No. 2080. Zondag 7 Januari 1894. 19de Jaargang. BERICHT! Drie-Koningen. De amendementen op de Kieswet. BUlTENLlflP. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. De twee Neven. Italië. ABONNEMENTSPRIJS. Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post>1,10 Voor het bnitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. AGITE MA NON AGITATE CIIIMÏT. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 1- -6 regels30 Cents. Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijda g-a vond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de\Publicité Etrangère G.L.DAUBE f Co., JOHN F. JONES, SuccParijs 31 bis Faubourg"Montmartre. Bjj het ingaan van het jaar 1894 wen- schen wy de abonnees op de NIEUWE IIAARLEVISCHE COURANT, eene kleine verrassing aan te bieden, door Lun in de gelegenheid te stellen, voortaan in het ZONDAGSBLAD, een blad meer gcwjjd aan onderhoudende lectuur voor de huis kamer, hunne familieberichten te doen opnemen. Gratis zullen de abonnees op de NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT bet recht hebben advertenties betnff-nde geboorte, onderlrouiv, huwelijkoverlijden en dankbe tuiging, in het ZONDAGSBLAD te plaatsen. Het ZONDAGSBLAD wordt niet alleen door bjjna al de geabonueerden op deNIEU- WE HAARLEMSCHE COURANT gele zen,maar heelt ook buiten dezen kring, zelis onder m'fif-Katholieken een groot aantal abonnenten, die zich vooral in het laatste jaar belangrijk hebben uitgebreid. Het zal ons zeer aangenaam zjjn als onze abonnentendankbaar als wjj hun zjjn voor den steun ons bla 1 geschonken, een ruim gebruik zullen maken van deze gelegenheid die wjj hun aanbieden, om hun familieberichten in wjjderen kring bekend te maken. De Redactie. Morgen vieren de geloovigen over gansch de wereld het leest van Drie-Koningen. 'tWas in de dagen, toen onze Goddeljj- ke He laad daar nederlag in de Kr.bbe te Bttirlebem, dat drie Koningen uit htt Oosten geleid door do Sterre, opgingen haar Zgne geboorteplaats, een sta', om den Verlosser der wereld te begroeteu en te aanbidden. Zij offerden hunne giften, aan baden den waren God, en volgden Zgne wetten: de eenige, die aan de wereld vrede en geluk konden en nog kunnen geven. In onze dagen gaan de Koningen niet meer langs deu weg, waar zjj het Chris tus-kind, dat de armpjes naar allen uit strekt kunnen ontmoeten. Integendeel. Hun weg loopt, en die van velen welke al huichelend den Christus belgden loopt daar, waar men het gouden kalf heeft opgericht. Die afgod beheerscbt alle.; hij leidt de politiek en is de opperste mees ter in de kabinetten der Staatslieden niet alleen, maar ook in de burgerlijke samen- loving. Hij heelt de spaarduiten der kleineu ingeslurpt; het onrecht bekrachtigd en, in zjjn belaag, stookt hg het volk op tot ongehoorzaamheid en laat den rechtvaar dige vertrappeo, ja ware het mogelijk vernietigen. Hg heelt de naastenliefde verstikt, hg wil slechts werktuigen in zjjn hand, hjj wil slaven maken van den vrjj'ü burger, het golsdienstig gevoel bespotten, en in zjjn verderfelijk huichelspel van ge- ljjkheid, den arme vertrappen. In onze dagen gaau de Vorsten niet dan bjj uitzondering, en boe weiniuen FEUILLETON. 