No. 2152,
Zondag 1 Juli 1894
19de Jaar!
Aan wie de schuld?
B UI T E NLA M D.
BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem.
Een huwelijksaanzoek.
Duitschland.
Rusland.
Italië
Frankrijk.
ABONNEMENTSPRIJS.
Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85
Yoor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS.
30 Cents.
5
AGÏTE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
Van 16 regels.
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrjjdag-avond
voor 6 uur ingewacht.
Hoofdagenten voor het Buitenland'. Compagnie Générale de Puhlicité Etrangère
G. L. DA UBEfy Co., JOHN F. JONES,Succ., Parijs Blbis Faubourg Montmartre.
De consequentie der radicale theorie
heeft zich in Frankrijk in al haar afschuwe
lijkheid vertoond. De President der Fran-
flche Republiek viel door de hand van den
sluipmoordenaar als slachtoffer van den
haat tegen de maatschappelijke instellin
gen, die door het radicalisme van dag tot
dag worden bestreden en afgebroken.
Het zg verre van ons dien politieken
moord op de rekening te willen schrjj ven
van eene richting, welker aanhangers voor
het aanzienlijkste deel een afgrgzen heb
ben aan den dag gelegd voor eene daad,
die alleen in de oogen van onmenschen
kan worden goedgekeurd.
Wg willen evenmin beweren, dat één
radicaal, krachtens zjjn beginsel, zou kan
nen meenen, dat hg verplicht was om
een einde te maken aan het leven van
het Hoofd van den Staat, deze zij Keizer,
Koning of President.
Maar wat wg wel in het licht wen-
schen te stellen en waarvan wg vast over
tuigd zjjn, is dat de beweegredenen, welke
den sluipmoordenaar tot het volvoeren
zjjner afkeerwekkende daad hebben ge
bracht, haar oorsprong vinden in de radi
cale theorie.
Niet de radicale theorie leert om den
vertegenwoordiger van het gezag van het
leven te berooven, want dan zou zelfs in
deze dagen van ondeugd en verkeerdheid
het aantal radicalen zeker nog zeer ge
ring wezen, maar de radicale theorie
strekt rechtstreeks om het prestige van
het gezag te ondermjjnen door eene staat
kunde te huldigen, welke de beteekenis
Van het gezag miskent.
Wg kunnen ons den gedachtengang
van den anarchist, die zjjn ideaal tracht
te bereiken, als volgt voorstellen. De man
ii in de eerste plaats niet met aardsche
goederen gezegend. Met moeite verdient
hg nauwelgks zooveel, dat hg in zijn on
derhoud kan voorzien, soms zelfs is het
hem geheel onmogelijk om iets te ver
dienen. Met wangunst ziet hg den rgkdom
van anderen aan en vraagt zich af, waar
om hg zoo misdeeld is, terwjjl anderen
in overvloed baden. Hierover peinzende,
verneemt hg de radicale theorieën over
menschwaardig bestaan, over de rechten
Van den mensch en over hetgeen de mensch
zon kannen wezen, indien het hier op
aarde was geljjk het behoorde.
In zijn eenvoud weet hg geen middelen
aan te geven, waardoor die schoone toe
komst voor den mensch kan worden be
reikt. Zgn beperkte blik verhindert hem
vooruit te zien en hg staart zich blind
op het ODrecht, dat schgnbaar hem en
anderen zgner natuurgenooten wordt aan
gedaan. Men prevelt hem voor, dat al het
bestaande is gebouwd op willekeur en
machtsmisbruik, dat er geen verbeteren
aan is, en dat met krachtige hand moet
worden ingegrepen om aan de misstan
den een einde te maken. De man begint
te wankelen. Tot nog toe van het anar
chisme teruggehouden, omdat hg een af
schrik van de misdaad heeft, begint hij
na juist in de misdaad het middel te
zier, waardoor hg de maatschappij kan
helpen redden. Zichzelf wil hg desnoods
opofferen, indien hg maar door eene krach
tige daad zjjne verdrukte broederen en
FEUILLETON.
3.) {Vervolg)
//Van avond groot feest bij Daalen Ik
heb vast beloofd, je, hetzij dood of levend mee
te brengen het rijtuig wacht al!//
Schmid toonde zich niet bijster verrukt.
