No. 2107. Zondaa: 11 Maart 1894. 19de Jaargang. Advertentiën Persoonlijke grondeigendom. BUITENLAND. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. De twee Neven. Oostenrij k-H ongarij e. Engeland. Frankrijk. DuitscMand. Brazilië. België. m, 9IMV1 BMELHHE (illBUI. ABONNEMENTSPRIJS. Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. .if, MAI MIEN DRA f. waarvan de plaatsing driemaal is op gegeven, worden slechts tweemaal in rekening gebracht Die zich voor het volgeude kwar taal op de NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT, of op het ZONDAGSBLAD aboDneeren, ontvangen de nog deze maand verschonende nummers gratis. De radicalen en socialeo, die op de be staande toestanden zooveel aaumerkiug hebben te maken, kunnen zich vooral niet vereenigen met de wjjze, waarop tbaas de persoonlijke eigendom is verdeeld. Een der hoofdpunten van het radicaal sociaal programma is de opheffing van het privaatbezit. Dit zal evenwel niet ge makkelijk worden vervnld. Sedert de eisch en het verlangen naar algemeen stemrecht door hen meer algemeen is gemaakt, ver- schjjut thans ook de opheffing van het pri vaat bezit op de ljjst van hnn idealen. lo nauw verband tot dien eisch staat het denkbeeld der landnationalisatie. De voorstanders daarvan zien in de vervulling Van dat droombeeld de oplossing van alle sociale moeilijkheden. Zjj willen het grond bezit geheel afschuif m en al het land eenvoudig als eigendom van den S.aat verklaren, die op zijn beurt daarop de landbouwers laat arbeiden. Yan welke fraaie redevoering men daar bij uitgaat, heelt men ia de afgeloopen week weer kunnen hooran nit eens voor dracht, die de welbekende moderne pre dikant Van Loenen Martinet voor de leden der Kiesvereenigiug Kennemerland te Baverwjjk heeft gehouden. Hij giog daarbij uit van de stelling, dat bet grond bezit een zeer eigenaardig karakter draagt. Het is nameljjk niet de vrucht van arbeid of inspanning, beweerde spreker. Eene vreemde voorstelling van zaken moet zulks heeten, daar het toch algemeen zal worden toegestemd, dat zoowel het grondbezit als het bezit vao geld of roe rend goed op dezelfde manier kan ver kregen worden. Of denken soms de radi calen, dat het grondbezit niet gerecht vaardigd is,zoodat zjj,die bosscben of lande rijen in eigendom hebben, dit op minder eerlijke wjjze bekomen hebbeu dan de be zitters der groote kapitalen hun geld? De grondbszitters kannen hunne uit gestrekte eigendommen evengoed bekomen hebben als de vrucht van hun arbeid en inspanning als de bezitters van geld of andere goederen. Genoemde predikaat gaat das van eea geheel verkeerd grondbegin sel uit, waardoor bjj tot de bespottelijke conclusie komt, dat de grond aaD allen toebehoort, aan de gemeenschap, zoodat slechts enkelen gebruik maken vau iets, dat aan de samenleving in haar geheel toekomt. Wij kuanen ons bijna niet voorstellen, hoe een verstandig mensch zalk een oor deel uitspreekt over een deel van bet be zit, waar bg een ander deel van den per soonlijken eigendom onaangetast wil laten. Indien men voorstander is van landnati onalisatie, dan dient menconsequent FEUILLETON. 