NIEUWE
4
No. 2106.
Vrijdag 9 Maart 1894
19de Jaargang.
Het gevangeniswezen.
Tui TE NL AND,
De twee Neven.
Duitschland.
België.
Servië.
Engeland.
H44RLEMSC1E OODR4IT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 8 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,08
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BÏÏBSAU: St. Janstraat Haarlem.
raniND
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensd ag-
en V r d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
R e d a c t e u r-Uit g e v er, W. KüPPERS.
Niemand zal ontkennen, dat in de laatste
tjjden de groote misdaden in ons klein va
derland 8chtikbarend toenemen. De nieuws
bladen brengen ons maar al te dikwijls het
treurig bericht van een moord of een aan
slag op het lepen in Nederland gepleegd.
Wat hiervan de reden zijn mag? Is ons
Nederlandseh volk dan zoozeer ontaard van
zijne echte voorvaderlijke zeden? Of zon
den wjj hier alleen te denken hebben aan
een toevalligej samenloop van gruwel
daden Of zon, nadat de doodstraf bjj ons
te lande is afgeschalt, de vrees voor de ge
vangenis zulk een geringen invloed uit
oefenen op den misdadiger, dat deze voor
hem niet meer opdoemt als een geducht
schrikbeeld, hetwelk hem terughoudt van
de misdaad? Wjj voor ons gelooven het
laatste en achten dus eene verzwaring van
het gevangenisleven voor groote misdadi
gers dringend noodzakeljjk. Het scheen niet
genoeg te zjjn voor de ziekelijke weekeljjke
philantrophie onzer dagen, om de doodstraf
uit het Nederlandsche wetboek te schrappen,
ook de gevangenisstraf moest worden inge
richt volgens de bedendaagsche begrippen
van humaniteit en philanthrophie.
Yandaar heeft het gevangeniswezen voor
den doortrapten misdadiger weinig of niets
afschrikwekkends. Schaamtegevoel bezit hij
in deu regel volstrekt niet. Hg rekent op
eene zeer humane behaadeling in het ge-
vangenishnis. Het gebonw, waarin hg ge-
durende eenige jaren zal vertoeven, is in
gericht volgens de eischen des tjjds en
volgens de eischen van gezondheid en ge
mak. Heeft hg in zgn gewone leven van
vrgbeid vaak te kampen met allerlei moei
lijkheden, zooals van voeding, kleeding enz.,
in de gevangenis is van dit alles geen
sprake. Al wordt h6tn het dagelrjksch rant
soen daar ia afgepaste port.ën en op vast
gestelde uren toegediend, hg weet beslist
dat hg geen gebrek zal ljjden. Reeds meer
malen heeft hg het vernomen dat de mond
kost, bestemd voor de soldateD, voor da
verdedigers van het lieve vaderland, voor
veel lagere prjjzen werd geleverd dan het
voedsel, dat voor de spitsboeven, die op
'stands koeken in de gevangenis verb'ijren,
is bestemd. Ea zoo het eene is, zoo is ook
het andere. Het eenige, dat bjj ontberen
moet, is de vrjjheid. Maar ook die ontbe
ring valt wèl te dragen, wanneer bjj be
denkt dat hg den tjjd zat korten met een
gezelligen omgang van andere gevangenen
of met het verrichten van eenigen lichten
arbeid.
FEUILLETON.
56.)
(Vervolg.)
Ik geloof het wel, mjjnheer Burggraaf, ant
woordde deze.
De jonge man trad nu naar binnen en bereikte
juist de voorplaats, toen de portier door te rebellen
zjjne aankomst aankondigde.
Een bediende kwam hem tegemoet.
Raoul herhaalde zijne vraag en kreeg ditmaal
tot antwoord:
Mevrouw de Markiezin bevindt zich is het
salon, mijnheer de Burggraaf.
Dien mjj dan aan.
De Markiezin zat te lezen, terwijl hare dochter
voor de piano een nieuw stuk instudeerde. De
bediende meldde:
Mjjnheer de burggraaf de Challins. Me
vrouw de BrenDes liet haar dagblad op den grond
vallen, terwjjl Léonide zkh eensklaps omkeerde.
Beider verbazing was onbeschrijfelijk;onmachtig
om een enkel woord te uiten, schenen zjj in was
senbeelden verauderd te zijn. Raoul groette baar,
terwijl hg door het vertrek een blik liet rondgaan,
die Genoveva zocht, en zeide vervolgens met een
eenigszins gedwongen glimlach:
Ik begrijp uwe verbazing, cames. Gij vraagt
u zeiven at, boe hel mogeljjk kan zjjo, dat ik
Vrij ben, nadat men mij aangehouden heeft onder
beschuldiging van eene afschuwelijke misdaad.
