No. 2188. Zondag 23 September 1894. 19 de Jaargan Een werkprogramma. _BU1TENLAND. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. 30 Cents. 5 Agnes. China en Japan. Frankrijk. Italië. Duitschland. ABONNEMENTSPRIJS. Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85 Yoor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 1—6 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. [JlA IN TIEN PRAT? AGITE MA NON AGITATE. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DA UBE Co JOHN F. JONES,Succ., Parijs 31 his Faubourg Montmartre. Zij die zich met 1 October a.s.abontieeren op de NIEUWE HAARLEMSCHE COURAN1 en het ZONDAGSBLAD ontvangen de nog gedu rende deze maand verschijnende nummers gratis. Ook hebben nieuwe abonné's rechtop de premieDE ERFENIS EENER MOE DER, door Julius, eene keurig geschreven novelle, tegen den prijs van j 0,30, franco per post f 0,40. Qui trop embrasse, mal étreint, zou men van de Regeeriug kunnen zeggen, indien men het door haar in de Troonrede aan gekondigd werkprogramma voor de nieuwe zitting der Staten-Generaal zoo moeit op vatten, dat alle daarin genoemde zaken inderdaad verwezenlijkt moeeten worden. Terecht maakten dan ook sommigen de opmerking, dat ter uitvoering van dat programma minstens tien jaren zouden uoo- dig wezen in plaats van een. Toch meenen wjj, dat de veelheid der aangekondigde wetsvoorstellen geen reden is om de Regeering hard te vallen en reeds nu den staf te breken over hetgeen door haar zal worden voorgesteld. Iutegendeel valt het in dit Ministerie, voortgekomen nit de antipathie tegen de Kieswet van haar voorgangster, te prijzen, dat het zich niet beschouwt als een Kabi net ad hoe voor de Kiesrechtregeling, en dat het de oogen geopend houdt voor tal van belangen, die van vrjj wat meer be lang zjjn te achten dan de uitbreiding van het Kiesrecht. Hoewel de Regeering dan ook dadelijk spreekt vao de ontwerpen tot regeling van het Kiesrecht, welke in dit zitting jaar bij de Staten-Generaal zullen wordeu ingediend, wordt daaraan dadeljjk toege voegd, dat ook eene herziening der perso neels belasting aanhangig zal gemaakt worden en dat met de voorbereiding eener nadere regeling van de Gemeent'.-fiuan- ciën inmiddels wordt voortgegaan. Daaruit bljjkt dus, dat de Regeeriug ook let op de werkeljjke belangen vau ons land en dat zjj dus niet toegeeft aan den op haar nitgeoefenden aandraag om zich uilsluitend te wjjden aan eene zaak, welke slechts door de radicale theorie op den voorgrond wordt geplaatst on be schouwd wordt als eene noodzakelijke voor waarde voor blijvende verbetering. De beide fiuancieele ontwerpen, welke genoemd werden, zjjn zeer terecht door de Regeering tot de urgente zaken ge rekend. De thans nog bestaande regeling van de Personeele belasting naast de reeds ingevoerde Bedrijfsbelasting is voor velen eene groote onbillijkheid,terwjjl het hoogst noodig moet geacht worden, dat de Ge- meente-fiuanciëa eindeljjk voor goed wor den geregeld, zoodat bet snbsidieeren van arme Gemeenten door het Rjjk niet meer behoeft voor te komen. Het komt er na maar op aan, dat de Regeering bjj deze onderwerpen den jois- ten weg inslaat en zich niet laat leiden door haar radicale vrienden, dienatnurljjk ook thaus niet zullen nalaten hun invloed te doen gelden. In 't bizonder zeggen wij dit ten opzichte van het Kiesrecht, dat niet slechts voor de Kamer eadeProvin- FE U1LLETON. 