No. 2258. Zondag 10 Maart 1895. 20ste Jaargang Het heil van den werkman, li II I T H L 4 X 1». De samenzweerder. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. 50 Cents. 7 Duitschland. Frankrijk. China en Japan. Engeland. Italië. ABONNEMENTSPRIJS. Per 3 maanden voor Haarlem Yoor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers f 0,85 1,10 1,80 0,03 Zij die zich met ingang van 1 April a. s. voor minstens 3 maanden op dit blad abonneeren, ontvangen de in deze maand verschijnende nummers gratis, terwijl zij tevens recht hebbenvoor zoover de voor raad strektop de premieDE ERFENIS EEN ER MOEDER door Julius, een boeiend geschreven novelle tegen den geringen prijs van 0.30. Bjj de Tweede Kamer was in de afge- loopsn week eene motie in behandeling, waarvan de strekking naar onze meaning uitmuntend was om eens aan den dag te stellen, boe groot de liet Je der radicalen voor den werkman wel is. Geljjk aan onze lezers bekend is, trach ten de radicalen het steeds zoo voor te stellen, dit zjj eigenlijk maar alleen de belangen van den werkman willen behar tigen. De cndsre politieke partpen zorgen, naar de radicalen beweren, slechts voor de belangen van de meer gegoede standen. Eerst sedert hun optreden is er voor den werkman nitzicht op verbetering van zijn lot, dat tot nu toe door de radicalen niet- menschwaardig wordt genoemd. Dat monopolie van liefde voor den werkman trachten de radicalen op alii mogeljjke manieren te bewgzen. Het ver zekeren van politieken invloed aan den werkman door hem te doen deelnemen aan de verkiezingen voor de vertegenwoordi gende lichamen in den Staat is een van de middelen, om hunne toegenegenheid voor den werkmansstand te betoogerEn nu de radicalen het zoover hebben gebracht, dat de kiesrecbtqaaestie aan de or Ie is gesteld, na behoeven zij een nieuw mi 1de', dat door hen gevonden is ia het vriag- stuk der bepaling van een minimnm-looo en een maximum-arbeidsduur voor den werkman. Het was de heer Gerritsec, de in de Tweede Kamer deze zaak ter sj rake bad gebracht door bet voorstellen van eene motie, waarbjj de Tweede Kamer zou uitspreken, dat zg het weuseheljjk oorleelt om bij de uitvoering van bouwwerken van Rjjkewege in Gemeenten, waar het ge bruikelijk is bjjzondere bepalingen omtrent loon en arbeidsduur in bestekken op te nemen, met dat gebruik rekening te houden. Ten duidelijkste is het gebleken, dat de bedoeling dezer motie geen andere was dan om de onvergankelijke liefde van de radicalen voor dan werkman nogmaals breedvoerig te betoogen ten aanhoore van het geheele Nederlaudsche volk. En of dd door het ontwikkelen dezer sympathie voor éan der standen vat» da samenleving eene onverdedigbare uitbreiding der Staats bemoeiing wordt gepredikt; of de belangen van slechts éen klasse der maatschappij ten koste van alle andere eenzjjoig op den voorgrond worden geplaatst; of nu de practjjk in tegenspraak komt met de vurige wenschen van dea voorsteller der motie en of ton slotte bet belang van den werk man door de verwezenlijking van de idealen van de i heer Gerrritsen werke lijk zou worden gediend; dat alles ver zinkt in het niet, wanneer er slechts eene gelegenheid zich voordoet om huog op te FEU 1 L L E T O N. Vervolg.) 