De Markiezin had hare tegenwoordigheid van
geest opnieuw herkregen.
Zeker, men mag medeljjden koesteren
zelfs jegens den diep gezonken boosdoener;
het zou zelfs zeer oochristtljjk zgn dat
medelijden aan bem te weigeren. Maar
hierbij dient het «Ae quid, nimisniet uit
het oog te worden verloten. eNiet al teh
Alles kan worden overdreven, ook het koes
teren van medelijden. Want de veiligheid
van den rnstigen burger staat op het spel
door die overdreven humaniteit. Het voor
uitzicht van eene betrekkelgke straffeloos
heid prikkelt in vele gevallen den booswicht
aan om zjjne misdaad te volvoeren. In zijne
behendige sluwheid hoopt hg aan het scherpe
oog der politie te ontkomen; maar, mocht
hg hierin niet slagen, valt hg na het be
drijven zjjner misdaad in de handen der
politie, nu dan wat zon het, hg heeft
hoogstens eene betrekkelijk lichte gevange
nisstraf te ondergaan.
Wanneer hem echter eene harde straf
wachtte, wanneer hem in plaats van goede
huisvestiug, in plaats van goed voedsel
een leven te wachten stond vaa zwareo,
vermoeienden en afmattenden arbeid, voor
waar! dan zou zelfs de meest doortrapte
booswicht zich nog wel eens bedenken, voor
al eer bjj zjjoe gruweldaad pleegt, waardoor
hij zijae vrjjheid Diet alleeu zal verliezen,
maar volgens zjjue eigen opvatting voor
laugen tgd diep rampzalig za! worden.
Neen, dau zouden wjj ten minste niet zoo
dikwijls getuigen moeten zgn van die gruwel
daden, in koelen bloede en met voorbe
dachten rade gepleegd. Dan zou er ook
beter gezorgd worden voor de veiligheid
en rast der maatschappijdan zou de ge
vangenis voor velen nog opdoemen als een
geducht schrikbeeld, dat hem terughoudt
van het plegen der misdaad.
Reeds vele gronde begrippen zgn erin
onze dagen bedorven door het verkeerde
begrip van humaniteit ea philanthropic.
Nog één stap verder, en dan is de gevan
genis geworden eene liefdadige inrichting,
alwaar booswichten en misdadigers worden
verpleegd en verzorgd. Maar dan zal de
misdaad geen palen en perken meer ken
nen; dan zal de veiligheid en rust van de
maatschappij overgeleverd zgn aan de ge
nade of ongenade van den boosdoener.
Er zgn in onze dagen sophisten, die in
de misdaad n;ets anders zien dan eene aau-
geboren natuurlijke zwakheid, eene zieke
lijkheid van het natunrlgk temperament.
Volgens hunne meening is de misdadiger
een kraDke, die, beroofd van zgn vrjjen
wil, alleen voortgestuwd wordt door den
onweerstaanbaren drang van het karak
ter daarom verdient hjj meer medelg
den dau straf. Daarom mott de gevange-
Op de verwondering vau het eersle oogenblik
vo'gde echter de toorn.
Wjj zgn inderdaad ten hoogste verbaast
over uwe onbeschaamdheid, antwoordde zij op
eeaen minachtenden tooo, en ik zal dan ook on
middellijk den knecht uit mjjnen dienst ontslaan,
die zich zonder mijne toestemming geoorloofd
heeft u binnen te laien.
Dat zjjn harde woorden, mevrouw, riep
bij uit, zeer hard zelfs en zeer onbillijk. Is men
noodzakelijkerwijze schuldig, omdat men beschul
digd woidt? Meent gij dau werkelijk, dat gij
hier tegen een moordenaar spreekt
Het staat niet aan mjj u te oordeelen,
mijnheer, evenmin wensch ik de reden te kennen
die u hierheen voert; doe mij dus 't genoegen,
als ik u ve zoeken mag, heen te gaaD, hervatte
mevrouw de Brennes. Léenide kon zich thans niet
langer bedwingen.
Bekommer u niet om die reden, moeder, wij
kennen ze, zeide zjj op een toon van woede.
Mijnheer kwam hier zeker in de hoop zijne min
nares te zien. Zeg hem, dat hij zich in die hoop
zal bedrogen vinden. Zeg hem dat alles, moeder,
en dat bjj haar daa zoo spoedig mogeljjk ach
terna ga 1
Raoul gevoelde op zijne beurt de woede zich
van hem ureester makao.