3.) Vervolg.) Eergister, ging de jonge dame voort, toen ze den vragenden blik van den officier opmerkte kwam een vriend van baron Salberg mijnen verloofde ons bezoeken. Heden vertrok hij en Salberg bood aan hem naar het station te geleiden. Ik vond bet onnoodig en verzocht hem, wegens het fee3t van Papa hier te blijven. Hij wilde echter mijn verzoek niet inwilligen. Ray mond Salberg bewees, dat hij een vasten wil heeft en ik schat een ijzeren wil hooger dan hoflelijkheid. De jonge dame wierp een ondeu- genden blik op den "officier. Misgeschoten Gelmar, lachte graaf Nord- feld, de bunrman van den luitenant. Dat kan den besten schatter gebeuren, hervatte deze geërgerd. Wat mij verwondert, begon dc oudeheer, is, dat eene jonge dame zoo hoog loopt met den wil! Ik heb er niets tegen, zei barones Von Bal ten lachende, dat Agnes den wil hoogschat ik vrees echter, dat ze in de uitersten vervalt, zooals dat bij jonge liefde vaak gebeurt. De fijne wenkbrauwen van het jonge meisje trokken zich even samen! Doch ze had geleerd zich te bedwingen en hervatte vriendelijk:Wees maar niet bezorgd, lieve tante. Ze stond op en ging den trap af. Op de onderste trede bleef ciale StateD, maar ook voor do Gemeen teraden zal worden geregeld. Zeer waar- sehjjnljjk zal de Regeering ieder voor stel, dat zjj tot regeling dezer zaak aan hangig maakt, zien aangenomen, al zjj het ook met eenige wjjziging, omdat de gematigden hun steun niet zullen onthou den en de radicalen met iedere uitbreiding tevreden zjjn. 't Is daarom te hopen, dat de Regeering bij de uitbreiding vau het Kiesrecht tevens de noodige waarborgen in het leven roept om ons land te be schermen voor de sonvereiniteit der groote menigte. De zinsnele in de Troonrede betref fende de rechtspraak hadden wjj gaarne nog met eene zaak zien aangevuld. Wel wordt een ontwerp beloofd tot vaststelling van een wetboek vau militair strafrecht en vau eene wet op de krjjgstucht, ter- wjjl voorts onderscheidene onderwerpen van haudelsrecht en strafvordering zullen worden aangevuld of gewijzigd, maar het zou voor de ordelievende burgerij voor zeker eeae groote geruststelling hebben opgeleverd, indien deze paragraaf der Troonrede ook de toezegging had behelsd van maatregelen tot beteugeling vau de gezagsondermijning door woord of schrift. Het is toch eene bekende zaak, dat de grootste beleedigingen vau het gezag d>k- werf ongestraft plaats hebben. Verdacht making vau de overheid is aan de orde van den dag en meestal sluipen de schul digen door de mazen der wet. Wg ver trouwen echter, dat, al is het uitdrukkelijk opgeuomea io het werkprogramma der Rsgeering, zjj de veiligheid eu de rust der ordelieveuden voldoende zal wston te beschermen. Ook zal het door velen ge- wen8cbt worden, dat de Rsgeering door wettelijke maatregelen de kwade praktjjken vau de zoogenaamde «flesschentrekkers» zal trachten te keer te gaan en daardoor zal medewerken om het geschokte crediet bjj den handel weder te herstellen. Indieu de Rsgeering daartoe kon overgaan, zou zjj op den dank van eeu groot deel der Natie aanspraak kunnen maken en zou zjj veel meer nut stichten dan door de beloofde wetsvoordrachteu betreffende het land- en tuinbouwouderwjjs en de 8ub3idieering vau middelbare meisjes scholen. Deze laatste zaken toch achten wjj weelde artikelen, die earst mogen komen, nalat de noodzakelijke eisehau zjjn bevredigd, De Staat zorgt reeds vrjj wel voor hot land- en tuinbouw-onderwjjs, o. s. door de Rjjkslandbouwschool te Wageningen en door de verschillende Landbouw-cursassen, terwjjl de subsidieeriog vau het middelbaar onderwjjs voor meisjes, waarvan natuurljjk alleen de gegoede ingezetenen van ons land zullen profiteeren, in het geheel geen reden van bestaan beeft. Wg schrgven dit laatste dan ook enkel toe aan de zucht van den minister Vau Houten