67.) Vervolg.) Eensklaps, geleid door de tracht der gewoonte, bevond hg zich op de Siint-Sulpitius plaats, zooder te weten, hoe lig er eiganljjk geko nen was. Hij richtte zijne schreden raar da Garaa- cière-straat, trad het hotel binnen van wjjlen graaf Maxunilien de Vadans en begaf zich naar de kamer van Honoré. Gedurende eenige oogen- blikken onderhield de jonge man zich met den ouden dienaar, en zonder hem iets te open baren van de plannen van dokter Gilbert, zeide hjj hem, dat hij in vrijheid was gesteld op diens verzoek en onder diens bargtooht. Honoré bad beloofd te zwjjgeu; h jj h elJ dan ook zjjne belofte en Veinsde zelfs nooit den naam des dokters gehoord te hebben. Mjjnheer de Burggraaf zal nu zeker in het hotel komen wonen F vroeg hij. Neen, vooreerst ten minste nog niet, ant woordde Baoul; ik zal zooveel mogeljjk vermij - den hier te komen, tot tjjd en wjjle het vonnis, dat over mjjn lot beslissen zal, uitgesproken is. Bsoal verliot Honoré, deelde Berthiud zijne bevelen mede en begaf zich naar de barones de Garenaes in de Madame-straat, bjjna met de zekerheid, er op dit uur Philippe niet te zullen aantreffen. Hij dacht; 't Is beter, dat zjj niet te zamen zjjn. Dan tal ik achtereenvolgens den indruk kunnen wiilsDde redeueereu, ook de opheffing van het privaat bezit te verlangen, zoodat de landnationalisten eenvoudig beschouwd kannen worden als sociaal-democraten, die inconceqnent zijn door slechts naar een deel der vervulling van het revolu- tionnair programma te streven. Eene andere «onjuistheid,» door genoem den predikant gedebiteerd, is die, dat hjj het trekken van de landbouwende bevol king naar de groote steden toeschrjjft aaD bet groote landbez t. Natuurlijk moet dit dienen als een argument om de opheffing van den persoonljjken grondeigendom aan te bevelen. Doch het is niet waar, dat de landbouwers naar de steden gaan, omdat de groote grondeigenaars te veel land be zitten. Dit trekken schrjjven wij veel meer toe aan de verkeerde denkbeelden, welke vele landbouwers allengs beginnen te ver- krjjgen en welke uit de steden langza merhand overwaaien naar het platte land. Hat is jamoier, maar toch waar, dat de radicale beginselen meer en meer bun invloed beginnen te dien gevoelen op den landbouwenden stand. Velen van hen zjjn ontevreden geworden met hun bestaan, niet omdat hnn verdiensten niet meer vol doende zjjn om in hun onderhoud te voor zien, maar omdat zjj niet meer tevreden zjjn met hun lavensomstandighadeu. Zucht naar weelde, ongeoorloofd genot en slechte vermaken dry ven velen er toe om hun eenvoudige levenswjjze te verwisselen met net woelige stadsleven en dit is dan ook de oorzaak, dat door niet weinigen het wonen in de steden wordt varkozeu boven het verbljjf op het platte land. Zoo wordt een dor gevolgen van het radicale stelsel toegeschreven aan de be staande toestauden. De trek naar de ste den, voortgekomen uit verslapping van de ond-vaderlandsche zedea en gewoonten, uit afkeer van den godsdienst en lichtzin nigheid, wordt gestald op rekening van den persoonljjken grondeigendom, en moet daarna dienen als argument voor de op heffing daarvan. Hït travis e van de zaak is nog, dat zjj, die door den Staat aan da grondbezit ters hun eigendom weuschen te doen ont nemen, nog niet eens weten, hoe het denk beeld der landnationalisatie moet uitge voerd worden. Men zou dus maar een rechtmatig eigeudom vervreemden van de bezitters, zrnder nog te kuanen vermoe den, wat datrmede gedaan moet worden. De heer Van Loenen Martinet wist op de vragen, die hem daaromtrent werden gedaan, niet anders te antwoorden dan dat bij het beginsel der opheffing van den persoonljjken grondeigendom maar vast ingang wilde doen vinden en dan zou later wel eens kunnen gesproken worden over de bestemming die aan het geroofde goed ban worden gegeven. Het eenige, dat hjj wist te antwoorden, was, dat wuar een wil i", er ook een weg bestaat. Zoo kan men wel de wonderljjkste stel lingen verkoopeo, hetgeen ook trouwens door de