NIEUWE No 2081 Woensdag 10 Januari 1894 19de Jaargang. De toenemende weelde. De toestand op Sicilië. De twee Neven. //Mevrouw de Garennes en de keer Challina Wordt vtrvolgd.) HURÜHSil iUIInliT. ABONNEMENTSPRIJS Pei 3 maanden voor Haarlem. t 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Yoor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. B U B E A U: St. Janstraat Haarlem. AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels>30 Cents Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensd ag- en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht. Redacteu r-U itgever, W. K P P E B 8. Een der treurigste kwalen van onze maatschappij is meer te willen schij nen dan men werkelijk is. Dagelijks neemt de weelde meer en meer toe, en niet ten onrechte wordt deze vaak beschouwd als de oorzaak van de malaise, d'e in onze dagen overal in het maat schappelijk leven heerscht. Deze bewering gaat echter niet altjjd op, zooals ons zal blijken nit het navolgende Ze zaten bjj elkander in een grooten vriendenkring en ze spraken over den te- geuwoordigen tijd, die terecht alles behalve volkomen rooskleurig werd gevonden. Wat ziet men Overal, overal toenemende weelde. In de kleeding,er bestaat bjjua geen onderscheid tusscben heer en knecht, tusschen meesteres eu dienstmaagd. In de leefwijze, 't is bespottelijk om op te letten hoe ieder mee wil doen; dat moet zomers reizen en 's winters zijn amusementen bij wonen, uitgaan en nog eens uitgaan, geld verteren, ja verkwisten, eu de oude zoozeer geroemde Hollaudsche zuinigheid en spaar- lust is ver te zoeken, zeide iemand uit het gezelschap. De dames waren niet uitgeput in mede- deelingen over de uitgaven van verschillende harer stadgenooten, welke groote weelde ze ten toon spreidden, en wisten getallen te noemeD, welke de aanwezigen versteld deden staan. Men meende dat het wel algemeens onte vredenheid onder het volk moest geven, als zjj zagen hoe één persoon voor éen enkel weelde-artikeltje meer uitgaf dan een heel gezin in een winter noodig had voor zjjn onderhoud. 'c Is zonde en schande, riep mevrouw Y. nit, telkens als eene nieuwe bjjdrage baar de haren te berge deed rjjzen van ontzet ting, bij bet bedenken hoe droevig de te genwoordige tijden waren eu hoe velen harer eigeu stadgenooten den treur igen staat van zaken hielpen verergeren. Zg, eu waarschijnlijk allen, die daar bg- een waren, vergateu echter twee punten, welke men trouwens bjj het klagen over de «toenemende weeldt» maar al te geneigd is over het hoofd te ziao, en dit is: de zeer groote lichtzijde, welke de weelde heeft. Waar de rjjke, spaarzaam en zuinig, geen ander ideaal kent dan om interest op inte rest te stapelen, helj t hg niemand dan mis schien zgue erfgenamen; maar daar waar FE U1LLETON. 31.) (Vervolg.) Welnu P vroeg de magistraat hem. Ik geloof, mijnheer, dat er alle reden bestaat em rekening te houden met de naamlooze brieven, tot u en tot het parket gericht. Het is dus gebleken dat er beschuldigende geruchten bestaan P J8j iedereen in de wijk Saint-Sulpice is overtuigd, dat er eene misdaad is gepleegd op den persoon van den graaf de Vadans. Mag ik mijuheer beleefd verzoeken de moeite te willen nemen mjjn verslag eens in te zien De magistraat doorlas nu het door Joielet opgemaakte verslag. l Werkelijk, mompelde bij mei gefronsne wenkbrauwen, nadat hjj het stuk gelezen had, dat schjjnt eene ernstige zaak te wezen. Door wien zjjn n deze inlichtingen verstrekt Door twee winkelier» uit de Garancière- straat, een wijnhuishonder en een kapper, wiens winkels druk bezocht worden. 