No. 2413. Zondag 25 Maart 1894. 19 de Jaargang. De heer M. De RAS over den minister TAK Van POORTVLIET: TWEEDE BLAD. Dat zou helpen. BUITENLAND.""" B I N E L A N D. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. Oostenrij k-Hongarij e. Servië. Engeland. Amerika HEI HE II It RIMM HE till KI VI. ABONNEMENTSPBIJS. Per 3 maandea voor Haarlemf 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATE R4D A G. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. ÏENüiUT, AGITE MA NON AGITATE. PBIJS DEB ADVEBTENTIEN. Van 1--6 regels30 Cents. Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijda g-a vond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Puhlicité Etrangère G.L.DA UBÈ Sf Co., JOHN F. J ONES, Succ., Parijs 31 bis Faubourg Montmartre. «Het pleit is beslist. Minister Tak triumfeert! In bet geschil tusschen dezen radicalen bewindsman, en een gematigde, bezadigde kamermeerderheid, kiest helaas de Kroon de partij van den radicalen Minister. Dat is een veeg teeken. En voor het vaderland, en voor de Kroon. Wijlen Zijne Majesteit de Koning draait zich in zijn graf om. Had Hij geleefd, 't ware niet geschied. Hij zou den heer Tak van Poortvliet verwezen hebben daar,waar deze reeds lang had moeten zijn, d. i. overal, behalve achter de groene tafel. Waarlijk, zij, die tot dit advies den doorslag hebben gegeven, laden eene zware verantwoordelijkheid op zich. Wij krijgen nu, aldus hoort men alom zeggen, eene Kamer met eene radicale meerderheid. Weg met de Constituante, leve de Wetgevende Vergadering, ziedaar de leuze! Om straks, als deze Wetgevende Vergadering het algemeen stemrecht zal gesancitionneerd hebben, te roepen: Weg met haar, leve de Conventie! Arm Nederland! Gij overdrijft, zal misschien de lezer zeggen. loort gij dan nog de straatkreten niet, lezer? Wacht dan maar een paar dagen, en gij zult ze hooren Te AmsterdamWeg met De Beau fort, met Rutgers, met G 1 e i c h- m a n, nog wel den Voorzitter der Kamer Leve He 1 dt, leve Hartogh, Ker- d ij k, V r o 1 i k en hunne aanhangers Te RotterdamEruit met Hint zen, Plate, Mees, enz. Leve de firma Van Gilse en Co. Te 's-Gravenhage: Weg met Conrad en G u y o tLeve Pijnacker Hor dijk! Tot ouder de muren van het ko ninklijk paleis zal men de strijdleus der radicalen en zoogenaamde Christelijk-de- mocraten hooren. Te Zaandam, weg met de M e ij i e r! te Groningen weg met Van Houten; te Breukelen, weg met Rooyaards; te Zwolle, weg met Van Dedem; te Steen wijk, weg met Beelaerts! Motiën van afkeuring zijn reeds gevallen tegen velen dezer begaafde en bekwame mannen, allen sieraden der Kamer. Het Koninklijk Besluit der ontbinding van de Kamer zal alle trouwe aanhangers der Constitutioneele Monarchie hoogst pijn- lijk getroffen hebben. Zeker, het Besluit is volkomen wettig maar is het ook gewettigd Daar staat een Minister die der meer derheid der Volksvertegenwoordiging eene kieswet wil opdringen, die deze meerder heid in strijd met de Grondwet acht. Daar staat een Minister, die tot de Volksver tegenwoordiging zegt: Ieder die niet bedeeld is heeft geschiktheid en welstand, of voorziet in het onderhoud van zich en de zijnen. Neen, zegt de Kamer, dat doen zij niet allen, zjj die niet bedeeld zijn, ik hecht mijn zegel niet aan uwe met den geest der Grondwet strijdige opvattingen! Toen zegt die Minister: Dan zal ik uwe tegenwoor dige meerderheid door eene meer meegaande trachten te vervangen, m. a. w. dan zal ik voor eene radicale meerderheid zorg gaan dragen. En in dat voornemen wordt hij trouw ter zijde gestaan door een aantal journalisten