NIEUWE
No. 2138
Woensdag 30 Mei 1894
19de Jaargang.
Monarchie en Republiek.
BUITENLAND.
'feuilleton.
De twee Neven.
België.
Oostenrijk-Hongarije.
Frankrijk.
HHRIlMSdlE (III R4 IT.
ABONÏTEMEITTSPBIJ8
Pel 8 maanden voor Haarlem. 1 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B U B E A U: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA XtOJN AGITATB.
PBIJS DEB ADVEBTEMTIEM.
Van 16 regels SO Gents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant.
Advertentiên worden uiterlgk Maandag-, Woensd ag-
en Vrjjda g-a vond voor 6 nar ingewacht.
Bedieteu r-U itgever, W. KÜPPIB8.
Les rois's en vont! die woordnitdrakkiag
wordt niet telden vernomen in onze dagen
maar het mag betwijfeld worden of de
werkelijkheid daarmede ook juist wordt
weergegeven. Eer zou men tot het tegen
deel kannea beslaiten. Menige troon staat
nog vast en hecht, menige Souvereio ge
biedt nog over een volk dat hem ver
eert en liefheeft. Neen, de koningen gaan
niet heen en het woord, waarmede wjj dit
opstel begonnen, heeft dan ook alleen zin
in de taal waarin het werd gesproken en
in het land waar het zijn oorsprong vond.
Voor Frankrjjk geldt het ja. Daar zjjn de
Koningen verdwenen, daar is de troon in
eengestort en bestaat er weinig of geen
kansi dat hg binnen korter of langer tij 1
wederom zal worden opgericht. Maar op
deze uitzondering na en Zwitserland, dat
sinds eenwen de repablibeinsche instellin
gen haldigt, buiten rekening latende kan
niet worden gezegd, dat in Europa de rol
der Monarchie is afgespeeld. De Koningen
zijn er, zjj blijven en zjj zullen ongetwij
feld nog zeer langen tgd de scbepter zwaaien,
al ziet men ook Keizers en Koningszonen
zich overgeven aan een ongebonden genot
zuchtig leven, waardoor zg hunne waardig
heid als met sljjk bezoedelen.
Of men het blgven der Koningen van
Europa moet betreuren? De vraag stellen
is haar beantwoorden. Da ondervinding
leert, dat het geluk der volken geenszins
van de invoering der repnblikeinscbe regee-
lingsvormen afhankelijk is. Wjj willen hier
mede niet zeggen, dat er geen republieken
kunnen zgn, of dat deze regeeiiagsvorm
op zichzelvea beschouwd, zou moeten ver
oordeeld worden, want dit ware iu strgd
met de waarheid en wat het laatste betrett,
zelfs in stijjd met de leer der Kerk. Maar
ontegenzeglijk staat het vast, dat onder
een monarchaal bestuur de volksbelangen
minstens even goed kannen worden behartigd,
als onder het bewind van een President
der repnbliek, ja, dat die belangen in het
eerste geval zelfs doorgaans veiliger zjjn.
De duidelijkste bewijzen voor deze stel
ling leveit ons in deze dagen de groote
Zuid-Amerikaansche Staat Brazilië. Tjjdens
de regeering van keizer Dom Pedro
was het tr wel niet volmaakt, maar er
heerschte althans orde en rnst, de bargerjj
kon zich met ijver wjjden aan hare zaken,
de handel ontwikkelde zich en landbouw
en industrie namen een steeds hooger vlocht.
Nauwelijks echter is het keizerrijk afgeschaft
en de republiek uitgeroepen, of er vormen
{Vervolg.)
88.)
Gaan wij niet eens naar boven om Geno-
veva te zien? vroeg de Barones.
Waartoe zon dat dienen! Gij kunt immers
straks naar baar toegaan.
Na bet ontbijt begaf Philippe zich naar bet tele
graafkantoor van bet spoorwegstation en ver
zond daar de volgende telegrammen:
//Itaoul de Challins, rue Saint-Dominique,
num. 45, Parijs.
//Genoveva ligt bedenkelijk. Kom onmiddellijk.
PHILIPPE.//
Het andere telegram, niet minder kort en
bondig, luidde:
//Julien, rue d Assas, 90, Parijs.
//Uwe zuster ligt op sterven. Zal den nacht
//niet meer halen. Neem maatregelen.
