NIEUWE
No. 2147
Woensdag 20 Jon! 1894
19de Jaargang.
Het parlementair socialisme.
BUITENLAND.
De twee Neven.
Italië.
Oostenrü k-Hongarij e.
HimiMfHEMMIT
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland Ij80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschpnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 1—6 regels 30 Cent»
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contact.
Adverfcentiën worden uiterlp Maandag-, W o e n e d ag-
en Vrjjda g-a vond voor 6 uur iugewacht.
Redacteur-Uitgevar, W. KüPPERS.
Die zich voor het volgende kwar-
t^Top de NIEUWE HAARLEMSCHE
COURANT, of op het ZONSDAGDLAD
abonneeren, ontvangen de nog deze maand
verschijnende nummers gratis.
In ons land is de socialistische party ver
deeld in twee fracties, n. 1. in revolut'.on-
naire socialistea eu in parlementaire socia
listen. De distinctie ia revolatioanaire en
parlementaire socialisten moet alléén ver
staan worden als eene onderscheiding vau de
middelen waardoor ze hetzelfde doel hopen
te bereiken.Da eerstm willen om hnn doel
te bereiken al het bestaande gewelddadig
onderstboven keeren. De laatsten oordeelen
daarentegen, dat zjj te zwak zijn om thans
reeds met goed gevolg van geweld gebruik
te maken; zjj willen daarom trachten, in
vloed uit te oefenen op de wetgeving en
langs dien weg de door heu gewenschte
hervormingen tot stand te brengen.
Op het oog zien de parlementaire socia
listen er dan ook nogal vredelievend uit.
Aan dynamiet en bommen hebben ze een
broertje dood; daar komt men geen stap
verder mee, denken ze heel verstandig, in
tegendeel, de Regeeringen nemen dedyna-
mietaanslagen als voorwendsel, om tsgen
alle verstoring van orde en rust krachtiger
op te treden.
Bjj ons vorig Kabinet, dat gelukkig met
den minister Tak van Poortvliet
aan den djjk is gezet, stonden de parle
mentaire socialisten nog zoo slecht niet aan
geschreven. Hun weuschen vonden ingang
en naar hun inzichten zocht men de wet
geving te wjjzigen.
In den beginne was het nog altjjd min
of meer een raadsel of althans een geheim,
hoever het afgetreden Kabinet met die wjj-
ziging wilde gaaD, in den laatsten tgd ech
ter bleek het maar al te dnideljjk hoe de
Ministers de parlementaire socialisten in
bescherming namen en hoe zij hebben ge
tracht langs wettelijken en wetenschappe-
1 jjken weg de wetgeving naar huu inzich
ten te wjjzigen. Twee der Hseren in het
vorig Kabinet waren al aardig op weg om
het Nederlandsehe volk te voeren in de
armen van de sociaal democratie, de eerste
door ons een verkapt algemeen stemrecht
te willen bezorgen welks invoering, dank
ook door de Katholieken in vereeDigiug
met alle weldenkenden in den lande, met
kracht is belet, en de tweede met zijue be
lastinghervormingen, die d8 revolutionnaire
socialisten in bet gewelddadig onderstboven
FEUILLETON.
97.)
(Vervolg.)
De gerechtsdienaren hadden de grootste moeite
om den woeligen menschenstroom in bedwang
te houden, die van oogenblik tot oogenblik
grooter werd, alhoewel naar alle waarschijnlijk
heid zeven achtsten der nieuwsgierigen geen de
minste kans hadden om eene plaats te krij
gen.
Eindelijk gingen de deuren open.
De menigte stoof naar binnen, alsof het hier
de plundering van eene stormenderhand genomen
stad gold. Binnen eenige seconden waren alle
plaatsen veroverd.
De leden der balie veronderstelden, dat er
een vinnigen strijd gestreden zou worden tus-
schen het openbaar Ministerie en den verdedi
ger van Raoul de Challins.
Philippe ging door voor een groot talent.
Daarenboven was hij de neef van den beschul
digde. Dit wekte de belangstelling op der ad
vocaten, die zich in groot getal op de voor hen
voorbehoudende plaatsen bevonden.
Philippe de Garennes trad zeer bleek, maar
met de grootste kalmte, ten minste oogenschijn-
de zaal binnen. Hij drukte verscheidene zijner
collega's de hand, nam vervolgens plaats in de
bank der verdedigers en raadpleegde zijne aan-
teekeningen.
