NIEUWE
No 2081
Woensdag 10 Januari 1894
19de Jaargang.
De toenemende weelde.
De toestand op Sicilië.
De twee Neven.
//Mevrouw de Garennes en de keer Challina
Wordt vtrvolgd.)
HURÜHSil iUIInliT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Yoor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B U B E A U: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels>30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensd ag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Redacteu r-U itgever, W. K P P E B 8.
Een der treurigste kwalen van onze
maatschappij is meer te willen schij
nen dan men werkelijk is.
Dagelijks neemt de weelde meer en meer
toe, en niet ten onrechte wordt deze vaak
beschouwd als de oorzaak van de malaise,
d'e in onze dagen overal in het maat
schappelijk leven heerscht.
Deze bewering gaat echter niet altjjd op,
zooals ons zal blijken nit het navolgende
Ze zaten bjj elkander in een grooten
vriendenkring en ze spraken over den te-
geuwoordigen tijd, die terecht alles behalve
volkomen rooskleurig werd gevonden.
Wat ziet men Overal, overal toenemende
weelde. In de kleeding,er bestaat bjjua
geen onderscheid tusscben heer en knecht,
tusschen meesteres eu dienstmaagd. In de
leefwijze, 't is bespottelijk om op te letten
hoe ieder mee wil doen; dat moet zomers
reizen en 's winters zijn amusementen bij
wonen, uitgaan en nog eens uitgaan, geld
verteren, ja verkwisten, eu de oude zoozeer
geroemde Hollaudsche zuinigheid en spaar-
lust is ver te zoeken, zeide iemand uit het
gezelschap.
De dames waren niet uitgeput in mede-
deelingen over de uitgaven van verschillende
harer stadgenooten, welke groote weelde
ze ten toon spreidden, en wisten getallen te
noemeD, welke de aanwezigen versteld deden
staan.
Men meende dat het wel algemeens onte
vredenheid onder het volk moest geven,
als zjj zagen hoe één persoon voor éen
enkel weelde-artikeltje meer uitgaf dan een
heel gezin in een winter noodig had voor
zjjn onderhoud.
'c Is zonde en schande, riep mevrouw Y.
nit, telkens als eene nieuwe bjjdrage baar
de haren te berge deed rjjzen van ontzet
ting, bij bet bedenken hoe droevig de te
genwoordige tijden waren eu hoe velen
harer eigeu stadgenooten den treur igen staat
van zaken hielpen verergeren.
Zg, eu waarschijnlijk allen, die daar bg-
een waren, vergateu echter twee punten,
welke men trouwens bjj het klagen over de
«toenemende weeldt» maar al te geneigd
is over het hoofd te ziao, en dit is: de zeer
groote lichtzijde, welke de weelde heeft.
Waar de rjjke, spaarzaam en zuinig, geen
ander ideaal kent dan om interest op inte
rest te stapelen, helj t hg niemand dan mis
schien zgue erfgenamen; maar daar waar
FE U1LLETON.
31.) (Vervolg.)
Welnu P vroeg de magistraat hem.
Ik geloof, mijnheer, dat er alle reden bestaat
em rekening te houden met de naamlooze brieven,
tot u en tot het parket gericht.
Het is dus gebleken dat er beschuldigende
geruchten bestaan P
J8j iedereen in de wijk Saint-Sulpice is
overtuigd, dat er eene misdaad is gepleegd op den
persoon van den graaf de Vadans. Mag ik mijuheer
beleefd verzoeken de moeite te willen nemen mjjn
verslag eens in te zien
De magistraat doorlas nu het door Joielet
opgemaakte verslag. l
Werkelijk, mompelde bij mei gefronsne
wenkbrauwen, nadat hjj het stuk gelezen had,
dat schjjnt eene ernstige zaak te wezen. Door wien
zjjn n deze inlichtingen verstrekt
Door twee winkelier» uit de Garancière-
straat, een wijnhuishonder en een kapper, wiens
winkels druk bezocht worden.
't, is wel. Ik zal uw verslag mededeelen aan
den Procureur der Republiek en hem nadere
onderrichtingen vrageu.
Jodelet verwjjderde zich, terwgl zjjn overste
sich naar het parket begaf, en hier onmiddellijk bjj
den Procureur der Republiek toegelaten, tot hem
zeide:
Et is geen minuut verloren gegaan, üren van
mijne schrandere ageDten is in de wijk Saint-
Sulpiee een onderzoek gaan instellen, welks uit
slagen in dit verslag zjjn neergelegd.
