nen, dan de grootste wijsgeeren van het
oude heidendom, of zelfa velen van de zoo
genaamde philosophen van onzen tjjd. Dat
kind immers kent zjjn oorsprong, zjjne
verhevene bestemming en de middelen om
tot zjjne bestemming te geraken, eene keu
nis, welke geen menschelybe wetenschap
zonder het licht der Openbaring ons ver
schaffen bao.
God verleende ons zoowel een hart, dat
voor deugd bestemd is, als een verstand,
dat voor opheldering vatbaar is. Door eene
louter wereldsche opvoeding verrjjken wij
het verstand; maar de godsdienstige opvoe
ding leidt het bart.
Het is daarom niet voldoende wanneer
men lezen en schrijven kan en de beginselen
der taalkuDde of van het rekenen bent.
Het is niet voldoende te weten, dat twee
maal twee vier is; wjj moeten ook den groo
ten afstand tusscheu tjjd eu eeuwigheid
practisch leeren kennen. De kennis van het
klerk met het bewnste register en legde het voor
den ambtenaar neer.
Wij zullen dadeljjk weten, wat wjj willon
weteD, mijnheer, zei de ambtenaar; hier hebben
wjj de maand December.
Zeventienden December, mompelde de amb
tenaar, op dien dag is er slechts éene aangifte
gedaan.
Welke? vroeg de dokter hem haastig.
Die van een kind van het vrouwelijk geslacht,
geboren uit het huweljjk van graaf Cbarles-Maxi-
milien de Vadans en Jeanne de Vifville. Het
kind ia ingeschreten onder den naam van Gen o-
veva. De vader heeft pertoonljjk met twee getuigen
de aangifte gedaan. Ziehier de handteekening.
De ambtenaar ging voort:
Is het dat, wat gij weten wildst, mjjnheer.
Ja, antwoordde Gilbert, wiens gelaat eens
klaps de uitdrukking eener grenzenlooze vreugde
aannam; daarop vo>gde hjj er bij:
Wilt zoo goed zijn, mijnheer, om mij een
afschiift van deze geboorte-akte te geven?
Wenscht gij dat dit afschrift gelegaliseerd zjj?
Natuurlijk!
Dan zal ik u die onmogelijk vandaag nog
kunnen bezorgen wegens de te vervullen for
maliteiten.
Zoudt gjj dan op u willen nemen, mijnheer,
om mjj het over de post thuis te zenden.
Met alle genoegen.
Dan zal ik u mijn aires opgeven. Wees
zoo goed het even op te schrjjven.
Dokter Gilbert, te Montfontaine, Seine-et-
Oise.
En thans mijnheer, voegde Gilbert er bij,
boekhouden alleen is niet genoeg, wanneer
wjj ook niet geleerd hebben dageijjks
afrekening te houden tusschen ons geweten
en onzen God. Hat zal ous weinig baten,
alle de dageljjksche en jaarljjksche bewe
gingen der aarde te kennen, wanneer wjj
aan deze wetenschap ook niet een weinig
«hemelscke astronomie» bunnen paren. Wjj
moeten weten en gevoelen, dat onze toe
komstige verbljjfpla&ts aan gene zjjde der
sterren, in den Hemel is, en dat, wanneer
wjj hier een deugdzaam leven leiden, wij
«voor alle eeuwigheid schitteren zullen als
sterren» aan het firmament.
Door de Fransche Regeering worden
strenge maatregelen geuomen tot beteuge
ling van anarchistische aanslagen. Een
voorstel van een der Senatoren om de be
drijvers van dergeljjfee aanslagen voor den
krjjgsraad te doen terechtstaan, is in handen
eener commissie gesteld.
Ook het Par jjsche Beurs-comité nam voor
zorgsmaatregelen, wegens anarchistische
dreigbrieven.
De abhé L e m i r e, afgevaardigde voor
Hazebrouck, die nog al vrjj ernstig bjj de
ontploffing van de dynamiet-bom in de
Franschs Kamer gekwetst werd, heelt Parjjs
verlaten om in den kring zjjner familie, zjjne
verdere genezing af te wachten.
Door de politie te Parjjs is wederom
een anarchist gearresteerd, nog wel een
zeer gevaarlijke, naar men zegt. Deze anar
chist, genaamd M e r i g a u, woonde te Bel
leville. Men vond in zjjne woning een aantal
anarchistische brochures en dagbladen,
fleschjes met verschillende zuren en een
blikken bus met een soort poeder, dat ten
onderzoek naar het gemeentelgk laborato
rium gezonden is. Me rig au is een der
werkzaamste leden der partij. Hjj is gear
resteerd, omdat men hem verdacht een
aanslag op het getouw gezet te hebben.Thans
zit hjj achter slot en grendel.
In welk een diep verval de Recht
spraak in Frankrjjk gezonken ie, bljjkt maar
al te duideljjk bjj de uitspraak der Parjjsche
jury, toen zjj dezer dagen weer eens eene
vrouw onschuldig verklaard heeft die ean
joDgmensch, met wien zjj sedert zes jaren
leefde, omdat hjj haar verlaten wilde, met
twee revolverschoten gekwetst had. Eerst
had zjj getracht zich met hem door middel
van kolendamp te verstikken, nadat zjj hem
een slaapdrank had ingegeven.
terwijl hjj een briefje van vjjftig franks uit zjjne
brieventaseh nam en dit op het bureel neerlegde,
gelief dit aan te nemen voor da gemaakte on
kosten.
Ik kan u onmogelijk geld terug geven,
antwoordde de ambtenaar.
Wat er overschiet geeft gij maar aan de
armen.
Da dokter verliet het stadhuis.