en een hoop schreeuwers, die in een oogwenk het koninklijk paleis met een zwerm manifesten en protesten over dekken, uitroepende: Wij zijn de meerderheid der Nederlandsche natie God geve, dat bij de stembus het beza digde deel van het Nederlandsche volk toone, dat het nog de meerderheid vormt. God geve, dat het vaderland niet ten prooi valle aan een aantal heethoofden, die straks op hunne beurt door anderen verdrongen, het op den breeden weg des verderfs zullen voeren. Moge het Koninklijk Besluit van 17 Maart 1894 niet het uitgangspunt zijn van een tijd perk van onrast en verdeeldheid, een tijdperk van gewaagde ptoefnemingen, nu aan het roer van het Schip van Staat, de krachtige hand ontvallen is. God behoede Nederland en Koningin Wilhelmina. Dat er slapte is in den handel, dat er lauwheid en lusteloosheid zijn op het eene gebied, stilstand en werkloosheid weer op een ander gebied onzer nijverheid, dat er in onzen landbouw zelfs eene gestadige ver arming en achteruitgang valt waar te nemen het is al vaak gezegd. Maar nimmer is het zóo duidelijk met terdaad gebleken als in de laatste jaren. En de oorzaak? Niet van ééne oorzaak moet hier sprake zijn. Doch tal van oorzaken werkten samen, om de bestaande toestanden in het leven te roepen. Eene steeds hoogere opdrijving van allerlei belastingen, waarvan er niet eene verdwijnt zonder plaats te maken voor twee nieuwe; een verlammend concurree- ren tegen eigen landgenoot,eene wanhopige mededinging tegen den vreemdeling, die zijne overproductie tegen spotprijzen ten onzent van de hand zet; eene vermindering van de koopkracht der bevolking; eene ge leidelijke klimming van de eischen, die huiselijk en maatschappelijk leven ons stellen Al deze redenen en nog zoo veel andere, droegen al vele jaren en dra gen nóg steeds er toe bij, om onze vader- landsche landbouw en nijverheid ziek te maken en ons te stellen voor maatschappe lijke kwesties van den meest ingewikkelden aard. Die sociale kwesties geen courant, of zij worden er in besproken; geen vergade ring, of zij komen rechtstreeks of zijdelings in het debat; geen dag of zij komen ter sprake. Elk voelt, dat hij voor vragen wordt gesteld, welke opgelost moeten worden. En elk heelt zich zoo zjjn eigen middel tot oplossing uitgedacht. «De Staat zou dit «de Regeering kon dat «de Tweede Kamer moest..,» tien recepten, in plaats vaD één. Maar of men niet zelf ook eens iets zou kunnen en moeten doen? Ziedaar eene vraag, die zoo nu en dan bij sommigen wel eens opdoemt, maar door de meesten maar weer even gauw naar den achter grond wordt verschoven, zonder dat men ze heeft beantwoord. Toch moet zij beantwoord. De belangen, die hier op het spel staan, zijn te groot; de vraag is te ernstig. Wat kan ieder onzer op zich zelf doen, om het zijne bij te brengen tot verbetering van den toestand? Het antwoordt luidt: veel, zeer veel. Meer dan éen middel ligt zelfs voor de hand, waarmee wij der wegneming van maatschappelijke kwalen kunnen bevor derlijk zijn. Dat middel wordt echter jaar op jaar met dezelfde achteloosheid onge bruikt gelaten, n. 1. wacht niet met het betalen van uwe rekeningen. Als wij hier dien raad neerschrijven, dan richten wij dien niet tot de velen, die, slechte financiers of roekelooze waag halzen, meer kochten dan zij koopen moch ten. Hun lichtzinnigheid is te veroordee- len; deze te verbeteren met een enkel Couranten-artikel is onmogelijk. Wie de gelden niet hebben om hunne rekeningen te betalen, hebben aan den raad, om met die betaling niet te talmen, al bitter weinig. Maar wij richten