No. 2246. Zondag 10 Februari 1895. 20ste Jaargang Een bedenkelijk'streven. BUITENLAND? BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. f 0,85 1,10 1,80 0,08 50 Cents. Vlt Ontmaskerd. Engeland. Frankrijk. Duitschland. China en Japan. MME ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG. Redacteur-Uitgever, W. KÜPPERS. KAINTIENDEAT AGHTE MA NON AGITATE PRIJS DER ADVERTENTIEN Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Ad verten tien worden uiterlijk M a a n d a g-, Woensdag- en Vrijda g-a v o n voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DA UBESf Co., JOHN. F. JONES, Succ., Parijs 31 bis Faubourg Montmartre Evenals het voor onze Staatslieden van nut kan wezen een kjjkje te] nemen bg andere volken, teneinde de daar bestaande Staatsinrichting te vergelijken met de ouze en vaadeze vergelijking vruchtente plakken voor de inrichting van het Staatsbestuur hier te lande,zoo achten wij het niet van be lang ontbloot eenbhk te werpen buiten den kring van onzin Nederlandsch Roomsch Katholieken Volksbond, om te zien, wat een andere krmw, namelijk het Algemeen Nederlandsch Werkliedenverbond,tot beilvan den werkman tracht tot stand te brengen. Wij meenen op den voorgrond te kun nen plaatsen, dat deze vergelijking tus- schen den Ned. R. K. Volksbond en het zoogenaamd neutraal Werklieden- Verbond zeker niet in het nadeel van eerstgenoemde behoeft uit te vallen. Zelfs indien wij aan onze hartelgke eympathiën voor den Ned. R. K. Volksbond een oogeublik het zwij gen zonden kannen opleggen en geheel onbevooroordeeld het streven vanbeideBon- den, die ieder op hun manier hetgelak van den werkman beoogen,naast elkander plaat sen, zouden wjj geen oogenblik aarzelen om de bedoelingen van het Nederlandsch Werklieden- Verbond bedenkelijk in de Hoog ste mate te noemen. Waarop dit oordeel is gegrond, wen- schen wjj kortelgk aan te toonea. Dezer dagen werd in de dagbladen de agenda medegedeeld, bestemd voor de aanstaande algemeene vergadering van het Werklieden- Verbond, die op 13 en 14 April iu de hoofdstal wordt gehouden. Bjjna ieder punt vau de zeer uitgebreide ljjst van werkzaamheden heeft de strek king om bg de R-geering des lands aa i te dringen op het nemen van maatregt- len, ten einde de een of andere zaak, met het welziju der werklieden in verband, te bevorderen. Zoo wordt bgv. voorgesteld om aan de R-igeering een wet te vragen om woningen, die ongeschikt zijn, af te kenren een wetwaarbg de arbeid vao vrouwen in fabrieken wordt verboden een wet, waarbg Kamers va Arbeid wor den ingesteld een wet, waarbg toezicht wordt bevolen op den verkoop van star ken drankeen wet tot invoering vau progressieve grondbelastingeen wet tot bepalingen omtrent minimum-loon en max mum-arbeidstijd. Voorts bevat de agenda, behalve enkele huishoudelijke pun ten, verschillende voorstellen, die ook de strekking hebben om door middel vau den Staat verandering en men deukt ook verbetering te brengen in het lot van den werkmaD. Door een afdeeling isnamelgkde vraag gedaan, wat het verbood kan verrichten ter uitbreiding van het kiesrecht, terwgl een andere afdeeling het noodzakelijk acht, dat meerdere samenwerking dan tot heden wordt gezocht met audeie democratische groepen, d e bet kiesrecht willen gebrui ken tot verbeteiing van den toestaad der arbeidende klasse. Men bemerkt uit deze opsomming ten dnideljjkste, in welke richting d&ï Neder landsch Werklieden-Verbond werkzaam is. Uit zich zelf schgnt het Verbond niets te kunnen doen. Bg alles rekent het op de holp en medewerking van den Staat en FEUILLETON. 