30.) Vervolg.) De vraag is volstrekt niet onbescheiden, sprak Rtoul glimlachend, het betreft hier een persoon, die gjj niet kent. Een persoon, die even- teer achting als liefde verdient. Ik bemin baar reeda lang, maar ik heb moeten wachteo, tot ik geheel en al mijn eigen meester was. Moeder en dochter stonden beiden tegelijker tijd op. Hnnne laatste hoop was vervlogen Mjjn beste jongeD, zei de Markiezin, met bljjkbare gemaaktheid, ik wensch dat uw keus u geluk moge aanbrengen. Dat ral zgn 1 hernam fiaoul, wiens gelaat verhelderde. Men gelooft alljjd wat men hoopt, zeide Léo- nide op drogen toon. Dat de Hemel u behoede voor teleurstellingen. Hjj begreep dat zjjn bezoek lang genoeg ge damd had en verliet daarom het kleine hö'.el van de Saint-Dominique-atraat, zonder Genoveva teruggezien te hebben, en zonder dat mo;der of dochter een enkelen voet Verzetten om hem uit te laten. Welnu, wat zegt gjj er van vroeg ma- vrouw de Brennes tot Léonide, die baar zak doek krampachtig tusschen dedtaiidnn scheurde. Ik zeg, dat Baonl een dwaas is, die verliefd is op de eena of aodere dnorsl-pene, en dat wij onnoozal genoeg waren om te meenen dat hjj dau nog naar de Kribbe van Bethlehem. Is bet een wonder, dat bunne tronen ondeimijnd en wankelend staan, terwijl hst dynamiet een rol speelt in de parle menten? Man heeft den arme vóór 100 jaar gele den wjjs gemaakt, dat hg vrg en gelukkig zou zjjn, als bjj alle zedeljjke en sti ffe jjke banden, tusscbcn hem en zgne lotgeuoo- ten verbrak. Honderd jaren is het geleden en men weet niet meer, boe de samenleving te redden van den ondergang, door bet gou den kalf bewerkt, en wee hem die zgne -tem durft te verheffen tegen de deug nieten die zich door hun geld de machti gen der aarde noemen. De geldjood speelt deu eersten minister en is een machtigen wetgeier geworden, en vele christenen zgu met bem jood geworden. Grjjpen, vatten, binnenpalmen en al wat onder het bereik valt, ten koste van vijand of broeder, van arm en rjjk, van klein of groot is bun doel. Zoolang Koningen en Vorsten en ook de gewone metiscfceukinderen dien dwaalweg volgen en gedwee aan den val- scben god offeren, zoolang is geene hulp te verwachten. De goede weg wordt nog, na 19 eeuwen aangewezen: de weg, die de Koningen uit het Oosten volgden, om den geest van tret Christendom weer te doen zegevieren over den heidenschen geest van het gou den kalf, dat heden kapitaal heet. De menschen zijn als met blindheid geslagen, de rechtvaardigheid raakt uit de mode, men neemt wat men krijgen kan ten koste van de eer en goedeu naam van anderen. Deze ellendige toestand heeft tevens een hoogmoed doen geboren wor den die den aanbidder van het gouden kalf medesleept in den afschuweljjk moder nen geest van onverschilligheid en onge loof. Da walm der genietingen verstikt zijn godsdienstig gevoel en in zjjn over moed wordt hg meer en meer een dulde- looze dwingeland, die met grove onbe schoftheid mannen van karakter en gewe ten door het sljjk durft sleuren, om zich ten troon te verheffen. Z. H. de Paus, Leo XII, heeft den goeden weg aangewezen dien Vorsten en volkeD te bewandelen hebben in zjjue beroemde Encyclieken. Staan de Vonten en volken niet stil op hun dwaalweg? Neen, dan zjjn zjj verloren en zullen door de uitgezogenen van het kapitaal ver pletterd worden; ja, dan breekt er, na de cri8i., een dag van redding aan! Volgen wjj het voorbeeld na, dat de Drie- Koningen uit het Oosten ons hebben ge geven, en gaaa ook wjj op naar deu stal van Bathlebem om den Verlosser der we reld onze eerbiedige vereering en buide te brengen. De Kiesrechtstrjjd zal over enkele we ken weder in de Tweede Kamer ontbran den. Geljjk bekend is, zullen dan de op de Kieswet iugedieude amendementen worden behandeld. Natuurlyk trachten de volbloed- miuisterieele Kamerleden de bedoelde amen dementen, welke de strekking hebben om ten miuste de noodlottige werking