om het vrouwelgk geslacht ter wille te zjjn. Waar in de Troonrede wordt gespro ken van de verhooging der opbrengst van bestaande belastingen, denken wg dadeljjk aan de onmiddellijk daaraan voorafgaande zinsnede, waar voorstellen worden aange kondigd tot vermeerdering van de weer baarheid des lands door verdere vernieu wing van het materieel vau de zeemacht en betere bewapening der krjjg smacht ze staan en riep, terwijl ze zich naar liet ge zelschap wendde: Daar komt Yon Strchlen, ik lioor een paard aankomen. Eene minuut later verscheen inderdaad een heer aan den ingang van den wintertuin. Het geheele gezelschap heette hem luidruchtig wel kom. Waar heb je zoo lang gezeten, Strehlen? riep de slotheer hem toe, nadat de gast plaats genomen had. Ik geloof, dat het heden de eer ste keer is, dat ge op 30 November de laatste zijt met uwe gelukwenschen. Wees niet boos, Rotheim zei Strehlen en stak zijn ouden vriend de hand toe. Al kom ik ook heden het laatst, mijne wenschen zijn toch even hartelijk gemeend. De paardenkoop man Drosler was met een prachtig vierspan bij mij wonderschoone dieren, mijne heeren Doch op den weg hierheen, heb ik iets gezien, dat nog mooier was dan het vierspan van Drosler. barones Agnes. Dat kan slechts een schooner paard ge weest zijn, schertste deze. Juist geraden, Barones. Gij zijt de gees tigste dame van tien mijlen in den omtrek. Maar laat mij u alles vertellen. Ik reed in ge- strekten draf op den smallen weg naast de Itot- heimbeek. Plotseling zag ik aan den reuzenden een ruiter stilhouden, die den stam van den boom opmerkzaam beschouwde. De man scheen zoodanig in gedachten verzonken, dat hij mij niet hoorde komen. Met eene beweging wend de hij zijn paard om en daar stonden ze beiden als een standbeeld. Do ruiter, een krachtige figuur, en 't paard zoowel te land als te water. Erkennende, dat ons leger en onze vloot, waar die noodig zjjn tot de weer baarheid van het vaderland, beantwoor den moeten aan de tegenwoordige eischen, mag er toch wel eens gedacht worden aan de zuinigheid. Voor het invoeren van nieuwigheden behoort nauwlettend te worden nagegaan, of de verandering wel degdijk strekt om de weerbaarheid te ver- boogen. Er zjja in de jongste jaren tal vau veranderingen in de bewapening ge bracht, die niet altjjd verbeteringen kun nen genoemd wordeD, en waarvoor zeer veel geld is uitgegeven zonder daaraan geëvenredigd nut. Ook op het gebied der zoogenaamde sociale politiek zal de Regesriag niet werkeloos bljjven. Vooreerst spraekt de Troonrede vau Kamers vau Arbeid, daar na van eene regeling van het toezicht bjj de op- eu inrichting van fabrieken en werkplaatsen met het oog op de belangen der arbeiders en vervolgens vau de ge legenheid om door het Rijk gewaarborgde ljjfrenten te verkrjjgen. Daze wetsontwer- psn worden reeds in gareadheid gebracht, terwjj! de verplichte verzekering van werk lieden door hunn9 werkgevers tegen de gevallen van ODgeiukkeu wordt voor bereid. Alles goed en wal, indieu ook hier maar niet de Regeeriug het oor te veel aau den radicalen kaut te luisteren legt. De Kamers van Arbeid kunnen nuttige in stellingen zijn, indien zij hoofdzakelijk adviseerende lichamen bljjven, maar zjj kunnen de grootste nadealen toebrengen aan de njjverheid in het algemeen en aan werkgevers en werknemers iu het bizonder, wanneer zij te veel ingrjjpsn in de individueala belangen en de per- soonljjke vrijheid van patroons en werk lieden te veel aan banden leggen. Da jongste gebeurtenissen op Lombok bljjveu niet onbesproken in de Troonrede en met weemoed wordea zjj herdacht, die daar het leven lieten. Maar