24.) Vervolg.) Zijn getuigenis bad een diepen indruk ge maakt. Hoewel bij niets gezegd bad dat de be schuldigde rechtstreeks ontlastte, bad hij velen gunstig voor haar gestemd. Immers het zou onnatuurlijk zijn wanneer een zoon op zulke wjjze ten gunste der moordenares van zijn moe der optrad en Koenrand's houding boezemde vertrouwen in door zijn kalmte en bezadigdheid. De volgende getuige was de koetsier van bet huurrijtuig waarin mevrouw Redding naar Wil- mersdorf en terug naar huis gereden was. De man verklaarde alleen dat de dame onderweg nergens was uitgestapt en dus ook geen vergift had kunnen innemen. Vervolgens kwam dokter Schmidtlein, die een beschrijving gaf van me vrouw Rechling's doodstrijd en verklaarde, dat zij gestorven was met de beschuldiging op de lippen dat Valentine Zier haar vermoord had. De verklaring van den Dokter werd bevestigd door de drie dienstboden, die ook nog vertel den, hoe hun meesteres thuis gekomen was en elk oogenblik haar ongesteldheid erger voelde worden. Zij liadden haar te bed gebracht, den Dokter gehaald en haar sterven bijgewoond. Zij beschreven den gewonen loop van het dagelijk- sche leven in mevrouw Rechiing's huis en ook het heftige tooneel tusschen haar en Valentine, waarvan zij door de onbeschaafde handelwijze daar het er niet van overtuigd schgnt, dat de tegenwoordige meerderheid van de Volksvertegenwoordiging in den geest van het Verbond optreedt, wil het ook pogin gen aanwenden om invloed op de verkie zingen nit ta oefenen en dan natunrlgk manneD in de Kamer brengen, die het stre ven van bet Werklieden- Verbond steunen. Alles moet bomen van de Regeering en dus wordt van den Staat alleen heil verwacht. Dit is het vooral, dat door ons hoogst bedenkeljjk wordt geacht en waar voor wjj meenen niet genoeg te kcmneD waarschuwen. Ea nu weten wij wel, dat ook door den Ned. R. K. Volksbond na en dan eens iets wordt gevraagd van den Staat, doch dan strekt zulks uitsluitend om meer vrijheid van beweging te ver- krjjgen, en »in, in plaats van door den Staat geholpen en gesteund, en dus ook gecontroleerd te worden, het particulier initiatief des te meer tot zjjn recht te doen komen. Afgezien dus van iedere persoonljjke voorliefde voor den Ned. R. K. Volksbond, zonden wjj ons geenszins kunnen voegen in het steeds uitzien naar de bnlp van den Staat, welke bet kenmerk vormt van bet optreden van het Algemeen Werklieden- Verbond. D<t uitzien naar Scaatsnulp leidt tot een geheel verkeerd begrip omtrent de beteekenis van den Sraat met betrekking tot de individaen. Het krjjgt den ecbjju, alsof in een volmaakt georganiseerdeu Staat, in een Staat dus waar de wetge ving er zoo op is ingericht, dat de ver houding tnsscben de verschillende standen de juiste is en de rechten ea plichten van lederen stand juist zjjn omschreven, de toestand van den werkman evei eens volmaakt zal wezen. Wg spreken dit ten ste 1 gste tegen, in de allereerste plaats omdat geen verbetering kan uitgaan van de gemeenschap tot den enkele, maar iedere hervorming, welke voor de toekomst vrach ten zal dragen, moet gaan van den enkeie tut het algemeen. Daze overtuiging alleen re ds veroor- teelt h<-t streven van bet Nederlandsch Werklieden- Verbond.Iu plaats van ie trach- teu naar de *e betering van den toestand van het individu door het particulier initia tief op te wekken en aan te moedigen en door een juist begrip bjj den werkman aan te kweeken van de plichten, die hg tegenover de maatschappij beeft te ver vullen, houdt men hem uitsluitend voor oogen de rechten, welke hg kan doen gel den en