nieuwe
n® 2221,
Woensdag 12 December !§94>
19dt JllFM»!'
Verwildering.
B U I T E ft L A N P.
Agnes.
Duitschland.
België.
CO RAIT.
ABONNEMENTSPBIJS
Pei 3 maanden voor Haarlem, t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG,
BïïBBAD: St. Janstraat Haarlem.
PBIJS DEB ADVERTENTIE».
Van 16 regels
Elke regel meer
50 Cents
7%
AGITE MA NON AGITATE.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Advertontiën worden uiterljjk Maandag-, Woensd ag
es V r ij d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Redacteu r-U itgever, W. K P P B R 8.
Een paar weken geleden gaf het week
blad «de Amsterdammereen plaat, grappig
in haar uitvoering, diep treurig in haar
beteekens. «De koning der straat» zoo werd
zg genoemd en stelde een troon voor waarop
een straatjongen zetelde, omriogd door zjju
heldendaden: gebroken ruiten, kreupel ge
slagen honden, ontredderde lantaarns, ge
wonde vrouwen, bedorven kieeren en wat
al niet meer en daaronder stond bet hope-
looze
«Niets aan te doen
Politie-agenten, volwassen maunen en
vrouwen buigen zich voor den Koning, die
genadig hnn hulde aanneemt.
Deze afbeelding schgnt algemeen de aan
dacht te hebben getrokken; 't kan dan ook
niet geloochend worden dat het onderwerp
helaasmaar ul te actueel isde straat
jongen is niet meer de aartsguit, over
wiens grappen men zich wel eens ergerde
maar nooit ernstig boos hoefde te maken.
Hg is een wreede, doortrapte berekenende
schurk geworden,dia voor niets terug deinst,
geen straatschennerij, geen verminking, geen
diefstal, zelfs geen moord. Da klassieke
hoUandeche jongen is verdwenen, yreezen
wg, in plaats daarvau hebben wij een op
komend geslacht vau kleine monsters. Wg
behoeven niet eens naar het buitenland te
gaan om jonge boosdoeners te zoeken als
Emile Henry, R a v a c h o !,Caser io;
de moorden welke in de laatste maanden
ons een huivering door da lede» deden
gaan, niet alleen omdat zij onder zulke
vreeselgke omstandigheden maar ook zoo
dicht in onze nabgbeid plaats hadden, wer
den bgoa alle verricht door jongelieden, kin
deren nog haast.
Het is een in z gn treurigheid onloochen
baar feit, dat ons opkomend geslacht dreigt
te verwilderen als het dat nog niet is.
Overbeschaving grenst aan verwildering;
dat zagen wij reeds herhaaldelijk in de
geschiedenis. Op de eeuw van Pericles volgde
voor de Grieken een tjjdperk van diep ze-
delgk verval, toen de verfijnineen der be
schaving onder de Romeinsche Keizers een
verbazende hoogte hadden bereikt, grensde
hun inwendige verdorvenheid aan het ouge-
loofelijke en zoo ook thans, nu wetenschap,
industrie, kunst een ongehoorde vlucht heb
ben genomen, nu onderwgs en ontwikke
ling zooveel mogelijk onder ieders bereik
worden gebracht ziet men het zonderlinge,
huiveringwekkende verschijnsel dat de har
ten en geesten hoe langer hoe onbeschaafder,
wilder en woester worden.
FEUILLETON.
38.)
Vervolg.)
Verbaasd zag, deVorst den vrager aan.
Denkt gij, Von Strehlen Ja, ge kunt ge
lijk hebben, hare bekentenis was zoo oprecht en
innig een wonderschoon paarMaar de
Baron
Zal wel inwilligen,meende Von Strehlen, wan
neer het zijn dochter ernst is. Eigenlijk mocht
hij blij zijn, indien hij in plaats van een adel
lijken spitsboef een eerlijken braven burger tot
schoonzoon kreeg.
Zeker, hervatte de Vorst ernstig en voegde
er zuchtend bij doch dan heb ik mij te vroeg
verheugd Rolf Siegfried zal als echtgenoot van
Agnes Von Rotheim geene betrekking bij mij
aannemen.
Wie weet, of Rolf Siegfried de goederen
van zijn schoonvader wil beheeren. Ik kon U wel
een voorstel doen, dat u nu wel zeer baatzuch
tig zal voorkomen.
De beide heeren spraken samen, tot men hen
aan tafel riep.
Aan de groote tafels ging het vroolijk toe en
niet minder aan de kleine Agnes' oogen straal
den van inwendig geluk.