De leden der jury traden binnen. Men kon-
keeren der maatschappij een geducht wa
pen in de hand heeft gegeven tegea de be
zittende klassen.
Immers door P i e r s o n s vermogensbe
lastingde belasting op bedrijfs- en andere
inkomsten, zal men precies te weten komen
waar de aap te vangen is, in de uren dat
de klopjacht naar '6 bezit vaa een ander
mans goed oen aanvang zal nemen.
Heeft èn de heer Tak van Poort
vliet j d8 heer P i e r s o n, die wjj toch
ni8t willen beschouwen als het parlementair
socialisme wetens en willens in de haud te
werken,al hebban zjj een weg daartoe be
wandeld,wel eens nagedacht over de ge
volgen van hnn streven Letterljjk wordt
toch alles aan den grooten hoop overge
leverd, die na nog niet eens begrip heeft
van de meest eenvoudige verschijnselen op
politiek en sociaal gebied, maar wie weet
hoe spoedig de leiders zich zullen opwerpen
tot onbeperkte heerschappjjvoerders over
alles en allen.
De parlementaire socialistea willen directe
wetgeving door het volk, door middel van
het recht van initiatief en referendum.
Zelfbeheer en zelfbestuur des voiks in
staat, provincie en gemeente. Verkiezingen
der overheden door hot volk, met verant
woordelijkheid en strafbaarheid der lichamen.
Niet genoeg dus, dat alle meerderjarige
mannen en vrouwen, bedelaars incluis, aan
de verkiezingen van vertegenwoordigers van
het volk deelnamea, willen de socialisten
hnn ook nog het recht en referendum toe
kennen, zoodat ze elk oogsnblik persoon-
ljjk in de wetgeving zouden kunnen ingrij
pen. Eu alsof ook dit nog üiet genoeg was,
wordt nog uitdrukkelijk zelfbeheer en zelf
bestuur van het volk in rjjk, proviocie en
gemeente geëischt. Natuurljjk moet de ar-
btifersklasse beschermd worden en wel in den
zin van de socialisten,om zoo min mogelijk te
werken tegen een zoo hoog mogeljjk loon.
Verder moeten afgeschaft worden alle
wetten, die het vrjje verkondigen van ziens
wijze en het recht van vereeniging en ver
gadering in den weg staan, en alle wetteD,
die de vrouw maatschappelijk en wetteljjk
in ongunstiger positie brengen dan den man.
Scheiding van Kerk en staat is een eiseb,
die ook door een aantal radicalen en libe
ralen gedeeld wordt.
Kostelooze rechtspleging en kosteloozs
geneeskundige bnlp zjjn natuurlijk eischen
voor het volk die volstrekt niet buitensporig
mogen genoemd worden.
Wat de qnaestie van de dubbeltjes be
treft, een hoop zullen er noodig zjjn
die wordeo gevonden uit de nn reeds in
digde de komst van het hof aan. Eindelijk
bracht men den beschuldigde binnen.
Mijuheerde Challins was even bleek als zijn neef,
maar zijne aandoening scheen niet grooter te zijn
dan van dezen laatste.
Zijne binuenkomstwerd begroet door een langdu
rig gemompel, gevolgd door een diep stilzwijgen.
Zoodra de wettelijke formaliteiten vervuld wa
ren, deed de griffier lezing van de akte van be
schuldiging, die de voornaamste feiten vermeld
de, zonder echter te gewagen van dc nasporingen
gedaan door dokter Gilbert en hare uitkomsten.
Raoul de Challins was beschuldigd:
lo. Zijn oom, den graaf Maximiliaau de Va-
dans vergiftigd te hebben, ten einde diens ver
mogen te erven.
2o. Het testament van zijn oom gestolen te
hebben.
3o. Eene poging aangewend te hebben om
het lijk te doen verdwijnen.
De lezing der akte van beschuldiging duurde
meer dan een uur.
Het Openhaar Ministerie scheen de schuld
van mijnheer de Challins" als bewezen aan te
nemen. Het schreef aan de voorbeeldelooze lis
tigheid van den beschuldigde de geheimzinnig
heid toe, waarin de voorgevallen feiten gehuld
waren, evenzeer als de ontdekkingen na de aan
houding gedaan.
Philippe maakte voortdurend aanteekeningen.
Het verhoor nam een aanvang.
