No. 2261. Zondag 17 Maart 1895. 20ste Jaargang Te veel eer. BUITENLAND BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. 50 Cents. 7'f, Ue samenzweerder. Italië. Rusland. Engeland. China en Japan. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderljjke nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. (IIIIIUÏÏ. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. AGITE MA NON AGITATE. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contaat Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en V r ij d a g-a vond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het Buitenland'. Compagnie Générale de Publicité Etrangere G. L. D 4 UREfy Co., JOHN. F. JONESSuee., Parijs 31 his Faubourg Ifonfmartr Zij die zich met ingang van 1 April a. s. voor minstens 3 maanden op dit blad abonneeren, ontvangen de in deze maand verschonende nummers gratis, terwijl zij tevens recht hebbenvoor zoover de voor raad strektop de premieDE ERFENIS EEN ER MOEDER door Julius, een boeiend geschreven novelle tegen den geringen prijs van 0.30. f (Naar onze bescheiden meening geeft De Tijd van gisteren «te veel eer» aan een zekeren J. G. Ten B o k k e 1 te Haar lem door notitie te nemen van 's mans krankzinnig geschrgf. Hg is immers de woordvoerder der socialisten en anarch is- ten, de godverzaker en verkondiger van gevaarlijke ideeën in bjjeenkomsteu van werklieden en op openbare meetings. Ten Bokkel wil een hervormer zjjn, bjj wil de lieveling van het volk genoemd wordeo, maar bedekt zjjne kwade beginselen met bet kleed des bedrogs. Listig in zijn manier van doeD, heeft hg zich nu echter vergrepen in het met slgk werpen naar het sneeuwwitte kleed van onze Onbevlekte Moedermaagd O. L. V. van Lourdes. Van Ten Bokkel kan in zjjn ver ward gekakel hetzelfde gezegd worden, wat toepasseljjk is op menigen booswicht in het vergaizen van den R. K. Godsdienst: «Is er dieper vernedering voor den hoog- moedigen mensch denkbaar, dan dat hjj tot het krankzinnig werk vervalt: Gods wonderwerken aan te randen?» Hoe ver moet de geest van TenBokkel in zjjn haat tegen de Kerk zjjn afge dwaald, om tot zulke misdadige dwaas heden over te gaan, als waarvan de Tijd in een artikel: «NIEUW LICHT OVER LOURDES» ons het bewjjs levert. De Tijd zegt over het geschrijf van den Haarlemschen rgksambtenaar, die over diogeu heeft gesproken te hoog voor zjjne benevelde hersenen, het navolgende: «Deze keer is het de heer J. G. Ten Bokkel, een grootheid van Haarlem, die zijn licht laat schjjcen over de mira kelen van Lonrdes. Hjj kiest voor zjjn orgaan De Vragen des Tijdseen ernstig tjjdschrift, dat met zulk eene bijdrage wel ingenomen mag wezen. Zjjn oordeel over «de verward mystieke gedachtenreeks van de uitvinders dier leer (der leer van de H. Drievuldigheid), van een A u g n s- t i n n s, een Thomas van Aqnino, een Franciscus vanAssisi, enz. enz», doet de stoutste verwachtingen koes teren. Iemand, die zoo op de hoogte is van personen en feiten en werken, moet wel een schat van geleerdheid tot zjjne be schikking hebben. En bjj bem zal alles wel logisch en helder in elkander gezet zijn. Inderdaad, hij onthaalt zjjn lezers op eene wjjsbeid, nieuw en versch, die nog nooit iemand heeft ten beste gegeven. Hjj begint met de mirakelen van Lourdes ge- ljjk te stellen met de jansenistische won deren op het graf van den diacre (lees dtaken) Paris en met de ziekteverschijn selen der hysterie-lgderesses in de Sal- petrière. Nog nooit bedacht! Zon niemand die man geholpen hebben;in het vinden van die gelgkheid Dan luidt de verkla- FEUILLET ON. 8.) Vervolg Gij