No. 2110. Zondag 18 Maart 1894. 19 de Jaargang. Advertentiën EERSTE BLAD. Waarheid en Iuchtkasteelen. BUITENLAND. SW Dit nummer bestaat uit twee Bladen. De twee Neven. Engeland. Frankrijk. Braz ilië. Duitschland. I1EVWE ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85 Yoor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem MAIN TIE NDR4I AGITE MA NON AGITATE. (MAE PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels30 Cents. Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijdag-arond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor liet BuitenlandCompagnie Générale de Publicitê Etrangère G.L.DAUBE Sf Co., JOHN F. JONES, Succ., Parijs 31 bis Faubourg Montmartre. waarvan de plaatsing driemaal is op gegeven, worden slechts tweemaal in rekening gebracht. Die zich voor het volgende kwar taal op de NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT, of op het ZONDAGSBLAD abonneeren, ontvangen de nog deze maand verschijnende nummers gratis. Terecht werd dezer dagen door velen na de ietrekking van de Kieswet, die bij de Tweede Kamer in behandeling was, gejubeld. Die bljjdschap vond baar grond in het besef, dat daardoor eene groote ramp voor ons vaderland was afgeweerd. Ook wjj verheugen ods harteljjk over dezen afloop, omdat eene Kieswet, gelgk ze door den minister Tak van Poort vliet was voorgesteld, eigenljjk gelijk staat met geen Kieswet. Zonder orer het ingetrokken ontwerp verder te spieken, meenen wjj er toch wel van te mogen zeggen, dat, indien het wet ware gewor den, het kiesrecht zou zjja toevertrouwd aan geheele groepen van personen, die er geen gebruik van weten te maken, en voorts dat het overwicht bjj de stembus voor de Tweede Kamer en de Staten Ge neraal zou hebben berust bjj een zeker getal volksleiders, die de groote menigte zouden hebben beheerscbt. Thans is de gelegenheid weder aanwe zig om 'eene regeling van het kiesrecht te ontwerpen, waarbjj meer dan bjj het ingetrokken voorstel rekeniug wordt ge houden met de politieke ontwikkeling der natie en tevens met den invloed, welke door de radicalen va i verschillende rich ting op de samenstelling der Volksver tegenwoordiging bg kiesrechtuitbreiding zal worden uitgeoefend. Uit politiek oogpunt verkeert ons va derland ongetwjjfeld in een hoogst ge vaarleken toestand. Het radicalisme wendt alle krachten aan om aan het woord te komen en aan het woord te bljjven. Ouder alle staatkundige partgen vindt dat radi calisme zjjne voorstanders. Bjj iedere gele genheid tracht het grond te winnen en het eenmaal ingenomen s'andpunt wordt slechts verlaten om een stap verder te zet ten op den weg ten bereiking van zjjn doel. Die vorderingen van het radicalisme leveren daarom zulk een gevaar op, om dat zjjn voorstanders het staatsgebouw wenschen af te brekeo, zonder er iets beters voor in de plaats te geven. Met ruwe hand tasten de radicalen de staats instellingen aan. Zonder te vragen, of het bestaande goed is, rukken zjj het om, maar geven er niets dan lnchtkasteelen voor in ruil. Ten bewjjze hiervan strekken de be toogingen, welke deze week hier en daar in ons vaderland worden vernomen uit de kringen der werklieden, die teleurge- FEU1LLET ON. 60.) Vervolg.) Baoul heeft gelijk, groot gelijk zelfs, ze'de de Barones eeneklap«, die de verlegenheid van baar soon bemerkte. Niemand ter wereld zoude beter de zaak van uwen neef bepleiten kunnen. Het zal u niet moeilijk vallen, aan te toonen, dat Baonl het slachtoffer is geweest van eene lage wraak, en dat hij, die de misdaad pleegde, daarbü slechts