//Maar Adolf, ik heb mijn koffer vooruitge
zonden naar M.,// zeide hij aarzelend.
//O, dat komt er niet op aan men is
buiten zoo vormelijk niet! llovendien kan ik
je helpen, je komt in politiek. Frederik,// dus
wendde hij zich tot zijn oppasser, die met zijn
dom, goedhartig gezicht op eenigen afstand
stond, //haal de dingen van mijnheer uit den
wagen en leg ze in het rijtuig kom mijn
heer Schmid!//
//Tot uwe orders, luitenant!// zei Frederik
en deed wat hem was gelast.
Adolf schoof zijn arm onder dien van zijn
vriend en trok hem met zich voort. Schmid
zag juist Marie de restauratiezaal binnentre
den, en kon nog juist een groet afzenden.
//Kennis gemaakt op reis merkte zijn
vriend verwonderd op.
//Neen,// antwoordde Schmid leuk, //ik kende
juffrouw Muller al vroeg in L
De andere zag hem lachend aan.
//Je bent bedenkelijk kort!// Zeide hij, //maar
ik wil de knop uwer gevoelens niet voor den
tijd ontbladeren kom maar mee!//
zusteren een stap nader tot hun verlos
sing kan brengen. Weldra is het moord
tuig aangeschaft, en als in een roes van
hartstocht en dweepzucht verricht hg zgne
gruwaljjke handeling.
Zulk een man is schuldig in de hoogste
mate. Zjjn vergrijp tegen de hoogste macht
in den Staat, tegen het gezag en den
vertegenwoordiger van het recht, dient
zwaar te worden gestraft, daar het eene
misdaad geldt, waardoor de geheele samen
leving is beleedigd.
Maar wij vragen, of door deze straf de
beleedigde maatschappg voldoende is ge
wroken en of dan het rechtsgevoel is be
vredigd.
Wij meenen, dat zulks ontkennend moet
worden beantwoord. Evenals de persooD,
waarop zich de haat van den moorde
naar heeft gericht, de verpersoonlijking
is van de macht en het recht, is de
misdadiger zelf de vertegenwoordiger eener
richting, eener gedachte, welke een
onverzoenlgken strijd heeft aangebonden
tegen de bestaande orde van zaken. De
man, die den President dor Fransche Re
publiek heeft doorstoken, was een anar
chist door de daad, met andere woorden,
geen theoreticus, die zich in abstracte be
schouwingen verdiept, maar een practicus,
die tracht te verwezenlijken, wat anderen
als leerstellingen verkondigen.
Naast de straf, die aan den misdadiger
wordt opgelegd, behoorden ook maatre
gelen genomen te worden, waardoor de
samenleving in het vervolg voor derge
lijke wandaden wordt beschermd. De
strengste strafoefening op den misdadi
ger zal geen enkelen dweepzieke in het
vervolg weerhouden van zich op dezelfde
wjjze berucht te willen makeu. Zoo kweekt
men martelaars, die er zich een eer in
stellen voor de zoogenaamde zaak der
vrijheid te sterven. Neen, het is noodig,
dat alle welgezinden in alle Staten van
ons werelddeel zich vereenigen om mid
delen te beramen, waardoor het anar
chisme voor goed de kop wordt inge
drukt.
Dit denkbeeld werd in de afgeloopen
week ia verschillende kringen uitgespro
ken. Ook in de omgeving van keizer
Frans Jozef van Oostenrjjk werd het
denkbeeld eener internationale overeen
komst tot het bestrjjden der woelingen
van de arnachisten en het beschermen
der samenleving verdedigd, en wanneer
zich ooit eene gunstige gelegenheid heeft
aangeboden om te komen tot zulk eene
internationale overeenkomst, dan is het
voorzeker op dit oogenblik, nu ieder
weldenkende onder den indruk van
den schandelijken moordaanslag ver
keert.
«De moordenaars hebben geen vader
land,» schreef C r i s p i aan den Itali-
aanschen gezant te Parijs, «zjj zgn de
eersten om het vaderland te verzaken.
