NIEUWE
Oplossing v. h. Sociale vraagstuk
Nt. 2228
Vrijdag 28 December 1894
(9dt Jaargang.
socialisten en anarchisten.
BU ITE ALAND.
Ontmaskerd.
België.
Frankrijk.
KMHIEHSIHEdllitiVr.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 8 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1.80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
B TT R E A TT: St. Janstraat Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
AGITE MA NON AGITATE
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer7Vs
Groote letters gorden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensd ag-
en Vr jjda g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Redacteur-Uitgever, W. K P P E R S.
door
Het sociale vraagstuk: ziedaar het bran
dende vraagstuk van onze dagen. Ziedaar
het onderwerp, waarmede tegenwoordig de
meeste geesten zich bezighouden, in de
vaste overtuiging dat van die oplossing de
toekomst afhangt.
Men kan zich de vraag stellen; zal het
sociale vraagstuk opgelost worden of niet?
Eo wjj antwoorden hierop: Naar onze be
scheiden meaning zal het sociale vraag
stuk zeker opgelost worden, hetzjj dan langs
vreedzamen, hetzij langs revolutionnairen
weg. Da groote beweging toch, welke voort
gekomen is uit dit braudande vraagstuk
van onzan tjjd, heeft zulk eeoe kracht, zulk
eene macht verkregen, dat zjj volstrekt
niet meer kan worden beteugeld. Evenals
de weg, waarlangs het sociale vraagstuk
opgelost kan worden, tweevoudig is, nl. ean
vreedzame en een revolutionnaire weg, zoo
is ook de beweging, welke nit dat vraag
stuk is voortgesproten en welke zich met
den dag dnideljjker vertoont, tweevoudig,
n.l. de vreedzame en de revolutionnaire
beweging.
De revolutionnaire baweging gaat uit
van de socialisten en van de anarchisten.De
anarchisten droomen van niets anders dan
van verwoesting, van vernielingDe socia
listen willen, zooals zjj voorgeven, omver
werpen om vervolgens het aanschjjn der
aarde te veranderen volgens de wet van
geljjkheid voor allen.
De heeren anarchisten willen en dit
toonen zjj duidelijk door hunne daden
alle middelen en alle gelegenheden aan
grijpen om blindelings te vernielen, om te
moorden en te verbranden. Maar is dit
pogen iaderdaad niet de grootste dwaasheid?
Wanneer zjj alles vernield, alles vermoord
hebben, wat zal er dan volgen Zullen zjj
dan elkander gaan vermoorden? Maar hoe
zonderling zal dan hnn vernielingsspel een
einds nemen! Immers er bljjft dan ten
laatste slechts één enkel persoon op de we
reld over en dit is een anarchist. Voor dien
anarchist is er geen vernielingswerk meer
te doen over: alles is opgehoopt tot pui n-
hoopen, er bestaat niets of niemand meer
om in de lacht te laten springen door
dynamiet. Volgens de grondbeginselen van
het anarchisme zou er niets te doen meer
overblijven voor dien eenig overgebleven
anarchist, dan zich zeiven door dynamiet
FEUILLETON.
6.)
Vervolg.)
Zou Mevrouw toch maar niet liever naar bed
gaan vroeg Mina weer en achter Mcvrouws rug
wisselde zij een blik met Hendrik, die even knikte
en daarop verdween. Hij ging naar dokter Smidt-
lein, die in de buurt woonde, hij was Mevrouws
huisdokter. Zoodra Hendrik hem den toestand
van zijn meesteres had blootgelegd, kleedde hjj
zich haastig aan om mee te gaan.
Terwijl mevrouw Rechling erg over hoofdpijn
en moeielijk slikken klaagde en telkens om drin
ken vroeg, hadden Mina en Louise haar naar
heur slaapkamer gebracht, ontkleed en te bed
gelegd.
Een poos lag zij stil in een toestand van wakend
droomen. Weer geloofde zij in de kamer van
Wilmersdorf te zijn. Weer verweet zij Valentine
het stelen van het halssnoer, zij had toch gelijk,
die schijnheilige was een dievegge. Zij wilde haar
niet bij haar naaitafeltje laten komen, maar 'zij
schoof haar ter zijde, trok het laatje open en haalde
het halssnoer te voorschijn en hield het triom
feerend in de hoogte. Daar vat een ijskoude vuist
haar in den nek de verschrikkelijke man met het
lijkkleurige gelaat grijpt haar aan, hij ontrukte
haar het halssnoer, slingert het om haar hals en
trekt het al vaster en vaster dicht; zij moet stikken.