gehoor gaf aan de stem van zjjnen haat. Ware het anders, daa zou men ons moe ten beschuldigen, want de gevangenneming van Baoul, onzj mede-erfgenaam, kon slechts ons voordeel aanbrengen. O, tante, beste tanti, riep de j >nge man nil, eene dergelijke gedachte zal voorzeker wel bjj niemand opkomen. En toch zou het kunnen wezen, dat de eeu of ander er zoo over dacht, hervatte me vrouw de Garences, en voor ona zoowel als voor u, is het Philippe's plicht, uwe zaak in handen te nemen en u te helpen de lasteraars op te sporeD, »e aan den reobter over te leve ren en ze te beschamen. Philippe mag geen oogeoblik aarzelen, dunkt mij I Ik aarzel ook niet, moeder, zeide de advo caat, en daar Baoul mjj thans de groote eer be- wjjd, zjjn vertrouwen in mij te stallen, neem ik het san Dank neef, hartelijk daok 1 Ik moet u eigenlijk dank zeggen, dat gij steld waren door de intrekking der Kies wet. Sedert jaar eu dag is aan bedoelde werklieden (gelukkig is hun getal gering, vergeleken bjj dat vao de werklieden, dte daaraan niet mededoen) voorgehouden, dat hun toestand zal worden verbeterd, wanneer zjj door middel vao de stembus iuvloed bezitten op de samenstelling der wetgevende macht. Men heeft aan d e arbeiders verhaald, dat dan de werkloos heid zal verdwijnen, dat zjj minder werk uren en meer arbeidsloon zullen bekomen en dat zij eerst dan een menschwaardig bestaan zullen genieten. Die menschen, wier schuld het zeker niet kan heeten, dat zjj de sluwe bedoeliogen der radicale woordvoerders niet doorzien, zjjn dus in den waan gebracht, dat het door hen te ontvangen stembiljet alle kwalen der sa menleving zal genezen en hebben daarop voor een aanzienljjk de-1 hun hoop op verbetering hunner tjjleljjke positie ge bouwd. Kan het dan verwondering wekken, dat men op enkele plaatsen, waar het radica lisme het verst is doorgedrongen, den werk man hoort klagen en jammeren voor het mislakken der kiesrechthervorming? Indien er niet zulke gewichtige belangea bij betrokken waren, zouden wg wenscheu, dat morgen aan den dag aan een ieder bet stemrecht werd geschonken. Men zou dan eens proelonderviudelgk zien aange toond, oat het kiésrecht aau den werkman volstrekt geen voordeel oplevert, en men zou de waarheid ervaren vau ous gezegde, dat de radicalen aan de werklieden niets dan Iuchtkasteelen hebben voorgehouden. Zulk een proef is echter niet te uemen, omdat het kiesrecht, iudien het eenmaal werd gegeven, niet weder zon zi)n ia te trekken. Daar zonden de radicalen wel voor zorgen, waut zjj hebben juist de on ontwikkelder] noodig, ten einde hen als stemmachines te gebruiken. Volgens ons inzicht behoort de wetge ver het kiesrecht uitsluitend te geven aan hen, die er zelfstandig een goed gebruik van weten te makeu. Evenmia ais eeu kind iu huis een deel van het gezag bezit, hoewel het toch een lid van het gezin uitmaakt, evenmin is het raadzaam den politiek onmondige invloed op het lands bestuur te geveu, ofschoon hg een lid is van de maatschappjj. Hieruit blijkt zoo zonneklaar, dat het algemeen kiesrecht een luchtkasteel moet heeten. Men houdt de eenvoudige lieden een sehoon beeld voor oogeu en verbiodt er de aangenaamste voorstellingen aan, maar niets daarvau kan worden verwe- zeuljjkt, omdat er eenvoudig geen waar heid aan ten grondslag is gelegd. Waarheid behoort toch ook in de po litiek op den voorgrond te staan. Eu durven de radicalen het nu als eeoe waar heid te poseeren, dat het algemeen stem recht als zoodanig eene voorwaarde is voor de verbetering der maatschappeigke kwa len Of beschouwen zjj