Frankrijk ziet, evenals Italië, in den
moordenaar slechts een vijand der mensch-
heid.» Ook hg is dus van meening, dat
het anarchisme een internationaal kwaad
is, hetwelk slechts door internationale
maatregelen kan worden beteugeld, al
meenen wij hier dadelgk.te moeten bjjvoe-
gen, dat ook zgne radicale handeliogen van
vroeger jarea vooral er niet weinig toe
hebben bggedragen, om den geest van
Frederik had het zeil van het rijtuig reeds
opgeslagen en de heide heeren namen plaats,
juist op het oogenblik dat de trein met een
doordringend gefluit langzaam het station ver
liet.
//Zeg eens!// begon Adolf en tastte in het
rijtuig rond, //je heb daar een voorraad reis
dekens en overjassen bij je, die verschrikke
lijk is!
//Ik? Ik heb niets anders bij mij, dan mijn
mantel,// antwoordde Schmid verwonderd.
//Nu, verloochen je eigendom maar niet,//
zei Adolf, dezen lekkeren pels noem je toch
niet jc mantel?//
//Die is van jou!// beweerde Schmid.
//Met je verlof!// antwoordde de andere, //ik
zal toch mijn pels wel kennen, aangezien ik
er geen bezit! En wat is dat?// voer hij harte
lijk lachend voort //hier ligt zelfs eene
beddepan! Neen maar, Schmid, je bent niet
meer geschikt voor den dienst, man! Je reist
met eene beddepan!//
Op Schmid's gelaat teekende zich de vreese-
lijkste ontzetting.
//Adolf//, zeide hij met akelige kalmte, ik
vermoed het ergste. Je oppasser heeft iets ver
schrikkelijks op zijn geweten neem hem toch
in verhoor ik kan nietl//
//Frederik!// riep Adolf zijn oppasser toe,
die bezig was iets aan de paarden te doen.
//Tot uwe orders, luitenant!// antwoordde
deze en stelde zich in positie.
//Wat is dat voor goed, dat hier in het rij
tuig ligt?// vroeg Adolf.
1 //Luitenant, het zijn de dingen, die ik
ontevredenheid bjj velen, die thans tot
het anarchisme zgn overgegaan, op te
wekken en aan te vuren.
Hoe dit echter zij, zgn uitspraak van
thans, bg het doodsbed van C a r n o t,
bevat eene onmiskenbare waarheid. De
taak der Gouvernementen moet op dit
oogenblik wezen de schuldigen streng te
straffen, maatregelen te nemen tot het
voorkomen van dergelijke aanslagen te
gen het gezag en eindelgk dit noemen
wg h9t voornaamste middel terug te
keereu van den radicalistiseheD weg, waar
op zich zelfs verschillende Regeeriugen
bevinden.
Evenals de maatschappij-bestormers
meenen den Staat in zgne grondslagen te
moeten aantasten, zoo behooren ook de
weidenkenden van onderscheiden richting
het kwaad der anarchie in zgu wortel te
dooden en zoo ook voor de toekomst het
anarchistisch monster onschadelijk te
maken.
En daartoe kunnen de Regeeringen,
evenals ieder persoonljjk, het hunne bg-
dragen. De wortel van het kwaad der
anarchie is het radicalisme, dat zich ten
doel heeft gesteld zoowel het maatschap
pelijk kwaad te bestrijden, als het goede
af te breken en ia een verkeerd licht te
plaatsen. Bepaalde zich het radicalisme
tot het eerste deel dezer taak, dan zou
het een kracht ten goede mogen heeten,
maar het breekt integendeel alles af zon
der er iets degeljjkers voor in de plaats
te geven.
Het radicalisme zoekt zij a kracht in de
ontkenninghet miskent de edele drjjf-
veeréo, welke den mensch tot handelen
kannen aansporen het ziet in den mensch
slechts een werktuig, dat door de Staats
organisatie in beweging moet worden ge
bracht en gehoudeu, en het kweekt on
tevredenheid en onvoldaanheid bjj een
ieder, die zich er door laat beheer-
schen.
