m zm
N I E W E
Woensdag 23 Januari 1*95
20st* Jairging*
Zelfmoorden en nog wat.
BU 1TE M L A R P.
Zjj moesten eens weten, die hardvoch-
tigenmet hoeveel zorg eD kommer de
arme nieuwsgever naar een prikkelend
berichtje zit te kokhalzen, even als een
bengelaar de eenige mensch ter wereld,
die gaarne wordt beetgenomen raar het
dniken van zjjn dobberend knrkje 1
Ontmaskerd.
China en Japan.
tOlllllT.
ABONNEMENTSPRIJS
Pei 8 maanden voor Haarlem. 1 0,85
Voor de orerige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,08
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUBIAU: St. Janstraat Haarlem.
PBIJS DEB ADVEBTENTIEN.
AOITE MA NON AGITATE.
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer7Vs
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentie n worden uiterljjk Maandag-, Woenad ag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
R e d a c t e u r—(J i t g e v e r, W. K F P E R S.
De Katholieke pers heeft het altoos ge
daan. Komt da Courant buiten de schuld
van den Redacteur of van den Uitgever
niet precies op tjjd, dan is men niet op
zjjn gemak.
Vindt men iets in de Courant, dat üiet
bevalt, dan zijn er al geven zij niet
den minsten steun aan de Katholieke pers,
die razen en tieren over hetgeen in
zoo'n blad geschreven staat. Er zjjn er
die laster en verdachtmaking te baat nemen,
anderen beschuldigen den Redacteur van
te voorbarig, te langzaam of te scherp te
zjjn; zegt hij de waarheid dan komt men in
verzet, want de waarheid te moeten hoo
ien, daar hebben zeer velen een broertje
aan dood.
Daar zjjn zelfs menschen, die het ons
kwaljjk nemen, dat de Japansche opperbe
velhebber in den oorlog tegen de Chinee-
ze», niet om den anderen dag een veldslag,
mitsgaders een paar zeeslagen wint,' of dat
zjjn tegenstander de gunst van den grooten
«Zoon des Hemels» verbeurt, plus het voot-
recht, een geel veEt en een gepauweveer-
den hoed te dragen.
Is het onze schuld, dat niet elke week
minstens een President wordt vermoord,
en die of die bolleboos onder de bewinds
lieden niet meer blunders begaat
Het bjjeenzijn van de Kamer b. v. be
schouwen die guiten als een jachttijd, en
den dagbladschrijvers wjjten zjj bet, dat
de Edelmogendheden geen bokken schie
ten, waarover zjj des avonds in hun ge
zellig onderonsje naar hartelust kunnen
redekavelen en spotten.
Is een bericht hoe waar ook gege
ven niet naar den zin, dan grjjpt men
fluks naar de pen om eene bestraffing toe
te dienen en wee de Redactie van een
blad die eene stoutigheid heeft begaan.
Zoo worden de Katholieke bladen, die
zich-zelven en hunne lezers eerbiedigen en
verdedigen op even onwaardige als onrecht
vaardige wijze behandeld.
Maar er is meer. In onze twistzieke da
gen waarin men veel egoïsten heeft, zij a
de menschen vervuld met eene sterke be
geerte om te behagen, beeft de Redactie
van een Katholiek blad ernstige zaken te
FEUILLETON.
16.)
{Vervolg.)
Terloops vroeg hij naar de gewoonte van den
heer Zier om eiken avond voor hij naar bed ging,
een glaasje cognac te drinken, en Bauerlich be
vestigde lachende, dat hij daarvan wel gehoord,
maar het nooit gezien had, aangezien hij zoo laat
niet meer aanwezig was. Dat heeft hier echter
niets mee uit te staan, voegde hij er luchtigjes
bij, want gesteld, dat Valentine het vergift aan
mevrouw Rechling heeft toegediend wat ik
onmogelijk kan gelooven dan is toch niet aan
te nemen, dat zij het vergift in een volle flesch
zal gedaan hebben.