van Tak's Kieswet eenigszins te tempereD, ia aan n ij dacht. UeDic niet moeder, dat ik dien dwateu mijnbeer betreur, m ar wel bejnmnaer ik het verlies van eenen staat, waarvan ik zoolang retds droomde en wieus gelijke ik nimmer zal wedtirvinden nimmer nimmer Wie weet? Ik weet het, en gij weet het ook, moeder Mannen, die millioeoen bezitten, trouwen niet met een meisje, die niets mede ten huweljjk brmgt. Hoezeer haat ik thans dien Raoul I Kon ik mij slechts op hem wreken Léonide begou tranen te storten, verliet de zaal, de deeren achter zich toeslaande,en bereikte weldra weder haar vertrekken Nu eenmaal zjjne liefde voor Genoveva bekend was, hjj begreep Zulks msar al te goed, zoude dit den haat der beide door teleurstelling woedend geworden vrouwen op het hoofd van het jonge meisje doen neerkomen. En nn konde men zeer goed, zoo niet zjjne brieven onderscheppen, dan toch zgne hand herkennen. De voorzichtigheid gebood hem das dringend, zich te bedwingen. Toen Philippe de Garennes den brief la», waar bij zjjne moeder en hjj uitgenoodigd werden, om hjj den notari* te komen, geraakte hij in een zeer opgewonden toestand. Hjj vro"g zich zeiven af, waarom het parket, gewaarschuwd door de openbare meening en door de naamlooze brieven, nog niet gehandeld had. De verdeeliug der goederen van den graaf de Vadans zoude du» plaats hebben, zonder dat iets deze kwam beletten. Rioul, die tegenover deu ouden kamerdienaar Honoré zijn gewone vertrouweljjkheid bleef be- eeu ongunstig daglicht te stellen en de gezindheid der overige Kamerleden gun stig te stemmen voor het ougewjjzigd ontwerp. Deze tactiek liet zich wel verwachten, vooral daar tnsschen de behandeling van het oorspronkelijk ontwerp en die der amendementen een langdurig tjjdsverloop plaat* heeft. Htt komt ons voor, dat bjj de aanstaande behandeling der amende menten men zich weder geheel zal begeven in algemeene beraadslagingen over bet ontwerp-zelf, zoodat de besprekingen van den afgeloopen zomer eigenljjk zeer wei nig resultaten hebben gebal. Hoe het echter zij, wjj meenen te moe ten constateeren, dat van liberalen kant voortdurend pogingen aangewend worden om de beteekenis der ingediende amende menten te verkleinen en als practisch resultaat van die pogingen de verwerping er van te verkrjjgen. Zoo besprak o. a. Mr. Veegenainde «Vragen des tjjds» de amendementen, welke door de heeren Van der Kaay en Kolkman zjjn voorgesteld. Hg meent, dat deze ten doel hebben de toe nadering der Regetriug gemakkelgk te makeo, maar omdat er nog al veel amen dementen zjjn, wjjst hjj er da Regeering op, dat zjj overleggen, doch ook leideu moet. Met audere woorden gelooven wjj als de bedoeling van den heer V e e gen s te kennen te mogen geven, dat naar zjjn oordeel die amendementen maar terzjjde moeten worden gelegd. Hij voegt Jaar nog aan toe, dat de aanvankelijke grief, vcl- geus welke de sprong op Kiesrechtgebied in htt ontwerp vau deu Minister te groot was, in die amendementen niet wordt uit gedrukt, daar zij minstens evenveel kiezers zullen leveren. Uit deze woorden bljjkt zoo duideljjk mogeljjk, dat de voorstanders van bet ou gewjjzigd Regeeriugsoutwerp da betoekeais der amendementen trachten te verkleinen. Waar echter door den Mmister zulke niets zeggende kenmerken voor de kiesbevoegd heid zjjn voorgesteld, daar mogen de Kamerleden er zich niet mede tevreden stellen. Zalfs iudien het volkomen waar was, dat de ameudementeo het aantal kiezers niet zouden beperken, dau nog moet het de voorkeur verdienen, dat dui delijk wordt aangegeven