doodt men elk individueel streven naar verbetering. Enkele voorstellen voor de bedoelde algemeene vergadering bewijzen het vooral zonneklaar, dat dit Werklieden- Verbond de sociale hervormingen atuaukelijk steit van de zegepraal eener politieke over tuiging. Men komt hierdoor tot de sociaal democratie, want, indien men bet kies recht gebruiken wil tot verbetering van den toestand der arbeidende klasse, dan wil dit niet anders beteekenen dan de Staatsmacht in dienst te stellen van ésn groep van burgers, welke op hoogst eeti- zjjdige wjjze alleen haar eigen belangen zal dienen. Dat daardoor de samenleving nit haar verband zal worden gerokt, is buiten allen twjjfel. Tjj teljjk zal natuurlek die gro^p, hunner meesteres getuigen waren geweest. En weer viel het licht ongunstig op de doode, daarentegen zeer gunstig op de beschuldigde. Terwijl Louise en Mina onuitputtelijk waren in verzekeringen van Valentine's onschuld, was Hendrik echter zoo teruggetrokken, dat de Presi dent hem opmerkzaam maakte op zijn houding, die zooveel van die der beide meisjes verschilde, en naar de reden daarvan vroeg. De eerlijke knecht geraakte in verlegenheid en zweegna tuurlijk dreef de President hem nu nog meer in de engte, herinnerde hem aan den afgelegden eed en waarschuwde tevens voor de gevolgen van een valschen eed. Deze woorden brachten Hendrik tot de vol gende bekentenis Toen de Dokter de politie gewaarschuwd had en wij in verhoor geweest waren, werd mij gevraagd waar juffrouw Zier woonde, en daaruit begreep ik, dat de Commis saris naar haar woning wilde gaan. Van den schrik blijft ze misschien dood, dacht ik, en toen ik weinige oogenblikken later met ver scheidene boodschappen werd uitgezonden, nam ik de gelegenheid waar, ging per stoomtram naar Wilmersdorf en kwam nog bij tijds om te waarschuwen. Ga voort, beval de President, toen Hendrik zweeg. En toentoen kwam de juffrouw me zoo komiek voor Hoe bedoelt ge dat? Zij verschrikte wel, maar toch scheen het mij toe, of ik haar geen nieuws vertelde juist alsof zij wist, dat er iets verschrikkelijks ge beurd was. welke de m^cht van den Staat misbruikt tot eigen voordeel, in de baste conditie verkeeren, maar dat kan or mogelijk lang duren, daar het evenwicht op deze wjjze geheel verloren gaat, en alle groepen der maatschappij, ook die der werklieden, ten slotte den vroegeren toestand zullen terug- wenschen. Wg zouden nog tal van andere omstan digheden kunnen opnoemen, die ons tot ds overtuiging hebben geleid, dat het stre ven van het Werklieden- Verbond onze sym pathie niet kan wegdragen en door ons niet in het belang van het geheele vader land wordt geacht. Wat wii hier echter reeds hebben genoemd, is voldoende om onze zienswgza te rechtvaardigen. Sociale verbetering mag niet langs politieken weg worden verkregeo, want dan geschiedt het door 't misbruik maken van de overmacht, die de eene groep der samenleving op de andere heeft. Wel mag men trachten verbetering in de wetge- «ing te brengen, wanneer er bepaliugeu bestaan, die de vrjje ontwikkeling van de eene of andere groep belemmeren, maar de Staat mag niet direct als begunstiger van een enkelen stand optreden. Dit nog eens duideljjk te doen uitko men, is ons doel geweest. Gelijk wjj in den aanvang zeiden, is het leerzaam om nu en dan eeus een kijkje te nemen bui ten den kriDg, waario wjj ons bjj voorkeur bewegen, ten einde de klippen te leeren kennen, waarop ook ons schip zou kunnen stranden. De klip, waarop ieder streven tot verbe tering van het lot van den werkman moet stranden, is het steunen op de hulp