Had hjj in plaats van twee vrouwen hier maar
twee nrauneu tegenover zich had 1
Spreekt gjj soms over m-juffrouw GonoViVa P
stamelde hjj met opeengeklemde tanden.
Van wie zou ik anders spreken P antwoordde
Léonide buiten zich zelven van drift. Van wie, j
nis, volgens de meening van die sophisten
en drogredenaars, hervormd worden in be-
waarhuizen van krankzinnigen, en de ge
neesheer moet de plaats innemen van den
strafrechter, 't Is duidelgk, deze valsehe
redeneering komt voort uit de goddelooze
grondstellingen vau dezea tgd, waardoor
het bestaan Gods, het bestaan van den
vrjjen wil in den mensch, enz. geloochend
wordeD. Bovendien wordt bjj zulke zacht
aardige en liefdevolle verpleging der ge
vangenen, en bjj dieonzedeljjke vergoelijking
der misdaad de schrik voor het gevaoge-
Disleven dermate verminderd, dat de mis
daden op ontzaglijke en onrustwekkende
wjjze toenemeD, geljjk dit in de laatste
tjjden bjj ons te lande duidelgk valt waar te
nemen.
Is het dan inderdaad niet een billgke
eiscb te noemen, de eisch van verzwaring
der gevangenisstraffen, opdat daardoor de
lust tot het plegen van grawzame euvel-
taiej, zooals moord en doodslag, beteugeld
worde eu bedwongen? Ja, wjj gaan verder
en vragen: is het niet inderdaad een bil
lijke eisch te noemen, de eisch om de dood
straf dal afschrikwekkend en heilzaam
middd om vau de misdaad terug te hou
den wederom in te voeren in ols Ne
derlandseh Strafwetboek? Dit zou vooreerst
eene gerechre straf zjjn voor den overmoe-
digen boosdoener, en tevens een heilzaam
middel om de rnst en veiligheid van de
maatschappjj te verzekeren.
De Rjjksdag-afgevaardige A h I w a r dt
is na eene gevangenschap van eenige maan
den uit den kerker ontslagen. Zjjne vereer
ders waren zeer teleurgesteld toen hun
voorgenomen demonstratie niet kon doorgaan,
doordat hjj eenige uren vroeger ontslagen
werd dan officieel bekend gemaakt was.
A h 1 w a r d t ziet er zeer welvarend uit
en heelt onmiddelljjk eene anti-semitieche
volksvergadering gehouden, hjj zal spoedig
nog voor dat hjj ia dau Rjjksdag verschjjnt
eene groote anti-semitische reis door het
Rijk gaan maken, ten einde het jodendom
in zgn werken en strevea te ontmaskeren.
Onze gezant te Berljjn Jhr. V au
der Hoeven en gemalin begaven zich
gisteren ter afscheiis-audisntie naar Wei-
mar. Mevr. Yau der Hoeven gaat
van daar voor eenigen tgd naar Rome,
terwijl de Gezant afscheidsbezoeken in Zuid-
Duit» chland gaat uffeggen, om vervolgens,
over VGraveahage, zijnen nieuwen post te
Weenen te gaan aanvaarden.
zoo niet van Genoveva Vandeme Van dat schep
sel, waarvan gjj de waardige minnaar zjjt, gij,
die ternauwernood aan de ban den der politie zijt
ontsnapt. Zij is weggejaagd, verstaat gjj wel De
jonge man kon zich nauwelijks staande houden,
zjjue keel was als uitgedroogd, druppels jjskoud
zweet parelden op zgn voorhoofd.
Te vergeefs bewogen zich zjjne lippen, het was
hem oumogeljjk een enkel woord ait te brengen,
en zich eensklaps omkeerende, waggelend als een
beschonken man en zich aan de meubels vasthou
dende om niet te vallen, verliet hij de kamer.
Mevrouw de Brennes, die hem gevolgd was,
wierp driftig de deur van het saloa achter hem
dicht.
Hij stond nu slleen in de gang, zich verbjjtend
van woede.
Doch eensklaps weerstand biedende aan de
physieke en moreele zwakheid, die zich van hem
meester maakte, hief hij het hoofd op.
Ja, zeide hij bjjna luid, zij en ik, wjj zullen
openbaar op eene schitterende wijze in onze eer
hersteld worden, dat is nr.jjn va3te wil. Genoveva
beschuldigd van mijne minnares te zgn en ran
hier weggejaagd Genoveva, wellicht ronddolende
in Parjjs I Maar ik zal baar terugvinden, ik zal
hare tranen drogen, ik zal, door haar mjjn naam
te schenken, bewjjzen dat er op haar eer evenmin
als op de mijne eene smet rust. Ha, ellendige
vrouwen, die ons beiden beleedigd hebt, wacht
maar, God is rechtvaardig I Hij zal u loon naar
werken geven.