sociaal-democraten wordt gedaan. De voorstanders der opheffi jg van het privaat bezit in zjjn geheel weten even min, wat er gedaan moet worden met de ontnomen goederen. Zjj zeggen wel, dat zjj schoone plannen hebben, doch als men er even over nadenkt, moet het dwaze er van dadeljjk ia het oog springen. Toch bljjven zjj bun oabeko >kte stelli igen maar waarnemen, die mijae tegenwoordigheid op mjjne tante en op mijn neef maakt. De deur werd geopend door eenen knecht. Deze had van zjjne inhechtenisneming hooren spreken en kon bij zjjne yerschijniag een gebaar van verras ing niet onderdruk<en. Mgnh-er de burggraaf de Challins I mom pelde hij met het voorkouen van iemand, die niet kan gelooven wat hij ziet. Zijt; gij zoo verwonderd mjj te zien F zei Baoul ontsteld. Dat zou ik nog al d;nken, mjjuheer de Burggraaf. En toch ben ik het. Wees zoo gied mjj aan ie dieoen. Mevrouw de Bsrone3 is niet in de stad. Waar is zjj naar toe F Daar weet ik niets vaD, mijnhe;r de Burg graaf. Wanneer komt zjj terug F Van avond, geloof ik, tegen den tijd van het diner. Dus zjjt gij er niet zeker van F Nübd, maar als mjjnheer de Burggraaf zich de moeite wil geven om even in het salon te gaan, dan zal ik iemand tot ham toesturen, die hem beter op de hoogte zal weten te brengen dan ik. Wie dan F De gezelschapsjuffer van mevrouw de Ba rones. Ik wist niet, dat mjjne tante eene gezel- schapsjuffer had. Mevrouw zocht er langen tijd eene, naar 'tachjjnt, Zjj heeft er acht dagen geleden eene AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Yan 16 regelsCcife. Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G.L.DAUBÈ 8f Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs 31 lis Faubourg Montmartre. aanpieeken en zeggen Waar een wil is, daar is ook een weg. Niet ernstig genoeg kan worlen ge waarschuwd tegen zulke redevoeringen. Zjj scbjjnen gegrondvest op de rechtvaar digheid en worden voorgesteld, alsof zjj aoodzakelgk voortvloeien uit de beginse len van recht en billijkheid, maar de woordvoerders verzuimen ge voonlijk de mo tievan meie te deelen, welke hen aldus doen spreken. Die ideaal-aanbidders azen op de volksgunst. Zij wet in zoo goed, op welke wijze de groote menigte kan gevleid worden en verzuimen dan ook geen ge legenheid om boog op te geven van hun practische sympathie voor de minder be deelden in de samenleving. Daartoe moet dienen het voorstellen van ideaal-toe- etanden, daartoe ook tracht men de be zitters van grond en kapitaal iD een ver keerd daglicht te stillen en al hetgeen dezen verrichten te laten voorkomen, alsof bet enkel uit zelfzucht gerebiedt. Nogmaals meeoen wjj het daarom te moeten doen uitkomen, dat ook de land nationalisatie geen oplossing biedt voor de sociale quaestie. Het grondbezit is geen oureebt, geljjk de heer Van Loenen Martinet beweerde, maar eene nood zakelijke voorwaarde voor de welvaarten den voorspoed van onze natie. Zulke rede naars dedea beter hun dwaze leer voor zich zalf ie honden en de eenvoudige burgers die oomogeljjk het kaf vau bet koren kunnen scheiden omdat bedoelde rede voeringen een mengelmoes zjjn van waar heden en onwaarheden, met ruR te laten. In Oost-Stiermarken wareu zware slag regens geva'len, en de daardoor veroor zaakte overstrooming had groote schade aangericht, zoodat op zekeren dag graaf W. districs-commitsarU, in een dorp kwam, om een onderzoek in te stellen. Dadelijk zond hjj een bode r.aar den Burgemeester om dezen terstond in het logement, waar hjj zjjn intrek bad ge nomen, bij zich te ontbieden. De Burgemeester een boer van den ouden stempel