Thuis gekomen, ging Agnes dadelijk naar
haar vader de Baron wandelde peinzend door
zijne kamer. Toen hij zijne dochter zag, bleef
htj staan. Agnes legde hare beide handen op
De teugellooze begeerte naar genot, het
steeds meer verflauwend begrip van mijn
en dgn, het grootste egoïsme, de onverschil
ligheid in het kwetsen van anderer gevoe
lens, de onbekendheid met het begrip van
plicht, het gemis van karakter ziedaar, wat
men niet meer alleen ouder het volk, maar
zelfs onder de hoogstbeschaafden vindt, ale
men hun ontdoet van het laagje vernis dat
een zeer oppervlakkige opvoeding er over
heen gestreken heeft.
Nog nooit is zoo veel geredeneerd over
het «menschwaardige» bestaan dat ieder
mensch toekomt maar over hetgeen den
mensch werkelijk waardig is, koestert meu
nog heele flauwe begrippen. De geest wordt
zorgvuldig aangekweekt; rjjk voorzien van
alles, maar hart en ziel blijven braak lig
gen onkruid en goed gewas schieten daar
uit op zooals de grond het mede brengt.
Geen verstandig oog dat het goede van het
kwade onderscueidt, geen zorgvuldige hand
die belet dat het eerste door het tweede ver
stikt wordt.
De hoogwijze G o e t he, de groote raads
man onzer hedeudaagsche maatschappij
heeft het verklaard, dat ieder mensch be
wast of onbewust den draag van het goede
volgt en zeifs door de duisternis zijn weg
vindt, naar dat Ideaal en met dat I Jeaal en
dat Goede is na F a u s t al heel wonderlgk
omgesprongen. Ouders vinden het gemak
kelijk hunne kinderen vrjj naar dat Goede
te laten opwandelen, gemakshalve geven
zij liun maar ia alles hun zin, gunnen
zich de moeite niet hun barakter te be~
studeeren, hunne goede neigingen te leiden,
hunne kwade te onderdrukkennog minder
hunne gedachten en gevoelens in de juiste
ricbtiDg en maat te houden.
0 iders, die veel gelezen, gedacht, ge
sproken hebben over de ellenden der mecsch-
heid, de ncoien der maatschappij, over
staatshervormingen, die er zelfs eeu werk
zaam deel aan hebben genomen, zjjn t'huis
tegenover hun kinderen erbarmelijke op
voeders. Het vijj-naar-het-goede-strevead
systeem is heel mooi iu woorden en in de
praktijk hoogst makkelijk.
Maar de gevolgen Daarover beginnen
wij langzamerhand te kunnen oordeelen en
aanmoedigend zgn de resultaten jaist niet.
O as opkomend geslacht onderscheidt zich
niet precies door eerbied jegens zjju oudera,
door achting voor den ouderdom, door
godsvrucht of menschenliefde.
Men hoeft de boeken, die van dag tot
dag uitkomen, maar eens in te zien om te
weten, welk een verderfelijke geest er in
de joogelui. huist. Voor hun tqi van alles
zijne schouders en zeiIk wilde u wat vra
gen, Papa.
Ik heb je verwacht, mijn kind, hernam de
Baron en geleidde zijne dochter naar eene sofa
terwijl hij tegenover haar plaats nam.
Hebt ge mij verwacht, Papa Dan weet ge
ook, wat ik u te zeggen heb.
We willen aannemen, dat ik het niet weet.
Agnes boog en vatte de hand haar vaders.
Ik bemin Rolf Siegfried, sprak ze zacht en
innig.
Pot hare groote verwondering scheen haar va
der geenszins verrast door deze mededeeling.
Hij bemint mij ook, Papa, vervolgde ze op
minder vasten toon.
Zoo, weet ge dat zeker vroeg de Baron.
Ja, hij heeft het mij gezegd.
Zeer mooi, daar hebben we het burger
lijk begrip van de plichten van een gast 1 riep
de Baron bitter.
O Papa, oordeel niet, voor ge alle omstan
digheden kent I Ik bekende hem het eerst, dat
ik hem beminde ik wierp mij aan zijne borst en
zei hem, dat ik stierf, indien hij wegging en
Papa ik wist zeer goed, wat ik zei, ik kan
niet leven zonder Rolf Siegfried.
En gij hebt hem dat gezegd, gij, mijne fiere
dochter? Wel, ge hebt de eer, de eerste baro
nes Von Rotheim te zijn, die zoo haren rang en
geboorte vergeet en eenen man de hand aanbiedt,
die hij gelaten zal aannemen.