4.) Yoor het eerst vestigden haar lichtkleurige oogen zich weer doordringend op hem. Zelfs bjj het schemerlicht der half opgebrande kaar- en zag zij hoe bleek en verwrongen zijn gelaats trekken waren. Prins, stamelde zij in eene opwelling van onbeschrijflijk berouw, ik hen heden morgen onrechtvaardig geweest Iwan haalde de schouders op zijne hand steunde zwaar op de eikenhouten schrijftafel naast hem, maar zijne stem klonk zeer bedaard, toen hij antwoordde Denk daar geen tweemaal over na. Alles is goed zooals het is. Neen, zeg dat nietik was een monster van ondankbaarheid. Ik heb nooit erkentelijkheid tusschen ons gewenscht. Stel u dus gerust. Zijne kalmte pijnigde haar meer dan de hard ste verwijten hadden kunnen doen. Zij ontnam haar de kracht voort te gaan en al wat zij kon ▼ragen was Gij hebt mijne broeders gewaarschuwd, niet waar Ja, jonkvrouw. Wanneer denkt gij dat zij hier kunnen zijn? Indien dit bericht hen tijdig bereikt, om 8 uur. Weer ontstond er stilte tusschen hen. Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en Z A T E R D AG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. geven van de ellende, waarin de werkman thans verkeert, on van den gelukstaat, dien hij zal outvaugen, wanneer de radicale droombeelden worden verwezenlijkt. Dat de Staatsbemoeiing weder eene be- denkeijjke uitbreiding erlangt, wanneer eenmaal zal worden bepaald, wat in de motie van den beer Gerritsen als wenschelgk werd voorgesteld, behoeft met breedvoerig te worden uiteengezet. De Staat begeeft zich daardoor op het gebied vau het sociale leven. Hij grjjpt in op een terreiö, waarop geen stilstand of te ruggaan mogeijjk is, maar voortdurend meer wordt geëhcht en telkens dieper in gaan noodzakelijk is. Zijn het eerst alge- meeoe regelen, die de Staat stelt, allengs wordt bij er toe geleid om zich meer in de details te begeven tot eindeljjk de so ciaal-democratische toekomst-staat is be reiktwaarin alle individualiteit ten doode is gedoemd en slechts eene gewelddadige omwenteling in staat zal wezen om aaD de op nieuw ontwaakte persoonlijkheid recht te does wedervaren. Dit wat betreft de qaaestie der uitbrei ding van de Staatsbemoeiing. Hoe eenzijdig de werkmansbelangen op den voorgrond worden geplaatst, blijkt hieruit, dat zeer terecht in de Kamer de opmerking werd gemaakt, dat volstrekt niet gedacht wordt aan de werkgevers, vooral die op het platteland. Dezen zullen voor het grootste deel onmogelijk kunnen voldoen aan de wettelijke bepalingen, die de radicalen hun zoo gaarne willen opleggen. Een tijd lang zal het nog gaao. De werklieden zullen hooger loonen ontvangen en minder uren te werken hebben. Maar langzamer hand moeten de werkgevers uitgeput raken en in plaats dat- dan de werklieden voor deel hebben van de bescherming, welke de Staat verleent, zullen zij er de groot* naweeën van ondervinden. Z(j worden ten slotte zeiven het kind van de rekening. Op het oogen blik wordt hieraan niet. gedacht. Da schitterendste luchtkastelen worden den arbeider voorgetooverd. Droom beelden van maatschappelgken welstand en van een gemakkelijk leven doen zich aan ziju oog voor en daardoor aangelokt, laat bjj zich verleiden om met graagte de wel daden aau te nemen, welke het radicalisme hem aanbied. Doch de reactie zal zeker komen en deze reactie zsi hem doen terug verlangen naar den tijd, toen meerdere vrgheid voor werkgever en werknemer bestond en geen dwangjuk van wettelgke maatregelen de bewegingsvrijheid be perkte. Ge'ijk we zoo even opmerkten, verzet de practgk zich ten etelligste tegen den door da radicalen gewenschten maatregel. In theori» moge bet schoon klinken, dat de Staat optreedt als de beschermer van de economisch z vakken in Je samenleving doch deze bescherming zal allengs ont aarden in het verleenen van alle macht aan hen, die men thans zoo gaarne als de economisch zwakken aanduidt. Dan zal aan de werklieden de bevoegdheid zjju gegeven om als meesters van hun werkge vers op te treden en da daaruit ontstane wanverhoudingen zullen doen ziet), dat