trok zijn Z mdagspak aan en spoedde zich tair het aangewazen logement. Daar aangekomen, t'ad de goede man naar den D.striets-somanissaris toe, op gallen toon zjggeade: «Heb ik het ge- noegea mjjnheer den Graaf te spreken.» «Neen,» antwoordde de aangesprokene, bet arglooze boertje een woedenden blik toewerpende en op elk woord klem leg gende, «ja hebt niet het «genoegen» mjjn- beer de Graaf te sprekeo, maar je hebt de eer Zgne Excellentie den heer districts commissaris voor je te zien.» Het boertje liet z'ch echter niet van zjjn stuk brengen. «Als bet geen genoe gen is, dan is bet ook geen eer ik groet u, zeide hjj, draaide z ch om en liet Zjjne Excellentie verbluft alleen staan. De ongesteldheid van den heer Glad stone heeft volgens de verklaring van dokter Bond niet veel om het ljjf. Hjj heeft nit eene warme zaal komende in de frissche buitenlucht eene verkoudheid en wat koorts opgedaan zegt de dokter, na gevo-den, die haar nog al leek, en heeft er dan ook Diats bij verloren, om een beetje t« wachten, want m.t die juffrouw heeft zjj ejn lot uit de loterjj getrokken. Wezealjjk 1 Ja, mjjnheer de Bjrggrauf, lief, zacht en goed de volmaaktheid in eigeu persoon. De knecht opende de deur vaa het salon voor Baoul, die ondanks zich zeiven over dete gaest- drifi mo;st glimlachen, en ging de gezelschaps juffer waarschuwen. S udi den dag dat de Procureur dar Rjpu- bliek iu de B jnapart-s'ra t bjj dan notaris Har- vieux gekomen was, om zich te verzetten te^eu de verdeeling dir nalatenschap va i wijlee graaf Maxtmiliea da Vadaus, en daar he: bestaai hal doen kennen eaner rechistresksche erfgename, waren de Barones en haar zoon over hunnen financieel m toestand gasn nalenken. Het geld geraakte langzamerhand op. Gebrek aau geld, op eea gegeven oogenblik zoude wellicht voldoraie zjjn om al da plan nen, met zooveel b leid beraami, ia duigen te doen vallen. Moeder, zei hij, geld is de zenuw vaa den oorlog eo juist aan gali oat'neekt het ons. Helaas, momp Ida de Barones. Ei toeh moeten wjj hd hebben. Ik weet het maar al te goed. Maar za' men one leeoen F Op o ze handtsakening alleea, neen; maar laat ons een hypotheek nemen op de villa te Bry-sur-Marue. Dertig duiseii franke zul'en affeop van een feestje door G 1 a d 8 t o n e in zjjn clab gegeven, waarop o. a. al de se cretarissen waren genood, die sedert 1868 bij den grand old man in dienst waren geweest. Yolgens het laatste bulletin bljjft de koorts echter aanhouden, hoewel de ongesteldheid van den afgetreden Premier voorloopig nog geen reden tot ongerustheid geeft. Met groote deelneming is te Londen het be richt van Gladstone's ziekte verno men en algemeen wordt de wensch uit gesproken, dat de hoogbejaarde staatsman weldra geheel hersteld zal zjjn. Lord Rosebery en de minister van binnen- landscbe zaken A s q u i t b brachten Gladstone een bezoek, maar volgens bet voorschrift van den arts moebt de patient de Ministers niet ontvangen. De Minister van landbouw heeft eene Commissie benoemd, aaD welke is opge dragen te oaderzoeken, in hoever het mo geljjk is verandering te brengen in de tegenwoordig geldende bepalingen betref fende het vervoer te water en de invoer van vee in de baveDS. De leiders der Parnellisten (Je onbe duidende minderheid der Iersche nationa listische partjj) hebben heden een mani fest uitgevaardigd, waarin zjj verklaren geen vertrouwen te stellen in Lord R o- s e b e r y. Tevens verklaren P a r n e 1 I's aanhan gers dat zij alle hoop tot emancipatie der Ieren opgeven, daar het aftreden van Gladstone de intrekking van het