van de nog veel ongelukkiger toestanden op Atjeh wordt niets gezegd, terwjjl het voorts vreemd moet klinken, dat de toestand onzer ovcrzeescha bezittingen in het alge- meem stof tot tevredenheid geeft aan de Regeering, waar lodië tegenwoordig zoo wel geldeljjke als persoonljjke offers van het moederland eiacht. Aan optimisme ontbreekt het dus de Rsgeering niet. Zij ziet de zaken helder in en schjjnt met grooten werklust eu werkkracht te zjjn bezield. Wij hopen, dat de Regeering niet zal worden be schaamd in hare guustige vooruitsichten en o'at zjj mat evenveel tevrelenheid ia hst volgend jaar op het afgeslot«n tjji- perk zal kuunen terugzien als zjj nu met vrjjmoedigheid haar moeiljjbe taak heeft aanvaard. Naar wjj vast overtuigd zjjn, hangt dit voor een groot de9l af van het standpunt, waarop de Regeering zich bjj de regeling der verschillende quaestiëa plaatst. Laat zjj zich beheersehen door radicale pressie, dan durven wjj haar niet veel goeds voor spellen, maar b'jjft zjj getrouw aau het gematigd standpunt, dat zij aauvaukeljjk heeft iDganomesj, dan kan men verwach ten, dat aan het einde van het pas inge treden zittingjaar der Staten-Generaal het een keizer kon er trotscli op ziju. Gaarne liad ik den man verzocht, mij zijn paard te laten bewonderen, doch hij beantwoordde mijn groet op eene wijze, dat ik, eerlijk gezegd, niet den moed had hem aan te spreken. Hij moet hier voorbij gereden zijn. Dat was Rolf Siegfried, zeide barones Ag nes tot haar vader en zich tot Strehlen wendende, voegde zij er bijDe man, die uw groet zoo ridderlijk beantwoordde,is een gewezen boseli- wachtcr mijns vadei'3. Onmogelijk riep Strehlen, zoo rijdt geen bediende. Rn bijgaf zoo goed hij kon eene uit voerige beschrijving van den ruiter. Men verdiepte zich in gissingen, wat eigenlijk het doel van Siegfrieds komst op het slot kon wezen. Dat de voormalige boschwachter weer eene betrekking op het kasteel zocht, zooals Rotheim meende, sprak Strehlen beslist tegen. Indien ge u ooit vergist hebt, dan is het vandaag, Rotheim. De man, dien gij Rolf Sieg fried noemt, zal misschien u een dienst willen bewijzen of ook voor zich eeneu dienst verlan gen, doch in uwen dienst treedt hij zeker niet. Er ontstond eene pauze. De heer Von Strehlen, wiens oordeel zeer gewaardeerd werd, had op beslisten toon ge sproken. Barones Agnes plukte wrevelig eene camelia en ontbladerde ze blaadje voor blaadje. Hoezeer ze ook gewoon was hare meening te doen gel den, nu waagde ze het toch niet, den hoogge- schatten vriend haars vaders tegen te spreken. Het-rollen van een wagen, die voor den in gang stil hield, brak de stilte af. vaderland de Regeering dank zal ver schuldigd zjju voor het vele goede, door baar met medewerking der wetgevende Macht tot stand gebracht. Zes volle nren heeft het zeegevecht tus- 8chen de Chineesche en Japansche vloten geduurd. De geheele Chineesche Pojangvloot, nog versterkt door een deel vau het Foo- Choweskader, heeft aan den strjjd deelge nomen, maar kou zich bg gebrek aan ruimte schier niet roeren, terwijl de Ja panners met hou schepen minderingetal, gedacht wisten te manoeuvreeren. Een zestal Chineesche oorlogsschepen keerden naar Port-Arthur terug, zwaar beschadigd en vol gekwe'sten. Zeshonderd marsehappen en officieren zjjn bg dit zee gevecht omgekomen bg het in den grond boren dor Chineesche kruisers Chih-Yuen e» Kinj-Yuen. Ook verscheidene trans portschepen echjjnen gezonken te zijn.De troepen aan boord van een dezer trans portschepen, sehijoen niet aar. wal te zjjn gezet. Het verlies der Cbiueezen wordt gefchat op 1500, dat dor Japanners op 