NIEUWE
No 2215
Woensdag 28 November 1894
Vrede.
BUITENLAND.
19dc JiifgiBg.
50 Cent*
7%
Agnes.
Rusland.
1ARIEISCH COtlMIT.
ABONNEMBN TSPBIJ8
Pei 3 maanden yoor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B TT B B A U: St. Janstraat Haarlem.
PBIJS DBB ADVEBTENTIBN.
Van 16 re
Elke regel meer
AGITE MA NON AGITATE.
Voor eenige maanden geleden is op be
vel van het Vaticaan eene brochure, door
Eugène Billard in het licht gegeven
onder den titel: «Leo XIII en de ontwa
pening» Lèon XIII et le désarmement,)
geheel overgenomen in de Nouveau Moni-
teur de Rome. Dit hooge getuigenis geeft
een belangrijk gezag aan hetgeeu deze
brochare bevat.
De Bchrjjver herinnert eraan, hoe het
Concilie van Arles diegenen met den ban
heeft getroffen, die den haat onder de vol
keren voeden, en hoe iu de eerste eeuwen
van het Christendom de Pauselgke beslui
ten aan de bekeerde soldaten verboden om
na het doopsel het soldatenkleed weder aan
te doen; bovendien herinnert hjj aan de
woorden van Mgr. P e r r a u d, van abbé
Deguerry, van pater G r a t r y, die den
kruistocht tegen den oorlog prediken.
Pias IX herhaalde het dikwjjls: «De
oorlog moet verdwjjnen van de wereld.»
In 1870 trad hjj bij den Eoning van Prui
sen en Napoleon III tusschenbeiden
en schreef hun«Het is ons meeBt oprecht
verlangen, den oorlog en de krijgstoerus
tingen te zien verdwijnen.»
Eindeljjk heeft Z. H. L e o XIII, de vol
gende woorden neergeschreven«Niets is
méér dringend noodzakelijk, dan te strgdan
tegen den oorlog; en alles wat in dian zin
gedaan wordt, kan beschouwd worden als
eene rgke bjjdrage niet alleen voor de chris
telijke idee, maar ook voor het algemeene
welzijn.»
Wij kunnen hierbjj voegen, dat deze
woorden des Pausen bevestigd worden door
daden. Eén voorbeeld: In 1892 rees er een
geschil tusschen Pern en Ecuador,
omtrent het bezit van een streek lands.
In den herfst van het volgend jaar viel de
bevolking van Lima, in een vlaag van
patriotism?, da residentie van den minister
van Ecuador aan. De oorlog stond op bet pant
van los te breken: de Paus bood zijne be
middeling aan.... Na wordt alle strjjd,
alle conflict bezworen en de President van
de Republiek van Ecuador heeft aan dan
H. Vader een telegram gezonden om hem
dank te zeggen voor de weldaden van Zjjne
tusschenkomet.
Een lid van de Belgische Kamer, de heer
Janssen s, had in het parlement uitge
roepen: «Wjj zien het spooksel van het
militarisme, dat inderdaad de geesel der
wereld ie, vóór ons oprgzen. Het milita
risme ruïneert door zgoe steeds toenemende
krpgstoernstingen de natiën en drjjft de
FEUILLETON.
30.)
Vervolg.)
Barones Agnes is nog wakker, zei Paul
toen hij zijn meester in het park van zijn paard
hielp, er is nog licht op hare kamer.
Op de trap kwamen hem Von Strehlen en
Rotheim te gemoet. Ik kon niet slapen gaan,
zoolang u weg waart, zei de laatste.
Deze vertelde het gebeurde, doch hij was ge
noodzaakt zich aan de leuning van de trap vast
te houden, want hij werd weer duizelig.
Von Strehlen keek hem aan. Dacht ik het niet,
dat ge u eene verkoudheid op den hals zoudt halen,
Paul, maak voor uw meester een stevigen grog
klaar eer hij naar bed ga.
Zeker heer Baron en hij zag zijn meester
angstig aan.
Deze lachte om hunne bezorgdheid.
Toen men voorbij de kamer van Agnes kwam,
werd eene deur zachtjes gesloten.
De zwarte Milka is ook zeker nieuwsgierig
geweest, zei de heer Von Strehlen.
Voor Siegfrieds deur wenschten de heeren elkan
der goeden nacht.
Morgen ben ik weer frisch, zei Siegfried
vroojijk, ik ben maar een beetje vermoeid.