de radicale theorie gebaseerd is op een leugen, die in een kleed van waarheid is gehuld geweest. Gij zult tot na de begrafenis in dit dorp blij ven, niet waar hernam zij eindelijk met inspan ning. ik zal blijven zoolang gij alleen zijt; daarna roepen andere plichten mij vau hier. Andere plich en herhaalde zij werktuige lijk. Uwe ouders zijn immers zelf nog in lang met op Sterna terug. Ik keer ook niet naar Sterna weer. Maar dan zijt gij immers vrij, nog te blij ven als ik het u verzoek. Gisteren was ik dat nog geweestik tele grafeerde echter heden tevens aan eenige vrien den te Warschau, dat ik nog binnen tweemaal 24 uren bij hen zou wezen. Alma wierp het hoofd met eene trotsche be weging achterover. Dan zal ik u ook niet terughouden, zeide zij. Ik begrijp te goed dat gij er behoefte aan gevoelt na al deze treurige tooneelen feest te vieren. Iwan gaf geen antwoordhij liet zich op eenen stoel neervallen en hief de oogen niet meer naar haar op. Zij ook wilde hare plaats weer innemen aan de zijde baars vaders, maar er was iets, dat haar drong haren hoogmoed te overwinnen en, stil blijvende staan, zeide zij op onvasten toon Ik vrees dat mijne woorden p pijn hebben gedaan - Vergeet dat, antwoordde hg snel. Er komt een oogenhlik waarop men beter doet voor goed van elkander te gaan, omdat de haat, dien men elkaar toedraagt, nog en kele wreede gezegden naar onze lippen zendt. .iffTS/UNMEMJJ Slff pRIJS DER ADVERTENTIEN. Yan 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. AGITE MA NON AGITATE. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compaqnie Générale de Publicité Etrangère G. L DA UB E 4* Co., JOHN. F. JONES, Succ., Parijs 31te Faubourg Montmartre In de Kamer werd door de voorstanders der motie zoo op den voorgiond gesteld, dgt zij een zeer onschuldig karakter had, dat zg volstrekt geeu dwang beoogde en dat de Staat ook volstrekt niet verplicht zal zjju te volgen, wat in verschillende gemeenten omtrent minimum-toon en maximum-arbeidsduur is bepaald. De radi calen betoogden, dat het alleen de bedoe ling is om den Staat bij de uitvoering van bouwwerken in Gemeeuteu, waar hel gebrnikeljjk is bijzondere bepalingen om trent loon en arbeidsduur in de bestekken op te nemen, met dat gebruik rekening te doen houden. Maar, zoo werd terecht gevraagd,in dien de motie werkelgk zoo onschuldig waarom moest de Kamer er dao was, mede worden bezig gehouden, en wel nu op dit oogeublik? Doch het beweren van de onschuldig heid der motie is slechts schijn geweest. Men wilde, dat de Staat zich geheal zon onderwerpen aars bepalingen, geheel buiten zgue medewerking gemaakt, aaa bepa lingen, die niet alleen door Gemeentebe sturen doch ook door maatschappijen en particulieren waren in het leven geroepen. De Staat zou dus ondergeschikt gemaakt worden aan hetgeen door anderen, die volstrekt geen rekening hadden gehouden met het karakter vau den Staat als werk gever, was voorgesteld. Werkelgk, er was geen enkel gegrond motief aau te voeren, waardoor deze motie in het waarachtig belang «au eaüe klasse der samenleving eu nog veel minder in dat van de maatschappij in baar geheel gerechtvaardigd kon heetee. Nogmaals verklaren wü daarom, dat het dea voorstanders er vau meer de be doeling is geweest om getuigenis af te leggen vau hun sympathie (wij zouden haast zeggen vereerin^) voor den werk man dau we! om sjjn belang te dienen. Bij de aenstaaude behandeling van nog audere aanhangige moties, zoowel als bg de nieuwe Kieswet, zullen van deze ver goding vau dau werkman nog wel meer staaltjes worden vertoond. Man waehte zich echter voor deze werktnaasvriendao, omdat hun