Met een angstkreet vliegt ze op en ziet een man,
die over haar gebogen stond. Zij herkent den dokter.
in de lucht te laten vliegen, en ziedaar
het einde, het slottooneel van alles!
Ook de socialisten droomen van geweld;
ook de socialisten willen vernielen en ver
woesten om vervolgens op hunne manier
den grond ta gaan gelgk maken. Doch
zouden zij er wel ooit in slagen om die
geljjkheid, waarnaar zg zoo onvermoeid
streven, waarvoor zjj alle pogingen in het
werk stelleD, tot stand te brengen Hoe
kan de onderdaan, hoe kan hjj die gehoor
zamen moet, de geljjke zijn van de overheid,
van hem die bevelen moet? De luiaard
kan toch de geljjke nietzgn van den njjve-
ren en werkzamen mensch? De deogoiet
en de schurk kunnen toch niet op één ljjn
gesteld worden met de rechtvaardige, brave
en rechtschapen menschen?
En wat de verdeeling der rijkdommen
en stoffeljjke goederen betreft, hoe zal die
verdeeling kunnen tot stand gebracht wor
den? Voor wie zal het fraaiste huis, het
vruchtbaarste stuk land, voor wie de scha
mele stulp en het onvruchtbare stuk hei
degrond zjja? Op welke wjjze zal iedereen
volgens zjjue wenschen kannen worden bevre
digd? Ons dunkt,dit alles is onmogeljjk,eveu-
als het onmogelgk zjjn zal dat iedereen datge
ne, wat hem is toebedeeld, zal bewareD.Maakt
vandaag alle menschen geheel en al geljjk
in het geljjke bezit van gelijke rjjkdom-
men en goederen, morgen is het reeds uit
met die geljjkheid, morgeu is reeds het
geljjk verdeelde bezit ongelgk, en zoo kan
men dus voortdurend, zoader ophouden
bljjven verdoelen.
Maar de heeren socialisten streven in den
grond der aaak naar heel iets anders dan
naar de geljjkheid van alle menschen.Hunne
sehoonkliokende theorieëa zjja inderdaad
niets dan tverba et voces,jjdele beuzel
praat, holle phraseD, jjle droombeelden!
Wilt gjj weten, wat het einddoel van die
Helen is, waarop hun onvermoeid streren
is gericht? Zjj beoogen niets anders dan
de verwezenljjking van den stelregel, dien
de jaloersche, de hebzuchtige, de egoïst zich
tot het richtsnoer van al zjjne daden, van
al zjjne werken heeft gekozen, en die stel
regel luidt: «Pak gjj u weg, ik zal in uwe
plaats treden 1» Zij willen de vorsten van
hun troon stooten, de koningen bsrooven
van hnn koniugsschepter, den keizers de
heerscbappjj ontnemen, om dan zelf dien
troon te gaan innemeD, dien schepter te
zwaaien en die heerschappjj te voeren, om
dan zelf het schip van Staat te gaan be
storen, in éen woord om dan zelf te re-
geeren. Zjj willen de eigenaars berooven
van hun reebtmatigen eigendom, zij willen
Hendrik heeft u zeker gehaald, dokter?
mompelt zij zacht. Dat is goed, ik gevoel mij zoo
ziek.
Wel neen Mevrouw een verkoudheid,
zei de dokter geruststellend, doch zijn gelaat
logenstrafte zijn woorden. Haar gelaat was schar
lakenrood, de pupil van haar oog was zooveel
grooter geworden dat bijna geen wit overbleef.
Ik sterf van dorst, klaagde zjj.
Mina reikte haar een glas water toe,zij beproefde
te drinken maar het ging niet, zij kon geen slok
door de keel krijgen.
De Dokter voelde haar den pols en wenkte
daarop de keukenmeid naar een hoek der kamer.
-W at heeft Mevrouw vandaag gegeten vroeg
hij fluisterend.
Daar zit het haar juist, jammerde Louise,
zij heeft vandaag veel te weinig gegeten, en dat
is zij niet gewoon. Zjj heeft koflie gedronken, en
een paar broodjes met boter gegeten en toen is zjj
uitgereden. Bij baar thuiskomst had zij grooten
honger en kon niets gebruiken.
Hebben allen van die koffie gedronken en
van dat brood gegeten vroeg de dokter.
De keukenmeid weifelde een oogenblik slechts
ongaarne wilde zij niet bekennen, maar zij durfde
het toch niet wagen, den dokter een leugen te
zeggen.
Ja mijnheer, bekende zij.