MorgenDeze morgen kwam; doch Siegfried
hield geen woord.
Een hevige koorts had het krachtige gestel aan
gegrepen.
volkeren zonder twjjfel in de armen van
het socialisme.»
En nadat de redenaar de instelling van
eene scheidsrechterlijke rechtbank dringend
had aanbevolen, noodigt hg den Paus uit
om de ontwapening te bevorderen. Aan
stonds nam het offlcieuse orgaan van het
Vaticaan geheel de redevoering van J a n 8-
s e d s over, opdat de wereld zoude weten,
dat deze vreedzame beweging volgens de
vurigste wenschen van Z. H. L e o XIII is, en
overlaadde die redevoering met loftuitingen.
Het is niet nntteloos hier op te merken,
hoe juist en billgk deze beschuldiging is:
«Het militarisme drjjft de volkeren in de
armen van het socialisme.» Het volk, dat
de meeste Socialisten telt, Duitschland, is
ook het volk, dat ia deze laatste eeuw
zich het meeste met bet militarisme be
moeit. Men constateert, dat in elk land
het socialisme streng evenredig is aaa het
militarisme. Ea wat gezegd kan worden
van het socialisme, kan nog strenger toe
gepast worden op het anarchisme. Is bet
dan niet goed te keuren, om te streven
naar uitbreiding van het militarisme
Neen, de leuze dat men het militarisme
uitbreiding moet geven om den vrede te
handharen, is valsch.
Hoezeer is de Pans ia zjjae rol vaa
Plaatsbekleeder van Chriztas, wanneer bij
zich verzet tegen den oorlogen de ontwa
pening predikt!
D t is het bevel, hetwelk Christus meer
malen, in de meest verschillende bewoor
dingen beeft herhaald. En Hg heeft een
allerbeslissend bewgs geleverd, dat Hij ver
langde, dat dit voorschrift volgens de letter
werd opgevolgd, door zelf tot den dood
toe dit voorschrift te onderhouden.
Ea geen enkel gezond verstand zal eraan
denken te beweren, dat dit voorschrift,betrek
king hebbende op de verhoudingen van de
individuen onderling, ook geen betrekking
heeft op de groepea van individuen, n. 1.
op de volken. Hat is redelgkerwgze onmo-
geljjk aan te nemen dat eene hateljjke
daad, wanneer zjj door één enkel inensch
bedreven wordt, glorievol wordt wanneer
zjj bedreven wordt door verschillende men-
schen tegeljjk. Wees ervan verzekerd, dat
hg, die beweert dat er twee zedenleeren
zgu, er geen enkele zedenleer op na
hondt.
Onder de apostelen van den vrede moet
men rekenen eenRnssisch generaal,den groot
hertog Peter van Oldenburg, neef
en generaal-adjudaot van wjjlen Czaar
Alexander III. Voor dertig jaren gele
den bezocht bij alle streken van Europa,
XIII.
Arme PaulVoor bem brak een droevige tijd
aan rijk aan leed en zorgen, Rolf Siegfried lag
reeds eenige weken ziek en nog was er geen
beterschap waar te nemen. Angstig waakte Paul
aan de sponde van zijn geliefden meester, zoodat
Milka klaagde, dat hij geen blik voor haar
meer liad.
In de eerste dagen der ziekte had men uit de
stad eene ziekenverpleegster ontboden, doch de
kranke verlangde aanhoudend bare verwijdering.
Het meest tevreden scheen hij, wanneer tante
Lona bij hem was. En de dame verpleegde bem
zorgvuldig, want ze had Siegfried lief gekregen
gelijk haar zoon.
Zijn toestand verergerde dag op dag. Zou het
edele mannenhart ophouden met kloppen op Rot
heim.
Aan Sonndorf was reeds den eersten dag de
ziekte van den Directeur per telegraaf bericht.
Deze kwam zelf met een der beste doctoren uit de
stad hem bezoeken. De geneesheer hechtte het
grootste gewicht aan eene goede verpleging,en ver
klaarde zich gaarne bereid zoo vaak mogelijk naar
Rotheim te komen.
Frans Sonndorf gaf de noodige hevelen voor
het werk, waarvan hij de leiding aan Görlich op
droeg. Valentijn zou in het huisje blijven wonen
en voor den armen Grittner werd gezorgd.
De heer Sonndorf bedankte den Baron voor
zijne zorg voor den zieke.
De directeurSiegfried is mijn gast, antwoord
de de slotheerde zieke geniet zoowel de gastvrij
heid als de gezonde.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie Contant.