in da wet, wie het kiesrecht zullen ontrangen en wie er van buitengesloten worden. Duvagedefe- nities vau het oorspronkelijk ontwerp mo gen naar odz9 meening nimmer tot wet worden verheven, daar in de toekomst tallooze moeiljjkheden hieruit zullen voort komen. Eeu ander argument tot onveranderde aanneming van de Kieswet werd door den hear V e e g e n s tot de liberalen gericht. Hg stelt hen voor de keus öl de enghartige politiek van ouds met zorg voor partybelangen en onverschilligheid voor bet volk achter de kiezers of eene staatkunde, die baar waardigheid ciot ge krenkt acht door ook op den nood der kleine lieden acht te slaan. Dit is voor waar geen geriog verwjjt, 't welk hjj de liberale party doet. De liberalen, die altgd zoo boog hebben opgegeven vau hun liefde voor het volk, vooral voor de minder be deelden, moeten zich nu door een van hun woordeoerd-rs hooren toevoegen, dat zij houdtn, had heen gezegd, dat hij o»er twee da gen in hetbeait ïoude gerteld .orden van zijn gedeelte der nalatenschap. Honoié vac zijnen kant herinnerde zich de onderrichtingen, hem gage/en djor dokter Gil bert, die hij thans als zjjn wezenlijken meester beschouwde. Voorzien van het adres, dat de broeder van wgleo graaf tVisximilien hem achtergelaten had, begaf hg zich naar het telegraafkantoor en ver zond het volgende telegram: //Dokter Gilbert, Moctfojtriaie. (Oiee.) //Overmorgen, Zaterdag, bijeenkomst bg den notaris Hervieux, Bonaparte-straat 22, voorde deeliug der erfenis. Honobe." Drie uren la'er werd dit telegram aan dokter Gilbert op het Vierkante Hui» ter hand gesteld. Philippe de Garennes bedroog zich zeer, door te gelooven, dat het park# en de prefectuur zich niet san 't werk hadden gesteld bij do ontvangst der naamlooze brieven, die hun t/egezonden waren. Hoswel men dergelgke laffe beschuldigingen, uitgebracht door lieden, die zich verbergen, met die verachting ontvangt, welke zg verdienen, schenkt men er toch gewoonlijk in zekere mate aandacht aan. Van de beide brieven van Philippe, die 's avonds met de laat-te p >st waren aaugekomeo, was er een neergelrgd op het bureel van deu Procureur der Republiek, de andere opdat der veiligheidspolitie. van ouds eene enghartige politiek hebben gevolgd en dat zij geen acht sloegen op deu nood der kleine lieden, terwjjl vol gens den heer Veegen s de aanneming der Kieswet een bewjjs zon wezen, dat men ook een hart heeft voor de belangen der minder bedeelden. Het is een sterk sprekend bewjjs voor de doelloosheid der liberale politiek, dat zulke argumenten moeten worden aange voerd om eene wet aangenomen te krjjgen, die iu zich zelf geen aanbeveling bevat. Ook op het verlangen van het volk naar het kiesrecht wordt door de libera len gewezen als een reden tot onveran derde aanneming van het Regeeringsont- outwerp. Zoo beweerde bet Vaderland dezer daaeu, dat het co.gres der socia listen te Groningen eene sterke minderheid naar de verwezenlijking hunner idealen wil streven langs den weg der politieke, parlementaire actie, zoodat volgens dat blad het volk naar het kiesrecht ver langt. Alweder eene treurige argumentatie voor de aanneming van Tak's ontwerp. Bo vendien meenen wjj protest te moeten aanteekenen tegen de handel wijze vau ge noemd blad om uit de stemming van een socialisten-congres het verlangen des volks te resulteeren. Het is gelukkig oog zoo ver niet gekomen, dat met den wensch der socialisten op politiek gebied rekening moet worden gehouden. Waar wij meenen, dat hun rechten evengoed als die van audere staatsburgers