1000 man. De Japanners moeten geen sehepen verloren hebben, maar hunne kruisers, Matsurima en Yoshino,benevens eeu trans portschip werden zwaar gehavend. Het aantal, in den slag bij Ping-Yang gedoode Chineezen wordt nu in Japanrche berichten opgegeven als hebbende bedra gen 2000. Het aantal gewooden ea krggs- gevauganen was 14,500. Ongeveer een vierde der manschappen van het Chinee sche leger is er in geslaagd ts ontkomeu. Volgens de laatste berichten uit, Yoko hama bedroegen de verliezeu der Japau- ners te Ping-Yang 11 officieren en 154 man aau dooien. Gekwetst zjjn 30 officie- reu en 521 man. De Japanners namen tijdens het gevecht rnirn 6000 Chineezen gesangen. De President der Fransche Republiek de heer Casimir Périer prees na zjjne terugkomst van de revu9 te Chateau- dun aan den feestmaaltijd de krachtsin spanning, waarmede de middelen ter ver dediging hersteld zjjn, gedurende het tjjd- perk van vrede, waarvan Europa geniet en dat het nog zal weten te verlengeo. Het Frausche leger, zeide P r i e r, is thans machtiger dan ooit; eu dei dag, waarop het vaderland bedreigd zal zgn, zal ik de stauiaard met vertrouwen salu- eeren. De Miaiater van Oorlog antwoordde met eene dankzegging en herinnerde er aaD, hoe Casimir Périer in de dagen van gevaar medesireeit in de gelederen en op het slagveld zich het Legioen van Eer verwierf. De Minister betuigde daarbjj den President der Republiek de eerbiedige sympathie vau gansch het leger. Volgens den Figaro zal de Hertog vau Orleans zich naar Brussel begeven, om er twee a drie weken te blijven. Koning Leopold, die voor het overige veel van zjjn bloedverwant houdt, verlaugt dat zgn Verwacht ge nog gasten vroeg Strehlen aan zijn vriend, die ijlings opgestaan was. Ik denk, het mijnheer Gebhard, de gevol machtigde van het huis Sonndorf en zoon is, wiens aankomst ons vandaag gemeld werd, zei de Baron, terwijl hij zich verwijderde. Wat voor een huis is dat? vroeg Von Gelmar, die een tijd lang op zijne blanke han den had zitten turen. Sonndorf en zoon, hernam Strehlen, is een der groote huizen in bouwmaterialen. En wat heeft Papa met deze menschen te maken: vroeg Agnes een weinig hoogmoe dig. Uw papa is van plan hoornen te doen kappen in de bosschen van Rotheim en Fer- now, hernam de heer Von Strehlen lachende. Ik heb weinig sympathie voor zulke lieden, voegde Von Gelmar er minachtend bij. Natuurlijk, officieren kennen alleen perso nen, die zich met wissels belasten, hervatte Strehlen sarcastisch. Sonndorf doet zaken in de oude en nieuwe wereld. De chef van het huis, luitenant, is ook een soort van veldheer, die over een leger van ar beiders bevel voert en een gevolmachtigden is uw vader zoo pas tegemoet gegaan, Barones. Ik heb geen belang in zulke zaken, zei de aangesprokenevoor mij zijn het slechts verzamelaars van het ellendige, leelijke geld. De heer Strehlen lachte. Het geld op zich, lieve Barones, is niet leeljjk, hernam hij een weinig spottend. Vaak kunnen zij, die het verachten, het minst ont beren. Goud en zilver zijn den edelman nuttig, verbljjf te Brussel van korten duur zij en dat hg op dit bij Frankrijk zoo nabij ge legen grondgebied zich van elke openbare handeling als pretendent onthonde. De Koning van Italië, die op zjjn ver molmden troon, opgeslagen in het Qairi- naal, meermalen siddert en beeft bij het vernemen der vele onrustwekkende gebeur tenissen in zjjn land, wordt streng be waakt evenals een rooverkapitein in zgn bol. Nu heeft men hem per telegraaf eene dankbetuiging laten zenden op de in her innering gebrachte daden van zgn vader Victor E m m a n u e 1, die in 1870 (20 