spreekt aldus, omdat de klauw van den gier u nog niet in het hart heeft getroffen dan kan men nog gematigd zijn. Maar ik wil van geen wachten weten aan heel het wereldrond wil ik het verkondigen wat mij tot opstand dreef. Mijn vader, Wladimir Boronoff, hoog leeraar aan onze universiteit, werd naar Siberië verbannen het gouvernement zond ons het be richt toe van zijnen dood. "Wij waren toen nog zeer klein. Op eenen avond, voor achttien jaar, dat ik langs onze vroegere woning heenkwam, vond ik daar een grijsaard, die nauwelijks meer op een mensch geleek en te vergeefs aan de bel van het ver laten huis luidde. Getroffen naderde ik hem en vroeg wat hij verlangde. De vrouw en kinderen van Wladimir Boronoff, antwoordde hij. Zij wonen hier niet meer, gaf ik ten ant woord maar ik kan u tot hen voeren, want ik ben de jongste zoon. Mijn kind Mijn Vendor riep hij bevend uit. Maar ik deinsde vol ontzetting terug. Neen, neen, schreeuwde ik, dat is met mogelijk; mijn vader is dood! Zacht en teeder greep in de ring zeer eenvoudig en spiksplinternieuw, dat de oorzaak der genezing te Lourde3 is de suggestie. Dat is nog nooit, nooit bjj iemand opgekomen. Dat is ook nog nooit weerlegd. Daar van is de dom heid nog nooit aangetoond. Die mjjnheer Ten Bokkel is een licht op den kan delaar. Onze lezers mogen er wel iets van ge nieten. Beginnen wij bjj het begin. «Voor opstellende dat het aantal laatste schuil hoeken van een wegstervend geloof min stens everi groot is als dat deronherroe- peljjk laatste voorstellingen van een paardenspel, mag men beweren, dat thans het wondergeloof zijn laatsten schuilhoek beeft gezocht en gevonden in de grot van Missabielle, beter bekend onder den nieu wen naam Grot van Lourdes.» Het is om wanhopend te worden, dat het geloof telkens opaieuw een laatsten schuilhoek vindt. Zie eens, waarde heer, dat duurt nu reeds meer dan achttien eeuwen met de Kerk. Telkens hebben baar vijanden gembeud haar laatste stuiptrekkingen te zienmen heefo zelfs wel eens gedacht dat zij dood was en telkeas trad zij in krachtiger leven te voorschjjn. Eu, wat minder naar uw smaak zal zjjn, zóó zal het voortdaren zoo lang de wereld bestaat. Dat gjj na de grot van Lourdes, waar duizenden en duizenden zoo luide hun ge loof uitten, een schuilhoek noemt van een wegstervend geloof, dat zal wel wezen, om dat gjj die ui van het paardenspel zoo grappig voudt. «In en bjj en door die grot door die grot ook al? Red.) gebeuren er zaken, die ons in den geest terugvoeren naar de tjjden toen de term «natuurwet» nog even onbekend was als de natuur en het heelal zelve.» De schrijver snuffele eens in «de verwarde gedachtenreeks van Tho mas van Aquino»: daar zal hij meer leeren van de natuurwet dan den term alleen, waarmee hg reeds tevreden schijnt. «Volgens het onwraakbaar getuigenis van vele, waaronder geheel onpartjjdige en onbevoordeelde onderzoekers, van ge- loovigen en ongeloovigeu, van leeken en priesters, van onkundige schreeuwers, als de gemoedelijkvrome abt (vertaling van abbé, Rxd.) B 1 e a u, en van sterren der wetenschap, als de goddeloos-materialis- tische professor Charcot, ziet men daar dingen, die in het oog van den niet-des- kundige geheel afwijken van den natuur lijken loop der zaken.» Hoeden af, wjj hebben te doen met een deskundige. «Blinden, echte blinden, worden daar ziende, nadat beroemde oogheelkundigen vergeefs hadden getracht, den oogen het verloren licht terug te geven.» In de schatting van onzen deskundige T. B. wjjkt dat niet af van den natuurljjken loop der zaken. Misschien zjjn beroemde oogheelkundigen ook maar