Neen Papa, dat deed Rolf Siegfried niet.
Hij weigerde mijne hand, zei Agnes.
Eu waarom?
Zijn vaderlijke trotsch was diep gekrenkt, door
verzadigd, hunkeren zij naar nieuwe emo
ties de kracht ontbreekt hun tegen het
leven te strgden. De minste teleurstelling
brengt zelfs kinderen tot zelfmoord. Eea-
voadige gevoelens gelden als banaal, het
huwelgk wordt door hen veracht, een vast
karakter bespot, hun grillen zijn hun eonige
meesters. Men jjjst van de inwendige ver
wildering dier geverniste zielen, zoo duister,
verward zonder licht of lucht, zonder geloof,
hoop of liefde. Dat zelfs de uiterljjke bescha
ving hier onder Igdt kan niet anders, die
inwendige verwildering moet reeds spoedig
genoeg zich naar buiten verraden.
Wanneer zich na bg menschen, wien
alle hulpmiddelen ten dienste staau om
zich veelzijdig te ontwikkelen, zulk een
verwildering vertoont is het dan wender,
dat het volk, welks groote leerschool de
straat is, hun in niets toegeeft, zich op
grover, ruwer, brutaler wjjze uit
«Da koning der straat» is een hoogst
betreurenswaardig verschijnsel van onzen
tij J, maar hoe is hij ontstaan Wie draagt
de schuld aan zgn brooddronkenheid Zgo
het niet de mannen eo vrouwon, wier
mond overloopt van volksbeschaving en
volksyeredeling, en die zich zelf niet kun
nende beheerschen, toegeven aan al hnn
grillen en hartstochten, en hun kinderen
nog slechter nalaten dan zij zalf zgn
Hoe willen zg zonder innerlijke, zede
lijke opvoeding van hnn kinderen werke
lijk goede, edele menschen maken? Zij
moeten beginnen zelf beter te worden
om ook bun kinderen beter te doen zgn
en de eenige hulp versmaden zg, den
godsdienst bannen zjj uit de scholen, uit
hun huizen, uit hun gemoedsleven.
De godsdienst alleen ban inwendig be
schaven en veredelen en is het dan niet
het betreurenswaardigste van alles dat men
zelfs in zielen, waarin die verheffende en
veredelende invloed het mee9t moest werken
er geen of weinige sporen van ziet? Dat
zoogenaamde godsdieustige ouders hun kin
deren inwendig laten verwilderen uit onver
schilligheid of gemakzuchtdat zij de
groote opvoedende kracht in den godsdienst
verborgen miskennen of niet gebruiken
Meu klaagt er over dat de godsdienst
miskend wordt, aan wie de schuld in de
eerste plaats? Aan hen, die de uiterljjke
plichten door haar voorgeschreven vervul-
vulleu, maar inwendig dezelfde verwildering
laten voortwoekeren als zij, die er buiten
staan.
Kon men aan den adel des gemoed», aau
de reinheid van gedrag en gevoelens, aan
de strikte eerijjkbeid in levenswandel, aan
een man, die het waagde, de hand zijner dochter
af te wijzen.
Waarom Papa Wijl Siegfried fierder is dan
een adellijke, wijl hij vreest, dat ik denk, dat ik
mij vernederen zou zijne vrouw te worden.
En wat denkt je, dat nu gebeuren zal vroeg
de Baron.
Zachtjes zonk Agnes neer en omklemde hem met
beide armen.
Mijn beste Papa, bad ze teeder met hare
zachte stem, ik moet een groot offer van u vra
gen. Gij moet den Directeur bewijzen, dat wij ons
niet vernederen, wanneer gij hem uwe dochter
geeftmaar gij zelf zult Siegfried mijne hand
aanbieden.
Agnes Agnes wat verlang je 1 riep Von
Rotheim verschrikt. Uwe tante Lona heeft gelijk,
ge zijt geheel veranderd door uwe dwaze liefde.
Vroeger waart ge zoo verstandig. Uwe zonderlinge
biecht bij den reuzenden zal het gesprek der heele
omstreek worden.
Eertijds waart ge zoo trotsch en, nu bekent ge
uwe liefde aan een man, nu verlangt ge, dat ik u
dezen man aanbied I Weet ge wel, hoe barones
Von Rotheim zich vernedert door zich weg te ge
ven aan een burger.
