NIEUWE
m zi4i
Woensdag 6 Jnnl 1894.
I9de Jaargang,
Signor CrlsplalsMacchiavelll
en als Pulcinello.
BUITENLAND.
De twee Neven.
Bulgarije.
HMRIIHKI milium.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 8 maanden voor Haarlem. t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland ft. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlgfre nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B IT B E A IT: St. Janstraat Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIRN.
Van 16 regels
Elke regel meer
30 Cents
5
AGITE MA NON AGITATE.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Advertentie n worden uiterlijk Maandag-, Woensd ag-
en V r ij d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
E e d 8 c t e u r-U itgever.W. KüPPEES.
De bekende Florentjjner Macchia-
velli (f 1530) heeft in zjjne door ver
blinden stjjl wegsleepende geschriften er
bovenmate veel toe bijgedragen, om de po
litiek naar heidensch model van de moraal
af te scheiden, en hjj heeft de politiek tot
eene goddelooze kunst van egoïsme omge
schapen. Diarom geilt hg met recht a!s
de leermeester van een gewetenloos Staats
man.
Pulcinello of Policinello is een op het
Italiaansche volkstooueel gebruikelijke ka
raktermasker, jaist als bij ons de hans
worst.
Beiden zjjn in de Iialiaansche politiek
steeds goede kameraden geweest, dewjjl zjj
elkaar wederkeerig opperbest verstonden en
vervolmaakten. Daarom heeft ook Signor
C ris pi zich in beide rollen voorgesteld
aan de Kamer van Montecitorio, teen hg
voor eenige maanden geleden aan de spits
der Itiliiaasche regeering geroepen werd
om aan het bankroet der Pië nonteesche
heerlijkheid paal en perk te stellen. Zjjne
verklaringen werpen een belangrijk licht
zoowel op den wanhopigen toestand vau
het jonge Italië, als op de plannen van den
even behendigen als listigen Minister; en
daarom verdienen zjj eene nadere toelich-
ting.
Crispi's krankheid was van ouds
her de megalomaniegrootheidswaanzin.
Zjjne zinspreuk was steeds: een groot, eenig
Italië doch niet zonder den grooteo,
onontbeerlgken Signor Cr is pi! Daarom
werd hg aan G a r i b a 1 d i's zijde eerst de
verrader van zjjn rechtmatigen vorst, den
koaiDg ïan Napels; daarom zwoer hg aan
het Pausschap onverzoenlgken haat en on
dergang. De geschiedenis zal het getuigen,
dat hg dezen eed beter heeft gehouden, dan
de eeden waarmede hjj aan zjjne beide eer
ste echtgenooten eeuwige trouw beloofde.
Drie-en-twintig jaren na den roof van de
stad Rome trad nu deze man vóór de Af
gevaardigden op en deed ongeveer de vol
gende verootmoedigende bekentenis: «Wjj
hebben de tengels der regeering in banden
genomen, op een oogenblik nu Italië's toe
stand zeer ernstig, ja ernstiger is, dan bij
ooit is geweest;» de moeilijkheden, welke
wg hebben te overwinnen, zgn groot;»
«het gevaar dringt;» «het werk is
bard;» «de behoeften van den S'aat zgn
talrjjk;» «wg hebben geen tjjd meer te
verlieze. «Ie ure heeft geslagen, welke
FE U1LLET O N.
91.)
[Vervolg.)
Vrees niets, ik herhaal het u. Gij zijt
een afschuwelijke booswieht die niet het minste
medelijden verdient, en op wien het tucht
huis reeds te lang wacht. Wij zullen er u niet
heen zenden, in deze geheele zaak zijt ge
slechts het werktuig geweest. Alleen zij die de
misdaad beraamd hebben, zullen getroffen wor
den. Ga zonder vrees mede.
Vandame nam nu den eersten den besten
hoed op die hem voor de hand kwam, en
volgde den dokter en mijnheer de Challins.
De drie mannen stapten in het rijtuig dat aan
de deur wachtte.
Eue du Pont Louis Philippe, nummer
30, hard rijdenbeval de dokter aan den
koetsier.
In minder dan twintig minuten had men de
plaats der bestemming bereikt.
Stappen wij uit, zeide de dokter.
De drie mannen traden het bedoelde huis
binnen, terwijl Gilbert zich tot den portier
wendde, met de vraag:
Is mijnheer Williams Witt te huis?
Om u te dienen mijnheer.
Op welke verdieping?
Eerste verdieping mjjnheer.
Laat ons naar boven gaan.