bebooren te wordeD beschermd, daar gelooven wjj ons n:et schuldig te maken aan politieke onver draagzaamheid, wanneer wij opwekken om geen aandacht te schenken aau de staat kundige verlangens der sociaal-democra ten. Deze personen bedoelen de omver werping der samenleving en kunnen daarom alleen niet geacht worden mede te werken aan bet tot stand komen van werkeljjke verbeteringen, noch op sociaal, noch op politiek gebied. Maar juist dat verlangen van eene sterke minderheid der sociaal-democraten, afge scheiden van de quaestie of daaruit itt* is op te maken met betrekking tot de stemming van het meerendeel der volks klassen, om kiesrecht-uitbreiding, is in ons oog ee.ie vingerwjjzing om niet aan dien mensch fee te geven. Men bevordert er immers de sociaa'-democratische be doelingen mede; men arbeidt ook nog aan het verderf der maatschappei jjke toestan den. Ook om die reden zouden wjj dus onveranderde aanneming der Kieswet-Tak ten zeerste betreuren. Eq wat den waren volkswensch betreft, hier en daar verneemt mea wel eens stemmen, die spreken van het verlangen naar Kiesrecht, doch dau moet men daarbij in aanmerk ng nemen, dat het slechts stemmen zjj i uit kringen, die door werk loosheid ot andere moeieljjke omstan digheden met 'stevens lot hebben te wor stelen en nu meenen dat algemeen kies recht het panacée is voor alle kwalen der tegenwoordige Maatschappij. In dit opzicht gelooven wij, dat geen gewelf aau het volks verlangen zou worden aangedaan, waaneer er van de geheele Kiesrechtbervormiag niets kwam. Het zou er in de samenleving niets slechter, mis schien wel beter om worden. Eu zeker zjjo Deze ambtenaar, die eiken rnorg-m zeer vro-g in ziju kabinet kwam, las het eerst den voor hem bestemden brief. Na een oogenblik bedenken*, borg hjj hem ia zgne brieventasch en zette zgne dagelgkscha be zigheden voort. Toen deze afg.loopen waren, brgaf hg zieh naar het paleis van de justitie en liet zich aan dienen bg den Procureur der Republiek, die hem oamiddellgk ontving met de woorden: Gjj komt z<er van pas. Ik was juist van plan u te laten verzoeken, met mg over eene zekere zaak te komen spreken. Welke, als ik u vragen mag? Over dezen biief, dien ik onder mij no in gekomen stukken heb gevonden. De overste dzr veiligheidspolitie wierp er een vluoh'igen blik ia, opsnde zjjue briaventasoh en haalde er den anderen brief uit. Op zjj ie beurt las de Procureur der Republiek de i aamloose be/chnldigiag en zside na haar gelezen te hebben: Het betreft hier dezdfde zaak. Alhoswel het schrift verschillend is, kunnen de beids brieven toch zeer goed van ésn en dmzelfdea persoon zjjn. Ik ben zulk» volkomen met u eens. Niettemin is de beschuldiging wellioht gegrond. WelliohtKeudet gij den graaf de Va lans Ik heb veel van lum hooren sprsken.'t Was iemand vai oude familie, die oan kolossaal ver- m jgeu bezat, maar overigens e n zonderling man, die geheel afgezonderd leefde. Wjj hebben hier op het paleis zjjnen neef den jongen baron Phi- wij er van overtuigd, dat, indien er thans geen arbeidscrisis bestond, de zooeven bedoelde stemmen nog veel geringer iu aautal zonden wezen dan thans. In plaats dus dat, geljjk de heer Vee- g e n s meent, alles dringt om de Kies wet van de Regeering goed te kenren zelfs zonder de amendementen, zouden wij en velen met ons zich gelukkig rekenen, wan neer de Vertegenwoordiging de wetsvoor- dracht, geheel verwierp en haar tgl aan belangrjjker zaken wensebte te besteden. Het Kiesrecht-ontwerp van den minis ter-Tak, dat wj) een ramp rekenen voor ons land, geeft