liet algemeen stemrecht slechts als een begin van eeae geheel andere orde van zaken, waarbij de Staat zich rechtstreeks zal gaan mengen in de sociale vraagstukken? Ja, indien dit het hoofddoel is, daa bestaat er wel verband tusschen het kiesrecht en de mij onder zoovelen kiest Mijne genegenheid voor u zal mjj welsprekend maken, zal mjj de gave der overtuiging schenken. Wij zullen sa men dokter Gilbert gaan opzoeken, hij zal ons nieuwe bizonderhedeu mededeelen betreff nde de zonderlinge vondst hij zal ons zeggen, wat hij van do zaak denkt. Dokter Gilbert zal zich geheel en al te onzer Ksebikking stellen, waarde neef, ant woordde Baoul. Heeft hij u ook 't een of ander medegedeeld betreffende onze nicht, dat meisje, hetwelk op geheimzinnige wijze geboren en groot gebracht is? Neen 1 hjj weet zelfs niet, of de dochter van onzen oom Dog leeft. Kent hjj dan ten minste niet eenige bnon- hedan Geen enkele. Mocht hij haar wedervinden 1 Wjj, mjjne moeder en ik, zouden ook zeer verheugd zijn, wanneer wjj de wettige erfgensme bezit zagen nemen van de nalatenschap baars vaders. Wat zullen wjj aanvangen vroeg Baoul. Wjj zullen van voor af aan onderzoeken, maar op eene geheel andere wijze. Weea maar gerust, ik zal niets over het hoofd zien, zelfs niet, om den oorsprong op te sporen der laster lijke geruchten, die er het parket toe geleid hebben, aan eene misdaad te gaan gelooven en u in hechtenis te nemen. Op deze wijze zullen wjj den lasteratr wel ontdekken, daar eta ik op mjjn woord van esr voor in Tot eanig antwoord drukte Baoul met eene ongeveinsde aandoening da hand van Philippe. Er is geen oogenblik te verliezen, hervatte maatscbappeljjke verhoudingen, doch dan meenen wjj, dat er nog meer reden is om voor dat algemeen stemrecht te waar schuwen. Van meerdere iomenging toch door den Staat op het gebied van het maatschap- peljjk leven zjjn niets dan wrange vrach ten te wachten. Daardoor toeh wordt aan het particulier initiatief de kop ingedrukt. Ieder individueel optreden tot verbetering en ontwikkeling in de samenleving zal dan verdwjjnen en het socialistisch begrip omtrent de plicht en de taak van den Staat zal zegevieren. Men gaat dan den weg op, di<n de socialisten reeds sedert geruimen tjjd bewandelen en werkt hunne verderfelijke leerstellingen in de hand. Nu het nog tjjd is, hopen wij dat de bestuurders van ons laud de kiesrecht- quaestie meer beschouwen zullen met het oog op de toekomst. Te veel wordt naar onze meerling gehecht aan de vraag, hoe ver met betrekkiog tot de Grondwet het kiesrecht kan worden uitgebreid, ter wjj 1 te weinig aandacht wordt geschonken aan de bedoelingen, waarmede vele radioalen zoo luide om die uitbreidiog roepeD. Vele voorstanders van de thans ingetrokken kieswet zouden waarschijnlijk er niet zoo mede ingenomen zjja geweest, indien zij het verband, dat de radicalen tusschen T a k 's Kieswet en de maatschappelijke verhoudingen legden, beter hadden begre pen. Zij zouden hebben geaarzeld om eene wet toe te juichen, die inderdaad de zege praal van de sociaal-democratische begin selen een stap nader tot hunne verwezen lijking had gebracht. Niet weinigen toch, die uitbreiding van kiesrecht voorstaan, zouden zich desnoods met de Kieswet van den Minister Tak hebben vereenigd, uit vrees, dat er anders niets vao eenige kiesrechthervorming zou komen. Zjj zouden dus, hoewel zij vjjanden zjjn van eene democratiseering van het kiesrecht, eeue wet hebben helpen tot stand brengen, waarbjj het overwicht bjj de sttmbus verplaatst zou worden naar de minst