van den Staat. Het spotblad Punch beeft in verband met de "tting-heropei ing van het Lager huis deuEngelschen premier LordRose- bery zeer gees'ig afgebeeld, als een der bshoeftigste straat-artieten, die men iu Londen wel eens op een stil hoekje van het voetpad ziet zitten, met eene uit tailing tegen den mnur van de, door hen vervaar digde schilderstukjes. Het zjjn er in dit geval vjjf, bet een een oorlogsschip onder volle stoom (uitbreiding der Marine), het tweede een varkentje (Iersche landwet), het derde een drinkebroer (wet tot beper king vau den drankverkoop), het vierde een door den bliksem bedreigden kerktoren (scheiding van Kerk en Siaat in Wales) voorstellend. Het vijf Ie stukje echter is het neusje van de zalm: eene aanschou welijke voorstelliug van «H-t Huis der Lords, dat in de lucht v'iegt.» «Wij doen ons best! Zitting 1895» beeft de artist met krijt op de steenen onder de uitstalling geschreven.Het zielig-smeebende in houding en gelaatsuitdrukking van R o- s e b e r y, zooals hjj daar ineengedoken op de steenen zit. met zjjn Zorak-muts omgekeerd als bede'bakje voor zich, is onbetaalbaar. Pity the poor artistl heb medelijden met den armen kunstenaar staat er onder. Naar aanleiding van de opening van het Bntsch Parlement wordt er aan herinnerd, Wat hebt ge daar op te antwoorden vroeg de President, zich nu tot Valentine wen dende. Zij sloeg de oogen neer en antwoordde Niets. Waarom hebt ge niet gezegd, dat de huis knecht u de tjjding reeds gebracht had Hij had mij verzocht dit te verzwijgen, en ik had geen reden om mijn woord te breken. Door dit zwijgen zijt ge aan den Commis saris die u gevangen nam, ook zeer verdacht voorgekomen, hij vond ook dat ge voorbereid waart. Zij zweeg. Hebt ge na het heengaan van den huis knecht het glas omgespoeld en de flesschen verruild? vroeg de President onmiddellijk. Doch ondanks haar neerslachtigheid, liet ze zich niet vangen en verklaarde Ik heb de flesschen niet verruild. En ook geen flesch heimelijk verborgen? Neen De flesch zette ik in de keuken kast en het glas spoelde ik om voor dat Hen drik kwam. Zoo onmiddellijk na het sterven van uw vader Toch vreemd, dat ge dat deed op zulk een oogenblik Ik had geen rust, ik kon het in de kamer niet uithouden, ik moest iets te doen hebben. De President knikte, alsof hü dit zeer natuur- Ijrjk vond. Wat doedt ge in den tijd, die verliep tusschen het heengaan van den huisknecht en de komst van den Comui ssaris Ik denk, dat ge toen de flesschen verruild hebt. dat bet nu juist 600 jaren geleden is siuds voor de eerste maal in Engeland de ver tegenwoordigers van adel, geestelijkheid en burgers vergaderden om met de Kroon te beraadslagen over de landszaken. En de Volksvertegenwoordiging, welke zien ontwikkelde uit den Gertnaanscben «Raad der wjjze mannen», was toen reeds, althans iu beginsel, een oud, eerwaardig gebruik. De begrafenis van de slachtoffers der mjjnontploflELig ta Mont-Ceau-LuN-Mines was zeer droevig en hoogst indrukwekkend. Een en twintig doodkisten bevatten de overbljjfselen der verongelakten. Dj heer D a p u y-D a t e m p s, minister van openbare werken, opende de rij van redevoeringen en verz kerde, dat het hem goed deed te kunnen mededeelen, dat de nagelaten betrekkingen niet in armoede zouden achterblijven. Z. D. H. de bisschop van Autuo, Mgr. Per rand bield inde kerk eene schitterende redevoering, waarin bjj de algemeene deelneming prees en de werklieden tot kalmte en berusting aau- spoorde. De President der Republiek Felix Fraofois Fanre, heeft zich in rok gedurende 5 minaten lateu