Goed, zei de dokter. Ge hebt mij gezegd,
dat Mevrouw uitgereden is, kan zij onderweg iets
gebruikt hebben
Vlug van begrip zijnde, had Louise haar eigen
gedachten over den toestand van haar me esteres
t reeds gevormd zjj begreep de bedoeling van des
de goederen der bezitters verbeurd ver
klaren, om zich zeiven te verrijken.
Uit dit alles bljjkt ten duideljjkste, dat,
indien de oplossing van de sociale quaestie
inderdaad tot stand kwam volgens de mid
delen en langs den weg van de heeren so
cialisten, wjj ten slotte getuigen zouden
zjja vau eene verschrikkelijke revolutie,
waarin ta vuur en te zwaard zou vernield
en verwoest worden. Na deze revolutie
zouden wij niets anders verkrggen dan een
voudig audere hoofden, andere meesters,
n. 1. de belhamels, die tegenwoordig gebruik
maken van de onstuimige volksmenigte,
om zich zeiven in de hoogte te werken.
De vraag, of het volk onder het bestuur
van die nieuwe meesters gelukkig zoude
zijn, kan wel overbodig genoemd worden.
Wat is er te verwachten vau menschen,
die geheel eu al naar willekeur handelen,
die eenig en alleen geleid en voortgestuwd
worden door hunne bedorven hartstochten
en driften? Wat is er te verwachten vau
mannen, in wier binnenste geeu harteblop
slaat voor zjja evenmensch, in wier gemoed
geen vonkje, zelfs niet het minste vonkje
gloort vau naastenliefde? Wat is er te
verwachten van mannen die het heiligste,
het dierbaarste, wat de mensch op aarde
bezit n. 1. deu godsdienst, verachten en ver
guizen en met voeten treden Grooter
wreedaards, hardvochtiger tyrannen,schaam-
teloozer en baatzuebtiger dwingelanden
zjjn niet denkbaar. Want zij zgu menschen
zoader geweten, zonder zedeljjke verant
woordelijkheid, steeds begeerig naar het
bezit van stoffeljjke goederen; zjj zjjn man
nen zonder rechtvaardigheid, mannen zon
der liefde; zjj beschouwen den mensch als
louter stof, waarvan men straffeloos naar
believen gebruik of misbruik maken mag.
Ziedaar het einde der sociale quaestie,
opgelost langs den revolutioanairen j weg
door de heeren socialisten en anarchisten.
Ziedaar de slotsom van de schoonklinkende
phrasen, waarmede het volk tegenwoordig
wordt misleid. Het voert tot niets auders
dan tot een tjjdperk van revolutie, een
tjjdperk vau traueu en bloed.
In het begin van Januari zal te Luik
een begin worden gemaakt met het anar
chisten-proces.
De eerste aanslag te Luik werd ge
pleegd den 22en April in het Théitre
Royal eu spoedig volgde een dergeljj-
ke aanslag tegen de woning van den
dokters woorden onmiddellijk. Ach Hemel,
Dokter, denkt u, dat Mevrouw soms iets vergif
tigs heeft gebruikt riep zij in haar ontsteltenis
zoo luid, dat de zieke het hoorde.
Mevrouw Rechling lichtte het hoofd een weinig
op en riep Vergift Ja, ja, ik ben ver
giftigd Nu weet ik hetZij heeft mij vergift ge
geven Ik moet sterven
Oh neen 1 zeide de dokter geruststellend,
doch zijn gelaat was met deze woorden in tegen
spraak.
Haast u, breng spoedig koffie of citroen
zuur, beval hij de keukenmeid, scheurde meteen
uit zijn notitieboek een blaadje, schreef daarop
een recept en gaf het Louise, met bevel dit on
middellijk naar den apotheker te zenden.
Hij boog zich weer over de zieke heen, de
strakke glans van liaar onnatuurlijk uitziende
oogen was nog sterker geworden.
Niet sterven, niet sterven smeekte zjj. Red
mij, red mij
Daar overkwam haar iets vreemds zij kon niet
meer goed zienalle voorwerpen schenen zich
verder en verder van haar te verwijderen, en wer
den al kleiner en kleiner.
Louise kwam terug met koffie. De Dokter hield
haar het kopje aan den mond, zij trachtte iets
te drinken.
Ik kan niet, ik kan niet 1 kermde zij. Moet
ik dan sterven Ik kan niet 1 Ik wil nietMijn
zoon mijn zoon 1
Waar is de jonge heer vroeg de Dokter.
Buiten op de pannenfabriek, fluisterde Mina.
