NIEUWE
No» 2130
Woensdag 9 Mel 1894.
19de Jaargang.
Christelijke politiek.
BUiTENLAN P~
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
De twee Neven.
Engeland.
Italië.
H44R1EHSCHE C0UR4IT.
Pei 3 maanden voor Haarlem. 1 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B U R E A TT: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels 80 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsrnimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag-
en V r ij d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Redacteur-Uitgever, W. KüPPERS.
Behartigenswaardigzjjn de woorden, welke
onze roemrjjk regeerende Paus Leo XIII
o. m. in eeu brief, den 2n Augustus 1887,
aan kardinaal Langenieux richtte«De
vraagstukken, welke in betrekking staan
tot de toestanden en nooden der maatschap
pij, verdienen niet alleen dat wjjzeenern-
tige mannen er hunne talenten aan beste
den, maar zjj verdienen ook de aandacht
en de biiondere zorg van alle Katholieken,
wie de liefde tot Christus dringt om naar
best vermogen het algemeen welzjjn te be
vorderen en vooral die klasse van menschen
bij te staan en te helpen, welke gebakt gaan
onder armoede en onder de lasten van den
dageljjkschen arbeid.»
Voorwaar, nit deze woorden blijkt het
ten duidelijkste dat onze tegenwoordige Pans,
die zóó diep doordrongen is van den ern-
stigen toestand der laatste tgden, niet al
leen op moreel, maar ook op materieël ge
bied, aan allen, die daartoe ook maar eenigs-
zinB in staat zjjn, de verplichting oplegt
om zooveel mogelijk rneds te arbeiden, èa
door woord èa door daad, aan de oplossing
van die vraagstukken, welke alle ernstige
mannen vau den tegeowoordigen tjjd zoo
druk bezig houden. Bedoelde vraagstukken
zjjn van zeer uiteenloopenden aard; zij zjjn ook
niet voor alle landen en werelddeelen van
hetzelfde belang, dit geven wjj gaarne toe.
Maar het valt toch niet te ontkennen, dat
vraagstukken, als die van arbeidsduur, loons-
bepaling, vrouwen- en kinderen-arbeid, ver
betering der woningen enz. voor eeo groot
gedeelte de kern uitmaken van vele der te
genwoordig zoozeer gewraakte toestanden.
Dat de Kerk altjjd en overal zich het
levenslot van den arme heeft aangetrokken,
dit bewjjst de geschiedenis, dit getuigen de
aloude stichtingen, voor armen en gebrek-
ljjdenden, voor ouden van dagen en hulp
behoevenden opgetrokken, dit getuigen de
vele geesteljjke orden, die door den geest
der Kerk bezield, het als hun voornaamste
levensdoel beschouwden te zorgen voor ar
men en behoeftigen, voor de miedeel len der
maatschappij op te komen. Zg volvoerden
die edele taak geheel belangloos, zonder
winstbejag, zonder gedruisch en jjdel praal
vertoon; zjj volvoerden die edele, vaak moei-
ljjke taak, niet om lof en grootspraak in
te oogsten, niet om te schitteren; neen! ter
lieide van Christus en tot welzija van den
armen medebroeder in Christus geschiedde
dit alles.
Hoe joist sprak Pans Leo XIII voor
cenigen tgd geleden tot de Fransche pel-
FEU1LLETON.
80.)
{Vervolg.)
Mannen en vrouwen bleven voor het optrekje
staan.
Wanneer Vandame nu en dan eens ophield, om
wat adem te scheppen, werd hij overstelpt met vra
gen van allerlei aard.
Julien antwoordde dan alles, wat hem maar voor
den geeit kwam. Wanneer de wagen voorbjkwam,
staakte Julien gewoonlijk zjjn arbeid, om uit bet
raam te kunnen gaan liggen. Niet ziende wat hjj
wachtte, haastte hjj zich om zijn krabber of borstel
weer op te nemen. De koetsier wisselde dan in het
voorbjjgaan een groet met bem.
Bjjna onafgebroken sloeg bij de laan gade, die
naar het huis van dokter Gilbert voerde. In
drie dagen dat hjj nu al in het optrekje woonde, had
nog geen enkele der bewoners van de villa
bemerkt.
Hjj wenschte zich zeiven daarmede geluk, want
hjj wantrouwde den dokter en vooral diens hon
den, wier goeden reuk hij reeds had leeren kennen.