dien raad tot de vele honderden menschen van de meeste soli diteit, die geen penning boven hun koop kracht gingen, die voor geen cent meer kochten dan zij konden betalen en die toch hun leveranciers niet betalen dan eerst langen, langen tijd nadat deze hun rekening inleverden. En dat niet altijd met opzet, maar even vaak uit achteloos heid en onüadenkenheid. Ja, wat sterker is, het zijn in den re gel niet de minst vermogenden, die zich aan deze slordigheid schuldig maken. Eene slordigheid, die hun zeiven geen nadeel, hunnen leveranciers echter onberekenbare verliezen berokkent. Hoe velen zijn een voudig gewend, hun jaarrekeningen op te bergen en met de betaling te wachten, totdat de volgende nota's, een jaar later, binnenkomen! De smid die in Januari 1892 een kachel, de timmerman en de meubelmaker die toen een trap en een kast leverden en verplicht waren op dat moment hun materialen en hun arbeids- loonen te betalen eer§t een jaar daar na zenden zij de nota en nog een jaar daarna, in Januari 1894, mogen zij het hun rechtmatig toekomende geld, hun eigen geld, dat zij als het ware zoolang renteloos voorschoten, in ontvangst nemen. En al dien tijd mogen zij wachten en liefst met het meest mogelijke geduld. Want o wee, dengene, die zich de vrjjheid ver gunt, zij het in nog zoo beleefden en bescheiden vorm, zijn schuldenaar te ma nen om de voldoening der rekening. In het gunstigste geval volgt inderdaad de be taling, maar tegelijk de boodschap; «met wien men wel meende te doen te hebben enz. enz. «En dat er nog winkeliers ge noeg in de stad zijn.» Of dan die overigens immers achtings waardige, respectabele lieden welke wij hier op het oog hebben, dan niet beseffen, in welke tinancieele moeielijkheden zij vaak hun leveranciers brengen? Zeker niet. Zij zouden geen oogenblik talmen, als zij maar in de verte konden vermoeden, hoe menigmaal zij dezen en genen winkelier zijn toch al zoo zwaren strijd om het be staan nog verzwaren, ja hoe zij door hun treurige gewoonte meer dan eenmaal mede aanleiding gaven tot eene faillietverklaring. Wacht niet met het betalen van uwe rekeningen. Vraagt uwen winkelier niet een crediet, dat zijn fabrikant hem nim mer voor zoo langen tijd verleent Bedenkt, dat hij u verkocht maar niet leende Die koopsom, welke gij hem onthoudt, is een deel van zijn bedrijfskapitaal, een ka pitaal, dat hij in zijn strijd om het be staan noodig heeft, wil hij niet wellicht in den strijd bezwijken. Wij roerden hier een enkel van de vele maatschappelijke vraagstukken aan, klein in oorzaak, maar groot in gevolgen. Ieder steke de hand in eigen boezem en vrage zich af, of hij het zijne doet om het euvel, waarop wij heden wezen, te voorkomen. Wie helpen kan, die helpe, opdat de druk vermindere waaronder den nijveren burger gebukt gaat. Het lijk van den Hongaarschen aarts- re volutiounair Kossuth is door de zijnen gebalsemd en blijft voorloopig te Turijn, totdat eene beslissing over de teraarde bestelling zal ziju genomen. Naar alle waarschijnlijkheid zal het lijk naar Buda-pest worden overgebracht, met het stoffelijk overschot van zijne echtgenoote en zijne dochter, die op het Engelsche kerkhof te Genua teraarde zijn besteld. Er zal door de vrienden en vereerders van den overledene, een voorstel worden gedaan om Kossuth op staatskosten met vollen luister te begraven, alsmede dat door den Staat een gedenkteeken ter zijner eere zal worden opgericht. Natuurlijk zal het ministerie W e c k e r- 1 zoo ver gaan als mogelijk, om den held der oppositie eene nationale eer te bezor gen. Hij heeft