liefde zich slechts bepaald tot woorden eu zij de daden willen overlaten aan don Staat, waarvau zjj alles hopen en verwachten, terwjjl, naar wij vast over tuigd zjjn, al een het persoonlgk optre den tan gunste van den werkman iets voor zjjue toekomst kau oplevereu. eden avond echter zullen wij voor altijd sehei- den, laat het tot dan wapenstilstand tusschen ons zijn. - Indien gij het betreurt tot zoolang te moe ten wichten, mompelde het jonge meisje, laat u dan niet terughouden door de gedachte aan mijne eenzaamheid. Ik ben niet vreesachtig van aard IwanKaroskine was overeind gerezen in zijne oogen schitterde een koortsachtig vuur. Gij verjaagt mij dus, sprak hij somber, ten tweede male denkt gij het noodzakelijk, mij een dier zweepslagen toe tc brengen, zooals alleen eene vrouwenhand die ongestraft kan opleggen. Welnu, evenmin als gis eren zal ik mij van uwe zijde laten verdrijven. Nog een uur zult gij mij in de nabijheid moeten dulden, want ik kan hier noodig zijn zoo lang gij u alleen bevindt. Maar aan den langsten dag komt een einde en daar na zweer ik u, dat gij mij niet weer zult zien. Gij verstaat mij verkeerd, maar gij wilt het, geloof ik Het zij zoo, indien gij mij geen vergiffenis schenken kunt. En naar den doode terugkeerende, wierp zij zich aan zijne zijde neer en verborg het hoofd, in de dekens om hare brandende tranen te ver- hergen. Bij den aanblik harer droefheid trad Iwan op haar toe. Ik hoop niet, dat ik uw verdriet vermeer derd heb, sprak hy zacht. GijzelYC zult misschien in later jaren kalmer oordeelon on inzien, (lat ik mijn leven gegeven zou hebben, om dat van uwen vader te redden. Dan, als ik ver, waar schijnlijk heel ver van hier zal zijn, zult gij tot Keizer Wilhelm, die, gaarne doet uitkomen persoonlgk groote waarde te hechtan aau eene verbeterinsr van de bf- trekktDgen van Duitschlaud met Fraobrjjk, heeft gffast bem alle beschou vingen over dit onderwerp in de Fransche dagblad pers onverschillig of zij vriendschap pelijk dam wel vjjaudig van inhoud zjjn woordeljjfe voor te leggeD, met toelichtin gen betreffende de bladen en de schrij vers De afgevaardigde Ah! wart die in den Rjjbsdag de namen van roofdieren parasieten, cholera-baeillen en g-spuis toe gepast beeft op alle Joden zonder onder scheid is door don voorzitter Y o n Le- v e t z o w, volgens de afgevaardigde Rich ter te Iaat, dus niet voor het uitspraken vau die woorden tot de orde geroepen. «Bij eene dergerljjke, door den President gedoogde vrgheid van schelden,» zeide Richter, «verliest de Duitsche Vertegenwoordiging- At laatste restje barer waardigheid, e.i dieper kan ze nu iet ziuken!» De Freisinnige Zeitung daalt na dit ge val mede, dat in parlementaire krirgen reeds overwogen was, of men niet zou protesteeren tegeu de wijze waarop de heer Levetzow als voo:zitt8r opge treden is. Deze geschiedenis doat het blad, opoienw de vraag rjjzen, of Levetzow niet als voorzitter van den Rijksdag zjju zenuwgestel overspannen heeft en door een ander behoort vervangen te worden. DeFigaro kan den heer F a u r e, presi dent der Repabliek niet mei rust laten, al zijn doen eu laten gaat het blad na.Nn word gezegd, dat F a n r e op weg is om een populair man te wordeD, waut bij heeft de kazerne Chateau d'Eau bezocht en daar de soldaten die naar Madagascar vertrekken, toegesproken. Di Fransche regoaring moet bjj bet welslagen der expeditie naar Madagascar, het plan hsbban, alle Fransche koloniën iu Westeijjk Afrika onder één bestuur te brengen en dau tot gouverneur te be noemen deo bekenden generaal Dodds. Te Parijs heaft men de tnedeleeling ont«angeD, dat de Dmtsche regiering