Raoul gaf duidelijke antwoorden, zonder daar
bij een oogenblik zijne kalmte te verliezen. Al
leen zijne stem verried door het beven nu
cn dan zijne gemoedsbeweging.
aantocht zjjnie te heffen radicale-belas-
tingen uitgedacht in bet brein van onzen
gewezen Minister van Financiën.
Onze tegenwoorJiga minister vau fi
nanciën de heer Sprenger van Eyk,
dankt er anders over dan zjjn voorganger,
hjj heeft ia het weekblad Nederland de be
lastingwetten van minister Pier son in
't algemeen en die op de bedrjjfsbelasting
in het bizonder aaa een critiek onderwor
pen, dat er geen stak van heel liet. Da
radicale thearieëa op belastinggebied, bljj
ken ons, in practjjk gebracht, niets dan
erbarmeijjk knutselwerk te bezorgen.
De rerolutionnaire socialistea achten dit
alles nog maar half werk, zjj verwjjtende
parlementaire socialisten dat hnn eischen
door een radicaal volksman kannen onder
schreven worden. Dit moge althaDS voor
hetoogenblik nag overdreven zjjn, iets waars
zit er wel in, want het staat vast, dat htt
streven der radicalen het socialisme niet
alleen in de hand werkt maar een krach
tige steun is.
Zaterdag-namiddag is tegea den Itafi-
aanschen hearscher C r i s p i op den hoek der
Gregoriana-en Capelecata-straten te Rome
een aanslag gepleegd. Een jonge man van
omstreeks 25 jaren, een schrjjnwerker,
Lena geheeten, loste een pistoolschot op
het rjjtnig waarin Oris pi met zija se
cretaris den heer P i n e 11 i, op weg naar
de Kamer, gezeten waren.
Da man zette het terstond op een loo-
pen, maar werd spoedig achterhaald door
den heer P i n e 11 i, die onmiddellgk uit
het rjjtuig sprong. Met bahulp van een
paar voorbijgangers werd hij spoedig over
meesterd. Het pistool werd den moordenaar
ontnomen en aan O r i s p i ter hand ge
steld.
Van deu moordenaar is bekend, dat hjj
tot de anarchisten behoort. Voor twee ja
ren werd bjj uit Marseille verbannen en
daarna begaf hjj zich naar Genua en ver
volgens naar Rome. Evenwel bevond bg
z;ch eerst eene week te Rome. Volgens
zjjae verklaring was hij naar Rome geko
men om C r i s p i dood te schieten, «om
dat deze de zwakken verdrukte.» Onder
zjjoe kameraden stond Leg a wegens zijne
ruwheid bekend met den bjjuaam «Maraf.»
Bg het voorloopig verhoor, dat bjj ia
bet politie-bureau onderging, betoonde
Lega de grootst mogeljjke onverschillig-
Dit verhoor duurde gernimen tijd, want iedere
hoofdvraag bracht een twintigtal bijkomende
vragen mede. Het scheen dat de President der
assisen zich tot taak had gesteld, de vragen tot
in het oneindige te rekken.
Eindelijk was het oogenblik gekomen, waarop
Raoul deze woorden kon doen hooren, die een
diepen indruk maakten:
Inderdaad, mijne heeren, het schijnt mij
overbodig toe om aan te toonen, dat ik on
schuldig ben aan eene misdaad, die niet ge
pleegd is geworden. Uit de lijkschouwing is ge
bleken, dat de graaf de Yadans, mijn oom, dien
men mij beschuldigd vergeven te hebben, nooit
een greintje heeft ingenomen. Gij zult biervan
terstond een bewijs hebben.
Men las nn het verslag voor van dokter Gil
bert, dat buitendien nog bekrachtigd was door
den gerechtelijken geneesheer.
Het geschreven verslag van dokter Gilbert,
vermeldende de wijze, waarop hij in den om
trek van Pontarmé dc lijkkist van den graaf de
Vadans had gevonden, wekte in de hoogste mate
de belangstelling op van liet aanwezige publiek
nog meer dan de akte van beschuldiging scheen
dit een roman te wezen.
Het was omtrent zes uur in den avond, toen
de voorlezing van dit lange proces-verbaal was
afgeloopen. De President der assisen hief de
zitting op en bepaalde, dat den volgenden dag
het verhoor van den beschuldigde en dat der
getuigen zouden voortgezet worden.