Naar Parjjs! daarheen zal ik moeten gaan om
alles te weten, om haar terug te vinder), om ean
tipje op te lichten van den geheimzinnigen sluier,
die de ljjkkist mjjns broeders bedekt. Ik zal dan
ook naar Parjjs gaan.
Gilbert raadpleegde zijn horloge; zjj wees half
twaalf aan.
Hij moest laager dan een uur wachten, voor
er een trein naar Parjjs vertrok.
Da dokter was niet meer herkenbaar; hjj scheen
dezelfde man van vroeger niet meer, in dezen
korten tjjd was hij eau twintig jaar jonger ge
worden, thans nu bij op een doel afging, nu hij
nog hoop in zijn leven mocht koesteren.
Eenmaal in den waggon gezeten zjjnde, bakende
hij zich een gedragslijn af.
Die gedragslijn was zeer eenvoudig. Gilbert
wilde vragen, inlichtingen inwinnen, zich op de
hoogte stellen van alle zaken, maar hjj wilde niet
bekend worden, ten minste voorloopig niet.
Toen hjj aan 't Noorderstation gekomen was,
nam hij een rjjtnig en liet zich naar de Saint Snl-
piceplaats brengen.
Hjj richtte zjjne schredon naar de Garancière-
straat.
Op het oogenblik dat hjj deze binnentrad, moesl
Te St. Etienne zjjn drie mijnwerkers
gevat, die betrokken waren in een komplot
tot vernieling van het stadhuis, het paleis
van justitie en andere openbare gebouwen.
De politie werd gewaarschuwd door een
ongeteekenden brief.
Een gruwelstuk is dezer dagen uitgevoerd
te Malonue. Terwjjl pastoor Hienaux
in zjjne kamer zat, werd hij door een van
buiten gelost schot gedood. Een nichtje,
dat bjj hem inwoonde, werd van schrik
krankzinnig. Omtrent de beweegreden tot
de bloedige daad en omtrent den moorde
naar verkeert men nog geheel in het
duister.
Het parket van Namen heeft zich naar
Malonne begeven om een onderzoek in te
stellen naar deze laaghartige moordgeschie
denis.
De Belgische ministerraad heeft eene
bjjeenkomst gehouden die niet werd bijge
woond door den heer B e e r n a e r t. Naar
men verzekert, hebben alle Ministers zich
in die bjjeenkomst solidair verklaard met
het hoofd van het Kabinet den heer Beer-
naert, ten aanzien van de quaestie van
de proportioneels vertegenwoordiging. Zjj
hebben besloten hun ontslag te nemen, in
geval de recbterzjjde der Kamer geen meer
derheid verzekert aan het Kabinet in dezo
quaestie.
De vergadering van leden der rechter-
zjjde uit Kamer en Senaat heeft besloten eene
commissie te benoemen tot het zoeken van
den grondslag voor oen vergeljjk tusschen
regeering en rechterzijde in het vraagstuk
der evenredige vertegenwoordiging.
Na eene bijeenkomst der rechterzjjde ont
vingen de Voorzitters van Kamer en Senaat
de opdracht om den heer Beernaert
te gaan verzekeren dat hjj het volkomen
vertrouwen der rechterzjjden geniet, en om
hem te bewegen eene beslechting van het
geschil te aanvaarden. De Burlet, de
minister van binnenl. zaken, werd vóór de
vergadering bjj den Koning ontvangen.
Afgevaardigden en Senatoren vatten de be
slissing der meerderheid verschillend op. De
meesten beschouwen haar eenvoudig als eene
verdaging van de crisis. De Kamers toch
gaan thans de gebruibeljjke Kerstvacantie
houden en een aftreden van het Ministerie
zou iedereen ongelegen komen. De boven
bedoelde commissie zalvergeefs naar een punt
vanvergeljjk zoeken: doch middelerwjjl zal het
parlementaire terrein worden schoonge-
ruimd, zoodat in Februari eene vervanging
van Beernaert gemakkelijker vallen zal.
hjj eenige seconden blijven staan; de herinnerin
gen aan het verledens dreigden hem te doen stik
ken. Hoe meer hjj het hotel de Vadans naderde,
hoe heviger zjjne gemoedsbeweging werd.
Tegenover de koetepoort hield hjj opnieuw stil.
Over den muur der binnenplaats bespeurde hij de
gesloten vensters, die van de vertrekken, welke
hjj eertijds bewoonde, en die zjjns broeders. Dit
alles zag er treurig en somber uit.
Nu, al zjjn moed bjjeenrapende om het eenmaal
ondernomen werk voort te zetten, naderde hij
de deur, lichtte den jjteren klopper op en liet
hem nedervallen op den breeden metalen knop.
Voetstappen deden zich hooren op het plaveisel
der binnenplaats, een sleutel knarste in het slot
en de dear werd geopend.
De oade concierge Bertbaud vertoonde zich
in de opening der deur, en Gilbert herkende hem
bij den eersten oogopslag.
Barthaud zag hem aandachtig aan, maar hjj
dacht niet in het minst aan den dokter, dien hij
reeds lange jaren in Amerika gestorven meende.
Wat is er van uwen dienst, mjjnheer? vroeg
hjj met de wellevendheid van grooten huize.
Hoewel Gilbert zich de keel ala toegewrongen
gevoelde, sprak hij toch met eene bjjna duidelijke
stem deze woorden:
Dit ie toch het hötel van mjjnheer den graaf
Maximilien de VadanB, niet waar?
Om u te dienen, mjjnheer, antwoordde
Bert hand.
Zoude ik mjjnheer den Graaf ook kannen.
spreken
Wordt vertolgd.)