be sloten heeft deel te nemen aan deWereld- teutoonffelliag die in 1900 ia Frankrijk's Hoofdstad zal gehouien wordeD. Een hevig gevecht is geleverd bjj den aanval van Nioetsjang door de Japansche troepen onder bevel van generaal Nad- h o e. Zij vielen de stal die door de Ch - neezeu verdedigd werd van het Zuid-Oosten aan en bombardeerden gedurende twee aren laug uit een groot aantal vuurmonden de wallen der slad zoo hevig, dat de Chmee- zen genooizaakt werden zich in de stad terug te'trekken om zich in de huizen te verschansen. Uit de vensters en vau de daken schoten zjj op de Japanners, die door ds smalle straten der stad avanceer den. De Japanners kwamen slechts lang zaam vooruit; elk buis werd een fort, dat veroverd moest worden. Deu geheelen dag duurde het ge.echt, dat hier en daar ia een vreeseljjk bloedbad ontaardde. Eerst te 11 uur 's avonds had alle tegeuslaud op gehouden. De Chiueez8u bebbsn zich dap per gedragen. Bjjua 2000 Chineezen zjjn gesneuveld of gewond, 600 zjja gevangen genomen, 10 kanonnen en eene groote hoeveelheid ammunitie en vivres zjju buit gemaakt. Dd Japanners verloren meer dau 300 man nan dojden en gewonden. Volgens berichten u t Haitsjing hadden de verkenningen van generaal Nodzoe uitgewezen, dat de ChineezeD zich bjj L'aujang woder vereeuiga hadden, waarop de brigade van generaal Katsoerabet beval kreeg ben aldaar ten spoedigste aan te taffen. De Chineezen bieiden nergens stand en ontruimden zonder strj.:d Kan- uzclve zeggen, dat zij die uit ons bestaan ver dwijnen, evenals de doodeu recht hebben op vergetelheid van eiken wrok, en zoo zal er zelfs tusschen ons nog vrede kunnen komen. Zijn toon was zoo zonderling geweest, dat zij hem aanzag, verschrikt door een plotseling voorgevoel. Gij spreekt vau heengaan, ver van hier Waarheen vertrekt gij Laat mij dat zwijgen. Het is zonder be- teekcuis voor u. Ik wil het weten, zeg het mij. Welnu dan (lit tenminste kan u geen leed doen. Ik heb naar Warschau geseind dat ik deel zou uitmaken van de nieuwe beweging die zich daar voorbereidt. Het vaderland alleen heeft nog waarde in mijne oogen. Alma was overeind gesprongen, zoo bleek als een doode haar groote oogen staarden hem aan met eene uitdrukking van waanzin. Gij hebt dat niet gedaan, niet waar mom pelde zij op smeekenden toon, zoo het u het schavot niet te gemoet doet treden, zal het lot dat u daarna zou wachten, toch een leveiul be graven zijn. O roep u geen droombeelden voor den gee»t. Ook al stond goheel l'olen weêr als één man op, Rusland is honderdmaal sterker en de ondervinding heeft het ons geleerd, dat geen vreemde mogendheid ons ooit te hulp komt. Ik bedrieg mjj daaromtrent ook geen oogen- blik, sprak iwan hoofdsohuddend Neen, onze poging zal door geen welslagen bekroond wor den, maar toch zal zij nuttig wezen, in zooverre, dat zij Rusland bewijzen zal, hoe het bloed der martelaars nog in de aders van het tegenwoor- tbosanfoa en Sjahofoa, welke sta 1 Lianja g bestrjjkt. De reeds lang verwachte en zeer ru stige crisis in da Engelsche laarzeuf-.br.e- ken is uitgebroken. Hst laarzenmakers- verbond heeft aan de leden van ie fabriaksverboud kennis gegeven dat bet werk zai worden gestaakt ten gevolge van de door de laarzenmakers bestreden in voering van machinerie. Het fabrikanten- verbond hoeft daarop gisteren te Leice ff er besloten alle 800 fabrieken van hef ver bond met hare 200.000 arbeiders te sluiten. De Voce della VeritiX, to Rome, bespreekt nu en dan zeer kernachtig de godsdienet- looze moraal bjj het verdedigen van den Roomsch Katholieken godsdienst. Dej eug- dige Redactie aarzelt Diet de waarheid te verkondigen