onkundige schreeuwers, evenals vrome abten. «Lammen werpen hun krukken weg en wandelen, waar alles scheen aan te duiden, dat zjj levenslang het gebruik der onderste ledematen zouden missen.» Zulk een deskundige is toch gewoon aan buitenge wone dingen. «En de katholieke priesterschaar, die de Lourdes-onderneming drjjfi (wat eene vooze aardigheid, Red.), roept bet luide aan alle zijne en bewees mij, dat ik mij vergiste. Ja, hij was nog altijd onder de levenden en terugge keerd, nadat zijne twintig strafjaren den krach- tigen man tot een geraamte hadden gesloopt en steeds smeekte hij mij hem tot mijne moeder te voeren. Eerst aan den kuiselijken haard, hoe armelijk deze ook mocht zijn, zou hij herstellen en getroost wezen. Helaas, hij leefde geen dag meer. Zoo gij meent, dat ik daarna aarzelen kon, hebt gij nooit uwe ouders liefgehad. En ik, riep een ander, ik had eene bruid die evenmin aan samenzweren dacht als de duif zich zou vermeten in een afgrond neer te dalen; maar in hetzelfde huis als zij werd een samen zweerder gevangen genomen, en men nam ook haar als verdachte in hechtenismen meende dat zij meer wist van hetgeen er in die woning was voorgevallen en alle pogingen om haar tot spreken te dwingen het arme meisje wist niets vruchteloos bevindende, sloot men haar in volstrekte afzondering op, slechts nu en dan tot haar komende om haar, onder bedreigingen, de veronderstelde geheimen af te dwingen. Zij werd na verloop van zeven maanden krankzin nig. Toen ik, door de hemel weet welken in vloed tot haar cel toegelaten werd, herkende zij zelfs mij niet meer. O heel de beschaafde wereld rilt en siddert nog by de gedachte alleen aan de Omwentelingmaar do dagen van het Schrikbewind waren niets in vergelijking van de gruwelen die hier sedert ontelbare jaren voorvallen. Zelfs Murat folterde zijne slachtoffers niet hg zond ze ter slachtbank, in Polen zou men hoeken der straten Mirakel, mirakel Eu de ongeloovige deskundigen-bent meent iets te verklaren door elkander na te roepen: Soggestie, suggestie! «De wonderreeks begon den llden Fe bruari 1858 met de versohjjning der Hei lige Maagd aan de kleine Bernadette Soubirous, een 14-jarig meisje, dat was uitgestuurd om hout te sprokkelen.» Bravo een heele volzin zooder dwaas heid «Deze verschijning maakt een wezenljjk bestanddeel uit van de geheele geschiede- Dis (nogal duidelijk, dat het begin eeuer geschiedenis een deel daarvan is, Red.) het is de toen verschenen Maria,die te Lour des wordt aangebeden en vereerd, het is Maria, wier beeld de grot versiert, het is Maria, die de genezingen verricht.» Wordt Maria in Lourdes aangebeden? Wat u zegtIa alles wat de katholieke Kerk aangaat is een kind vaa ze «en jaar meer deskundige dan de heer T. B. Nu komt er een orak-lspreufe. «Met den Maria-dienst staar of vallen de won deren van Lourdes.» Da schrijver zal zich-zelven wel gefeliciteerd hebben, toen deze frissche volzin er nit was. «Degeneesheer Boissarie, chef van het bureau waar de genezingen wordeu geconstateerd, schreef een paar jarea ge leden eeu boek tol; verdediging eu afweer, eu hg, de arts, zegt daarin: «Da verschij ningen der Maagd aan Bernadette waren evenmin waan als zinsbedrog, maar zuivere werkelijkheid.» Dus, Bois sarie is eeu niet-deskaudige. «Een geloovig niet-Katholiek, laten we zeggen (wel ja, zeg het maar, Red.) een geloovig Protestant, moet hier het gesprek afbreken, zga hosd op'.ettsn ea met eeae beleefde buiging weggaan (fan bljjft bjj stslüg eeu deskundige, Red.), tenzjj hg Katholiek mocht willen worden.» Dit zou het verstandigste zijn wat hjj doen