Advertentiën worden niterlgk Maandag-, Woensd ag-
en V r g d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
R e d a c t e u r-Uit g e v er, W. K F P E R S.
ten einde de gouvernementen over te halen
om de wereld te bevrjjden van het dwaze
collectieve moordenaarswerk. Omstreeks
1873 zjjn apostolaat hervattend, bad hg een
onderhoud met Thiers, die verklaarde be
reid te zgn om in onderhandelingen te
treden, indien men hem voorstellen deed
tot ontwapening; deze verklaring bracht
bij over aan zjjn Sanverein en ook aan
den Keizer vaa Duitschland, aan wien hjj
schreef: «Ooza Majesteit hesft den plicht
om den wortel van bet kwaad, de zonde
in hare hoogste machtden oorlog, aan te
tasteD, Nooit zal bet welzjja der volkeren
mogeljjk zgn, zoolang de gouvernementen
in strijd met het Christendom zullen han
delen en de beschaving znllen te gronde
helpen. Ia Fraokrjjk wil de verstandige
bevolking zich onmiddelljjk vereeoigen met
het denkbeeld van den voortdnrenden vrede.
Ea in Praisen? De talrgke varoordee-
lingen, onophoudelijk uitgesproken tegen
personen, die zich aan den krggsdienst
hebben onttrokken, bewgzen welk een af
keer het volk van den krggsdienst
heeft.»
Ea in een brief, aan VonBismarck
gericht, vat de Generaal zjjne stellingen
samen
lo. De oorlog tusschen beschaafde vol
ken moet worden afgeschaft; de Staten
moeten wederkeerig het bezit vaa hun te
genwoordig grondgebied zich waarborgen.
2o. Er moet eene internationale scheids-
rechterljjke rechtbank ingesteld worden om
de geschillen die tnsschen twee Staten kunnen
rjjzao, te beoordeelen.
3o. Het maximuai-cjjfer der legerscharen
vaa alle Staten moet door eene internatio
nale overeenkomst bepaald worden.
Hg besluit zgu brief met de woordeD,
die bewgzen hoe hoog hjj de instelling vau
den vrede tusschen de volken, als den
eersten plicht van den christen, acht
Dixi et salvari animam meam.>
Indien de Staathuishoudkundigen prGtes-
teereo tegen den oorlog, omdat zjj weteD, dat
de oorlog de bewerker is van de stoffeljjke
ellende, de ware Christenen protesteeren
eveneens, omdat zjj weten dat de oorlog
de bewerker is van de ellende. O, met welk
eene vreugde worden de woorden des Pausen
begroet door alle welgezinden van alle lan
den, wanneer Hjj spreekt over den vrede tns
schen de natiën. Inderdaad,welke ook de
andere verdeeldheden zgn,er bestaan in den
grond der zaak slechts twee partgen in de
menscbheid: de vreedzamen en de gewe'dda-
digen, de goeden en de kwaden. En de goeden
znllen met geestdrift alle openbariag, welke
De eerste Maartstorm woedde over het land en
Agnes maakte weder ecu uitstapje in het bosch tot
aan den renzenden.
Toen ze voorbij het huisje van Valentijn kwam
steeg ze af en trad binnen.
Hoe gaat het met den heer Directeur was
de eerste vraag van den ouden man.
Ik weet het niet, antwoordde Agnes treurig
en ging op een houten stoel zitten.
Tante Lona zegt maar altijd het gaat ta
melijk goed; de dokter zegt hetzelfde en Papa
ookO, het is om wanhopig te worden
De ingevallen oogen van Valentijn richtten
zich verbaasd op het hleeke, treurige gelaat der
Barones.
Hij zei niet, wat hij dacht en vroeg heel be
daard Waart ge zelf nog niet eens bij onzen
Directeur
Ik riep Agnes verschrikt, ik 1 o neen Dat
zou niet passen, ging ze voort. Wat zon tante
Lona, wat zou de Directeur er van zeggen
De Directeur? Die zal wel niet veel zeggen,
hervatte de grijsaard weemoedig. Toen ik eergis -
teren in het slot was en ik Paul naar den toestand
van zijn heer vroeg, vertelde hij mij, dat de zieke
aanhoudend gevoelloos ligt. Vaak berkent hij
niemand. De arme Paul, indien hij zich niet
geschaamd hadde, zou geweend hebben als
een kind.
Waarom? vroeg Agnes.