en heeft er bljjkbaar pleizior in, menige staaltjes mede te deelen dieallerba- spotte.ijkstworden aangevoerd om hethuwe- lijk voor dezen of genen ambtenaar van den burgerlijken stand gesloten, te ontbinden. Het blad geeft eene illustratie op de parodie van eene vereeniging, welke den naam draagt vau «burgerljjk huwelijk.» jjTe Parjjs, zegt het blad, wordt druk gesproken over eene aanvrage tot echt scheiding tusichen twee jonggehuwden, liaden met een groot fortuin en welbe kend in de wereld, «waarin men zich vermaakt.» Wat is daarvan de oorzaak?, 7Z Da vronw voert als grief aan, dat de snit van haars maus kleeren haar volstrekt niet bevalt, evenals zjm buitensporig hooge halsboorden haar afsehuweljjk voorkomen; de man van zjja kant beklaagt zich o iet de aanhoudende huiseljjke twisteD, door zjjne wederhelft veroorzaakt. Er zjjn, zegt de Voce»meerdere echi- scheidingen uitgesproken op grond van dergelgke dwaze eu belacbeljjke motieve Bekend is o.a. de veelbesproken eour- schei ling vau Lord en Lady Oxford te Florence. Na zeven weken ondt r storm u eu orkanen in het huwelijk te hebben rondgedobberd, scheidden zij van elkamu-r omdat volgens haar zeggen Lord O x f o r d «iet wilde dat zjj meer dan twee kloutje3 suiksr in haar thee nam, terwijl de Lady er gaarne vier in belief J Do Lord, van zjjn kant, beweerde, dat ziju redenen geheel audere, veel gewichtiger, waren. Zijne vïouw weigerde n.I. steeds voor bet souper toilet te maken eu baai ie de klontjes suiker niet met een lep i j" maar met de vingers uit deu suikerpot! Zulke ergerlijke dwaasheden, merkt de «Foce» terecht op, toonen hoe ernstig men het in de godsdieostlooze moraal op vat met het «burgerlijk huwelgk», wa a'iti de luimen en grillen van wispeltarige karakters vaak de eerste viool spelen. Z. H. Leo XIII heefc zijne afkeu ring te beunen gegeven over de verslapping van de kerkeljjae tucht. De Paus is voornemens eerstdaags een schrjjven uit te vaardigen, waarin de gren zen van de deelneming der Katho!ieken aan de sociale bewegiog worden aange duid. Naar dat schrjjven zien velen reik halzend uit ten einde de verwarring kan tiodigen die is ontstaan en die do b dig geslacht bruist, cn hoe wij tegenover gausch Europa den dwingeland durven herhalen, hoe misdadig hij is een helden volk tc verdrukken en te folteren. Dat is het eenige wat wij berei ken kunnen, doch het is waard er voor te sterven. Heeft het leven dan alle waarde voor u verloren? Bedenk, dat gij eene moeder bezit. Zij heeft nog andere kinderen als i k de naam zal door mijne neven voortgezet worden,cn naast hunne droefheid zullen mijne ouders zich toch ook verheugen over hot bewustzijn, dat hun zoon als otter voor het vaderland is gevallen. Prins Karoskine, zeide het jonge meisje langzaam, ik heb het recht niet, üw besluit aan het wankelen te brengen; maar zeg mij ten minste dit ééne sedert wanneer hebt gij hetzelve op gevat Nog slechts enkele dagen geleden scheen een dergelijk voornemen nog verre van vast bij u te staan. Enkele dagen kunnen veel veranderen, antwoordde hij,'den blik neerslaande. Ien alle tijde heb ik mij aan de zaak van Polen willen toewijden, ik geloofde echter het oogenblik nog niet gekomen, en daarbij, mjjne ziel was nog niet krachtig genoeg ik droomde nog van uren van geluk mijne moeder las in mijn hart als in een open boek, den dag, waarop zij zeide, dat liefde alleen mij redden kou. Maar waarom hebt gij dan ten minste niet gewacht, of zij uw pad niet zou verlichten Het was als hadde Iwan hare laatste vraag niet gehoord, want op zachtcn toon ging hij voort Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1