PHILIPPE.//
Toen de beide telegrammen verzonden waren,
keerde Philippe weder naar de villa te Bry-
sur-Mame terug, om daar de verdere gebeurte
nissen af te wachten.
Te 9 uur was dokter Gilbert te Nanteuil-le-
Haudoin aangekomen. Hij had zich rechtstreeks
naar 't stadhuis begeven, waar hij bet adres
•yroeg van de familie Vandame. Men gaf hem dit,
waarna hij onmiddellijk den weg insloeg naar
de woning der ouders van Julien.
Gilbert vond de deur gesloten. Met den knop
zich partyschappen. Generaals en Admiraals
betwisten elkander de regeeriug. Presidenten
werpen zich op als dictators. Recbtsover-
schrgding en machtsmisbruik zjjn aan de
orde van den dag. Van dreigementen komt
men lot daden en het einde is, dat ge we
ren en kanonnen hunne moordende stemmen
mengen in het onheilspellend concert en
de burgeroorlog uitbreekt.
Maanden en maanden lang is Brazilië
geteisterd door zulk een krjjg, is da hoofd
stad Rio-de-Janeiro uit taliooze vuurmon
den beschoten en aan alle verschrikkingen
prjjs gegeven, hebben de zaken stil gestaan,
hebben dood en ellende hun noodlottig werk
voltooid. Eu niet alleen te Rio, ook op vele
andere plaatsen richtte de oorlog zijue vet-
woestingen aan, en vorderde bjj aldus van
het gan8cbe land geweldige offers.
Tbans heet het, dit de rnst is hersteld
en de insurgenten zjjo ten ondergebracht,
maar wat hiervan ook waar moge zgu,
zeker is het, dat Brazilië sinds den val der
Monarchie aanhoudend door hetzelfde gevaar
wordt bedreigd waaraan alle andere Zuid
en Midden-Amerikaansche republieken bloot
staan, het gevaar van oproeren en revo
luties.
Na zal men opmerkeD, dat het elders beter
gaat: in de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika bijvoorbeeld en, om tot Europa
terug te keeran, in Frankrgk. 't Is waar,
de revolutie van Zaid-Amerika vindt men
daar niet. Maar hoeveel hartstocht wordt
niet gewekt door de regelmatige terugkee-
rende presidents-verkiezing Hoe menig
vuldig zgn niet de intriges eu kuipergen,
hoe groot is niet de verbittering der gesla
gen partij, hoe vlgtig zijn dikwerf niet de
overwinnaars in de weer, om door benoe
mingen en gunstbetoon van allerlei aard
zich eeue nieuwe zegepraal te verzekeren in
de toekomst? En zou dit slles geen afbreuk
doen aan de belangen des volks? Heeft eene
natie er voordeel bg, wanneer de partgstrgd
telkens opnieuw ontbranden moet en de
hoogste regeermacht de inzet wordt vau
het spel?
Het zal wel overbodig zgu hierop nog
verder ia te gaan. De bewering van som
mige lieden, dat alleen de republiek een
volk gelukkig kan makeD, wordt door de
feiten voldoend gelogenstraft. Ia Frankrgk
heeft zg het Panama-schandaal niet verhin
derd, in de Vereenigde Staten voorkomt zg
evenmin, dat de diepste ellende wordt ge
vonden naast de meest buitensporige weelde.
Eq het getal van hen, die in ellende zgn
gedompeld is veel grooter dan het aantal
dergeoen, die zich baden in allerlei luxe.
van zijn stok tikte hij met kracht tegen de ge
brekkig aaneengevoegde planken dier deur, en
een grijsaard, op een stok leunende, en wiens
ingevallen gelaat getuigde van ontbering en ver
driet kwam hem open doen. Den vreemdeling
ziende, maakte hij een gebaar van verwondering.
Ben ik bier terecht bij Vandame? Zijtgij
dat vroeg Gilbert
Die ben ik. Wat verlangt gij
Ik moet u eens spreken.
Kom dan binnen.
De dokter trad binnen en sloot de deur we
der achter zich.
Gilbert liet zijn blik in 't ronde gaan. Eene
vrouw, wier leeftijd moeilijk te bepalen viel en
op een armzalig bed uitgestrekt scheen op het
punt den laatsten adem uit te blazen.
Is dat uwe vrouw? vroeg de dokter.
Ja, mijnheer.
Zij zal toch, hoop ik, de kracht wel heb
ben om mij te antwoorden, gelijk gij zelf zult
booren te doen
Wat wensebt gij van mij te weten?vroeg
Vandame.