geen enkel stoffsljjk of moreel voordeel. De illusiën, er van ge koesterd voor de maatschappelijke ver houdingen, zullen gdel blgken te zgu geweest en de idealsn, die velen zich thans nog er van voorstellen, zullen op teleur stelling uitloopen. Om die reden hopen en wenschen wjj, dat de Kieswet van dea minister Tak, noch zooals zg daar ligt, noch ook ge amendeerd, door de meerderheid der Kamer zal worden goedgekeurd. VeleD, die zich thans nog gouden bergen van de Kieswet voorstellen, zullen dan voor teleurstelling worden behoed. Volgens de laatste berichten heeft de oproerige volksmenigte te Mazzara del Vallo, eene stad met 14.000 inwoners op bet eiUnd S cilië, een molen in brand ge stoken, omdat de eigenaars den prjjv van het meel hadden opgeslagen. Ook een aantal opvnbare gebouwsn werden door het gepeupel in brand gestoken. Niet al leen de belasting-kantoren en het gemeen tebuis, waartegeu de aanval was gericht, werden vernield, maar tevens werden twee scholen, de bibliotheek en eeaige particu liere woningen gedeeltelijk in de ssih ge legd. De gevangenen werden nit het tuoht- huis bevrgd en de geringe militaire macht, welke de staatsgebouwen bewaakte, was genoodzaakt voor de dreigende menigte terug te trekken. Te Caitelvetrand verzamelde zich het volk tot een getal vanlO.OÖOdeze menigte trok naar het stadhuis en verklaarde plechtig den burgemeester vervallen van zjjn ambt. In zgne plaats werd de voor- z tter van het comité der werklieden tot burgemeester uitgeroepen. De soldaten hadden tevergeefs btproefd de menigte, welke uit de verschillende omliggende plaatsen was bjjeengeroepen, deu toegang tot de stad to beletten. E irst nadat de bakkers hadden verklaard, dat zjj de brood prijzen zouden verlagen, en na invrijheid stelling van eenige in hechtenis genomen raddraaiers, keerde de opgewonden menigte weer haiswaarte. In Pietraparzia werd de volksmenigte handgemeen mot de soldaten, die vau hun vuurwapenen moesteu gebruik maken. Vgf menschen werden gedood en velen gewond. De menigte trok daarua af en de militiiren behielden het terrein. Te Trapani is een belasting-ambtenaar, die zich bjjzonder gehaat had gemaakt, door de in opstand gekomen bevolking lippe de Garennes, een ad/ooaat, die eene groote toekomst te getnoet gaat. Wat moeten wg doen Zet uwe agsnten aan 't werk, beveel hen de uiterste voorzichtigheid aan en laat hen in de wjjk iuliohtiogen inwinnen. Ik ga oumiddellgk m jne onderrichtingen geven. Wilt gg tnjj da beide brieven toever- tronwea. Hier hebt gjj ze. De overste der veiligheidspolitie keerde naar do pr»featuur terug en liet eenen ageat ro?p ;n, in wien hjj het volite vertrouwen stelde. Heeft nsgaheermg la'.on roepee vroeg hg. Ja, Jadelet, voor wjj verder gaan, lees deze brieven. Ha, hal zei Jodelet, deoogea slaande op beide briaveo, die zijn overste voor heat geopend had, naamloote betchrjj ringen. Afkomstig van twee verschillende personen, deed de magistraat opmerken. Of van ésn, mjjnheerl Beider schrift is blijkbaar verdraaid. Dat i» zaer wel mogilgk,zei de overste. Gij begrijpt, wat ik van n verlaag? Volkomen. Ik most ongemerkt tracht an U weten te komeD, wat men denkt en zegt in de wijk Saint Salpice, met betrekking tot den dool van den graaf de Vadans. Gjj hebt mjj begrepen. Ik wensch een uit voerig verslag te hebbm over alls» wat dm G.asf en dims laatste oogenblikken betreft. Mynheer zal tevredon over mij wezen. Daar reken ik op. Jodelet groette en verwjjderde zich.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1894 | | pagina 1