photographee- ren. Twaalf cliché's zgn volgens de Eclair in dien tij 1 genomen. Te Parjjs is men zeer ongernst over het lot van de stoomboot La Cascogne, welke den 26 sten nit Havre is vertrokken, met bestemming naar New-ïork. Reeds Zondag jl. 3 Febr. had de boot New-York kunnen bereiken, maar tot dus ver heeft men nog niets van haar ver- uome<>. La Gascogne heeft 35 eerste- en en 158 tweede klasse passagiers aan boord. Uit het «Mussée dn Lonvre» te Parjjs, is een medaillon ontvreemd vau David d'Anger s, de beeltenis van G o e t b e voorstellende. De opsporing en ia beslagneming van dit kunst-voorwerp wordt door de FranBche regeering verzocht en bericht aan het depar tement van justitie. DeParjjsebe correspondent van de Timts voorspelt naar aanleiding van de amnestie de a. s. overwinning van het socialisme in de Fransche republiek. De goedgezin- den gevoelen hun machteloosheid en 't stoutmoedig optreden der auderen wordt steeds erger, «Frankrjjk is rjjp voor een coup d'etat,» werd onlangs ia een salon gezegd eu niemand sprak bet tegen. Maar er is niemand, die een coup d'état kan ondernemen. In den Duitschen Rjjksdag is de sociale quaestie ter sprake gebracht naar aanlei ding eener interpellatie Hit ze-Li eb er vragende uitvoering van de belofte welke, ten opzichte van de regeling der arbeids- quaestie, in het bekende decreet van 4 Februari 1890 door kuizer Wilhelm waren afgelegd. De Rjjkskanselier V o n Hobenlohe, verklaarde, dat de Regee- ring bljjft bij haar voornemen om de ge geven beiofteu te vervullaD, maar de minis ter van handel, Von Berlepscb, die slaags raakte met den sociaal-democraat Fischer, achtte het noodig te verze keren, dat de Regeering er niet aan denkt, wetten voor te stalLn, waardoor de «ociaal- Ik heb ze niet verruildik zou er geen tijd voor gehad hebben Zoo spoedig is de Commissaris niet ge komen Valentine zweeg. Antwoord dan toch I riep Lageman haar toe. Ik bezweer u, verzwijg niets Ik ik had een onderhond met den heer Bauerlich. In het bijzijn van uw tante Neen alleen hij deed de deur op slot. En wat wilde hij van u Weer zweeg zij, doch aangespoord door Lage- man's blikken zei ze Hij bood aan mij te redden, hij wilde met mij vluchten. Geloofde hij dan aan uw schuld. Ja, hij nam er tenminste den schijn van aan. Waarom wilde hij dat doen, als hij u toch voor schuldig hield Omdat omdat hij een waanzinnigen hartstocht voor mij koesterde. Zij sprak zoo zacht, dat alleen de naaste per- s nen dit konden verstaan doch Kechling, die op de bank der getuigen zat, had het toch ge hoord. Hij sprong op, balde de vuisten en nam een houding aan alsof hij iemand wilde aan vallen. Het was goed dat Bauerlich niet in zjjn nabjjheid was, anders waren er zeker handtaste lijkheden voorgevallen. Bliksemsnel wisselden Lageman en Agnes on Boeren een blik niet elkanderzij reken den zich gelukkig, dat zij met zooveel overleg gehandeld en lvoenraad van vele dingen onkun- dig. gelaten hadden. democratische beweging kon worden ver- sterkt.De Minister was hier voor een oogen blik eerlijk maar onvoorzichtig. Deze verklaring van d9n Ministr gaf aanleiding tot het vermoeden, dai tie Ka sï niet voornemens is de aaugevangt-u si ne wetgeving vooit te zetten. 