Denzelfden middag, dat Philippe de Garennes,
na ontvangst van het dringende telegram, zich naar
Bry-sur-Marne had begeven, had Julien, na ontbe
ten te hebben, tjjn kwast weer ter hand genomen en
gjjn waarnemingspost betrokken. Zooals naar ge
woonte zong hjj om wat afleiding te hebben. Eens
klaps hoorde hjj in zjjn nabjjheid het geblaf van
konden, herkendeonmiddelljjk destemmen vanAgra
grims: «Altgd en overal heeft de Kerk zich
het lot van den arme en van de arbeidende
klassen aangetrokken. Zg heeft de rjjken en
machtigen altij 1 gewezen op den plicht om
hunne arme broeders te helpen en in hen
het karakter vaa menschen enCaristeuea
te eerbiedigen.»
Dat het heerijjke voorbeeld en de scboone
lessen der Kerk niet altgd met jjver en
nauwgezetheid zgn opgevolgd, dit kunnen
wjj helaasonmogeljjk ontkennen en dit
is jammerlijk genoeg te betreuren. Nog
meer betreuren wjj, dat helaas verdrukking
en miskenning ter wille van het sljjk dezer
aarde in toepassing worden gebracht. Zjj die
zich daaraan schuldig maken,hanlelen even
als de verschillende sekten, die in den wis
selenden loop der tgden nit de Hervorming
zgn voortgekomen, zg hebben al zeer weiuig
of volstrekt geen acht geslagen op de schoo
ns lessen der Kerken zjj hebben aan de
Staatkunde het Christelgk karakter ont
vreemd en daarvoor in plaats eene staat
kunde gesteld van teugellooza vrjjheid,
waaruit allerlei ongebondenheden zgn voort
gekomen, waardoor de orde, d9 rast, de
vrede, de welvaart en de bloei der maat-
8chappjj zgn gestoord, vernietigd en ver
treden. Niet alleen belammeren zij tevens
den vooruitgang, maar zg maken zich
schuldig aan groote onrechtvaardigheid en
geven kracht aan het kwaad door den ne-
gentien-eeuwschen farizeër in bescherming
te nemen.
Opmerkeljjk echter is de verandering, de
ommekeer, welke in de laatste jaren kan
worden bespeurd bjj de liberalen in ons
land. Zij bezitten nog wel een machtigen
invloed op onze politieke toestanden, doch
het valt geenszins te loochenen, dat het
liberalisme van voor een tiental jaren terug
veel machtiger en invloedrgker was dan
het tegenwoordige. Ia het buitenland
zien wjj hetzelfde verschjjosel. Da ernstige
Staatslieden vestigen, niettegenstaande de
zeer te betreuren tekortkomingen van z.g.
politieke tinnegieters onder ons, al meer
en meer het oog op eene staatkunde, die
in verband staat met den invloed der Ka
tholieke beginselen. Wjj kunnen dan ook
met groote vreugde constateeren en dit
zet inderdaad groot gewicht bij dat de
Katholieken op enkele uitzonderingen na,
niet stil zitten, met de handen werkeloos
in den schoot. Hnn gver en energie worden
allerwegen opgewekt door het honden vau
Katholieke congressen en landdagen en ver
gaderingen, onder verschillende vormen
er wordt onder hen een voorbeeldige geest
die reeds verscheidene goede
en Nello. Een blik in de laan werpende, zag bij de
beide hazewinden met de minate twijleiachtige tee-
kens van blijdschap door de laan hollen en sprin-
sren. Gilbert liep achter ben met de zweep in de
hand.
Ei, ei, dacht Julien, daar is de dokter. Hij
moet hier voorbjj komen, laat ik mij dus goed hou
den, ik zon al een heel domme streek doen door te
trachten mjj te verbergen.
En met eene schelle stem hief hij nu het tweede
couplet aan vaa een bekend Parjjsch lied.
De bonden blaften voortdurend. Ongeveer hon
derd meters scheidden hen van den dokter, terwjjl
zjj nog slechts een vjjftigtal meters van het optrekje
verwjjdord waren.
Eensklaps stonden zjj stil, met overeind staande
haren als tjjgers, hunne flanken met den staart
zweepende, de lucht opsnuivende, hunne lippen op
trekkende en dreigende hunne vervaarlijke tanden
latende zien.
De dokter riep hen. Zjj verroerden zich echter
evenmin als een goed gedresseerde patrijshond, die
slaat «oir een konjjn.
Hierl riep Gilbert,niets begrjjpende van hun
ne kwade lnim.
Julien ging steeds voort met z:ngea. Na verloop
van eenige oogenblikken begonnen de honden vree-
Seljjk te huilen, en schenen zij zich zelfs gereed te
maken om door het openstaande venster naar bin
nen te springen. Vandame keerde zich om.