't, is wel. Ik zal uw verslag mededeelen aan den Procureur der Republiek en hem nadere onderrichtingen vrageu. Jodelet verwjjderde zich, terwgl zjjn overste sich naar het parket begaf, en hier onmiddellijk bjj den Procureur der Republiek toegelaten, tot hem zeide: Et is geen minuut verloren gegaan, üren van mijne schrandere ageDten is in de wijk Saint- Sulpiee een onderzoek gaan instellen, welks uit slagen in dit verslag zjjn neergelegd. De Procureur der Republiek las nu Jodelet a verslag. deze zjjn geld onder de menschen brengt op welke wjjze dan ook is hjj, althans kan hg velen ten zegen zjjn. Mag menige onnadenkende van verbaziog en afkeuring de handen ineenslaan bjj het vernemen b. v. van den prjjs der echte kanten, waarmede deze of die haar kleedje liet garneereü, de arme kantwerkster ziet met dankbare blikken op naar bare rgke beschermster, die haar werk koopt. En zoo met dit artikel, zoo met alles. God moge 't u vergeven, mevrouw,zeide eens een behanger ernstig, toen eene voor name dame hem meedeelde, dat zjjzelve hare gordijnen had genaaid. Het werd in een gezelschap lachend verteld ea lachend aangehoord en tich, de man toonde be grip te hebben van de maatschappelijke verhoudingen. Op den rgke rust, in zeker opzicht, de zedelijke verplichting om zijne minder ge goede medeburgers voort te helpen, door hun het loon voor hun arbeid niet te ont houden. Zjjn deze er door vljjt en inspan ning in geslaagd om eenig werk goed te kunnen verrichten, dan is het eene bepaalde levensquaestie voor hen om de personen te vmden, die niet alleen den wil, maar ook de macht bezitten geld voor hun arbeid te geven. In de met zorg gefokte en gedresseerde paarden, in de met liefde gtkweekte fijne vruchten en zeldzame bloemen, in de kuns tig bewerkte sieraden van edel metaa', in alle mogelijke kunstwerken in alle voort brengselen van handenarbeid zit brood voor velen, doch slechts onder voor .vaarde, dat de rgke geneigd is zjjn geld te geven, in ruil voor al die schoone zaken. Zoodra deze het «zonde» vindt om zich een weeldeartikel aau te schaffen, en meent dat men slechts die zaken mag koopeu, welke stipt noodig zjju voor het levenson derhoud, moeten velen zich de weelde van te leven onizeggen. De kunstschilder (zon der eigen kapitaal) zou noodzakelijk moe ten verhongeren bjj zijne prachtige schil derijen als deze geen koopers vonden; en te midden van de beerljjkste voortbrengse len hunner kunst zouden de geniale of talentvolle kunstenaars verkwijnen, evenals de modewerksters en allen die een middel van bestaan vinden in het fabriceeren, ver- koopen of makeD van toiletbenoodigdhedeD, en het zou er treurig uitzien als de rgke dames besloten tot afschaffing van ieder 't I» een hoogst ernstig geval, sprak hjj. Jammer dat het ljjk van den graat de Vadans naar Com- piègne is gevoerd geworden. Ik zou andera nog heden laat hebben gegeven tot de opgraving en de Ijjkachouwing. Niets belet u, u met uwen collega te Bau- vais te verstaan. Wij zullen geramenljjk naar Compiègoe gaan. Indieu de misdaad bewezen is, dan is deze bedre ven te Parjjs en alsdan zullen wjj het ljjk naar Parijs doen terugbreugeo. Duid mjj niet ten kwade, dat ik u vraag, waaraan gij denkt 1 zei de overste der veiligheids politie na verloop van eenige oogoablikken. De Procureur der Republiek richtte het hoofd op. Ik denk, antwoordde hjj, dat wjj met de me-st mogeljjke voorzichtigheid moeten handelen, want, goed eu wel beschouwd, berust de beschul diging slechts op losse geruchten. Ongetwijfeld, maar die geruchten zijn te alge meen verspreid, om ze in den wind te slaan. Welk is uwe pertoonlijke meening Dat wanneer Raoul de Oballins, die alleen met zijnen oom woonde, voorbedachtnljjk, gedu rende de ziekte van zijn oom, het hotel gesloten heeft gehouden voor iederen geneesheer, dit hierin tijn oorzaak vond, dat hij den dood verhaastte van den rjjken bloedverwant, vau wien hjj wilde erven. Dat ben ik volkomen met u eens, maar wjj hebben rog geen ei kel bewjjs, dat de