NIEUWE Oplossing v. h. Sociale vraagstuk Nt. 2228 Vrijdag 28 December 1894 (9dt Jaargang. socialisten en anarchisten. BU ITE ALAND. Ontmaskerd. België. Frankrijk. KMHIEHSIHEdllitiVr. ABONNEMENTSPRIJS Pei 8 maanden voor Haarlem. 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10 Voor het buitenland 1.80 Afzonderlijke nummers0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. B TT R E A TT: St. Janstraat Haarlem. PRIJS DER ADVERTENTIEN. AGITE MA NON AGITATE Van 16 regels 50 Cents Elke regel meer7Vs Groote letters gorden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensd ag- en Vr jjda g-a vond voor 6 uur ingewacht. Redacteur-Uitgever, W. K P P E R S. door Het sociale vraagstuk: ziedaar het bran dende vraagstuk van onze dagen. Ziedaar het onderwerp, waarmede tegenwoordig de meeste geesten zich bezighouden, in de vaste overtuiging dat van die oplossing de toekomst afhangt. Men kan zich de vraag stellen; zal het sociale vraagstuk opgelost worden of niet? Eo wjj antwoorden hierop: Naar onze be scheiden meaning zal het sociale vraag stuk zeker opgelost worden, hetzjj dan langs vreedzamen, hetzij langs revolutionnairen weg. Da groote beweging toch, welke voort gekomen is uit dit braudande vraagstuk van onzan tjjd, heeft zulk eeoe kracht, zulk eene macht verkregen, dat zjj volstrekt niet meer kan worden beteugeld. Evenals de weg, waarlangs het sociale vraagstuk opgelost kan worden, tweevoudig is, nl. ean vreedzame en een revolutionnaire weg, zoo is ook de beweging, welke nit dat vraag stuk is voortgesproten en welke zich met den dag dnideljjker vertoont, tweevoudig, n.l. de vreedzame en de revolutionnaire beweging. De revolutionnaire baweging gaat uit van de socialisten en van de anarchisten.De anarchisten droomen van niets anders dan van verwoesting, van vernielingDe socia listen willen, zooals zjj voorgeven, omver werpen om vervolgens het aanschjjn der aarde te veranderen volgens de wet van geljjkheid voor allen. De heeren anarchisten willen en dit toonen zjj duidelijk door hunne daden alle middelen en alle gelegenheden aan grijpen om blindelings te vernielen, om te moorden en te verbranden. Maar is dit pogen iaderdaad niet de grootste dwaasheid? Wanneer zjj alles vernield, alles vermoord hebben, wat zal er dan volgen Zullen zjj dan elkander gaan vermoorden? Maar hoe zonderling zal dan hnn vernielingsspel een einds nemen! Immers er bljjft dan ten laatste slechts één enkel persoon op de we reld over en dit is een anarchist. Voor dien anarchist is er geen vernielingswerk meer te doen over: alles is opgehoopt tot pui n- hoopen, er bestaat niets of niemand meer om in de lacht te laten springen door dynamiet. Volgens de grondbeginselen van het anarchisme zou er niets te doen meer overblijven voor dien eenig overgebleven anarchist, dan zich zeiven door dynamiet FEUILLETON. 6.) Vervolg.) Zou Mevrouw toch maar niet liever naar bed gaan vroeg Mina weer en achter Mcvrouws rug wisselde zij een blik met Hendrik, die even knikte en daarop verdween. Hij ging naar dokter Smidt- lein, die in de buurt woonde, hij was Mevrouws huisdokter. Zoodra Hendrik hem den toestand van zijn meesteres had blootgelegd, kleedde hjj zich haastig aan om mee te gaan. Terwijl mevrouw Rechling erg over hoofdpijn en moeielijk slikken klaagde en telkens om drin ken vroeg, hadden Mina en Louise haar naar heur slaapkamer gebracht, ontkleed en te bed gelegd. Een poos lag zij stil in een toestand van wakend droomen. Weer geloofde zij in de kamer van Wilmersdorf te zijn. Weer verweet zij Valentine het stelen van het halssnoer, zij had toch gelijk, die schijnheilige was een dievegge. Zij wilde haar niet bij haar naaitafeltje laten komen, maar 'zij schoof haar ter zijde, trok het laatje open en haalde het halssnoer te voorschijn en hield het triom feerend in de hoogte. Daar vat een ijskoude vuist