reeds verschillende voor stellen bjj de kamer van Afgevaardigden ingediend waardoor hulde gebracht wordt aan Kossuth's nagedachtenis, maar het voorstel zijner partij, dat Kossuth op staatskosten ter aarde zal worden besteld, durft hij niet aan. Een aantal studenten hielden gisteren eene betooging vcor den schouwburg en het opera-gebouw te Budapest, waar ondanks den rouw over Kossuth's overlijden voorstellingen werden gegeven. De be- toogers drongen door in de zalen en dwon gen de toeschouwers het gebouw te ver laten. De gemeenteraad van Buda-pest heeft inmiddels het besluit genomen om eene deputatie te zenden naar Turijn, ten einde Kossuth's stoffelijk overschot over te brengen; en het op kosten der stad ter aarde te bestellen. Dit besluit houdt de Regeeririg dus buiten spel. Tevens werd besloten de Hatvanerstraat te her- doopen in Kossuth-straat en voor reke ning der stad een gedenkteeken op te richten. Koning Milan en Nathalie zijn weer vereenigd. Milan huwde op 21 jarigen leeftijd iu 1875 Nathalie, de rijke dochter van eenen Russischen ko lonel. De politiek bracht het jonge huis houden in de war. De Prinses, sedert 1882 koningin, bleef zeer Russischgezindde Koning koesterde eene sterke sympathie door Oostenrijk. In 1888 vroeg Milan reeds om echtscheiding, maar de metro- politaan M i c h a 1 was niet van zins aan zijn verzoek gevolg te gevener waren geene geldige redenen. Maar zijne weigering was voor denKoniDg geen be zwaar hij werd eenvoudig afgezet en vervangen door een williger priester in dienst van den vorst. 1 Nathalie werd verbannen, maar de Koning moest kort daarna afstand doen van den troon. Naar Parijs getrokken leefde Milan aldaar als graaf Van Takovo in een stormachtig bestaan tot zijn geld verteerd was, waarna hij ten laste van zijn k'nd, koning Alexander, naar Belgrado kwam. Nu zijn de beide Souvereinen hereenigd, na aan de verbaasde onder danen het schouwspel te hebben vertoond, hoe een Oost-Europeesche monarch met zijne niet Roomsch Katholieke kerkelijke instellingen van zijn land omspringt. De politie te Londen heeft huiszoeking gehouden bij den Nederlandschen anar chist Singerman die aldaar ver blijf houdt, bij welke gelegenheid zij een aantal exemplaren van het anarchisten blad De Boode Duivel, alsmede andere anarchistische geschriften in beslag heeft genomen. De Amerikanen zijn practische men schen op velerlei gebied, dat bewees dezer dagen weder een geval te New-York, toen een bekende deugniet, B u r k e ge- heeten, het volgende uithaalde. Hij kwam met twee kameraads iu den winkel van een kruidenier, maakte den man wijs. dat zijne vrienden een weddenschap had den aangegaan, wiens hoed het meeste stroop kon bevatten. De winkelier vond de grap heel aardig en vulde, niets kwaads vermoedende, een der hoeden met het kleverige artikel. Plotseling werd die ge vulde hoed hem op het hoofd gezet en over zijne oogen getrokken. Van dat gunstig oogenblik maakten de gauwdieven gebruik, om er met de toonbanklade van door te gaan. Te New-York werd dezer dagen eene vrouw opgemerkt, die in het kolen hok van een huis nabij de Hudsonrivier iets trachtte te verbergen, wat een groot stuk vleesch scheen, in eenige verscheurde en met bloed bevlekte lappen gewikkeld. De politie van het geval in kennis ge steld, bemoeide er zich niet mede. Een onderzoek van het verborgen voorwerp heeft nu echter aan het licht gebracht, dat het een gedeelte van een menschelijk lichaam was, blijkbaar dat van een jong meisje. Andere stukken werden nog ge vonden en naast elkander gelegd. Het hoofd en de