Daar sprak hij precies uit, wat de Rechter dacht
en deze liet zich daardoor verleiden tot de vraag:
U denkt dus, dat zij het vergift gemengd moet
hebben in het glas water met cognac, dat zij voor
mevrouw Rechling gereed maakte
Neem me niet kwalijk, mijnheer, antwoordde
Bauerlich en hij trad eenige schreden terug, dat
denk ik niet 1 Hoe zou Mejuffrouw zoo op eens
aan atropine gekomen zijn? Zij behoort niet tot
de dames die zulke middelen noodig hebben om
haar schoonheid te verhoogen haar oogen schit
teren zonder dat middel genoeg. U heeft zeker
geen gelegenheid gehad dit op te merken, want
haar oogen zullen nu wel droevig en rood ge
schreid zijn, voegde hij er bij, terwijl hij steels-
gewijze met den zakdoek langs de oogen streek
behartigen, dan moet zjj pal staan voor Al
taar en Troon en nooit aarzelen de waarheid
te verkondigen.
O! wjj bidden n geachte lezers, gun u
den tijd niet om ons te beklagen
In dezen gedachtenkring beeft een be
richt, dat dezer dagen de ronde deed, oos
te land doen komsn in eene beschouwing
over zelfmoorden.
De Capitaleeen Joodsch blad uit Rome,
schrjjft het schrikbarend aautal zelfmoor
den, welke dagelijks plaats hebben, toe aan
de navolgiogzncht, opgewekt door het lezen
van de bijzoaderheien, waarmede die zelf
moorden in de nieuwsbladen worden ge
kruid.
Dezen keer, wjj bekennen het zeer gaarne,
heeft het Joodecbe blad den spjjker op den
kop getroffen.
De bladen moesten dergelijke diep be
treurenswaardige, laffe daden niet met geu
ren en kleuren verhalen, gelyk maar al te
vaak geschiedt.
Een ziekeljjk versehjjoselniets anders
noemen wjj dan ook de verspreiding van
bet portret van «N i c o 1 a a s B o e s» den
afscbuwwekkenden moordenaar van de wed.
Biite en AnnaBejjerste Schagen.
Men zal ons tegenwerpen, dat men het
eene zoo goed als het andere te aanschou
wen moet geven en vermelden.
Zeker men mag de dingen niet ia den
doofpot stoppen, de lezers »an welk blad
ook, waarop zjj ingeteekend zjjn, willen
weten wat er omgaat, zjj hebben daar het
volste recht op, maar wanneer aan de te
vermelden feiten grenzen zjjn gesteld, dan
geeft men niet een moordenaar te aan
schouwen op dezelfde manier als men dat
van hoogst achtenswaardige personen peegt
te doen.
Een nieuwsblad kan ook te volledig
wezen.
Daar het uiteraard bestemd is, iedereen,
ook deogenen, die voor ergernis vatbaar
zjjn en bjjgevolg gevrijwaard dienen te
worden, in de handen te komen, mag het
niet alles bevatten en er bjj verspreiden
wat er in onze eindeenwsche wereld zoo al
geschiedt en te grijpen valt.
Voor den dagbladschrjjver bestaat er eene
wet, die hem gebiedt, zjjne eigene stoffeljjke
bate te stellen achter het zedeljjk voor
deel zjjner lezers.
Die een oogenblik aarzelt, daartoe te be
sluiten, maakt het in hem gestelde ver
trouwen en de hem opgedragen zending
deerljjk t9 schande.
en niet scheen te bemerkten, dat zijn verdediging
niet veel van eene beschuldiging verschilde.
De Rechter liet den zonderlingen getuige a
décharge gaan en liet nu Valentine binnen leiden.
Haar verblijf in de gevangenis, nu reeds twee da
gen, en de gebeurtenissen daaraan voorafgegaan,
hadden diepe sporen op haar gelaat achter gelaten;
haar oogen lagen, als uitgedoofd diep in hunne
kassen, haar houding was mat. Op alle vragen
van den Rechter antwoordde zij heden zoo kalm
alsof de zaak haar niet aanging en de mededee-
ling, dat in de flesch cognac geen vergift was ge
vonden, ontlokte haar slechts een zwakke glim
lach.
Hoe zou er dat ook in gekomen zijn mom
pelde zij, meer tot zichzelve dan tot den Rechter
sprekende.
Juist! Voor een glas waren een paar drup-
dels voldoendehet zou zeer onhandig geweest
zijn de geheele flesch te vergiftigen.
Oh God riep zij uit en hield met beide
handen haar hoofd vast Doch spoedig dwong zij
zich weer tot kalmte en zei Hoe zou ik zoo spoe
dig aan vergift gekomen zijn Men draagt zoo
iets toch niet in den zak.
Zou n dan niet weten, dat atropine, in
kleine hoeveelheden gebruikt, de oogen schooner
doen glinsteren, vroeg de Rechter met loerende
blikken.