Raoul ging de trap af.
Toen de pottier hem bleek, met holle wangen
Twee huzaren-officieren uit Trier de 2e
luitenants Hopfen en Laporte, heb
ben de distaoce-rit gehouden van 350 ki
lometer in 35!/4 aar, en zgn is/i uur vroe
ger op de plaats van bestemming aange
komen, dan zjj geloofden. De beide ruiten
werden door hunne kameraden, de officieren
van het Wurtembergsche ulanen-regiment
te Stuttgart, hartelijk ontvangen.
In de Beiersche Kamer heeft de con
servatieve afgevaardigde Lutz een storm
van vroolijkheid en gelach opgewekt, toen
bjj, critiek oefenend op eene maatschappjj
van vee-verzekering, zeide: «Mjjoe familie
was sinds 1870 bjj haar verzekerd.» 't Wai
goed bedoeld, maar minder juist uitgedrukt.
Z. D. H. de Bisschop van Luik, die
eenigen tij 1 geleden een nitvoerig schrjjven
aan de sociale quaestie wjjdde, heeft eeu
Latjjnschen brief ontvangen van Z. H. den
Paus, waarin deze volkomen instemming
betuigt met het herderljjk schrjjven van den
Bisschop.
Ds 75jarige Coleta Roete, we
duwe YanDamme te Lokeren, wilde
de kachel aansteken met vlas. Eensklaps
zag de oude vrouw zich door vlammen
omringd.
Zij schreeuwde om hulp en geboren kwa
men toegesneld, doch het was te laat. De
arme vroaw had zulke erge brandwonden
bekomen, dat zjj, ondanks de hnlp des
dokters, te midden van hevige pjjnen be
zweek.
Een ander ongeluk viel voor in het
huisgezin van Bastelaer. Een kind van
drie jaren speelde onbewaakt nabjj eene
wasebkuip met kokmid water. Het viel in
de kuip en bekwam schrikkelgke wonden,
dat bet reeds na eenige oogenblikken den
geest gaf.
De Serviërs zullen eerstdaags van hunnen
rx-koning Milan ontslagen worden. Hg
vertoeft nog steeds, in strjjd met de wet en
met zgn gegeven woord, in de hoofdstad
des Rjjks. Niet uit plichtgevoel zal hjj Bel
grado verlateo, maar omdat hg het met
zgn zoon koning A lex a d e r, die hem
onderhoudt, niet meer kan vinden.
Da heer Gladstone zal in een ma
nifest aan zjjne kiezers van Midlothian de
redenen van zgn aftreden als Premier uit
eenzetten, zonder evenwel zgn mandaat,
neder te leggen. Men kan den grooten
Engelschman niet verwgten, dat hjj zich
eu verwilderde blikkeD de binnenplaats zag over
gaan, trai hjj naar hem toe.
Wat is er toch, mjjnheer de Burggraaf
vroeg hjj belangstellend. Gjj zjjt niet wel. Scheelt
er soms iets aan
Ja. Mevrouw de Brennes heeft mjj verteld,
dat het jonge meisje, in wie ik een levendig
belang stelde, voor wie ik zelfs de hoogste achting
koesterde, mejuffrouw Yandame, niet meer bjj
haar in betrekking is, en dut heeft mjj zeer be
droefd.
Mjj ook heeft dat verwonderd, mjjnheer,
Genoveva was een zeer braaf meisje.
Weet gjj ook soms waar zjj is heengegaan
vervolgde Raoul.
Denkelijk in eene andere betrekking. Ik heb
zulks namelijk meenen op te maken uit eenige
woorden, die er tusschen haar en een jong-
mensch gesproken weiden, die haar koffer is ko-
men halen.
Wtet gjj dan ook soms, waarom mevrouw
de Brennes haar weggezonden beeft
De knechts en de meiden zjjn daar nitt
achter kunnen komeo, zoodat ze het mij ook niet
konden zeggen.
Ik dank u, mjjnheer, zeide Raoul, die de
onmogeljjkheid inzag om hier nauwkeuriger in
lichtingen in te winnen.
Droefgeestig verliet hjj het hotel, liep de Do-
minique-straat uit,steeds recht voor zich uitgaande,
het hoofd op de borst gezonken, de ziel beroerd
door sombere gedachten.
Wot dl vervolgd.)