Home-Rule-ontwerp ten gevolge zal hebbeu. Te Parjjs zijn weer zeven anarchis ten in arrest genomen. Tot de gearres teerde personen behoort ook Boordin, de vader van den anarchist Martial Bourdin, die onlangs te Londen ten gevolge van de ontploffi ig ia het park te Greenwich om het leven kwam. Ook had nog een arrestat e plaats van 17 anar chisten waaronder twee vronwen in eene her berg op Montmartre, gehoord door den anarcbiit Du prat, die echter sedert een paar dagen onraad bespeurende op den loop is gegaao. Een veertigtal politiedienaren onder aanvoering van twee commissaris sen deden een aanval op bet gebouw. Verscheidene anarchisten maakten gebruik van hnn stok, om zich te weer te stellen, en andere grepen wat binnen hun bereik was: glazen, ffjsschen, stoelen, enz., om met behulp dier voorwerpm slag te le veren. «Het slag lezerea» was echter spoe dig ten einde. De politie maakte zich weldra meester van de anarchisten en bracht hen naar het politiebureau. Ia Beiorea wordt reeds lang getimmerd om ook dames toe te liten tot de uni versiteit. Dat toelaten gaat er echter niet zoo gemakkeljjk. Op eene vraag in de Beier- sche Kamer vao Afgevaardigden, hoe da Itegeering over de toelating denkt, gaf dezer dagen de Minister van eeredienst en onderwjjs een afdoend antwoord, n. 1. dat hjj bjj de aanvaarding zjjner porte feuille de quaestie had onderzochthet denkbeeld van toelating der dames was teen verworpen en daarna heeft er voor hem geen aanleiding bestaan om de zaak weder in overweging te nemen. Op den Berljjoschen «Stadsspoor- ons ia staat stelleu om geduldig de gebeurtenis- sju af te wachten. Mevrouw de GareDnee stelde hareo zoon wiens medeplichtige zjj uit een ze lelijk oogpunt was h. et onbepjrkstj ver- ttouwen. Zjj begaf zich dan ook naar eenen notaris en deelde deze hare wea3chen mede. Dat treft al uitsteken me«rouw de Baro nes, aatwoorddi de no'aris. Een mij ter cliënten verzocht mjj dezen morgen hem een veertigdui zend tranks op eerste hypotheek te plaatsen. De zaak zoude dm terstond beslsg kuanen hebben. Zmie mjja client morgen de villa kannen be- ziobtigen. Z;ec zeker. Waes dan zoa goed, u morgen-oehtead, te tien uur, aan 't Wnst-otation te bevinden. Ik zal er ook zijn met den per.oon ia kwestie, dien ik nog desen avond zal laten waarschuwen. Mtvrouw de Girennes vertrok met de belofte te zullen zorgen, dat zjj op het bepaalde uur op de afgesprokeae plaits zoude wezen, eu dit nu was de raden, dat Raoul haar niet te huis vond, toen hjj zich naar de Madame-straat b igaf. De notaris eu zijn client waren reeds aau het station. Men vertrok. Daar de bezittingen te Bry-sur-Mane in ons verder verhaal eene groote rol moeten spelen, zijn wjj verplicht te haren opzichte in eenige bizonderheden te treden. Iu den omtrek noemde men haar de Rozeavilla, wegens de zeldzame schoone rozen die er groeiden. De ligging was allerverrukkeljkst. Om de Bozen-villa te berei ken, stapte men af aau 't station vau Nogeut, weg», tusschen de stations Gharlotten- bnrg en Zoölogischen Tnin, zjj a in het begin dezer week zes wegwerkers overreden; vijf bleven dood en ééa is zwaar ge kwetst. Het ongeluk ontstond door dat een wolk van stoom, nit eene voorbjjrjjdende loco motief losgelaten, de werklieden verhin derde het naderen van een anderen trein op te merkeo. Met 17 tegen 12 stemmen heeft gisteren de Dnitsche Rjjksdags-commissie voor het handelsverdrag met Rusland dit in zjjn geheel goedgekeurd. Aan sommige gekozenen voor de Tweede Kamer der Staten Generaal in Nederland, die meenen, dat zjj eenmaal gekozen, vrjj