Ja Papa, dat alles heb ik bedacht en over
wogen, er is niets op de wereld, dat ik niet met
vreugde lijden zou ter wille van dezen man, her
nam Agnes met vaste stem. Ik heb de vooroor -
deelen van onzen stand leeren kennen. Ik heb
leeren anders denken Papadoch ik ben uwe
dochter, uw kind gebleven, dat ge lief hebt en dat
ge gelukkig zult maken, al moest ge uw lievelings-
wensch opofferen. Papa Rolf Siegfried heeft
het stipte plichtsgevoel en aan de vastheid
hunner beginselen de menscheD, die gods
dienst heeten te hebben, onderscheiden van
heo, die er van verstoken zgn, waarljjk het
zou niet lang daren of men zou de hemel-
sche bron waaruit zg hun brachten patten
beter leeren waardeeren en bg haar hnlp
en redding zoeken tegen de algemeene
verwildering die de overbeschaafde wereld
bedreigt.
De Pruische generaal der infanterie Y o n
T h i 1 e, bekend uit de oorlogen van Duitsch
land mot Denemarken Oostenrijk en Frank
rijk, isteHanco»er op 78-jarigen leeftgd
overleden. Iu 1884 werd de Generaal, die
vele jaren te Coblenz het achtste legercorps
commandeerde, uit den actieven dienst ont
slagen.
Keizer Wilhelm heeft de Voorzitters
en ouder-Yoorzitters vau den Rjjksdag ont
vangen en zich ruim een balf uur minzaam
met de Heeren onderhouden. Z. M. betuigde
zjjua ingenomenheid met de herkiezing van
het bureau en verklaarde, dat hg de voor
vallen bij de 68rste zitting in het nieuwe
Rjjksdag-gebonw niet beschouwde als een
aanva', die tegen hem persoonljjk was ge
richt. De Keizer achtte de vgandige hou
ding, welke de sociaal-democratische afge
vaardigden aannamen, uitsluitend een pro
test tegen de bestaande staatsregeling. Het
doel der Umsturs-Vorlage is trouwens ook
om, op grond van de grondwet, dergolgke
vgandige betoogingen te voorkomen.
Zondag beeft te Aalst de verkiezing plaats
gehad voor twee zetels der Belgische Ka
mer. Voor den eenen zetel de oud-minister
den heir Woeste en voor den anderen
de christelgk-democratische priester D a e n s,
ook chriatelgk-socialist genoemd. Mededin
gers waren de heeren Van Wambeeke
(katb.) en De Backer (christelgk-demo-
c raat.)
Da strgd was hevig want de christelgk-
democraten en socialisten hadden niets
ontzien om de hunnen te doen zegevieren.
De heeren Woeste en abbé D a e n s
zgn gekozen, waardoor gelgktgdigin het
zelfde district twee felle tegenstanders naar
de Kamer zullen gaan.
De Hertog van Orleans is te Brussel
aangekomen. De Hertog van Luynes, de
graaf vau Gramont en de baron F o n s c o-
uw kind niet alleen het lichaam maar ook de ziel
gered, ik was hoogmoedig, ik was onbarmhartig,
tot ik in den spiegel, dien hij mij voorhield zag,
hoe ij del en nietig mijn leven was. De heele we
reld schijnt mij heerlijker toe, ik ben beter gewor
den en u Papa, bemin ik veel inniger sedert ik
Rolf Siegfried bemin
De donker blauwe oogen van het jonge meisje
straalden van geluk,toen ze haar vader aankeek en
vaster omklemde ze hem.
De oogen van den Baron waren vochtig gewor
den het was zijn kind, dat voor hem neer
knielde, dat hem smeekte voor haar geluk
Gij bemint mij inniger, Agnes, antwoordde
hij treurig en gij wilt mij verlaten
Agnes boog zich en kuste de hand haars vaders.
O Papa, indien gij wist, wat het rnjj kost u te
moeten verlaten, sprak ze zachtjes.
Te moeten, Agnes?
Ja Papa, geene macht op aarde kan mij weer
houden Rolf te volgen.
En indien ik mijne toestemming eens wei
gerde.
Binnenkort ben ik meerderjarig Papa her
nam Agnes bedaard. Doch zoover zult gij het niet
laten komen, dat ik zonder uw wil hier vertrek,
niet waar Papa Ge wenscht immers mijn geluk
Zwijgend zonk haar hoofd aan de borst haars
vaders.
Sta op, Agnes, zei hjj. Ik verlang slechts
uw geluk, indien ik slechts kon inzien, dat de
vervulling van uwen wensch werkelijk uw ge
luk is.
(Slot volgt.)