In de eerste plaats waar uw zoon is.
Te Parijs, mjjnheer.
Hij heet, meen ik Julien Vandame!
Ja, mijnheer.
Hebt gij geene andere kinderen?
Wij hebben nog wel eene dochter gehad,
maar zij is lang geleden gestorven.
Is dan de persoon, die te Parijs woont en
daar als gezelschapsjuffer in betrekking is en
Genoveva Vandame heet, of zich ten minste al
dus laat noemen, uwe dochter niet?
Wie kan dan nog volhaulen iu de meening,
dat juist de massa, juist het zoogenaamde
lagere volk, belaag zon hebben bg de ves
tiging der republiek?
Neeo, de val der monarchieën voert het
heil des volks niet met zich. Het is, inte
gendeel, voor een land van groote batee-
keois en hooge waarde te kuanen wgzen
op een stabiel gezag, op een maeht, die
staat boren den strgd der partijen en slechts
heeft te lettan op de bevordering van het
algemeen belang. Daar zgn zeer zeker vor
sten geweest, die misbruik hebben gemaakt
van hunpositie en aan hnn hooge roeping in
geene deele beantwoordden; maar hiermede
is het beginsel,dat aan de vorstelgke waardig
heid ten grondslag ligt, niet veroordeeld, of
het bestaan der Monarchie getroffen. Dat be
ginsel is goed en dat bestaan in verreweg de
meeste gevallen een kracht en een geluk
voor de volken. Ons goede Nederland heeft
dit, als zoovele andere natiën, mogen on
dervinden. Het is groote dank verschuldigd
aan zjjne vorsten en schaart zich dan ook
eeD3gez:nd en geestdriftig om den Troon,
waarin het niet slechts een sieraad, maar
ook den hoeksteen erkent van ons staats
gebouw.
Gisteren is te Brussel het huwelgk vol
trokken tusschen prins Karei van Ho-
henzollern en prinses Josephine van
Vlaanderen.
Prins Karei is de jongsle zoon van
vortt Leopold van HoheDZollern en
ulanen-officier in Pruisiscben dieost. De
oudste zoon, de erfprins, woont te Sigma
ringen en de tweede, prins Ferdinand,
is, naar men weet, door zga oom, koning
Karei van Rumecië, die kinderloos is,
als troonopvolger aangenomen.
Prinses Josephine is de tweede doch
ter van den Graaf van Vlaanderen, den
broeder van koning Leopold. De oudste
dochter van den Graaf van Vlaanderen,
prinses Henriëtte, is nog niet gehuwd
en zgn eenige zoon, prins Albert, wordt
als de vermoedelijke Belgische troonopvol
ger beschouwd. Prinses Josephine is
22 en haar brnidegom 26 jaar oud.
Overeenkomstig den wenseh van koning
Leopold heeft de voltrekking van dit
huwelgk zonder bisoudere feestelijkheden
plaats gehad.
De luitenant-generaal der artillerie
Jacmart is te Brussel overleden. Van
Waarom vraagt gij ons dat? vroeg de zieke.
Omdat ik er belang bij heb zulks te we-
ten
Ha zoo, hebt gij er belang bij! zei Nico-
laas. Ja, de juffrouw die gij bedoelt is onze
dochter.
Zijt gij daar bepaald zeker van.
Ja, daar ben ik zeker van.
In dit geval zult gij wel zoo goed willen
zijn om mij te zeggen, wat er geworden is van
de andere Genoveva, het meisje, dat hier bij
u gebracht is den 17 December 1863, door eene
zekere Ilonorine Lefebvre, gewezen vroedvrouw
te Compiègne.
Gij vergist u, mijnheer, men heeft bij ons
geen kind gebracht
Gij spreekt onwaarheid, en dat nog al op
eene vrij onhandige wijze, antwoordde de dokter
haastig. Ik wil de waarheid, de algeheele waar
heid kennen.
Welnu, wij zullen u die zeggen, antwoord
de de arme vrouw.
Genoveva is dan toch het jonge meisje,
dat den 17 December 1863 door Honorine Le
febvre bij u is gebracht?
Ja mijnheer, antwoordde Nicolaas Vadame.
Wist uw zoon Julien, dat Genoveva zijne
zuster niet was?
Hij vermoedde het zeker wel.
Van oogenblik tot oogenblik werd alles voor
Gilbert duidelijker.