Koest! zeide hjj ruw, en liet er mompelend op
volgen: Zjj hebben zeker den lucht van mjj gekre
gen, die lamme dieren?
Half en half kwam het plan bjj hem op om het
raam te sluiten doch hjj deed het niet, daar hjj in-
vruchteu heeft voortgebracht.
Het is te begrjjpea, dat de liberalen voer
het meerendeel deze gelukkige ver3chjjaselea
allesbehalve met eeu goed oog aanzien.
Velen hnnuer, vooral zij die tot de oude
school behooren, blikken met minachting
op dien vooruitgang neder. Maar dit behoeft
bjj ons weinig ongerustheid te wekken. De
ondervinding heeft geleerd, dat de waarde
der liberale beginselen van niet hoogen prjjs
u is klatergoud, dat wèl klinkt en blinkt,
maar geen gehalte bezit; 'c is niet tegen
den tand des tjjis bestand.
De Kerk, waaruit de Carieteljjke staat
kunde is voortgekomen, heeft gedurende
baar bestaan van bjjua negeutien-honderd
jaren hare zagenrjjke warkiag, hare vreda-
lievendea invloed op de maatschappij uit
geoefend. Ia alle linden der beschaafde
wereld heeft zg nattige insteliingea in het
leven geroepen, welke allen in het algemeen,
maar in 'i bizonder voor den werkman
ten hoogste voordeelig wareo. We behoeven
onzen bik niet verder te slaan dan op ons
eigen vaderland. Hoe rjjzen daar, zoowel in
steden als in dorpen, die gelenkteekenen van
barmhartigheid en lief ie voor onze oogen
omhoog, gedeokteekenen die den eerbiel
afdwingea vaa onze sinds laag gestorven
vaderen! Deze stichtingen troteeeren den
loop der eeuwen zjj houden zich niet enkel
bezig met het schenken vaa liefdegiften,
nut het verleenen van ondersteaning in
stofielijkea zin, zjj trachten ook de zedelijke
verbetering vau den toestand der maat
schappij ta bewerken.
Kan het liberalisme, dat op revolution-
nairen grondslag is gebaseerd, op zulke in
richtingen wjjzen? Het liberalisme kanwel
liefdegaven uitdeelen, het kan wèl hnlp en
bijstand verleenen ia stoffiljjken zin, maar
den toestand der maatschappij zedeljjk ver
beteren, dat kan het liberalisme niet. Schier
eene halve eenw heeft het liberalisme in
geheel Europa heerschappjj gevoerd, en met
de uitbreiding zjjner heerschappjj is de toe
stand der maatschappij niet verbeterd, in
tegendeel de ontevredenheid en de ellende is
steeds onder alle klassen en vooral onder
het volk toegenomen, allen zjjn bandeloo-
zer en zedeloozer geworden.
Gelukkig noemen wjj het verschijnsel,
dat de onde geest onder de Katholieken
wederom is opgewekt en zg een aandeel
nemen in den politieken strgd onzer dagen,
die hun bjj de jongste verkiezingen een
schitterend succes heeft bezorgd, en dat op
vele plaatsen de oude instellingen zgn her
nieuwd of nieuwe worden opgericht. Spoe
dig zallen zij aangroeien tot een sterke,
zag, dat dit eene onverstandige handeliog zou we
zen. De honden huilden steeds voort en thans met
verdubbelde woedde. Weldra had dokter Gilbert
hen ingehaald en deelde hun eeoige krachtige
zweepslagen toe.
Gaat men dat optrekje weer bewonen? vroeg
Gilbert aan J alien.
Ik weet het niet, mijnheer. Mijn baas heeft
mjj hier heen gestaard, en voor het overige kan ik
n niets zeggen.
De honden vlogen opnieuw op het venster aan,
onder een woedend geblaf. Eenige fiiksche zweep
slagen brachten hen tot stilzwjjgen, en de dokter
vervolgde met hen zjjnen weg in de richting van
het veld.
Alles gaat goed.zeideJulien bij zich zeiven,nu
weder ruimer adem halende. Ik heb hem gespro
ken, hjj heeft mijn gezicht gezien en mjj niet her
kend. Die bonden hebben waarachtig een beteren
reuk dan hjj. Gelukkig voor mjj dat die beesten
niet kunnen praten.
In het huis te Bry-sur-Marne was inmiddels
niets bizonders voorgevallen. Philippe was weder,
onmiddelljjkna het eten, Daar Parjjs terug vertrok
ken, terwijl mevrouw de Garennes omstreeks half
tien des avonds Genoveva weder naar hare kamer
gebracht h»d. Het arme meisje leed van oogenblik
tot oogenblik meer pjjo. Zij nad zich zelve geweld
aangedaan om Daar beneden te komen en aan tafel
te verschjjnen. DeBarones was verplicht haar tehel-
pen bjj het ontkleeden en het naar bed gaan.