Moeten wij hem een telegram zenden
De Dokter knikte, maar toen Mina heen wilde
burgemeester, Leo Gérard. Den 28steu
April werd eeue ontploffing veroorzaakt in
de kerk «Siint-Jacques» en den 3den Mei
werd doctor R e n s o n zeer gevaarljjk ge
kwetst door eene bom, welke voor zjjne
woning ontplofte, toen hg 's avonds vau
een partgtje thuiskwam.
De anarchist Jagolkowsky (baron
Ungern V o n S t e r n b e r g)is de hoofd
schuldige. Cypriaan Jagolkowsky
is eeo Rus, hg was in het bezit van een
paspoort op naam vau baron VonStern-
berg dat deu 17den Juli 1893 door den
Russischeu consul te Oran (Algiers) was
afgegeven. Gedurende zjjn verbljjf iu Al
giers, waar hjj bjj het vreemdealegioen
diende, bad Jagolkowsky, baron Vod
Sternberg, die ook tot dit corps be
hoorde, het paspoort ontstolen. Na gede
serteerd te zgu, begaf hg zich naar Zwit
serland ea van daar giog hjj over Straats
burg naar Luik.
Te Luik gaf hjj zich uit voor student in
de medicjjnen, bezocht natuurljjk geen col
leges en begon zjjn moorddadig werk. lig
was nu iu Parjjs, dan in Maastricht of
Amsterdam. De anarchist Vliegen te
Maastricht was een zjjner vrienden, brie
ven aan hem gezonden bracht de politie
tot de zekerheid dat een zekere Muller,
Westkamp, Broich, Bacb, Le-
blanc en Arnold, hem bg het plegen
zjjner misdaden behulpzaam waren geweest.
De heeren verdeelden den arbeid, De
een zorgde voor eene hoeveelheid kogeis
een andere voor spjjkers, Jagolkowsky
zorgde voor ontplofbare stoffen, die noodig
waren om de projectielen te vullen.
De heeren noemden zich: «Het uitvoerend
Comité der Bdgische anarchisten». Brie
ven in de woning vau V 1 i e g e n bjj eene
huiszoeking gevonden, door Jagol
kowsky geschreven en bestemd voor zjjn
vriend Oornelisse n,Damrak te Amster
dam,behelsden verschillende bjjzonderheden.
Zooals men weet is de Rus Jagol
kowsky die de misdaden beraamde om
ze door zijne helpers te laten uitvoeren
onlangs door de Russische politie gevat.
Iu Maastricht was hg bjjna iu handen der
politie gevallen, maar Vliegen wist hem
door een achterdeurtje van het hotel
waarin hjj legeerde ta doen ontsnappen.
Van een en ander is melding gemaakt
in de acte van beschuldiging. Het anar
chisten-proces belooft zeer interessante din
gen aan het licht te zullen brengen.
Het geruebt dat de gewezen kapitein
gaan, hield hij haar bij den arm vast, en meer
met de oogen dan met den mond zeide hij
Blijf maarhier,het helpt niets,hij komt toch te laat.
Ik zie niets meer, stamelde de zieke.
Er treedt reeds blindheid in, mompelde de
Dokter, terwijl hij weer aan het ziekbed kwam.
Zoo dadelijk komt er een drank, die u ver
lichting zal geven, troostte hij haar.
Help mij, red mijsmeekte zij, terwijl zij zjjn
hand trachtte te vatten. Ik mag niet sterven, ik
wil niet sterven
Zjj lag een oogenblik stil en zei toen weer
Oh, waarom heb ik toch gedronken Ik
zag, hoe kwaadaardig haar blik was, toen ze me
het drinken toereikte het brandde mij op de tong.
Maar ik had zoo'n hevigen dorst.
Wie gaf u te drinken vroeg de Dokter,
wiens haar te berge rees van ontzetting.
Zij zjj ze heeft mij het halssnoer
ontstolen en mijn zoon 1 Zij wil alles
hebben. Maar dat duld ik niet 1 Zij zal niet
op mijn graf dansen Mijn zoon zij Valen
tine heeft mij vermoord
Haar stem verzwakte, maar men kon bemerken,
dat haar gedachten nog helder waren. Zij zag zich-
zelve in de lijkkist liggen, haar zoon stond er bjj
te schreien doch daar keerde hjj zich om en
wendde het oog op het meisje,dat met gehuichelde
tranen in de oogen en een triomfeerend lachje om
de roode lippen binnentrad. Zij had haar doel be
reikt alles, wat mevrouw Rechling bezeten had,
behoorde nu aan haar toe. Zjj ontving dit alles
uit de hand van haar verblinden zoon, die de
moordenares van zijn moeder als meesteres zjjn
huis binnen voerde. {Wordt vervolgd.)