Op de eerste verdieping gekomen schelde
Gilbert aan.
van het land nieuwa offers eischl;» «wij
moeten het crediet vao Italië wederom her
stellen, de financiën reorganiseereo, aan de
wet wederom achting verleenen en aan het
land het rertronwen teruggeven.»
Dit is toch voorwaarniets anders,
dan een soort van diplomatische generale
biechtwaarmede de trotsche Premier
in zgn eigen naam, en in den naam
van zjjae voorgangers, van Cavonr
af tot Giolitti toe, voor Italië en voor
geheel de wereld een Confiteor aflegt, dat
in deze beteekenisvolle woorden is samen te
vatten: Wjj staan aan den rand
van een flnantieel en moreel
bankroet!
B)wjjst deze bekentenis niet ten duide
lijkste, dat de Sardinische koningen, in
dienst vau de revolutie als gevangenbe
waarders van den glorievolien Gevangene
in het Yaticaan, de doodgravers geworden
zijn ran den welstand van dit schoone land?
En dat alleen een algeheale terugkeer tot
andere politieke grondbeginselen en maat
regelen Italië kan redden van den dreigen
den ondergang?
O neen! C r i s p i heeft de vermetelheid, in
den zelfden ademtocht, in dezelfde redevoe
ring zich te beroemen ou die politiek vau
roof ea van verraad. «Van 18591870,»
zoo verklaart hjj, «hebben wg te zatnen ge
arbeid om de stoffelijke eenheid van ons laud
te verzekeren. Nu moeten wjj de moreele
eenhtii bewerken en aan het fundament
van dat gebouw vastheid geven, waarvoor
het bloed onzer martelaren heeft gevloeid!»
Dkit is Crisp iM acchiavelii,
dat is een faufaronnade, eene tva'geljjke
grootsprekerij, geheel overeenkomend met
de grootspraak van een V a i 11 a n t te
Par jjs, van een F r e n c h te Barcelona, van
een Prendergastte Chicago, die nog op
de treden van het schavot eeu snorkenden
troost zoeken in de verheerlijking van hun
misdrjjf tegen de maatschappij.
En nu den grimas van Pulcinello
Cr is pi gaat voort: «Om ods doel te be
reiken, hebben wjj (de Minister) de onder
steuning noodig van allen, zonder onder
scheid van welke partjj; en daarom ver
langen wij van U den Godsvredede Treuga
Dei.»
De paardenpoot oït de sacristie mochten
we wel met een Italiaaosch spreekwooid
Signor C r i s p i totroepen Misbruik den
naam niet van dien God, dien gij zoo
dibwjjls in woord en daad verloocheud en
gelasterd hebt! Verberg in Phariseescbe
huichelarjj uwen haat tegen den hemel-
Een knecht opende de deur en ontving -de
bezoekers met deze woorden:
Wien mag ik aandienen?
Dokter Gilbert.
De bediende bracht de nieuw aangekomene
nu in een tamelijk rijk gemeubelde zaal en
ging zijn meester waarschuwen.
Eenige oogcnblikken later trad Williams
Witt, een Amerikaan van omstreeks vijftig jaar
de kamer binnen, en zeide tot Gilbert met een
sterk accent, maar op een zeer hartelijken toon:
Zeer verheugd u te zien, waarde dokter,
buitengewoon verheugd. Wat verschaft mij de
eer en de vreugde van uw bezoek?
Ik kom u voorstellen twee duizend
frank te verdienen.
Twee duizend frank! Nu die laten zich
niet weigeren. Wat valt ex te verrichten, waarde
dokter?
Gilbert haalde nu uit zijn zak het testament
van den graaf de Yadans, en het ontvangstbe
wijs dat Nicolaas Vandame liem had gegeven.
Ik moet hier kopieën van hebben, zeide
hij, den Amerikaan de stukken aanbiedende. En
wel kopieën, die zoo volmaakt nagebootst zijn, dat
men ze niet van het oorspronkelijk kan onder
scheiden.
Dat zal zeer gemakkelijk wezen..
Gij neemt dat werk dus op u?
Ja, mijnheer.
Ik moet u echter opmerkzaam maken, dat
er veel haast hij is.
Meer dan vier uur heb ik er niet toe noodig.
Goed. Het is nu half vier om half acht
zal ik ze komen halen.
scheu Vredevorst niet, wiens werk gij n
verstout te verwoesten! Profaneer niet éér
der schoonste bladen in de historio van bet
Pausschap en van ds Katholieke Kerk
Deukt gij, dat het slechts nederige zielen
eigen is, om hun weerloozen tegenstander
bebal/e onbsschaamden spot ook nog hoo-
neade beledigingen aan te doea, zooals pij
dat doet, daar gij om uw nederlaag ea uw
eerzucht te maskeren u beroept op eene
instelling, welke de meoschheid aau de
Kerk der Pauoen te danken haaftter w jj l
gjj de onderwerping vao datzolfle Paus
schap als- uw lerenstaik verklaard hebt!