Zoo is het radicalisme in dsn grond
der zaak voor het grootste deel de schuld
van de schandeljjke practgkeu, welke in
dezen tijd op ieder gebied worden be
dreven. Zonder personen of zelfs eene
richting als de onmiddellijke oorzaak aan-
te wijzen van de anarchistische uitspat
tingen, bljjft het in ons oog onbetwistbaar,
dat de geest, welke het radicalisme bg
velen heeft gewekt, hen geschikt gemaakt
heeft tot het bedrjjven van de besproken
wandaden.
In tijden als deze heeft een ieder de
plicht zich af te vragen, welke het stand
punt behoort te wezen, waarop hg zich
moet plaatsen ten opzichte van de ernstige
feiten, welke zich voordoen. Hij mag de
gebeurtenissen van den dag niet over zich
laten heengaan, zonder zich ernstig de
vraag te stellen, of hij Jiiddelljjk of on
middellijk ook kan hebben bggebracht
tot het vestigen eener meaning, welke in
strjjd is met de begrippen welke ons door
den godsdienst en door ons geweten wor
den geschonken.
En dan moeten wg als onze overtui
ging uitspreken, dat alleen het anti-radi-
calisme in staat is om op politiek en
sociaal gebied voor de jammerlgkste af
dwalingen te bewaren. Daarom wenschen
wg, dat de verschrikkelijke moord, welke
in Frankrijk plaats greep, ten minste dat
uit den trein heb gehaald.//
//Maar, dat was het goed niet van luitenant
Schmid!// voer zijn heer geërgerd voort.
//Tot uwe orders, luitenant!//
//Ezel!// riep Schmid en pakte den verbluf
ten knaap bij den schouder. //Wat heb je ge
daan? Hoe kom je er toe, een andermans za
ken uit de coupé te halen?//
//Tot uwe orders, luitenant! Luitenant Adolf
had gezegd dat ik het goed uit de coupé
moest halen; toen heb ik alles genomen, wat
er in lag!// dus verdedigde zich Frederik.
Schmid liet zich meer dood dan levend op
de kussens van het rijtuig zinken.
//Adolf.// zeide hij op somberen toon, //ik
heb mijn toekomstigen schoonvader zijne reis
dekens, zijn pels en zjjne beddepan ontstolen!
Nu is alles uit!//
De beide heeren zagen elkander een oogen
blik zwjjgend aan, toen barstte Adolf in een
schaterend gelach uit.
//Vergeef mij, Schmid, maar ik moet lachen,
dat is de dolste geschiedenis, die mij ooit ter
oore is gekomen.//
//De man vriest dood tusschen hier en M.,
zeide Schmid somber. //Ik kan hem nooit
meer onder de oogen komen!//
Adolf droogde zijne lachtranen af en wendde
zich tot Frederik, die geheel versuft van den
eene naar den andere keek.
//Frederik//, zeide zijn heer plechtig, //als er
ooit ergens eene tentoonstelling van ezels wordt
gehouden, dan zend ik er jou heen, dan ben
ik er zeker van, met eene medaille te worden
bekroond,//
voordeel aau te samenleving schenkt, dat
velea nog bg tjjds terugkeeren van het
radicale pad, van hetwelk men zoo licht
op deu auarchistischen dwaalweg ge
raakt.
Te Metz zgu meer dain duizend Itali
anen aangekomen^ die uitgeweken zgn
uit Frankrgk wegens den onhoudbaren
toestand waarin hun de moord op C a r-
n o t en de daardoor ontstane wrok der
Franschen geplaatst heeft. De ellende on
der deze menschen is zeer groot, zg moes
ten voor een deel in de open lucht kam
peeren.
Da feestelgkheden ter gelegenheid
van keizer Wilhelm's verbljjf te Kiel,
zullen op diens bizonder bevel «wegens
den aangrjjpenden dood van president
C a r n o t» een bescheiden karakter dra
gen, daar de Keizer door dezen moord
smartelijk getroffan is.
Met betrekking tot het hofschan
daal der ruim 400 anonieme smaadbrie-
ven doen geruchten de ronde, volgens
welke ontslag van den ceremoniemeester
Von Kotze uit da voorloopige hechtenis
ta verwachten zou zgn naar aanleiding
van redenen tot het vermoeien, dat de
brieven doorgaans van eene vrouweljjke
hand afkomstig moeten geweest zgu.