Ja, dat weet ik, antwoordde zij vrijmoedig,
maar ik heb er nooit aan gedacht zulk een mid
del te gebruiken.
Ik kan u niet dwingen iets anders te zeggen
U blijft er dus bij, dat u mevrouw Rechling geen
vergift hebt toegediend.
Een buitenlandsch blad de Capitale vroeg
onlangs, waarom de Regaeringen, die wet
ten uitvaardigen om de persoouljjke of ge-
zamenljjke veiligheid der burgers te verze
keren, er geen maakt om de bladen streng
te verbieden, de kiem van den zelfmoord
waanzin te verspreiden.
Katholieke bladen, die het doorgaans
onder geldeljjk opzicht toch reeds hard
moeten verantwoorden, zullen deze vraag
niet alleen gewettigd, maar ook behar-
tigingswaardig vinden.
De Capitale vermeldt nog, dat alleen in
Italië dageljjka driehonderd personen door
zelfmoord een einde maken aan hun leven.
Het is inderdaad om te hnivereD.
Ten alle tijde hebben de Katholieken
beweerd, dat de zelfmoord-waanzin zich
uitbreidt, naar gelang de Godsdienstzin en de
zsdeljjk'neid achteruitgaan van de bevolking,
waufc neemt dit soort van misdaad in bet on
gelukkig Scbiereilaud gaandeweg toe, dan
zoske men de redea ervan nergens anders.
Dat is waarlijk niet de minste der vale
zageuingeu welk', selert, de eenma
king, over dat Koninkrjjk zjju heeagekomen.
Merkwaardig is hetgeen onlangs een
Duitsch geneeskundige hieromtrent schreef
ia het Berliner Tagellatt.
«Een vraag,» zegt hg, «waarover nogal
getwist wordt, is deze: Welken invloed
heeft de Godsdienstige opvoeding op den
zelfmoord.»
Vervolgens wgst hjj door getallen aan,
dat de Katholieke streken van Daitschland
zich te dezen opzichte gunstig onderschei
den van de overige.
«Zelfmoord gaat hjj verder vinden
wij slechts zelden in de gewesten met een
overwegend Katholieke, doch menigvuldig
in die met een overwegend protestantsche
bevolking.
Da landstreek van Brealau heeft eene ge
mengde bevolking; zjj kan als maatstaf
dienen.
Ia de Katholieke plaatsen Frankenstein,
Glatz, Habelschwerdt, Neurode en Munster-
berg komen 18 gevallen van zelfmoord
voor, in de andere, protestantsche, plaatsen
niet minder dan 30, op de 100,000 zielen.
Ia Saksen, met 97%. en Hessen, met
67% Protestanten, telt men 30, Baden
met 64% Katholieken, slechts 20 zelfmoor
denaars op de 100.000 zielen.
Oazerzjjds voegen wjj geen woord
hier bjj.
Met mijn weten niet.
Uw vader dronk gewoonlijk eiken avond
een glas cognac met water. Maakte u dat voor
hem gereed
Neen, dat deed mijn tante. Ik was zelden
thuis.
Hoe kwam u dan op de gedachte, mevrouw
Rechling van den cognac te geven?
Zij verlangde iets om bij te komen.
Dan hadtu haar beter wijn kunnen geven.
Valentine werd verlegen. Er was geen flesch
wijn aangebrokm, en het moest gauw gaan.
Een arglistige glimlach vloog over het gelaat
van den Rechter, nu had hij haar toch op een
leugen betrapt. U schijnt te vergeten, dat u
de flesch cognac toch eerst moest opentrekken.
Zij sloeg de oogen neer en scheen eeninwen-
digen strijd te voeren. Eindelijk zei ze zacht
Ik moet het dan wel zeggen.
Ik mocht geen glas van dien duren wijn geven,
mijn vader had die voor versterking noodig en
wij moesten er zuinig mee zijn.
Met den cognac ging u vrijgeviger om. Was
daarvan voorraad genoeg
Dat weet ik werkelijk niet I Ik zeg u nog
maals, dat ik niet veel weet van het huishou-
I den, want ik woonde niet bij mijn vader in. Ik
nam de flesch, die vooraan stond en trok die open,
want de andere was den avond te voren leeg ge
worden.
Voorloopig moest de Rechter zich hiermee te
vreden stellen. Na een verhoor van drie uren
moest hij het doodelij uitgeputte meisje naar de
gevangenis terug laten brengen en rustte toen zeil
afgemat in zijn stoel uit.