11 dtz Lieg echter werd het debat voortgezet- D Von Berlepsch kwam nu op U8 verklaring terug, blijkbaar wege - een wenk vau booger baud. Nu rze Ie i Minister, dat de Regeering blijf bg plan om de beloften, door den Keizer iu bet decreet, van 1890 afgelegd, gehe. 1 t'-n uitvoer te brengen. De strgd om Wei-hai-Wei duurt voort. De Japanners geven het niet op en de Chineezen verdedigen de bedreigde vests zeer manhf ftig. De Chineesche vloot bom bardeert de Japansche krggers, er va'len veel dooden en gekwetsten. De aanvoerder van het «eerste Japan sche leger» moet voor Haitscbeng in Mantschonrge, waar de Chineezen zich ook dapper weren, den dood hebben ge vonden. Bg het gevecht voor Wei-hai-Wei heb ben de Japanners reeds de forten iu bezit genomen, het is hun echter niet gelakt ze ia gaven staat te vermeesteren. Jl. Zondag verloren de Japanners bij een hevig gevecht 235 man aan^liboden en gekwet sten, het verlies der Chineezen is niet bekend, maar most zeer groot zjjn. De twee grootste Chineesche pantser- schepen, de Chen-Yen en de Ting-Hui, vgn ia een gevecht van Dinsdag-uaoht door middel van torpedo's in den grond geboord.De audere schepen heeft de Japan sche Admiraal graaf Ito, nu zoo goed als iu de band. Da Japanners bombardearen ookChee- Foo (Tejifoe). Al wat vechten kon liep te wapen, de poorten der stad werden ge sloten, barricades opgeworpeu enz. enz. Ejn bevig gevecht is aldaar ophanden. Een aantal Japansche oorlogsschepen hebben nabij Ti jifoe gisteren ia volle jacht twee Chineesche torpedobooteu achter volgd, die vermoedelijk de uit Wei-hai- Wti vluchtende admiraals Ting en Mc. Lure aao boord hadden. Naar het heet zijn de torpedo booten ten Noorden van Tsjifoe ingehaald en in den grond ge boord. Vermoedelijk zal de strgd spoedig beslist zjjn, en niet alleen Wei-hai-Wei, maar ook de Chineesche oorlogsschepen daar gestationneerd in de macht der Japanners vallen. De Enropeesche Mogendheden n.l. Frankrijk, Rusland en Eegelaud, en waar schijnlijk ook de Vereenigde Staten zullen bij de Chineesche regeering aandriften om de havens in Chiua voor het wereld verkeer te openen. De Mogendheden zullen met hunne tus- schenkomst wachten, tot Cüiua zich over wonnen verklaart en werkelgk vred ver langt.. Japan zal van het vasteland van Azië niets mogen annexeere1:. De ooi >g'~ schatting zal door de oorlogvoer r- tjjen worden vastgesteld, en men z I J niet verhinderen eenigestelliugsn to Kijven bezetten, totdat die schatting betaalt n. Verder moet de geheele wereld do openstelling der havens kunnen fi»-'" a Wilde u daar niet op ingaan Valentine schudde het hoofd. Waarom niet Omdat ik. zij bleef steken en wierp een steelschen blik op Koenraad Reckling die gretig zat te luisteren omdat ik een afschuw van hem had en zijn nabijheid niet kon verdra gen. Ik wilde liever gevangenschap, ellende en den dood lijden, dan mij over te geven in de handen van dien man. De Teden die het meest voor de hand lag, n.l. haar onschuld, die vluchten onnoodig maak te, voerde zij niet aan. De Rechter en gezwo renen bemerkten dit zeer goed en legden het in haar nadeel uit. Verder 1 gebood de President. Wat moet ik verder nog zeggen Ik bleef standvastig tegen zijn smeeken en zjjn dreigen. W aarmee dreigde hij Hij wilde en kon mij ten verderve storten. Met welke middelen? Dat weet ik niet. Nu werd de commissaris Kuhnel verhoord. Hij verhaalde eerst, hoe hij bij zijn komst te Wilmersdorf Valentine, haar tante en Bauerlich samen had aangetroffen en toen meende te be speuren, dat zijn komst de beklaagde niet on verwacht voorkwam. Hoe deden de beide andere aanwezigen zich dan voor vroeg de verdediger nu. De oude dame was geheel buiten zich- zelve, mijnheer Bauerlich was zeer teruggetrok ken en traa eerst meer op den voorgrond toen ik de beklaagde verzocht mij te volgen toen «telde hij zijn rijtuig, te mijner beschikking

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1