zijn van hnn kiezers, heeft graaf Dönhoff in Duitschland eea lesje vad verstandige politiek gegeven. Hjj heeft in eene vergadering van zjjn kiezers te Koningsbergen verzocht te worden ont slagen vau zjjue belofte dat hjj tegen het Duitsch-Russisch handelstractaat zou stem men, en heeft de vergaderirg daarin be willigd. Thans verzekert de Koningsber ger Allg. Zeitung, dat hjj daarvoor van den Keizer een telegram heeft ontvangen, luidende«Bravo, recht als een edelman gehandeld Evenzoo heeft n de afgevaardigde V o n Heyl in het district Worms, alsook de afgevaardigde 'Adt in het district Pirma- sens ten opzichte van het tractaat de vr jje hand verkregen. Niet minder dan ruim tweehonderd men- schen werden te Rio de Janeiro in de vorige week op een dag aan de gele koorts ten grave gesleept. De toestand is er ver- schrikkeljjk.Ook onder de militairen maakt de ziekte veel slachtoffers. De opstandelingen voor Rio de Ja neiro hebben weer een domme streek uit gehaald. Zjj hebben andermaal gevuurd op een vreemd vaartuig en een van de bemanning gevangen genomen. Dat zal ban niet bevordeljjk zjjn tot de erkenning als oorlogvoerenden. Ernstige ongeregeldheden hebben zich voorgedaan te Comblain-aa-Pont, in de nabjjheid van Luik. Toen de leden van den gemeenteraad, die bjjeen waren geweest tot het benoe men van een onderwjjzsr het raalhnis verlieten, werden zjj listig gevallen door eene volksmenigte, welke zelfs door hand- tasteljjkhaden haar ontevredenheid over de benoeming wilde betuigen. Toen de menigte eindelijk ook de woning van den Burgemeester wilde aanvallen, kwamen de gendarmes tasschenbeide. Herbaalde opeiscbingen om uiteen te gaan, bleven niet alleen zonder gevolg, maar gaven aanleiding tot beleediging der gendarmes, van wie eenigen gewond en ontwapend werden. De commandant gat toen bevel om te varen. Een derbe- toogers werd door eea kogel gedood, ter- wjjl vele anderen gewond werden. Eerst toen gelakte het den gendarmes de menigte ait.en te drjjven. Dj Belgische Senaat heeft gisteren de op 17 Februari door de Kamer aan genomen kieswet behandeld. De leeftjji der verkiesbaarheid voor den S maat werd vastgesteld op 30 jaar, nadat de voorstel- sbeg den grooten weg naar Bry in en ging de brug over, die zich rechts aan het Ooster- Spoorwegviaduct bevindt. Was men eenmaal de brug over, dan volgde men den recht jroever der Marne en na een honderd passen geloopea te hebben, bevond men zich juist hjj de krom- m:ng van een met hagedoorns eu wilde rozen onzoomden weg tegenover een drie meters hoogea muur, acht ir welken zich een lommerd rjjk park uitstrekte In den maur bevond zich een poortje, voor 't welk wjj thans oaze lezers brengen. Dit is de hoofdgang niet, mjjnheer, zeide mevro jw de Gareunes tegen den client vau haar notaris. Deze is verder op. Het doel vau dit poortje is alleen, eene gemakkeljjke gemeenschap mat de Marne te scheppen. Men volgde den afsluitingsmuur en bereikte eindeljjk een sierlijk traliehek'. Bechts van het huis eu tegen deu muur aan stoud een steenen paviljoen, dat tot woning diende voor den tuin man en samengesteld was uit een geljjkvloers en eene eerste verdieping. Philippe trok aan de bel, waarop een man het paviljoen uittrad. Jerome, zeide de Barones hem, men komt de villa bezichtigen. Haal de sleutels. De man gehoorzaamde, en onze vier perso nen begaven zich naar de Bozen-Villa. Was het park allerschoonst, de woning zelve liet nog al veel te wenschen over. Na het inwendige bezichtigd en eene vrjj

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1894 | | pagina 1