Genoveva betuigde de giftmengster haren inni
ge lachte macht, die niet met geweld, niet
met bedreigingen, niet met awaug, maar
met liefde en vreedzaamheid de gewraakte
toestanden der maatschappij zal trachten
te verbeteren.
Lord Rosebery de Engelsche premier
heeft in zjjae redevoeringen te Manchester
een verstandig woord gesproken toen hjj
zeide: Het is gemakkeljjk, een man der
toekomst te zij doch een man van het
heden te wezeu,is drommels moeiljjk.
Door de L endeneche politie is in het
Hyde-Park eene heliche maohine gevonden.
Bg onderzoek bleek echter dat het een
vlseschblik wae, gevold met roet en waar
aan om de gelgke iie te treffender te ma
ken, een uurwerk bevestigd was.
Z indag-namiddag heeft weer eene
kolossale demonstratie plaats gehad in
Hyde-Park ten gunste der algemeene invoe
ring vau deu achtuurswerkJag en van het
algemeen stemrecht. Da hierop betrekking
hebbende resolutiën werdea met algemeene
stemmen aangenomen. Alles verliep zeer
kalm, daar de politie goede maatregelen
had genome a, en van twaalf verschillende
spreekgestoelten werd tegeljjkertjjd het
woord gevoerd. Onder de vreemde sprekers
viadea we genoemd de Fraaschen G u esd e
Lafargae en Deleschnze, den
Daitscher Lessner en den Nederlan
der Van der Velde.
Het proces over de gepleegde zweodela-
rjjen in zake de Banca Romana is begonnen.
Op de bank der beschuldigden zullen
plaats nemea: Bernardo Tanlongo
en Cesare Lazzaroni, de een direc
teur, de andere kassier van de voormalige
Banca Romana, en met hen verschillende
andere heeren, die allen beschuldigd worden
van verschillende strafbare handelingen ten
opzichte van de kas der Bank.
Er waren over de zestig millioen meer
aan biljetten in omloop gebracht dan ge
oorloofd was en er ontbrak, toen het geknoei
aan het licht kwam, 28,596.101 lire in de
kas.
Verduistering van gelden, valechheid in
geschriften en andere leeljjke dingen worden
den beschuldigden ten laste gelegd.
Verder heeft de instructie aan het licht
gebracht, dat eene som van 23.045,456 lire
frandulens nit de kas moet zgn verdwenen,
waarvan niets in de boeken is vermeld.
gen dank vcor hare vele zorgen, en zoozeer was zjj
misleid dor de voorkomendheden van deze vrou
welijke Judas, dat zjj haar eene eeuwige dankbaar
heid toezwoer.
De bedienden bemerkten deze voorkomendhe
den en zeiden onder elkander:
Mevrouw de Barones is toch een goed mensch
Zjj verzorgt hare gezelschapsjuffrouw alsof het hare
eigene dochter was.
Oudanks de bijna ondraagljjke pijnen die Geno
veva leed, behield zij de grootste kalmte. Terwjjl
mevrouw de Garennes aan haar sponde zat, slaeg
deze aandachtig hare gelaatstrekken gade. Zjj bleef
tot ongeveer half twaalf aan dit smartbed zitten, en
verwjjderde zich eindelijk, bjj zich zelve denkend:
Zij is te rustig. Het is zeker, dat baar minnaar
dezen nacht ten minste niet terugkomen moet.
Dienzelfden avond te tien uur, had Jerome iu
bet park post gevat. Achter een groep heesters
neergehurkt, hield hjj zjjn geweer op de knieën en
verloor geen oogenblik den muur uit het oog, ter
plaatse waar de boosdoener ongetwijfeld zou trach
ten dezen over te klimmen.
Onze lezers weten reeds dat Raoul dien nacht
niet zoude komen, van daar dan ook dat de tuin
man vruchteloos wachtte,waarover hjj dan ook den
volgenden morgen bij de Barones verslag deed.
Dezen avond betrekt gij weer uwen post, zeide me
vrouw de Garennes tot hem; ik denk dat gjj dan ge
lukkiger zult wezen.
Dat zonde te wenschen zijn, antwoordde Je
rome. Als er ean goede God is voor eerlijke men
schen, dan zijn er ook kogels voor dieven. Ik zal
goed uitkjjken wees daar zeker van mevrouw.
Wordt vervolgd.)