zaken zich aldus toegedragen hebber. Die bewjjzsn moeten wij hebben en zullen ze hebben. Zeer zeker is het noodig, de waarheid op te sporen, maar het is evenzeer zaak, niet mis te tasten. Een der neven van den Graaf, ik heb n dat reeds gezegd, behoort tot de balie, en ik voor artikel, dat niet precies noodzakelijk kan genoemd wordeD. Al houdt men bg bovengenoemde klacht niet genoeg in het oog, dat het van kort zichtigheid getuigt om te smalen op de weelde der rijken, en dat men eer reden heeft zich te verhengen a's deze hun geld in de waudeÜDg brengen, men vergeet en tot veler schadedikwijls maar al te veel, dat weeldezaken niet deugen voor de minder bemiddelden. Er is zelfstandigheid noodig om dat ten allen tjjde in het oog te houden. In menig gezin is «de toenemende weelde» de worm die aan het huiselijk geluk knaagt en dat ondermijnt, doch niet de weelde om ons heen, niet de uitgaven van onze buren, maar die welke wjj ons zelvea veroorloven. Ieder voor zich moet rekeaing houden met zjja kas en daarnaar leven. Wjj zjjn maar al te geneigd ooi eerst te betoogen, dat men dit wel moet doen, dat niet kan latenhoe men voor zjjn fatsoen genood zaakt is hier lid van te worden, daar op in te teekeueuhoe we door stand en po sitie gedwongen zijn anderen voor ons te laten werken en dus zeiven weinig van onze krachten te vergenhoe we onze zo nen en dochteren wel dienen op te voeden en te laten converseeren met de kinderen der gegoeden en hoe deze nooit moeten bemerken dat het papa en mama niet voegt hun sommige genoegens te geven, en om pas daarna te berekenen hoeveel die leef- wjjze kost. Dat men altijd iets overhouden moet, wil men op den duur ronikomen, dat is eene stelling die ieder kent, doeh waartegen veel meer geprotesteerd wordt dan tegen deze, dat onze staud dezen of dien eisch stelt. Was ieder zelfstandig genoeg om g ebruik te maken van de vrjjheid, welke men wer kelijk bezit, om te leven zooals zjjn inko men htt hem veroorlooft, «de toenemende weelde» zou hem geen kwaad, maar inte- ge deel veel goed doeu, want de rgke kan ziebzelven maar weinig weelde verschaffen, waar de mindergegoaden niet op verschil lende wgze hun deel vau krggen. Het gezelschap dat we bijaenvonden, ging dien avond uiteen met wrok in het hart tegen de rjjken der aarde en bracht, schoon onwillekeurig, een steentje aan om den muur der ondoordachte verbittering vn ontevredenheid der laagste klasse op te bouwen. Hadden ze goed uit hunne oogen spel hem eene schittsrende toekomst. Op het volgende oogonblik hoorde men aan de deur van het kabinet kloppen. Binnen 1 beval de Procureur der Republiek. Een klerk trad binnen,eene enveloppe met rouw band in de hand houdende. Toen Gilbert te Montfontaine het telegram vau Honoré ontving, was hjj zeer verbljjd. Thans is het oogenblik gekomen om de wet ter hulp te roepen, mompelde hjj. Eane misdaad is gepleegd, het schijnt mjj onmogelijk om in dit opzicht nog eenigen twijfel te koesteren. Mijn broe der had een testament gemaakt, en dit lestament is verdweneD, een klaarbljjkeljjk bewijs dat hij hierdoor de rechten van Genoveva erkende. Voor die rechten ral ik thans opkomen. Indien tij leeft, zal het geheele fortuin van graaf Maximilian de Vadans ba'.r toehooron. Licht moet er komen Terwjjl Gilbert nu voor zijn bureel ging zitt»n, nam bij een vel postpapier met broeden rouwband, en schreef de volgende regels: „Den heer den procureur der Republiek „van het Departement der Seine, „Ik heb de eer de volgende feiten te nwer kennis //te brengen. //Graaf Charles Maximilien de Vadans is te Pa- //rjjs overleden in ziin hotel in de Garacciere- //strcat. „Hg laat een aanzienlijk fortuin na. „De barones de Garsnnes, zuster van den „overledene, en de barggraaf Baoul de Challios //moeten mo-geu, Zaterdag, bezit nemen