Prins Karei van Baden, een broeder
van den Groothertog, heeft in het Ba-
densche Heerenhuis tegen het toestaan
van het geven van missiën gestemd.
Deze, de Katholieke Kerk vjjandige Prins
bastrijit dus de eenige macht die volgens
de socialisten zelve de revolutie kau weer
houden. De Vorsten die het werk der
Roomsche Kerk bestrijden, hebben zich
zeiven te verwgten wanneer er aanslagen
tegen hen gepleegd worden. De missiën
vormen geen anarchisten.
Zou op de/en Prins niet het navolgend
versje toepasselijk zij a V
Komt my een man te voor, wys in zyn
eighen ooghen,
Myn ooghen sien hem aen met hart'lykme-
dedooghen.
Ik zag toch met meer hoop te heelen het
ghebreck
Van een geslagen geck.
De Czaar, met zgne Gemalin en kin
deren zgn van hun uitstapje naar Borki,
ter plechtige inwjjding van de Kerk, ge
bouwd ter herinnering aan den verijdelden
aanslag op zgn leven, behouden op het
Peterhof teruggekeerd.
Het Nowoje Wremja bespreekt even
als de overige Russische bladen den dood
van Carnot in denzelfden geest als het
grootste deel der Europeesche pers. Het
blad noemt den vermoorden «een ridder
zonder vrees of blaam», en uit den wensch
eene inschrijving te openen voor een
krans van de Russen, de vrienden der
Franschen, op het graf van C a r n o t.
De Russische dames sturen zulk een krans
naar Pargs.
Turkije.
Hevige onweders met hagelslag hebben
in het Turksche Rjjk groote verwoestin-
De toestand van den Hechter te schetsen,
toen hij na het gebruiken zijner koffie, met
Marie weder in de coupé stapte en al zijne
zaken verdwenen vond, dat vermag geene pen.
Hij was eigenlijk gedurende de eerste oogen-
blikken niet in staat, het ongehoorde te vatten
en ongelukkig duurde zijne verbijstering' zoo
lang, dat de trein wegreed, aleer hij een der
beambten van het gebeurde had in kennis
gesteld. Slechts Marie's smeekbeden weerhiel
den hem, het noodsignaal in beweging te bren
gen, en zijn toornig geschreeuw werd door het
geratel van den trein overstemd.
//Dat is mijn dood!// zeide hij, eindelijkuit-
geput en zonk in den hoek van het rijtuig
neder, //dat is mijn einde! Die hofmaker van
jou, heeft mij mijn pels onstolen dat komt
van zulke domheden, welk recht had die knaap
hier binnen te dringen? Als hij ooit terug
komt
Marie was sprakeloos, zij kon nauwelijks
hare tranen weerhouden. Bezorgdheid over haar
verkouden vader, spijt over het noodlottige
geval, en vrees voor den afloop, dat alles kwel
de en beangstigde haar, en met eene geheel
andere gelaatsuitdrukking dan te voren, staar
de zij naar buiten in de duisternis?
De Rechter was intusschen opgestaan en liep
om zich te verwarmen, als een ijsbeer in zijn
hok, voortdurend op en neder, daarbij van tijd
tot tijd in het voorbijgaan Marie zulk een
toornigen blik toewerpend, dat het er veel van
weg had, alsof hij haar voor den roof-
gen aangericht, vooral in het district
Koniak en den omtrek van Aleppo. Daar
zgn vele dorpen verwoest, alle gewassen
vernield en een aantal menschen omge
komen. De schade bedraagt millioenen
piasters,
De Regeering heeft terstond het hare
gedaan om den nood te lenigen, dóór het
zenden van tenten, voedsel en andere be-
noodigdheden voor de dakloozen. En de
Sultan gaf, als gewoonlijk bg staat
als zeer milddadig bekendzgn onder
danen weder een goed voorbeeld door eene
milde gift nit eigen middelen.
Te Genua heeft een troep van omstreeks
200 lieden eene betooging willen honden
tegen het Fransche Consulaat, zg werden
in tgds door de politie verstrooid. Twee
der betoogers werden gearresteerd.