haar in den nek de verschrikkelijke man met het lijkkleurige gelaat grijpt haar aan, hij ontrukte haar het halssnoer, slingert het om haar hals en trekt het al vaster en vaster dicht; zij moet stikken. Met een angstkreet vliegt ze op en ziet een man, die over haar gebogen stond. Zij herkent den dokter. in de lucht te laten vliegen, en ziedaar het einde, het slottooneel van alles! Ook de socialisten droomen van geweld; ook de socialisten willen vernielen en ver woesten om vervolgens op hunne manier den grond ta gaan gelgk maken. Doch zouden zij er wel ooit in slagen om die geljjkheid, waarnaar zg zoo onvermoeid streven, waarvoor zjj alle pogingen in het werk stelleD, tot stand te brengen Hoe kan de onderdaan, hoe kan hjj die gehoor zamen moet, de geljjke zijn van de overheid, van hem die bevelen moet? De luiaard kan toch de geljjke nietzgn van den njjve- ren en werkzamen mensch? De deogoiet en de schurk kunnen toch niet op één ljjn gesteld worden met de rechtvaardige, brave en rechtschapen menschen? En wat de verdeeling der rijkdommen en stoffeljjke goederen betreft, hoe zal die verdeeling kunnen tot stand gebracht wor den? Voor wie zal het fraaiste huis, het vruchtbaarste stuk land, voor wie de scha mele stulp en het onvruchtbare stuk hei degrond zjja? Op welke wjjze zal iedereen volgens zjjue wenschen kannen worden bevre digd? Ons dunkt,dit alles is onmogeljjk,eveu- als het onmogelgk zjjn zal dat iedereen datge ne, wat hem is toebedeeld, zal bewareD.Maakt vandaag alle menschen geheel en al geljjk in het geljjke bezit van gelijke rjjkdom- men en goederen, morgen is het reeds uit met die geljjkheid, morgeu is reeds het geljjk verdeelde bezit ongelgk, en zoo kan men dus voortdurend, zoader ophouden bljjven verdoelen. Maar de heeren socialisten streven in den grond der aaak naar heel iets anders dan naar de geljjkheid van alle menschen.Hunne sehoonkliokende theorieëa zjja inderdaad niets dan tverba et voces,jjdele beuzel praat, holle phraseD, jjle droombeelden! Wilt gjj weten, wat het einddoel van die Helen is, waarop hun onvermoeid streren is gericht? Zjj beoogen niets anders dan de verwezenljjking van den stelregel, dien de jaloersche, de hebzuchtige, de egoïst zich tot het richtsnoer van al zjjne daden, van al zjjne werken heeft gekozen, en die stel regel luidt: «Pak gjj u weg, ik zal in uwe plaats treden 1» Zij willen de vorsten van hun troon stooten, de koningen bsrooven van hnn koniugsschepter, den keizers de heerscbappjj ontnemen, om dan zelf dien troon te gaan innemeD, dien schepter te zwaaien en die heerschappjj te voeren, om dan zelf het schip van Staat te gaan be storen, in éen woord om dan zelf te re- geeren. Zjj willen de eigenaars berooven van hun reebtmatigen eigendom, zij willen Hendrik heeft u zeker gehaald, dokter? mompelt zij zacht. Dat is goed, ik gevoel mij zoo ziek. Wel neen Mevrouw een verkoudheid, zei de dokter geruststellend, doch zijn gelaat logenstrafte zijn woorden. Haar gelaat was schar lakenrood, de pupil van haar oog was zooveel grooter geworden dat bijna geen wit overbleef. Ik sterf van dorst, klaagde zjj. Mina reikte haar een glas water toe,zij beproefde te drinken maar het ging niet, zij kon geen slok door de keel krijgen. De Dokter voelde haar den pols en wenkte daarop de keukenmeid naar een hoek der kamer. -W at heeft Mevrouw vandaag gegeten vroeg hij fluisterend. Daar zit het haar juist, jammerde Louise, zij heeft vandaag veel te weinig gegeten, en dat is zij niet gewoon. Zjj heeft koflie gedronken, en een paar broodjes met boter gegeten en toen is zjj uitgereden. Bij baar thuiskomst had zij grooten honger en kon niets gebruiken. Hebben allen van die koffie gedronken en van dat brood gegeten vroeg de dokter. De keukenmeid weifelde een oogenblik slechts ongaarne wilde zij niet bekennen, maar zij durfde het toch niet wagen, den