kon. «'tls geen Christendom dat(daar bloeit in de Pyreneeën, 'cis Katholicisme. Niet Gad, maar een zuiver katholieke bjj-god: de Maagl.» Zag liever: godindan is het al dwaas genoeg gezegd. «Er zga op uaze aarde meer plekken, waar de bovenuatuurljjke machten zich beschikbaar stellen voor de menschheid, om op en onder (hier outbroken nog maar een paar voorzetsels, Red.) zekere voor waarden de werking der natuurwetten tjjdeljjk op te heffaD.» Straks worden die plekken nog legio. Zga dat altemaal laatste schuilhoeken vau een wegstervend geloot? «Zelf is Lnurdes evenmin de eeuige als de eerste plaats, waar door deze tusschen- kimst ziekten worden voorkomen of ge nezen, en om een voorbeeld te noemen uit vele, kan men in ons lieve Vaderland, bjj den Bisschop van Roermond, gewjjd zand koopeu dat, behoorljjk in stallen gestrooid, het viervoetige vee gezond houdt of maakt, terwijl het aantal adressen voor tweevoeters legio is.» Welke kinder meid mag hem dat hebben wijsgemaakt? Waar ziet hjj zjja lezers vooraan? Vertel dat eens op eene katholieke bewaarschool, en gjj zult de algemeene hilariteit der kleinen opwekken. Eu na een man, die zulke kindersprookjes gelooft en zoo arge loos gelooft, dat hjj het publiek durft de guillotine zegenen maar zijne kinderen be rooft men van meer dan bet leven, van bunne dierbaren, van het verstand, van de vrijheid, van hunne rechten als mensch 1 En ik riep een derde wil van geen wachten hooren, omdat mijn broeder op eene valsche aanklacht in de gevangenis weTd gewor pen, waar men hem vergat en van honger en dorst liet omkomen. Nauwelijks had de ongelukkige dit laatste woord geuit, of de deur opende zich en een man snelde binnen. Zijn gelaat was doodsbleek, zijn oogen stonde'n verwilderd en hij had moeite om uit te brengen Wij zijn verraden, het huis is omsingeld; waarheeu zullen wij vluchten Iwan herkende den broeder, die hem had binnen geleid on eene bange siddering doorliep zijne ledematen. Hij dacht meer aan Alma en hare vertwijfeling dan aan het lot, dat hem zelf te wachten stond. O dat hij aan hare smeekbeden gehoor had gegeven en zich verontschuldigd had. Zoo hij ooit aan de onverbiddelijkheid van Polen's beu len had getwijfeld, hetgeen hij in het laatste uur had vernomen, zeide hem genoegzaam, dat hij geen ontferming behoefte te wachten. Hij zou haar dus nimmer weerzien, haar, die hij zoo innig liefhad, en zij zou alleen aehterblij- ven, ten prooi aan de radolooze smart, terwyl zij nooit zoozeer als nu behoefte had gehad aan den steun eener zorgende liefde Maar reeds had de voorzitter het woord ge nomen. Met loodkleurig gelaat, doch vastbera den stem sprak hij schrjveD, zulk een man waant zich ge rechtigd, uit de hoogte neer te zien op het geloof der Katholieken, waarvan hjj volstrekt niets weet. De Bisschop van Roermond met gewjjd zand voor het vee, eu nog zooveel adressen voor tweevoeters! O Icpidum caputl O deskundige tweevoeter! «Wg haten in 't algemeen te zeer het ultramoutaaisme, om groote en onpar tijdige aandacht ts kunnen schenken aan iets wat van dien kant komt.» Waar praat die man dan over? Wjj hebben bjjna de eerste twee blad- zjjfen stuEje voor stukje overgeschreven. Dat is wèl. De rest is ook zoo. Hoe heeft de heer J. G. TenBokkel van Haarlem, dat klaargespeeld? Dertig bladzjjden druks, en brjua geen volzin zonder dwaasheid! Zou die deskundige bjj het schrjjven misschien onder den invloed geweest zijn van suggestie? Wie koopt bem dau wat gewjjd zand voor twee voeters? Zoover De Tijd. Wjj schreven boven dit artikelTé veel eer. Immers idioten doen zich dikwijls