ontwikkelden, die op hun beuit onder den invloed staan van de radicale volksleiders. De waarheid das van T a k's Kieswet is, dat weldra het gezag zou berusten bjj enkele personen, die aau het land zoo spoedig mogelijk een sociaal-democratisch regeeringssysteem zouden opdringen. Ea om die waarheid te bemantelen, hebben de Iuchtkasteelen moeten dienen, welke den werklieden en zelfs ook meer ontwikkelden voor oog9n werden gehouden. Indien er dus reden was om zich over de intrekking der Kieswet te verheugen, dan was het vooral daarom, dat het ge vaar voor de overwinning der socialis tische leer zoo al niet geheel is ver dwenen, dan toch tjjdeljjk is verschoven. Daarom spreken wij den wensch uit, dat indien eene volgende Regeering het Kiesrecht gaat uitbreiden, zjj en de Volks vertegenwoordiging er op bedacht zullen wezen om waarborgen in het leven te roepen tegen eene radicale overheersching, welke de noodlottigste gevaren over ons land zou opleveren. Dan zullen er ook geen Iuchtkasteelen behoeven te worden opgetrokken om er de waarheid achter te verbergen. Philippe. Morgen reeds sullen wjj gezamenlijk een begin met de zaak maken en een bezoek gaan brengen aan dokter Gilbert. Ik brand van ver langen hem te zien en te bedanken, voor het geen bij voor u gedaan heelt. Ja 1 riep Baoul in geestdrift nit, zonder dokter Gilbert zou ik onherroepelijk verloren zijn geweest. Wjj zullen noodzakeljjk dikwjjls bjj elkan der moeten komen, sprak Philippe. Waar zal dit gebeuren Hier neef, als tante het ten minste vergunt, zei mjjnheer de Challins haastig, die aan Ge- noveva dacht. Niet alleen geef ik u daartoe vergunning, antwoordde de Barones, maar ik reken er op, jongen, dat gij bij ons komt dineeren. Ik ver onderstel toch wel, dat gij niet naar het hö el in de Garaocière-straat zult terugkeeren, dan ca lat al uw leed een einde heeft genomen. Gjj vergist u daarin niet, beste tante. Ik heb eene kleioe woning gehuurd in deSaint- Dominlque-straat. Ik neem uw welwillend aan bod dus volgaarne aan. Afgesproken dsn, zei Philippe, wij zullen elkaar hier bij mjjtte moeder ontmoeten. De twee neven namen afscheid van de Barones en gingen van elkaar af op het trottoir van de Madame-straat, om zich naar hunne wederzjjd- sehe woningen te begeven. Na een slapeloosea nacht doorgebracht te hebben, begaf de jonge advocaat zich reeds vroeg tijdig naar zijne moeder. Mevrouw de Gareimes van hareu kaat had evenmin een oog geslapen en rekende op een Da Iersche partij, de aanhangers van P a r n e 11, zjja zaer outevredeu over de voorloopige intrekking van het Home NuZe-ontwerp door Lord Rosebery. Z(j hebben tegen 3 April e. k. eenealge- meene bijeenkomst uitgeschreven te Dublin waar de houding van het nieowe kabinet ten opzichte van het Home Rule vraag stuk zal worden besproken. Ook de radi oalen zjjn den Premier niet goed gezind en zeer onzeker blgit het in deze om standigheden, of het Lord Rosebery nu zal gelukken zijne meerderheid bjjeen te houden. Dezer dagen zal L or d Rosebery, naar men weet, te Eiimburg eene poli tieke rede houden. Vermoedeljjk zal de Premier dan wel de zaak bespreken en meer bjj zonderheden over de plannen der regeeriog mededeelen. Volgens Daily News heeft de heer Gladstone, op den eigen dag van zjjn aftreden als Premier zjjna vertaling iu Eugelsche verzen der olen van Ho- ratius voltooid. Ouk van L o r d R o- s e b e ry zij hier even aangestipt is QuintusFlaccus een liavelings- dichter. Groote mannen doen aan de letteren, dompers in ouze negeotieneeuwsche maatschappjj die zeer veel