armen schenen let terlijk van het lichaam gescheurd te zijn, dat voorts verminkt was in den trant van Jack the Ripper en opgekookt scheen te zijn. De armen en beenen ont breken nog. De identiteit van het meisje is vastgesteld; zij werd reeds gedurende veertien dagen vermist en blijkbaar eenige dagen in gevangenschap gehouden en mishandeld. Reeds nu hebben drie leden vhd de Tweede Earner der Staten - Generaal kennis gegeven geen nieuwe candidatuur te zullen aannemen, n. 1. YV. A. Baron van der Feit! voor het district Assen, W. J. Geertsema voor het district Enschedé en S. van V elzen, voor het district Bodegraven. Bij Koninkljjk besluit zijn met ingang van ït dezer, in activiteit hersteld: bij den sta' der infanterie, de luitenant generaal F. G. J. van der Schrieck eu de majoor B. R. F. van V1 jj m e n bij den staf der artillerie, de kapiteins H. S e r e t en C. M. E. van L b e n Seis, en bjj den staf der genie, de kolonel, adjudant in buitengewonen dienst van wjjlen Zijne Majesteit den Koning, J. E. N. Baron Schimmelpennick van der Oy e, allen lid van de Tweede kamer der Staten-Generaal op non-activiteit; en is bepaald dat vorenge noemde officieren als zoodaaig ter beschikking zullen zjjn van den Minister van Oorlog. Een oud Zouaaf wijst in de Maasbode op het feit, dat de heer A J. Overdjjk, voorzitter van den Algemeen Nederlandschen Zouavenbond in eene bijeenkomst in livoli te Utrecht wear een «allegaartje// van liberale, radicale, socialis tische, anti-revolutionnaire en katholieke per sonen bjjeen waren om te spreken over de kies wet, het woord heeft ge-oerd. «Niemand, aldus de oud-zouaaf, zal het den heer O v e r d ij k willen beletten in zulk een «allegaartje// zjjne politieke wjjsheid te luchten te hangen, maar de heer O. heeft Diet het recht te spreken over de Katholieken, zooals hij daar gedaan heeft. Doeh ook dit zon mij betrekkelijk weinig deren, daar de heer O. tot dusverre nog geen politieke sommiteit is en de onzin, door hem uitgekraamd, alleen voor zijne rekening is. Maar er is iets anders, wat mjj wel deer'. De heer O is ook voorzitter van den Alge meenen Nederl. Zouavenbond, die vooral op dit moment voor eene groote moeieljjklieid staat.- het oprichten van een algemeen ondersteunings fonds voor hulpbehoevende oud-Zouaven. Voor dit fonds hebben wij de hulp en den steun noodig van alle Katholieken; maar nu vraag ik, zullen de Katholieken hun steun verleenen aan eene zaak, waar een persoon aan 't hoofd staat, die zich met zulke «allegaartjes" ophoudt, verklaringen aflegt en moties stemt, waartegen de groote meerderheid der Katholieken zich zal verzetten Zou de heer O. maar niet beter doen zjjn presidentschap neer te leggen, waaryoor hij zich onmogelijk heeft gemaakt De oud Zouaaf schjjnt zich geen rekenschap te geven hoe de heer A. J. O v e r d ij k er toe komt om zjjne politieke wjjsheid te luchten te hangeo. Naar wien richt hij zich, wie gaat hem voor Daar zit het kwaad. De Tijd merkt bjj de bespreking der houding van de kiesvereeniging Burgerplicht te Amster dam op, dat de aanneming van de candidatuur der Tweede Kamer door den heer Tak iets buitenwoons mag heeten, vooral wanneer men bedenkt dat de aanstaande Kamer eene zeer buitengewoone opdracht zal hebben en de Minis ter di.s zal worden afgevaardigd om een oordeel uit te spreken over zjjn eigen werk. Men juiche echter niet te vroegstraks moet mis schien H. M. den Premier het beleid uit de handen nemen. Er zijn lieden, die beweren met de verkiezingsgeographie van ons land goed bekend te zijn en welke den heer Tak bij