De Procureur der Republiek las nu Jodelet a
verslag.
deze zjjn geld onder de menschen brengt
op welke wjjze dan ook is hjj, althans
kan hg velen ten zegen zjjn.
Mag menige onnadenkende van verbaziog
en afkeuring de handen ineenslaan bjj het
vernemen b. v. van den prjjs der echte
kanten, waarmede deze of die haar kleedje
liet garneereü, de arme kantwerkster ziet
met dankbare blikken op naar bare rgke
beschermster, die haar werk koopt. En zoo
met dit artikel, zoo met alles.
God moge 't u vergeven, mevrouw,zeide
eens een behanger ernstig, toen eene voor
name dame hem meedeelde, dat zjjzelve
hare gordijnen had genaaid. Het werd in
een gezelschap lachend verteld ea lachend
aangehoord en tich, de man toonde be
grip te hebben van de maatschappelijke
verhoudingen.
Op den rgke rust, in zeker opzicht, de
zedelijke verplichting om zijne minder ge
goede medeburgers voort te helpen, door
hun het loon voor hun arbeid niet te ont
houden. Zjjn deze er door vljjt en inspan
ning in geslaagd om eenig werk goed te
kunnen verrichten, dan is het eene bepaalde
levensquaestie voor hen om de personen
te vmden, die niet alleen den wil, maar
ook de macht bezitten geld voor hun arbeid
te geven.
In de met zorg gefokte en gedresseerde
paarden, in de met liefde gtkweekte fijne
vruchten en zeldzame bloemen, in de kuns
tig bewerkte sieraden van edel metaa', in
alle mogelijke kunstwerken in alle voort
brengselen van handenarbeid zit brood voor
velen, doch slechts onder voor .vaarde, dat
de rgke geneigd is zjjn geld te geven, in
ruil voor al die schoone zaken.
Zoodra deze het «zonde» vindt om zich
een weeldeartikel aau te schaffen, en meent
dat men slechts die zaken mag koopeu,
welke stipt noodig zjju voor het levenson
derhoud, moeten velen zich de weelde van
te leven onizeggen. De kunstschilder (zon
der eigen kapitaal) zou noodzakelijk moe
ten verhongeren bjj zijne prachtige schil
derijen als deze geen koopers vonden; en
te midden van de beerljjkste voortbrengse
len hunner kunst zouden de geniale of
talentvolle kunstenaars verkwijnen, evenals
de modewerksters en allen die een middel
van bestaan vinden in het fabriceeren, ver-
koopen of makeD van toiletbenoodigdhedeD,
en het zou er treurig uitzien als de rgke
dames besloten tot afschaffing van ieder
't I» een hoogst ernstig geval, sprak hjj. Jammer
dat het ljjk van den graat de Vadans naar Com-
piègne is gevoerd geworden. Ik zou andera nog
heden laat hebben gegeven tot de opgraving en
de Ijjkachouwing.
Niets belet u, u met uwen collega te Bau-
vais te verstaan.
Wij zullen geramenljjk naar Compiègoe gaan.
Indieu de misdaad bewezen is, dan is deze bedre
ven te Parjjs en alsdan zullen wjj het ljjk naar
Parijs doen terugbreugeo.
Duid mjj niet ten kwade, dat ik u vraag,
waaraan gij denkt 1 zei de overste der veiligheids
politie na verloop van eenige oogoablikken.
De Procureur der Republiek richtte het
hoofd op.
Ik denk, antwoordde hjj, dat wjj met de
me-st mogeljjke voorzichtigheid moeten handelen,
want, goed eu wel beschouwd, berust de beschul
diging slechts op losse geruchten.
Ongetwijfeld, maar die geruchten zijn te alge
meen verspreid, om ze in den wind te slaan.
Welk is uwe pertoonlijke meening
Dat wanneer Raoul de Oballins, die alleen
met zijnen oom woonde, voorbedachtnljjk, gedu
rende de ziekte van zijn oom, het hotel gesloten
heeft gehouden voor iederen geneesheer, dit hierin
tijn oorzaak vond, dat hij den dood verhaastte
van den rjjken bloedverwant, vau wien hjj wilde
erven.
Dat ben ik volkomen met u eens, maar wjj
hebben rog geen ei kel bewjjs, dat de zaken zich
aldus toegedragen hebber.
Die bewjjzsn moeten wij hebben en zullen ze
hebben.