kwaal doen, kan men kennen aan het niet beoefeueu der letteren, want zjj koopeu geen boeken, ze lezeo, laat staan, schrijven niet. Donderdag-middag omstreeks half drie, heeft in de Madeleinekerk te Parjjs eene ontploffing plaats gehad van eene bom, even voordat de domÏDicaaer-pater Gar dé zjjne onderrichting ter voorbereiding van het Paaschleest, voor een talrjjk en uitgelezen gehoor, zou aanvangen. De geheele kerk werd gevuld door eene dichte rookwolk en weldra outdekte men de overblgfselen van eeu deerlgk verminkt lgk, gedeeltelijk verkoold, gedeeltelijk van- eengescheurd. Het aldus verminkte lgk werd gevonden iu de nabjjheid vau den iugang. De materieele schade, welke door de ontploffing werd veroorzaakt, is zeer gering. Toen het lgk onderzocht werd, vond men in een der zakken vau dea ais een anarchist erkendea man van 20 jaren oud, die aldus het leven verloor, een por tret van Ravachol. Vau daar dan ook, dat de Minister van justitie in de couloirs der Kamer kou verklaren, dat volgens het zeer waa'schjjnljjke vermoedeo der politie de man, die den aanslag pleegde, zelf het slachtoffer is geworden zjjner misdaad. De politie vermoedt, dat de bom is ontploft tengevolge vau het toeslaan van de deur. Blgkbaar heeft de man de deur ruw opengesiooten zoodat deze terug sloeg en in aaorakiug kwam met het ge- vaarljjke voorwerp, dat hjj in den zak had. Vandaar dat de bom onplofte bjj den in gang, hetgeen natuurlijk niet de bedoe ling kan geweest ego. De Prefect van politie is van meening, dat de persooD, die bjj dezen aanslag bet leven verloor, wel dezelfde mau kan wezen, vroeg morgen bezoek. Toen men baar de komst van Philippe meldde begaf zjj zich haastig tot hem, en voerde hem naar hare kamer, waarvan zjj de deur achter zich op slot draaide. Welnu, vro3g zjj haren zoon, zijne beide handen vattende.Wat denkt gij vau den toestand? Behoeven wjj nog niet te wanhopen Neen, antwoordde Philippe. Gjj verliest dus den moed nog niet Gisteren, toen ik van hier wegging, was ik ter prooi aan eene onbeschrijflijke moede loosheid,zulks wil ik gaarne erkennen.Ik meende, evenals gjj, moede', dat alles verloren wa<. Maar na dat oogenblik heb ik veel, zeer veel nage dacht en ben weer gerustgesteld. Op welke gronden berust uwe hoop Op de troef, die in onze handen blijft, ondanks het geheel in duigen vallen van onze plannen, maar deze zal voldoende zijn om ons de partjj te winnen. Wjj hebben de dochter van mjju oom in onze rrncht, de eenige erfge name van zjjn fortuin, en bijgevolg beheerschen wij ook den toestand. Maar zjj heeft uwe eerste verklaring vrij on gunstig aangehoord 1 Wat geeft dat De volgende zal zij beter opnemen. Indien zjj echter eens ronduit weigerde om met u te huwen Zjj zal niet weigeren. Men moet toch alles vooruitziet; wat rondt gij in dat geval doen Men bakt geen hout of er vallen spaanders, antwoordde Philippe platweg. Ik zou in dit die de bommen achterliet iu de Rue St. Jacques en den Boulevard St. Martin. Een mau, die na de ontploffing op de vlucht ging, werd door de politie aangehouden en in hechtenis genomer. Deze kerel moest tegen de woede van het volk in bescher ming worden genomen. De man die door de bom werd vernie tigd, moet een Belg zjja, genaamd P a o- w e 1 s en eea aanslag ia den zin hebben gehad, die hem leelgk bekomen is. Rusland. De politie te Warschau heeft daar ter stede weer een nihilistisch complot ont dekt, en wel in de kelders van een ond klooster, waar een groot aantal manne lijke eu vrouweljjke studenten bjjeen wa ren. Na een hevig gevecht, waarbjj