Waarom? herhaalde de oude verwonderd.
Wijl hij meent dat de dokter den zieke niet meer
redden kan.
De Barones antwoordde niet.
streeft naar de onderdrukking van het kwaad,
begroeten.
Gisteren is het kuweljjk van den Czaar
met Alice Von Hessen voltrokken.
Een-en-twintig kanonschoten van de
vesting hebben de plechtigheid geopend,
waarna in de verschillende zalen van het
Winterpaleis de genoo ügden zich hebben
verzameld, om naar de Kapel te gaan waar
zich de geestelijkheid bevond.
Toen de bruid, met de kroon getooid en
den hermeljjnen mantel met gond-brocaat,
om de schouders, hare vertrekken verliet,
om zich naar de kapel te begeven, donder
den weer 51 kanonschoten. Zjj werd door
de Keizerin-weduwe de kapel binnen en
naar den Keizer geleid.
Na eene plechtige godsdienstoefening is
hel huweljjk voltrokken door wisseling van
ringen, waarna de plechtige zegen is uit
gesproken.
Na de huweljjks-voltrekking werd eerst
de Keizerin-weduwe door het jonge paar
begroet en gedankt, waarna de aanwezige
Souvereinen en Prinsen hen kwamen ge-
lukwenschen. Een Te Deum volgde alstoen,
alweer begeleid door kanonschoten, ditmaal
ten getale van 301.
De dood van Czaar Alexander III
heeft heel wat leven gebracht onder de
Russische diplomaten, men zegt, dat keizer
N i c o 1 a a 8 II, eeuige verplantingen heeft
bevolen, o. a. zal de heer V o n Mo h r en-
hei m die Rusland gedurende zoovele jaren
te Pargs vertegenwoordigde, weldra zgn
post verlaten. Als zgn opvolger wordt
genoemd prins Soheremetieff, nu
gouverneur-generaal van den Kaubasus. In
diens plaats zon dan grootvorst V1 a d i-
m i r, de jongste broeder van Czaar Alexan
der III, tot gouverneQr dezer provincie
worden benoemd.
Grootvorst V 1 a d i tn i r is nu gouverneur
der militaire afdeeling van St.-Petersburg.
Zjjne echtgenoote is eene Mecklenbnrgsche
prinses, die ondanks haar huweljjk baar
voormalig geloof heeft bebonden. Deze
Prinses heeft haar ontevredenheid openljjk
uitgesproken, dat prinses Alice Von
Hessen, de aanstaande Czarina, tot de
Grieksche kerk is overgegaan. Vandaar
dat men eene verplaatsing van grootvorst
Vladimir wenscheljjk acht. Als zgn
plaatsvervanger zal dan optreden groot
vorst Se r gin s, die, naar men weet, met
Juist den dag voor zijne ziekte, vroeg hjj mjj
een aandenken aan Rotheim. De kleine photo-
graphie
De grijsaard kon niet uitspreken. Agnes sloeg
haren sluier voor het gelaat en verliet met een
vluggen groet de kamer.
Valentijn mompelde heel tevredenKijk,
kijk, ik heb me nog vergist, ze passen tooh bjj
elkaar, God weet, of alles niet te laat is.
Op hetzelfde uur wandelde baron Sahlberg op
de kamer, die hij vroeger te Rotheim bewoonde
onrustig heen en weer.
Ik begrijp niets van alles, wat ge mjj ver
telt 1 snanwde hij zijnen bediende toe.
Goede hemelriep Louis, me dunkt, dat
ik duidelijk genoeg was. De baron Rotheim heeft
mij op Nieuwjaarsdag den dienst opgezegd,binnen
weinige dagen moet ik vertrekken. Gij zult ook
wel binnen kort een brief krijgen, dat men uwe
diensten hier niet langer noodig heeft. Dan kun
nen we als dolende ridders ons geluk elders
beproeven.
Waarom hebt ge mij dan verzocht hier te
komen, vroeg Sahlberg ongeduldig.
Wel om u persoonlijk de zaken uit elkaar
te zetten't is altijd goed, dat men weet aan
wien we het mislukken onzer plannen te danken
hebben.
Zwijg van hem, hernam Sahlberg driftig,
ik weet niet, wat ik doen zou, om dien gehaten
naam niet meer te hooren. Waarlijk deze man is
het ongeluk mijns levens.
Dat is zoo. De Barones weet nu alles haar
fijn over u van Magdalena.
{Wordt vervolgd).