Zoolang men voor krachtdadige middelen
terugdeinst, zal het met deze misdaad gaan
evenals met de overige vergrjjpen, als daar
zjjn: bankbreuk, moord en anarchistische
gruweleu.
Zjj zullen evenals de verwarde denkbeel
den die in meaigen brein gevaren zjjn
omtrent het in beoefening brengen van
godsdienstzin, op huiveringwekkende wjjze
toenemen, naarmate het zedelijk bewnstzjjn
verdwjjat.
Eu dit bewastzjjn wordt niet opgebeurd,
niet getild op die hoogte, welke bet inne
men moet, met holle «oorden, brallende
machtspreuken, en dergeljjke beunhaastnid-
delen gaat meD te werk om in eigen kring
tekortkomingen te dekken.
Tegen heug en meug in zal die in ernst
en trouwe iets aan den ellendigen toestand
wil verbetereo, moeten beginnen met het
Godsdienstig leerstuk zjjner zedeleer te on
derleggen.
Zonder dien hechten grondslag is het
verder bouwen louter waaghalzerjj.
Geschiedkundige feiten, welke het na-
tuurljjk gevolg zjju van vooropgestelde be
ginselen, hebben eene beduidenis, welke
niemand ontgaat, die op een onbene velden
blik kan bogen.
Les idéés marchent. Beginselen gaan, door
de kracht, welke in hen ligt, over tot
daden en daden, daar schrikken velen zelfs
onder ons voor terug, en ze bederven de zaak.
Iadieu da ervaring der laatste dagen
ééue waarheid boven allen twjjfel en allen
bedenking heeft verheven, dan is het wel
deze: zonder Godsdienstig beginsel kan de
menschheid onmogeljjk aan den tengel van
haren plicht worden gesnoerd.
Het achterljjk nakroost van eeu in eigen
onzin verstikt liberalisme moge het aardig,
wellicht voornaam vinden, met de taitbare
waarheid den draak te steken, eenonbe-
vaugen, helderziend mensch, welke overi
gens zjjne gezindheid ook zij, geeft zich
voor haar gevangen, en zal met Jules
Simon bekennen, dat het hoog tjjd wordt,
terag te keeren tot den ouden, goeden God.
De Japanners hebban bjj Haitscheng
weer eene overwinning behaald op de Chi-
neezen.
De slag werd geleverd den 17den Decem
ber. Om acht unr ia den ochtend gingen
de Chineezen. sterk 15.000 man tot den
aanval over. Yan drie zjjden rukten de
Chineesche troepen tegen de Japansche po-
Wat denkt ge van de zaak vroeg hij den
schrijver, een bejaard man, die nu en dan wel eens
een woordje durfde meespreken.
Ja, mijnheer, ik weet werkelijk niet, wat ik
er van zeggen moet, antwoord !e deze, terwijl hij
de pen achter het oor stak en zijn snuifdoos open
deed alsof hij daarin verlichting kon vinden. Die
mevrouw Rechling schijnt een kwaadaardige dame
geweest te zijn. Als ik in'de plaats van mejuflrouw
was geweest en men mij zoo behandeld had, dan
weet ik nog niet, wat ik gedaan zou hebben.
Dat is een rondborstige bekentenis, zei de
Rechter lachend. U gelooft dus, dat zij het ge
daan heeft
Neen, dat geloof ik niet, antwoordde de
griffier opnieuw een snuifje nemende.
Ik kan dat meisje niet voor een moorde
nares fiouden.
Maar mevrouw Recfiling is tooh vergiftigd!
Ja, de Dokters hebben het in haar gevon
den, dat is zoo, gaf Grunert toe.
En daar ze het zelf niet heeft ingenomen,
moet een ander het haar toegediend hebben.
Daar heeft n gelijk in, maar daarom behoeft
mej. 2,ier het niet gedaan te hebben.
Wel verduiveld Wie moet het dan gedaan
hebben Lees de verhooren maar eens na.
Ik geloof, dat wij den rechten man niet
vinden zullen 1 antwoordde Grunert peinzend, en
dat is juist het ergste voor het arme meisje, want
als de Rechtzaak tegen haar geschorst wordt we
gens ontoereikende bewijzen, dan blijft haar toch
iets daarvan aankleven, en ten slotte komt er niets
van haar huwelijk met den blonden reus, met
den jongen Rechling. Wordt vervolgd.)