Raoul werd weder naar de gevangenis ver
voerd, terwijl Philippe na eenige woorden met
hem gewisseld te hebben zich naar zijne moeder
beid en betuigde hjj zjjn leedwezen, dat hjj
den Minister niet had getroffen.
Volgens de Rijorma, het orgaan van
C r i 8 p i is een complot ontdekt eener al-
gemeane anarchistische samenzwering, en
zou Lega naar Rome gezonden zjjn om
C r i s p i dood te schieten. Ds Ifaliaau9che
Premier is de held van den dag geworden.
Voor zijne woning in de Via Gregoriana
verzamelde zich na dei mislukten aanslag
eene talrjjke volksmenigte, welke door her
haalde toejuichingen haar sympathie be
tuigde. Tot de telegrammen welke bg ont
ving, waren er ook van den kanselior van
het Duitsche tjjk Von Caprivi, prins
Von Bismarck en Lorl Rosebery.
Natnurlgk bespreken alle bladen den
aanslag en keuren deze misdadige poging
ten zeerste af.
In de hoofdstad Paler no op Sicilië,
hebben weer ernstige ongeregeldheden plaats
gehad. Het volk neemt opnieuw eene drei
gende houding aan.
Bij het getuigenverhoor in de zaak van
de Banca Romana heeft zich een vrjj beden-
keljjk iacidend voorgedaan tnrschen den
Voorzitter en den Advocaat van een aandeel
houder der baak, die zich civiele party
gesteld heeft. De Advocaat vroeg uit naam
vaD zjjn cliënt de overlegging der onbe
taald geblereu wissels, die voor het grootste
deal da portefeuille der bank uitmaakte. Hij
verlangde nameljjfe de namen der oniertee-
kenaars te weten. Doch de Voorzitter ver
zette zich tegen de overlegging der wissels,
en als reden gaf hjj op, dat bjj geen nieuwe
schandalen wilde. Kan het nn nog mooier?
Waarom laat de Voorzitter van zoo'n
Italiaanscbe rechtbank dan ook den directeur
T a u 1 o n g o maar niet loi? Mst hem zal
het nn wel goed afloopen als hjj zjjn mond
maar wil houden. Wat een knoeiboel.
Het is dan ook allertreurigst gesteld met
den toestand in Italië. In Rome ward een
piar dagen geleden weer een allerbrntaalsten
straatroof gepleegd. In da Garibaldistraat
sprong een kerel eeosklaps op de trede van
een open rjjtuig, en bera', een mes trek
kende, aan de daarin zittende dame hare
beurs en jnweelen over le geven. Daze, die
zeer verschrikt was, bewilligde hierin ge
ldelijk en de spitsboef maakte zich daarop
dadetjjk uit de voeten, vóór de omstanders
begrapen, wat er gebeurd was.
Heden komt het ontwerp tot invoering
van het burgerljjk huweljjk ten tweeden
male in de Magnaten-Kamer in behande-
begaf, die reeds op hem wachtte en haar ver
gezelde naar de Madame-straat. De Barones
namelijk had Bry-sur-Marnc verlaten cn weder
haar verblijf de Parijs gevestigd.
Ik begrijp totaal niets van de wijze
waarop de beschuldigingsakte is opgesteld, zeide
hij tegen haar, evenmin als van die, waarop de
Voorzitter de debatten leidt. Akte van beschul
diging en Voorzitter schijnen liocgenaam d
geene rekening te houden met dc gedane ont
dekkingen.
Welk besluit trekt gij daaruit? vroeg me
vrouw de Garennes.
Ik besluit hieruit, dat men blijkbaar niet
goed gestemd is voor Raoul. Men heeft den
man met de roode haren nog niet teruggevon
den. Dit zal eene nieuwe verzwarende omstan
digheid tegen hem worden.
Denkt gij dat eene veroordeeling tot de
mogelijkheden behoort?
Alles is mogelijk. De verdwijning van hot
testament kan ook zeer wel te zijnen nadeele uitge
legd worden.
Dat zou onze belangen buitengewoon in dc
hand werken.
Ongetwijfeld, maar toch ben ik verplicht,
wil ik mij ten minste niet in verdenking bren
gen, mijn neef met alle kracht te verdedigen,
en de bewijsgronden der beschuldiging te ont
zenuwen.
Gij hebt er wellicht niet goed aangedaan
de verdediging op u te nemen!
Wordt vervolgd.)