Want dit is de wezenlijke toestand: aau de
Kerk en aau den P.a lts beklea !er Gods wil
en zal C r i s p i gaau vrede en gean wapen-
stiletand, geen Treuga, verleonen; had hg er
gaan belang bij dan zou bjj on Ier andere
omstauJighadeo den waldadigan invloed van
dan Godsvrede, ia da elfde eeuw door Ka
tholieke Buschoppea mot da hulp dar Pau
sen ingevoerd, rondweg looeheueu. Maar
hij heaft eeu zekeren «vrede» noodig, om
zjjn ministerschap eenigszias levensvatbaar
te makoD; daarom schaamde hij z:eh niet
om zjja zdfzachtig hulpgeroep te vereeni-
gea met een historisch feit, welks lof in
zijnen mond als eene lastering klinkt.
C r i s p i wil dea vr odo» met zij ie bond-
genootea in deu oorlog tageu God eu Zpne
Kerk, bjj smeekt om de hulp van alle Af
gevaardigden en S matoren, die met hem de i
strjjd tegen het Pausdom op hunne vaandels
hebbau geschreven. «Wij willen zoo zagt
hg letterljjk ia zijne niets-beteekeaende
banale phraselogie wg willen niemand
den tegenwoordigen treurigen toestand ten
laste leggen; hjj is het gevolg van eenen
reeks gebeurtenissan, welke wjj kunnen
constateeren, maar waarover wij niet voor
barig wille j oordeelen.» Met andera woor
den De verlegen vaderlandiredder b oz weert
zjjne gezelier, van hem alleen de «regeling»
van het bankroet over te laten, waarin ook
zijn naam zulk een min eervolle ro! speelde;
hem tot eenig liquidator aan te stellen, aan
hem de nieuwe «offors», d. i. nieuwe belas
tingen te geven, ten einde die drukkende
legermacht staande te houden, welke Italië
enkel eu alleen om het immer nog onop
geloste Romeinsche vraagstuk noodig heeft.
En zoo spreekt C r i s p i, terwgl het arme
i land reeds tot den laatsten bloeddioppel toe
is uitgezogen en terwgl op zgn geboorte
grond, op Sieilië het oproer van het volk,
aan goddelooze politiek opgeofferdzeer
licht bet naderend einde voor het kaar
tenhuis van het Italia unita beduiden kan!
Dit verbond noemt C r i s p i een «Gods-
Het zal gereed zijn, reken daarop.
De dokter en zijne hegeleiders gingen heen.
En thans vervolgde Gilbert, moet ik u eer
lijk bekennen dat mijn maag begint te cischen,
daar ik vandaag nog niets gebruikt heb.
Zwijgend en bleek als een lijk, daarenboven al
les behalve gerust over de toekomst volgde Ju-
lien de lieoren in het kabinet van liet hotel Tour
d'Argent.
Misschien hebt gjj honger, vroeg Gilbert.
"Wil ik wat voor u laten komen?
Dank u mijnheer. Het zou mij totaal onmo-
geljjk zijn iets binnen te krijgen, antwoordde Ju-
lien.
De dokter en Raoul zetten zich aan tafel. Met
opzet werd het diner zoolang gerekt totdat het
tijd was om naar Williams Witt terug te keeren.
Gilbert ging alleen naar boven. De Amerikaan
bleek oen man van zijn woord te wezen, llij bood
den dokter tegelijkcrtjjd de oorspronkelijke stuk
ken en de kopieën aan.
Dat hebt gij meesterlijk gedaan, riep Gil
bert, mij is het onmogelijk de echte stukken van
de nagemaakte te kunnen onderscheiden.
Om alle vergissing te voorkomen, heb ik de
kopieën met een kruisje gemerkt, zei Williams
Witt.
Dc dokter overhandigde hem nu de twee
briefjes van duizend frank en verwijderde zich.
Beneden gekomen, stelde hij Julien den openge-
scheurden en van het wapen der Vadans voor-
zienen briefomslag ter liand, die de twee nage
maakte stukken bevatte en zeide.
Gij moet dezen briefomslag weder in de
kast leggen, die gij hebt open gemaakt.
vrede!» Non est pax impiis! Daar is geen
vreds voor de goddeloozenDit wordt ook
hier bewaarheid betreffinda de goddelooze
politiek, waaronder het arme Italië zacht.