twee politieagenten en drie studenten gedood werden, zjjn allen door de politie over mand eu naar de citadel overgebracht. De president P e i x o t o heeft bekend gemaakt, dat zoodra hjj admiraal D a Gama en zjjne officieren in hauden krjjgt hen onmiddelljjh zal terecht stellen voor een krggsraad, die hen even spoedig ter dood zal veroordeelen wegens hoogver raad en gewelddadig verzet tegen de wet tige Regeering. Het leven van Da G a m a en de zjjuen hangt das aan een zjjden draadje, ze zjjn wel gevlucht aan boord van buitenland- sc'ne oorlogsschepen in de haven, maar de president P e i x o t o bljjft aandringen om de opstandelingen nit te leveren. De beslissing berust nu bij de Commandanten der schepen die zich in deze zeer ge wichtige quaestie in verbinding hebben gesteld met de Gezanten van de vreemde Mogendheden te Rio-de-Janeiro aanwe zig, tot het nemen van een besluit.Men ver wacht dat zj] zich verplicht achten D a Gama en zjjne officieren uit te leveren. Admiraal De M e 11 o bevindt zich met zjjn beide oorlogsschepen, de Aquidaban en de Republica te San Catbarina, ouder be scherming van de opstandelingen, in de provincie Rio Grande do Sul, die beweren, dat zjj, ondanks Da G a m a 's val, toch bij hun verzet zullen bljjven volharden. Te Rio-de-Jaoeiro verwacht men echter elk oogenblik dat ook hjj zich zal over geven. Uit San Paulo wordt gemeld, dat generaal S a r a iva zich heeft meester ge maakt van de vesting Iltareria. Het gar nizoen, dat 3Q00 manschappen telde, heeft zich overgegeven. Gisteren heeft de Dnitsche regeering de overeenkomst openbaar gemaakt, welke tasschen de Duitsche en Franscbe regee ringen is gesloten, betreffende de grens regeling tasschen Fransch-Cougo en de Duitsche bezittingen iu dat deel van West- Afrika. Volgens deze overeenkomst zullen ver scheidene factorgen der Nederl.-Afrikaan- sche handels-maatschappjj aan den Sanga, welke tot das ver onder Fransche bescher ming stonden, voortaan onder Duitsch protectoraat komen. Het gebied, waarop deze factorgen zjja gevestigd, zal narne- Ijjk aau Duitschlaud worden toegewezen. Keizer Wilhelm heeft eergiste- geval eenvoudig den hinderpaal nit den weg ruimen. Mevrouw de Garennes huiverde. Zij had haren zoon begrepm Na eenige minuten stil zwijgende hervatte cjj: Wij lullen toch altijd tekening moeten houden met Baoul, dien gjj znlt doen vrjj- spreken Indien het onmcgsljjk ia om eene deeling te vermijden, dan zullen wjj deelen. De hoofdzaak ia slachta te voorkomen, dat er vermoedeas tegen mjj oprjjzen, en zulks zal ik voorkomen. Baoul heeft mjj tot ijjnen advoca t gekozen, en dat kan geen kwaad. Ik zal nu zelf de zaak leiden, en daar ik uit de eer8te hand allee kan weten, wat er mocht gebeuren, zoo zal ik mjj ook op alles kunnen wapenen. Gast gjj werkelijk naar dien dokter Gilbert? Zeker Deze man, dia oude vriend van den graaf de Vadans, die het geheim der geboorte kent van Genoveva, wekt mjjne nieuwsgierigheid in hooge mate en jaagt mjj ook wel wat vreea aan. Het is misschien wel goed, dat ik eens kennis met hem maak en hem bestudeer. En wat u betreft, moeder, tracht bres te schieten in Ge- noveva's hart. Gjj bezit nog al een aardige dosia invloed. Mjjn jongen, gjj denkt niet na. Waarover dan Dat meisje heet geenszins, zooals zjj meent, Genoveva Vandame. Op den dag dat uw huwe- ljjk met baar een beklonken zaak is, znlt gij met de noodige papieren te berde mo.ten komen. Ongetwijfeld. Genoveva zal natuurljjk de papieren des

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1894 | | pagina 1