Te Turjjn zgn in de laatste twee
dagen meer dan 2300 Italianen aangeko
men die uit Frankrgk gevlucht of verdre
ven waren. Da autoriteiten hebben maat
regelen genomen om de menschen behulp
zaam te zgu ia het Daar hois komen.
De terugkomst van duizenden die in
Frankrgk hun brood verdienden, zal de
toestand in Italië er niet op verbeteren
nu allerwege in dat land reeds honger en
ellende onder de arbeidende klasse wordt
geleden.
De kenze van den heer C a s i m i r
P e r i e r tot President der Fransche Re
publiek, mag in de gegeven omstandig
heden eene gelukkige keuze genoemd
worden. Hij heeft wegens zgn eerljjk
gedrag, in den laatsten tjjd eene carrière
gemaakt van belang, nu hg na op 46
jarigen leeftgd binnen zes weken tgds
in zgn vaderland achtereenvolgens geroe
pen werd het Miuister-Presidentschap, het
Voorzitterschap der Kamer van Afge
vaardigden, en nu de allerhoogste betrek
king, het Presidentschap der Republiek
had te aauvaarden.
Eu het zegel van eerlijkheid en recht
schapenheid werd als het ware van ambts
wege reeds vroeger C a si m i r Pe
rier op 't hoofd gedrukt, toen men hem
in 1893, in plaats van den, bg de Pana
ma-zaak geeompromitteerden F 1 o q u e t,
van vice-President tot Voorzitter der Ka
mer van Afgevaardigden benoemde.
De nieuwe President der Fransche
Republiek de heer Casimir Perier
had zich te kwijten van eene zeer onaan
gename taak. Hem werd de eerste on-
derteekening die bjj als Hoofd van Frauk-
rjjk moest neerschrijven voorgelegd, n.l.
de bekrachtiging van de besluiten die be
trekking hebben op de regeling van
C a r n o t's begrafenis.
De heer P e r e r heeft zich naar hei
Elysée begeven, waar hjj gernimen tgd in
de rouwkapel bjj C a r n o t's overschot
vertoefde eu daarna zgne opwachting
maakte bjj de weduwe.
S u n t o, de moordenaar, maakt er
geen geheim van dat bjj verheugd is de
aarde van «een dwingeland» te hebben
verlost. Hjj bljjkt van brave, ja vrome
familie te wezen en moet als knaap ook
een oppassend kind zgn geweest. Slecht
gezelschap bracht hem op den kwaden
weg.
zuchtigen jongen man in gijzeling hield.
//Het verhuizen wordt op die manier hoe
langer hoe aangenamer// merkte hjj met bit
terheid op, //ik heb veel lust mij te M. dade
lijk maar naar het ziekenhuis te laten brengen,
want dat ik mij eene ziekte op den hals heb
gehaald bij den waanzinnigen tocht, dat ljjdt
geen twijfel.//
Bij hunne aankomst aan het station te M.,
werden vader en dochter door het dienstmeisje
der familie met een briefje van de huisvrouw
opgewacht; mevrouw Muller verzocht haai
man dringend, niet naar de nieuwe woning-
te komen, maar nog voor dezen enkelen nacht
met Marie in een hotel te gaan, daar de slaap
kamers niet in orde waren.
De Rechter schreide bijkans van teleurstel
ling; hij had zich zoozeer op zijn eigen bed
verheugd. Toch moest hij zich in het onver
mijdelijke schikken,
//Is de woning lief, Dientje?// vroeg hjj wan
trouwig aan het meisje.
Dientje glimlachte veelbeteekenend.
//Nou!// grinnikte zij tot eenig antwoord, het
aan haar heer overlatende,zich nit dezen klank
een kleurrijk beeld der toekomst te vormen.
Den volgenden morgen begaven vader en
dochter zich op weg naar de nieuwe woning.
De heer Muller was ietwat geërgerd, omdat
hij niet ziek geworden was en dus het avon
tuur van den vorigen (lag niet als oorzaak
van zijn ongeluk kon uitkrjjten; daarbjj bracht
de omstandigheid, dat do straat, waarin zijne
vrouw gehuurd had,op geen platten grond te vin
den was, en dat ieder, wicn hij er naar vroeg