Slechts één vrede is daar mogeljjk, de
vrede n.L, die door deu goddel jjken Vrede
vorst aan «de mensehen van goeden wil» be
loofd geworden is, eu ia denzelfden zin door
dea Piaatsbekleeder van Christus op aarde
aan alle vo'kerea verkondigd wordt. Deze
«g03de wil» zou voor C r i s p i eu consor
ten dm moed biteekeuen om openlgk te be
kennen, dat de ellende van Italië juist door
de van 1859'70 gevolgde politiek is te
voorschga geroepen, en dat alle bemoeiin
gen, om de eeuwige S;ad tot deo rang van
Kopenhagen of Bucharest neer te drukken,
het door de Voorzienigheid zóó gezegende
ea bevoorrechte Italië aaa d ju sehrikkeljjk-
sten nood overgeleverd of aau de misdaad
ia de armen geireveu hebben. C r i s p i's
narrenschip ir op het punt vaa tegen de
rots der Kerk te worden vermorzeld», zoo
als zjja oaie vriead iu het Saksen-woul zich
zou uitdrukken.
Slechts aan één minister kan het ge
lukken om aan het ongelukkige Italië den
«Godsvrede» weder t9 geveo; aan hem nl.,
die met koning Humbert de parabel vau
den verloren Zoon in de H. Schrift ernstig
overleest en o/orweegt, eu met hem het
woord herhaalt: «Ik zal opstaan en terug-
keoren naar het huis mjjns Vaders.» Het
is toch niet zoover van het Q urinaal naar
het Vaticaan! Komt deze Minister nog bjj-
tjjds, wat wel nauwelgks te verwachten is,
dan zal hij er zich ook toe moetea ver
staan om deu broozen troon van hst huis vau
Sivoye op zjjne schouders te nemen en de
zen, zoo Diet naar Turjjo, dan toch naar
Florence terug te dragen.
i;
Orer don toestand iu Bjlgarjje zjja te-
geustrjj fige geruchten in omloop. Hot nieu
we Kabiaet-S t o 1 o f f hseft de regeeriug
aanvaard en wel met de verzekering dat
üdars rechten zullen worden gehandhaafd.
De heer Stambuloff die eeu hechte
steun is geweest voor den Vorst, wordt
thans als eeu tyran gebrandmerkt, en zjja
heengaan moot niet alleen in de hoodstad
maar ook daar buiten met vreugde zgn
vernomen. Te Philippopolis, de hoofdstad
van Oost-Rumenië, hiel lea de voornaamste
ingezetenen eene bjjeeukomst eu zondeu
vorst F erdinand een telegram, waarin
Zeer wel, mijnheer. En wat moet ik verder
doen?
Te Nogent-Sur-Marnc wacht gij op ons.
Waar zal ik de heeren vinden?
Aan het stationhotel, antwoordde Eaoul,
waarop dokter Gilbert er nog bijvoegde:-
Vergeet vooral niet te komen, want vluch
ten zou uw ongeluk wezen Ik herhaal het u, in
gehoorzaamheid bestaat uwe eenige kans om er
nog zonder kleerscheuren af te komen.
Ik zal uwe hevelen stipt opvolgen, mjjnheer.
Vandame verwijderde zich nu, waarop Gilbert
weder met mijnheer de Challins in het rijtuig
stapte en den koetsier last gaf, om hem niar
Nogent-3ur-Marne over te brengen.
De kamerdienaar van Philippe was, met het hoofd
op de borst, den weg ingeslagen naar de Assas-
straat. Hij gevoelde zich in den letterlijken zin
des woords als verpletterd. Alles was ontsluierd,
of ten minste bijna alles en ongetwijfeld zou wel
dra de snoodc en afgrijselijke moord, te Mont-
fontaine bedreven, bekend ziju. Vandame bezat
thans geen greintje meer van de wilskracht en
de koelbloedigheid, die hem anders zoo eigen
waren. Hij gevoelde vrees. Doch de dokter had
licm beloofd niet te zullen uitleveren, en deze
belofte maakte zijn eenige hoop uit. Toen hjj
dc woning zijns meesters weer binnengetreden was,
legde hij den briefomslag, hem door Gilbert
gegeven, in de lade van het door hem geopen
de kastje, sloot dit weder, verliet het huis, stapte
in een rijtuig en liet zich daarmee brengen naar
't Oosterstation, waar hij den trein naar Nogent-
sur-Marne nam.
Wordt vervolgd.)