Zeer zeker is het noodig, de waarheid op
te sporen, maar het is evenzeer zaak, niet mis
te tasten. Een der neven van den Graaf, ik heb n
dat reeds gezegd, behoort tot de balie, en ik voor
artikel, dat niet precies noodzakelijk kan
genoemd wordeD.
Al houdt men bg bovengenoemde klacht
niet genoeg in het oog, dat het van kort
zichtigheid getuigt om te smalen op de
weelde der rijken, en dat men eer reden
heeft zich te verhengen a's deze hun geld
in de waudeÜDg brengen, men vergeet
en tot veler schadedikwijls maar al te
veel, dat weeldezaken niet deugen voor de
minder bemiddelden. Er is zelfstandigheid
noodig om dat ten allen tjjde in het oog
te houden.
In menig gezin is «de toenemende weelde»
de worm die aan het huiselijk geluk knaagt
en dat ondermijnt, doch niet de weelde om
ons heen, niet de uitgaven van onze buren,
maar die welke wjj ons zelvea veroorloven.
Ieder voor zich moet rekeaing houden
met zjja kas en daarnaar leven. Wjj zjjn
maar al te geneigd ooi eerst te betoogen,
dat men dit wel moet doen, dat niet kan
latenhoe men voor zjjn fatsoen genood
zaakt is hier lid van te worden, daar op
in te teekeueuhoe we door stand en po
sitie gedwongen zijn anderen voor ons te
laten werken en dus zeiven weinig van
onze krachten te vergenhoe we onze zo
nen en dochteren wel dienen op te voeden
en te laten converseeren met de kinderen
der gegoeden en hoe deze nooit moeten
bemerken dat het papa en mama niet voegt
hun sommige genoegens te geven, en om
pas daarna te berekenen hoeveel die leef-
wjjze kost.
Dat men altijd iets overhouden moet, wil
men op den duur ronikomen, dat is eene
stelling die ieder kent, doeh waartegen veel
meer geprotesteerd wordt dan tegen deze,
dat onze staud dezen of dien eisch stelt.
Was ieder zelfstandig genoeg om g ebruik
te maken van de vrjjheid, welke men wer
kelijk bezit, om te leven zooals zjjn inko
men htt hem veroorlooft, «de toenemende
weelde» zou hem geen kwaad, maar inte-
ge deel veel goed doeu, want de rgke kan
ziebzelven maar weinig weelde verschaffen,
waar de mindergegoaden niet op verschil
lende wgze hun deel vau krggen.
Het gezelschap dat we bijaenvonden,
ging dien avond uiteen met wrok in het
hart tegen de rjjken der aarde en bracht,
schoon onwillekeurig, een steentje aan om
den muur der ondoordachte verbittering vn
ontevredenheid der laagste klasse op te
bouwen. Hadden ze goed uit hunne oogen
spel hem eene schittsrende toekomst.
Op het volgende oogonblik hoorde men aan
de deur van het kabinet kloppen.
Binnen 1 beval de Procureur der Republiek.
Een klerk trad binnen,eene enveloppe met rouw
band in de hand houdende.
Toen Gilbert te Montfontaine het telegram vau
Honoré ontving, was hjj zeer verbljjd.
Thans is het oogenblik gekomen om de wet
ter hulp te roepen, mompelde hjj. Eane misdaad is
gepleegd, het schijnt mjj onmogelijk om in dit
opzicht nog eenigen twijfel te koesteren. Mijn broe
der had een testament gemaakt, en dit lestament
is verdweneD, een klaarbljjkeljjk bewijs dat hij
hierdoor de rechten van Genoveva erkende. Voor
die rechten ral ik thans opkomen. Indien tij leeft,
zal het geheele fortuin van graaf Maximilian de
Vadans ba'.r toehooron. Licht moet er komen
Terwjjl Gilbert nu voor zijn bureel ging zitt»n,
nam bij een vel postpapier met broeden rouwband,
en schreef de volgende regels:
„Den heer den procureur der Republiek
„van het Departement der Seine,
„Ik heb de eer de volgende feiten te nwer kennis
//te brengen.
//Graaf Charles Maximilien de Vadans is te Pa-
//rjjs overleden in ziin hotel in de Garacciere-
//strcat.
„Hg laat een aanzienlijk fortuin na.