kenueu in oubeschrjjfljjkeD onzin of laagheden, welke het verlies aller geestkracht aanduiden. Niets anders dau pedanterie en domheid, doorspekt met haat tegeu wat de Katho lieken heilig is, heeft Ten Bokkel in de Vragen des Tijds ter markt gebracht. Ter gelegenheid van zjja 51sten ver jaardag heeft koning Humbert eene amnestie uitgevaardigd voor hen, die we- geus de ongeregeldheden op het eiland Sicilië eu in de marmerm jjnen van Carrara werden veroordeeld. Alle gevangenisstraffen, minder dan 3 jaren, zjjn kwjjtgescholden, terwjjl de duur der straf vau diegenen, die tot meer dan 3 jaar zjju veroordeeld, met een derde zijn verminderd. Van deze amnestie zjjn alleen zij uitgezonderd, die zich schuldig maak ten aan moord. Dj Kouing en de Koningin woonden de parade bg en lieten het garnizoen de revue passeeren. Overal hoort men spreken over den lieve vrede, terwjjl men zich met koorts achtige gejaagdheid gereed maakt voor den oorlog. Aan de nitbreidiag der oor logsvloten van de Europeescbe Mogend heden worden millioenen ten koste ge legd, terwjjl de legers te laad wat getal sterkte betreft met den dag vermeerderen en van de nieuwste moordtuigen worden voorzien. Rusland heeft nu weer in navolging van Engeland zjjn vlot uitgebreid met vijf nieuwe kruisers, benevens twee pant serschepen da Admiraal Apriaxime en de Sebastopol. Weldra zullen ook nogeenige oorlogsschepen, die op buitenlandsche wer ven in aanbouw zijn, gereed komen. De Kölnische Volks-Zeitung verneemt uit buitenlandsehe diplomatieke kringen dat do Czaar en de Czarioa vrjj stellig voornemeus zgn in Mei, na afloop van Aan vlnchte n valt niet te denken. Er is bier maar een uitweg, de vensters, en in den hof wachten de handlangers van den Czaar ons evengoed als voor aan de woning. Ons blijft niets anders over als hen te laten begaan. Onze poging tot opstand zou niet eenmaal bekend worden, wij zouden enkel tot de spoorloos ver- dwenenen behooren, zonder u, Iwan Karoskine, van wien ik in alle eerlijkheid getuigen zal, dat gij tot ons kwaamt, enkel en alleen om ons van ons voornemen terug te brengen. Gij zult dus vrijkomen gij alleen en op u rust de taak de wereld bekend te maken met ons stre ven en ons lot. Mogen wij daaromtrent op u rekenen Ik vraag het u, als in bet aangezicht van den dood. Zoo ik aan uw lot ontsnap, dan zweer ik u, dat het zal zijn, zooals gij het verlangdet. Het is wel. Heb dank uit naam van ons allen, en wanneer wij uit de rangen der leven den verdwenen zijn, hetzij het schavot of wel de schijndood der galeien ons wachte, zeg dan tot het opkomende geslacht wat andere mannen voor het vaderland veil hadden. Op datzelfde oogenblik drongen een vijftigtal gewapende politeagenten binnen. Gij zijt onze gevangenen riep hun aanvoer der uit. Zoo iemand zich poogt te verdedigen, zal hij worden neergeschoten als een hond. Onnooilig- dat te verzekeren, sprak de voorzitter minachtend, wij verdenken u niet van gematigdheid en ik ben bereid op uwe vragen te nntwoorden Hoeveel zijt gij in aantal Een-en-dertig. het ronw'ialfjaar, Ber jja, Pargi e W -- nen te bezoeken. De Standard verneemt uit P-ters burg dat de Rassische vloot in de MidK laodsehe Zee bevel gekregen heeft naar de<i Grooten Oceaan te vertrekken. Da Koningin van Eageland is met haar hofooudiDgnaarde kust van Zaid-Frankrjjk vertrokken, om aan de Middellaudsche Zee genezing te zoeken voor de pjjnen van den ouderdom, misschien ook om de influenza te ontvlieden, welke baar land teistert.Lord Roseberyzal zjjne meeste- resse volgen om aan de oevers der zee, met haar helderblauwe en met groene