de aanstaande verkiezingen eene besliste nederlaag voorspellen. Burgerplicht en Amsterdam zijn nog heel Nederland niet. Zwaar zal de strjjd zjjn, maar allengs verkrijgt de te houden verkiezing een zuiverder karakter. Voor of tege n Tak is de ware leuze. Valt Tak, dan is althans het uitzicht op eene min schadeljjke oplossing van het kies- rechtvraagstuk niet uitgesloten. Triomfeert Tak Jan zijn wij voorgoed gebonden aan een on grondwettig kiesrecht, en gaan wjj hoogstwaar- schjjnljjk een tijdvak van ministerieele dictatuur tegemoet, zooals er sinds 1815 iu ons land nog niet is voorgekomen. De Katholieke Leden van de Eerste Kamer en van de ontbonden Tweede Kamer zullen eene vereenigile verga lering houden ter bespreking van de gedragsljjn.die de Katholieke partjj in den lande bij de aanst. verkiezingen behoort te vol gen. Die vergadering zal aaust. Dinsdag te 's- Gravenhage in het Hotel «de Twee Steden// plaats hebben. Naar wij vernemen is de bjjeenroeping uit gegaan van Mr. J J. L. H a r te en niet van de bestaande Centrum club onzer Katholieke Kamerleden. Ons dunkens komen die Heeren wel wat laat bjj elkaar nu de Katholieke pers reeds positie gekozen heeft met de leusVóór of tegen Tak Het Centrum gaat niet mee en zegt, dat de a. s. verkiezingen zouden kunnen dienen om de gematigde liberale part jj te nekken. Het zjj zoo maar vraagt de Gelderlander, wie krjjgcn wij daarvoor in da plaats Radicalen en socialisten. Wij zouden komen van den regen in den drup. Het Handelsblad en zelfs een inzender in het radicale Vaderland betoogd dat het ont- werp-Tak alleen zin heeft na eene Grond wetsherziening. Is eenmaal de Grondwet her zien, dan eerst kan er sprake zijn van hetgeen nu wordt voorgesteld. Het bericht van de Noordbrabanler, dat de Algemeens Bond van R. K. Kiesvereenigingen, in eene te houden algemeene vergadering de gedragsljjn zal bepalea voor de a. s. verkie zingen heeft zich niet bevestigd. In hetzelfde blad lezen wjj thans, dat de Algemeene Bond van Kath. kiesvereenigingen niet zal worden opgeroepen. De redenen hiervan zijn de korte tjjd en de minder aangename verstandhouding tusschen de Kamerleden. Met audere woorden: er is ruzie genoeg, zoodat het niet noodig is nog meer ruzie te verwekken. Aan hetzelfde blad wordt uit den Haag ge meld, dat verleden Dinsdag na de sluiting der zitting der Tweede Kamer den Katholieken leden werd verzocht even bjjeen te komen. Het ini- tatief dezer bijeenkomst ging uit van de heeren Vermeulen en Harte, natuurljjk met hu-ine geljjkgezinde collega's. De nestor generaal Van der Schrieck, leende zich als voorzitter. Mtde waren tegenwoordig een yijftal leden der Eerste Kamer. Ër kwam ernstig ter sprake het uitvaardigen van een manifest. In dat manifest zon den Katholieken worden ontraden te stemmen voor een anti-revolutionnair of liberaal, voorstander van uitbreiding van Kiesrecht, zoover als de grondwet dit toelaat. Aanstaanden Dinsdag zal worden beslist of het manifest de wereld ingaat. Wijk aan Zee, 28 Maart. Voor de betrek king van hoofd der school alhier, jaarwedde f 900 en vrijs woning, hebben zich niet minder dan 109 soliici'anten aangemeld. Heemstede, 23 Maart. Tot lid vaa hot be stuur vaa den Vereenigden Groeten en Kleinen polder onder Haarlemmerlieds o. a. is gekozen de hser A. Me lm an, alhier. De gizameljjke perceeten vaa de gisteren te Amsterdam gezeilde buitenplaats „L:euw en Hooft", oqz. zijn op ééoe woaiDg ra gekocht door de heeren Van der Beek te Haarle m voor f102,000.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1894 | | pagina 5