„De barones de Garsnnes, zuster van den
„overledene, en de barggraaf Baoul de Challios
//moeten mo-geu, Zaterdag, bezit nemen vaa de
//erfenis en zijn daartoe ontboden op het kantoor
wan r'en notaiis Hervieu, wonende in de Bona-
//parte-straat, n. 74.
gekeken en nagedacht, ze zouden gezien
hebben hoe hunne bjjeenkomst heel wat
meer afkeuring verdiende, dan iets van
alles, waarover zjj hunne verontwaardiging
hadden te kennen gegeven, want zelfs
de domste persoon zou bjj eene vlachtige
berekening gezien hebben, hoe er eene zser
merkbare wanverhouding bestond tasschen
de onkosten voor zulke zoogenaamd «fami
liaire avondjes» en het inkomen niet alleen
van den gastheer, maar ook dat van de
meeste gasten.
Da toenemende weelde heerscht niet bg
de rjjkea, zjj worden ea dat is te be
treuren met den dag zuiniger en een
voudiger.
De kwaal des tg Is is dezi: de minder-
gegoeden veroorlooven zich eene weelde
verre boven hun stand ea geren meer ait
dan hun draagkracht vermag.
Het revolutionnaire Italië, maakt een
ellendig figuur. Om zich staande te houden
op den ingeslagen weg hebben de geweten-
looze machthebbers in dat land een toestand
in het leven geroepen, waaruit hartver
scheurende wanhoopskreten opstjjgen nit
het arme volk, dat uitgezogen en vertrapt,
tot de uiterste ellende gebracht na in verzet
en opstand is gekomen.
Hoe arm de bevolking is geworden bljjkt
maar al te duideljjk nit den verkoop der
goederen in het laatst van December, toen
van 129 inwoners in Chiaramonte op Sicilië
haven en goed werd verkocht tot het betalen
van achterstallige belastingen.
Vau deze 129 burgers waren 30 minder
dan 10 lire (nog niet f 5) schuldig, 58 min
der dan 20 lire, 16 minder dan 30 1., 11
minder dan 50 lire en 7 meer dan 50 lire.
Zjj kunnen onmoge! jjk betalen, en na ver
nietigt de Staat hun economisch bestaan,
doordien hij hun hun eigendom ontneemt,
dat voor t-potprijzen vau de hand doet, de
rjjken nog rjjker maakt en het getal der
proletariërs vergroot.
De arbeiderstoestaudeu zjjn in één woord
schrikbarend. Zelfs de hoogere ambtenaren
erkennen, dat de levenspositie der landbou
wers, daglooners en werklieden, vooral die
in de zwavelmjjneD, erbarmelijk is, en de
groote grondbezitters, pachters en onder
pachters, de zoogenaamde «Gabelotti», maar
al te zeer «Jen dorschenden os muilbanden,»
„hebben echter niet het minste recht op de eifnnis,
//die hun toegewezen zal worden.
//Er bestaat eene erfgename in rechte ljn.
//Deze erfgename is de wettige dochter van den
„graaf de Vadans, die om eene onbekende reden
//dit meisje van zich verwijderd en haar bestaan
//diep verborgen gehouden heeft.
//Tot staving mjjner woorden zult gjj hiernevens
//ingesloten vinden een gelegaliseerd afschrift van
„de geboorteakte der dochter, gesproten ait het
//huwelijk van Maximilien de Vadans en van
„Jeanne de Viefville.
„Leeft deze dochter nog
„Het zal van belang zijn, dat men zich hiervan
//vergewisse. Ik zal daartoe al het mogeljjke doen
„<m ik twijfel er geen oogenblik aan of de justitie
//zal ook bevel geven tot de noodige stappen.
„Tevens neem ik de vrijheid, n mjjnheerden
„Procureur der Republiek te verzoeken, het hotel
//in de Garancière-straat te laten verzegelen.
„Er is geen testament geweest, zegt men.
„Ik ben in staat te bewijzen, wanneer zulks
//noodig is, dat er wel een testament bestaan heeft
„en dat er een zonderling nog niet opgehelderd,
//zoo niet onverklaarbaar geheim zweeft over den
„dood van den Graaf.
//Gelieve, mijnheer de Proenrenr.de verzekering
„aan te nemen der diepste hoogachting van uwen
dienaar, v
Dokter Gilbert.
Nadat de broeder van wjjlen Maximilieo dezen
brief nogmaals had overgelezen, deed hjj hem in
eene enveloppe, voegde er de geboorteakte bij van
Genoreva en schreef op de enveloppe:
//Aan den heer Procureur der Republiek van
het Departement der Seine.
Eigenhandig."