dokter een leugen te zeggen. Ja mijnheer, bekende zij. Goed, zei de dokter. Ge hebt mij gezegd, dat Mevrouw uitgereden is, kan zij onderweg iets gebruikt hebben Vlug van begrip zijnde, had Louise haar eigen gedachten over den toestand van haar me esteres t reeds gevormd zjj begreep de bedoeling van des de goederen der bezitters verbeurd ver klaren, om zich zeiven te verrijken. Uit dit alles bljjkt ten duideljjkste, dat, indien de oplossing van de sociale quaestie inderdaad tot stand kwam volgens de mid delen en langs den weg van de heeren so cialisten, wjj ten slotte getuigen zouden zjja vau eene verschrikkelijke revolutie, waarin ta vuur en te zwaard zou vernield en verwoest worden. Na deze revolutie zouden wij niets anders verkrggen dan een voudig audere hoofden, andere meesters, n. 1. de belhamels, die tegenwoordig gebruik maken van de onstuimige volksmenigte, om zich zeiven in de hoogte te werken. De vraag, of het volk onder het bestuur van die nieuwe meesters gelukkig zoude zijn, kan wel overbodig genoemd worden. Wat is er te verwachten vau menschen, die geheel eu al naar willekeur handelen, die eenig en alleen geleid en voortgestuwd worden door hunne bedorven hartstochten en driften? Wat is er te verwachten vau mannen, in wier binnenste geeu harteblop slaat voor zjja evenmensch, in wier gemoed geen vonkje, zelfs niet het minste vonkje gloort vau naastenliefde? Wat is er te verwachten van mannen die het heiligste, het dierbaarste, wat de mensch op aarde bezit n. 1. deu godsdienst, verachten en ver guizen en met voeten treden Grooter wreedaards, hardvochtiger tyrannen,schaam- teloozer en baatzuebtiger dwingelanden zjjn niet denkbaar. Want zij zgu menschen zoader geweten, zonder zedeljjke verant woordelijkheid, steeds begeerig naar het bezit van stoffeljjke goederen; zjj zjjn man nen zonder rechtvaardigheid, mannen zon der liefde; zjj beschouwen den mensch als louter stof, waarvan men straffeloos naar believen gebruik of misbruik maken mag. Ziedaar het einde der sociale quaestie, opgelost langs den revolutioanairen j weg door de heeren socialisten en anarchisten. Ziedaar de slotsom van de schoonklinkende phrasen, waarmede het volk tegenwoordig wordt misleid. Het voert tot niets auders dan tot een tjjdperk van revolutie, een tjjdperk vau traueu en bloed. In het begin van Januari zal te Luik een begin worden gemaakt met het anar chisten-proces. De eerste aanslag te Luik werd ge pleegd den 22en April in het Théitre Royal eu spoedig volgde een dergeljj- ke aanslag tegen de woning van den dokters woorden onmiddellijk. Ach Hemel, Dokter, denkt u, dat Mevrouw soms iets vergif tigs heeft gebruikt riep zij in haar ontsteltenis zoo luid, dat de zieke het hoorde. Mevrouw Rechling lichtte het hoofd een weinig op en riep Vergift Ja, ja, ik ben ver giftigd Nu weet ik hetZij heeft mij vergift ge geven Ik moet sterven Oh neen 1 zeide de dokter geruststellend, doch zijn gelaat was met deze woorden in tegen spraak. Haast u, breng spoedig koffie of citroen zuur, beval hij de keukenmeid, scheurde meteen uit zijn notitieboek een blaadje, schreef daarop een recept en gaf het Louise, met bevel dit on middellijk naar den apotheker te zenden. Hij boog zich weer over de zieke heen, de strakke glans van liaar onnatuurlijk uitziende oogen was nog sterker geworden. Niet sterven, niet sterven smeekte zjj. Red mij, red mij Daar overkwam haar iets vreemds zij kon niet meer goed zienalle voorwerpen schenen zich verder en verder van haar te verwijderen, en wer den al kleiner en kleiner. Louise kwam terug met koffie. De Dokter hield haar het kopje aan den mond, zij trachtte iets te drinken. Ik kan niet, ik kan niet 1 kermde zij. Moet ik dan sterven Ik kan niet 1 Ik wil nietMijn zoon mijn zoon 1 Waar is de jonge heer vroeg de Dokter. Buiten op de pannenfabriek, fluisterde Mina. Moeten wij