vaa de //erfenis en zijn daartoe ontboden op het kantoor wan r'en notaiis Hervieu, wonende in de Bona- //parte-straat, n. 74. gekeken en nagedacht, ze zouden gezien hebben hoe hunne bjjeenkomst heel wat meer afkeuring verdiende, dan iets van alles, waarover zjj hunne verontwaardiging hadden te kennen gegeven, want zelfs de domste persoon zou bjj eene vlachtige berekening gezien hebben, hoe er eene zser merkbare wanverhouding bestond tasschen de onkosten voor zulke zoogenaamd «fami liaire avondjes» en het inkomen niet alleen van den gastheer, maar ook dat van de meeste gasten. Da toenemende weelde heerscht niet bg de rjjkea, zjj worden ea dat is te be treuren met den dag zuiniger en een voudiger. De kwaal des tg Is is dezi: de minder- gegoeden veroorlooven zich eene weelde verre boven hun stand ea geren meer ait dan hun draagkracht vermag. Het revolutionnaire Italië, maakt een ellendig figuur. Om zich staande te houden op den ingeslagen weg hebben de geweten- looze machthebbers in dat land een toestand in het leven geroepen, waaruit hartver scheurende wanhoopskreten opstjjgen nit het arme volk, dat uitgezogen en vertrapt, tot de uiterste ellende gebracht na in verzet en opstand is gekomen. Hoe arm de bevolking is geworden bljjkt maar al te duideljjk nit den verkoop der goederen in het laatst van December, toen van 129 inwoners in Chiaramonte op Sicilië haven en goed werd verkocht tot het betalen van achterstallige belastingen. Vau deze 129 burgers waren 30 minder dan 10 lire (nog niet f 5) schuldig, 58 min der dan 20 lire, 16 minder dan 30 1., 11 minder dan 50 lire en 7 meer dan 50 lire. Zjj kunnen onmoge! jjk betalen, en na ver nietigt de Staat hun economisch bestaan, doordien hij hun hun eigendom ontneemt, dat voor t-potprijzen vau de hand doet, de rjjken nog rjjker maakt en het getal der proletariërs vergroot. De arbeiderstoestaudeu zjjn in één woord schrikbarend. Zelfs de hoogere ambtenaren erkennen, dat de levenspositie der landbou wers, daglooners en werklieden, vooral die in de zwavelmjjneD, erbarmelijk is, en de groote grondbezitters, pachters en onder pachters, de zoogenaamde «Gabelotti», maar al te zeer «Jen dorschenden os muilbanden,» „hebben echter niet het minste recht op de eifnnis, //die hun toegewezen zal worden. //Er bestaat eene erfgename in rechte ljn. //Deze erfgename is de wettige dochter van den „graaf de Vadans, die om eene onbekende reden //dit meisje van zich verwijderd en haar bestaan //diep verborgen gehouden heeft. //Tot staving mjjner woorden zult gjj hiernevens //ingesloten vinden een gelegaliseerd afschrift van „de geboorteakte der dochter, gesproten ait het //huwelijk van Maximilien de Vadans en van „Jeanne de Viefville. „Leeft deze dochter nog „Het zal van belang zijn, dat men zich hiervan //vergewisse. Ik zal daartoe al het mogeljjke doen „<m ik twijfel er geen oogenblik aan of de justitie //zal ook bevel geven tot de noodige stappen. „Tevens neem ik de vrijheid, n mjjnheerden „Procureur der Republiek te verzoeken, het hotel //in de Garancière-straat te laten verzegelen. „Er is geen testament geweest, zegt men. „Ik ben in staat te bewijzen, wanneer zulks //noodig is, dat er wel een testament bestaan heeft „en dat er een zonderling nog niet opgehelderd, //zoo niet onverklaarbaar geheim zweeft over den „dood van den Graaf. //Gelieve, mijnheer de Proenrenr.de verzekering „aan te nemen der diepste hoogachting van uwen dienaar, v Dokter Gilbert. Nadat de broeder van wjjlen Maximilieo dezen brief nogmaals had overgelezen, deed hjj hem in eene enveloppe, voegde er de geboorteakte bij van Genoreva en schreef op de enveloppe: //Aan den heer Procureur der Republiek van het Departement der Seine. Eigenhandig."

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1894 | | pagina 1