Gij moet toch, hervatte hij, zeker een brief
of zoo iets hebben, waardoor bewezen wordt dat
Genoveva uwe dochter niet is, en die tevens
haar waren naam leert kennen?
1888 tot 1892 was hg lid der Kamer. Ge
neraal Jacmart behoorde tot de voor
standers van de invoering van den algemeeuen
dienstplicht.
In een der mgnen te Anderlncs heeft
eeue hevige gas-ontplofüog plaats gehad,
waardoor zes mgnwerkers het leven ver
loren en 4 werden gewond.
De Hongaarscheminister-president Wec-
k e r 1 trekt bg herhaling van Puda-Peit
naar Weenen om keizer Frans Jozef
te bewegen zijne toestemming te willen
verleeaen van een zoo groot aantal nieuwe
Magnaten, als noodig is om de Eerste Ka
mer in dan zin van de kerk vervolgers «om
te zetten.» Inmiddels lsatde aanhang van
W e c k e r 1 reeds het leugenachtig bericht
verspreiden, als zoa het keizer Frans
J o z 6 f een genoegea zgn, indien de Mag
naten het aanhangige wets-ontwerp be
treffende het bargerlgk huwelgk in tweede
behandeling aannemen.
Te Weenen loopen geruchten en op
de Beurs is het als zeker verteld, dat
W e c k e r 1 met eene door alle Hongaar
sche Ministers onderteekende ontslag-aan
vrage in den zak loopt, om dit stuk den
Keizer te overhandigeo, bg aldien Z.M. in
het opnieuw door hem ts brengen bezoek
zon weigeren zgn steun te schenken, aan
het afschuwelijk wetsontwerp van het Hon-
gaarsch kabinet.
Te Weenen, waar zelfmoord, zoo 't
schjjnt, epidemisch begint te worden, heeft
een meisje zich van het leren beroofd, om
dat zg zoo mooi was!
Zij was uit de provincie naar Weenen
gekomen om daar eene betrekking te zoeken
en vond eene plaats in een confectie-magazjjn.
Kort daarna zond de patroon haar eren wel
weg, omdat al de badienden naar haar
keken en hnn werk verzuimden. In twee
andere magazjjnen ondervond zij hetzelfde,
zoodat het meisje, eerlgk en deugdzaam als
zij was, en geen betrekking kunnende
krijgen, een einde aan haar leren maakte
door zich in den Donan te verdrinken.
Da ministetiaele crisis in Frankrgk dnnrt
nog voort. De heer Bourgeois die geen
kans ziet om een Ministerie bg elkaar te
krggen, zooals de President der Frausche
repnbliek dat wil, heeft ten derden male
geweigerd zich met bet vormen van een
Kabinet ta belasten. Na is de beer D a p a y,
voorzitter der Kamer, door den heer Car-
not opnieuw ontbodeo, die met bahalp van
Wij bezitten niets dergelijks mjjnheer. Er
was met Honorine Lefebvre afgesproken, dat wjj
't kind zouden teruggeven aan hem, die ons
het ontvangstbewijs aanbood, dat wij van de kleine
gemaakt hebben.
Ha zoo, hebt gij een ontvangstbewijs opge
maakt.
Ja mijnheer, op verzoek van juffrouw Ho
norine.
Weet gij nog wat daarin stond
Woordelijk wel niet meer, maar er stond
in, dat wij verklaarden een kind, met name Ge
noveva, opgenomen te hebben, dat in de regis
ters van den burgerlijken stand van de plaats,
waar het geboren was, behoorlijk was ingeschre
ven, alsook eene som gelds om ons schadeloos
te stellen voor onze zorgen. Wij namen op ons,
nimmer aan de kleine te zeggen dat zij ons
kind niet was.
Gij had daar eene verplichting op uw ge
nomen, die gij onmogelijk kondet nakomen.
Waarom onmogelijk
Veronderstel bijvoorbeeld eens, dat Geno
veva bad willen trouwen of dat zij gestorven ware?
Zoowel in het eene als in het andere geval hadt gij
met haar geboorteakte voor den dag moeten
komen.
Wij hadden daar ook aan gedacht, en dan
trouwens ook al onze maatregelen genomen.
En die waren
Ik ben namelijk naar den Burgemeester van
onze gemeente gegaan, om in zjjne handen eene
verklaring af te leggen van hetgeen gebeurd was.
(Wordt vervolgd.)