hem een telegram zenden De Dokter knikte, maar toen Mina heen wilde burgemeester, Leo Gérard. Den 28steu April werd eeue ontploffing veroorzaakt in de kerk «Siint-Jacques» en den 3den Mei werd doctor R e n s o n zeer gevaarljjk ge kwetst door eene bom, welke voor zjjne woning ontplofte, toen hg 's avonds vau een partgtje thuiskwam. De anarchist Jagolkowsky (baron Ungern V o n S t e r n b e r g)is de hoofd schuldige. Cypriaan Jagolkowsky is eeo Rus, hg was in het bezit van een paspoort op naam vau baron VonStern- berg dat deu 17den Juli 1893 door den Russischeu consul te Oran (Algiers) was afgegeven. Gedurende zjjn verbljjf iu Al giers, waar hjj bjj het vreemdealegioen diende, bad Jagolkowsky, baron Vod Sternberg, die ook tot dit corps be hoorde, het paspoort ontstolen. Na gede serteerd te zgu, begaf hg zich naar Zwit serland ea van daar giog hjj over Straats burg naar Luik. Te Luik gaf hjj zich uit voor student in de medicjjnen, bezocht natuurljjk geen col leges en begon zjjn moorddadig werk. lig was nu iu Parjjs, dan in Maastricht of Amsterdam. De anarchist Vliegen te Maastricht was een zjjner vrienden, brie ven aan hem gezonden bracht de politie tot de zekerheid dat een zekere Muller, Westkamp, Broich, Bacb, Le- blanc en Arnold, hem bg het plegen zjjner misdaden behulpzaam waren geweest. De heeren verdeelden den arbeid, De een zorgde voor eene hoeveelheid kogeis een andere voor spjjkers, Jagolkowsky zorgde voor ontplofbare stoffen, die noodig waren om de projectielen te vullen. De heeren noemden zich: «Het uitvoerend Comité der Bdgische anarchisten». Brie ven in de woning vau V 1 i e g e n bjj eene huiszoeking gevonden, door Jagol kowsky geschreven en bestemd voor zjjn vriend Oornelisse n,Damrak te Amster dam,behelsden verschillende bjjzonderheden. Zooals men weet is de Rus Jagol kowsky die de misdaden beraamde om ze door zijne helpers te laten uitvoeren onlangs door de Russische politie gevat. Iu Maastricht was hg bjjna iu handen der politie gevallen, maar Vliegen wist hem door een achterdeurtje van het hotel waarin hjj legeerde ta doen ontsnappen. Van een en ander is melding gemaakt in de acte van beschuldiging. Het anar chisten-proces belooft zeer interessante din gen aan het licht te zullen brengen. Het geruebt dat de gewezen kapitein gaan, hield hij haar bij den arm vast, en meer met de oogen dan met den mond zeide hij Blijf maarhier,het helpt niets,hij komt toch te laat. Ik zie niets meer, stamelde de zieke. Er treedt reeds blindheid in, mompelde de Dokter, terwijl hij weer aan het ziekbed kwam. Zoo dadelijk komt er een drank, die u ver lichting zal geven, troostte hij haar. Help mij, red mijsmeekte zij, terwijl zij zjjn hand trachtte te vatten. Ik mag niet sterven, ik wil niet sterven Zjj lag een oogenblik stil en zei toen weer Oh, waarom heb ik toch gedronken Ik zag, hoe kwaadaardig haar blik was, toen ze me het drinken toereikte het brandde mij op de tong. Maar ik had zoo'n hevigen dorst. Wie gaf u te drinken vroeg de Dokter, wiens haar te berge rees van ontzetting. Zij zjj ze heeft mij het halssnoer ontstolen en mijn zoon 1 Zij wil alles hebben. Maar dat duld ik niet 1 Zij zal niet op mijn graf dansen Mijn zoon zij Valen tine heeft mij vermoord Haar stem verzwakte, maar men kon bemerken, dat haar gedachten nog helder waren. Zij zag zich- zelve in de lijkkist liggen, haar zoon stond er bjj te schreien doch daar keerde hjj zich om en wendde het oog op het meisje,dat met gehuichelde tranen in de oogen en een triomfeerend lachje om de roode lippen binnentrad. Zij had haar doel be reikt alles, wat mevrouw Rechling bezeten had, behoorde nu aan haar toe. Zjj ontving dit alles uit de hand van haar verblinden zoon, die de moordenares van zijn moeder als meesteres zjjn huis binnen voerde. {Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1894 | | pagina 1