kleuren voorziene watereu een verder herstel zjj- ner geschokte gezondheid te verkrjjgen. Een goed teeken des tjjds mogen wjj het noemen als de vorsten eu staatslieden reizeo, dan hebben de volken rast en vrede met elkaar. De Keizer van Oosten- rjjk, de Koning van Griekeuland, de Prins van Wales, de Russische grootvorsten, die allen zga de geregeld wederkomende gasten aan die betooverende streken langs de Middellandsche Zee, waar de goede hemel eeu voorraadschuur vau bloemen en vruchten en kleuren en licht heeft gemaakt. Het sterftecjj fer te Londen bedroeg verleden week 41.2 per 1000 per jaar; dat is 14 per 1000 boven het gemiddelde. Aan ziekten der ademhalings werktuigen stier ven 1366, aan influenza rechtstreeks 473 menschen. Onder de arbeidersbeweging trekt zeer de aandachtjhet aantal werkeloozen in de sehoenmakarjj, waar de ontevreden heid hand over band toeneemt. Te Lei- cester zullen rnim honderd fabrieken ge sloten worden, zoowel voor niet-leden voor ledea van dsn arbeidersbond. Men verzekert, dat er, met het oog op deze crisis, een groote voorraad opgestapeld is, zoodat men voor gebrek aan schoeisel vooreerst niet beducht behoeft te zga. De Japansche troepen zetten hun krijgs verrichtingen voort. Nu zjj Port-Arthur, Wei-hai-Wei en New-Chang in hun mac. i hebbeo, beproeven zij het eiland Formosa te veroveren. Een Japansoh eskader, ter sterkte van 16 schepen, is reeds ia da nabjjheid van het eiland gezien. Vermoe delijk zullen de Japaneezen in de eerste plaats de havens Kee-Lung en Tamsuï aanvallen. Vandaar dat de Ohineesche troepen die 30.000 man tellen in de nabjj heid dezer plaatsen zjjn samengetrokken. Ia de volmacht van L i h o e n g t- sjang moet ook nog staan, naar gemeld wordt uit Sjanghai, dat China niet alleen bereid is aan Japan desnoods bet veroverde deel van Mantsjoerjje, alsook het Sjantosn- schiereiland en Formosa af te staan, maar ook wat nog van zjjne oorlogsvloot is overgebleven uit te leveren; dat alles ongerekend de oorlogsschatting, waarvoor de opbrengst der douane in de havens borg zou staan. Spanje. De Spaansche kruiser Reina Regente is verongelukt. De minister-president S a- gasta heeft in de Kamer He officier van politie telde de verschillen de hoofden en sprak toen. Gij bedriegt mijer zijn er twee en-dertig. Heel het beulental van Rusland zou mij niet tot een leugen kunnen dwingen, klonk het trotsch.Hier liebt gij de lijst met ons aller namen; deze jongeling hier behoort niet tot de onzen. Wetende van onze bijeenkomst kwam hij alleen tot deze vergadering om te trachten ons van ons besluit af te brengen. Zijn naam Ik ben prins Iwan Karoskine, luidde het op fleren, luiden toon. Van waar komt gjj Van het kasteel Sterna in Litbauen. Welk beroep oefent gij uit Geen. Dat bewijst reeds tegen u. Een getrouw onderdaan van den Keizer moet van zijne liefde blijk geven, door in het leger Zijner Majesteit- te dienen. Wat de verklaring van het hoofd der rebellen betreft, zij is onwaardig in mijne oogen. Slechts al tc gelukkig zouden allen hier zich rekenen, indien een hunner ontsnapte om opnieuw het vergift van hun verraad te gaan verspreiden. Mannen, neemt vooral dien ellen dige onder uw toezicht; het feit, dat men juist hem zoekt te sparen, zegt genoegzaam dat hij dc gevaarlijkste der gansche bende is. jen kwartier later verlieten de gevangenen geboeid het huis. Reeds den volgenden dag ving het rechtsge ding aan het duurde niet lang alleen Iwan ontkende alle schuld en do anderen bleven ten zjjncn gunste getuigen, maar zonder dat men

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1