September) bénnen het Rome der Pausen werd geduwd, om daar te sanctioneeren elke laagheid den Paus aangedaan. Die dankbetuiging was nog wel, en dat is kras, een antwoord op etn telegram van den Burgemeester san Rome ovor de pret, die hg en de overweldigers van Rome maakten, om den statenroof te gedenken, den 24n verjaardag, waarop in 1870 dieven en moordenaars, tjjdens den Fiansch-Duit- schen oorlog den weg naar Rome geopend vonden en de Forte Piabinnendrongen. Ongelukkige Koniog, die in zijn tele gram nog moet vermelden, dat de natie, natuurlijk verstaat hier elk weldenkend en eerlijk mensch door het woord natie de roovers van de Pauselijke Staten, in bet volgend jaar het 25ste jubelfeest zal kunnen vieren wegens het tot stand komen der eenheid van Italië en tegelijkertijd wegens zjjne oeconomische wedergeboorte. Dit laatste helpen wjj den Koning wen schen, want de fiuancieele ellende neemt in zijn rjjk onrustbarende verhoudingen aan. Het volk wordt er totaal uitgezogen, door mannekens, die koning Umberto omringen, gedachtig de Bankschandalen, enz. Da Moniteur de Romesprekende over C ris pi's toespraak te Napels ge houden, waar hg woorden gabszigd heeft van «het geloof aan God», stelt iedereeu gerust. Niets, zegt het blad, wordt in do woorden vau den Minister verklaard.'sPau- sen politiek is er niet om veranderd en zal ook geea verandering ondergaan. Wjj weten, dat de Moniteur de Rome in be trekking staat met het Yaticaan. Naar de Deutsche Tageszeitung verneemt, zou de Russische maritieme attaché te Berlijn spionnage hebben gepleegd. Hg is zoo luidt het bericht overvallen bij het opnemen van plannen en schoon reeds sinds lang nauwkeurig te zjju nagegaan. Er wordt nog bjj vermeld, dat de Duitscha regeering zijne onmiddellgke terugroeping heeft geëiseht. Het blad gelooft echter, het bericht slechts onder voorbehoui te kannen opnemen. Keizer Wilhelm zond den Koning van Saksen ter gelegenheid van zjju mili tair jubileum, het volgende telegram van felicitatie «Aan u, den dapperen Paladgn mjjns grootvaders, zaliger nagedachtenis, den be roemden legeraanvoerder uit Daitschlands grooten tjjd, wjjn trouwstea vriend en raadsman, zend ik, met mjjn leger en mjjn vloot vereenigd, de oprechtste en warmste wenschea op uw huidig jubelfeest.» wanneer hij ze weet te beheersehen en zich niet vernedert ze te dienen. Doch daar komt Rotheim terug zonder den verwachten chef, zei hij verwonderd, toen hij alleen don win tertuin binnentrad. Baron Rotheim was zichtbaar onaangenaam aangedaan, zoodanig, dat hij er niet aan dacht zjjne aandoening voor het gezelschap te ver bergen. Nu, waar is de heer Gebhard? riep ba ron Strehlen. 1 De heer Gebhard is niet gekomen, her nam Rotheim. Daar de zaken van den eersten directeur van het liuis Sonndorf op dc bezittingen vai\ den vorst Altmark afgedaan waren, zond het huis in plaats van den mij bekenden Gebhard den eersten directeur hierheen en deze is nie mand anders dan Rolf Siegfried. Het overige gezelschap scheen niet zeer verrast, doch tante Lona sprak cenigszins be kommerd tot den Baron Rolf Siegfried is immers de man, dien gij niet zeer hoftelijk weggezonden hebt, wijl hij u te ongelegener ure kwam dit zult ge weer moeten goed maken. Wie heeft u dat gezegd Strehlen. De secretaris en de kassier van Siegfried, die met het rijtuig gekomen zijn. Ik noodigde hen uit met ons aan tafel te komen, doch ze dankten, toen ze hoorden, dat de directeur weggereden was. Zoo, hernam Strehlen. Hebt gc bevel gegeven de heeren op hunne kamers te brengen; Natuurlijk.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1894 | | pagina 1