No. 2269. Zondag 7 April 1895. 20ste Jaargang Orde, ook in de Staatkunde BUITENLAND. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. De samenzweerder. België. Oostenrijk-Hongarije. China en Japan. Italië. Frankrijk. II1I It II COMMIT. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85 Yoor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. irtTMAlNIiJSD 50 Cents. 7»/, AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijda g-a vond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G.L. DAUBEfy Co., JOHN. F. JONES, Succ., Parijs 31 to Faubourg Montmartre Niemand zal kunnen betwisten, dat de tegen woordigeRegeering een lofïelijhewerk- zaamheid openbaart. En evenmin zal men trachten te ontkennen, dat de Vertegen woordiging thans ijverig met de Regeering samenwerkt om iets goeds voor het Va derland tot stand te brengen. Er wordt, soms zeer terecht, geklaagd over de geringe resultaten, welke de ar beid van Regeering en Kamer ten bate van het land oplevert en vaak moet na afloop van een zittingjaar der Staten-Ge- neraal de verzuchting worden geuit, dat de practische resultaten van den atgeslotsn tjjdkring zoo bitter weinig zjjo. Tot deze klacht zal ditmaal weinig aan leiding wezen. Tal van onderwerpen zjjn door de Regeering ter hand genomen en in overleg met de Staten-Generaal tot een goed einde gebracht, terwjjl tevens nog uitvoerige beraadslagingen zjjn gehouden over quaestiën, die met de volkswelvaart in het nauwste verband staan. Om niet te uitvoerig te worden, herinneren wjj enkel aan de behandeling der motie van den heer Dobbelman door de Kamer, uit welk debat is gebleken, dat tal van Afgevaardigden de oogen hebben geopend voor de waarachtige behoeften des volks, al kan dit nog niet naar onze over tuiging worden verklaard van de meer derheid in dit Staatscollege. Er bestaat dus alle reden voor ben, die het wel meeneu met ons volk, om tevreden te zjjn met den loop der zaken op politiek gebied hier te lande, al blijft er natuurljjk altjjd nog veel te wenschen over. Wij mogen evenwel niet alles te geljjk eischen en zonder dus te willen be- hooren tot hen, die den staatkundigen toestand rooskleurig noemen, meenen wjj toch, dat juist de tegenwoordige kalmtf in de politiek eene uitnemende voorwaarde is voor practische werkzaamheid vaa Re geering en Kamer. Deze kalmte is echter aan sommigen een doorn in het oog. Zij gelooven, dat alleen die onderwerpen voor ons volk nut kunnen hebben, welke in hooge mate de politieke hartstochten opwekken en aan leiding geven tot heftige debatten en ru moerige vergaderingen. Daarom trachten zjj nu en dan, als de heeren Gerritsen en Heldt, zakeQ in de Kamer ter sprake te brengen, welke bjj uitnemendheid geschikt zjjn om de quaestiën van den dag op te rakelen en daaraan beschouwingen vast te knoopen, die bjj andere staatkundige richtingen te genspraak moeten uitlokken. Hoezeer wjj ook gestemd zjjn voor eene goede oplossing van de verschillende moeiljjkheden, waar mede de handwerksstand heeft te kampen, gelooven wjj toch, dat de bespreking van deze zaken niet tehuis behoort in de Ver tegenwoordiging en wel om de eenvoudige reden, dat de beste wetteljjke regelingen niet in Btaat zjjn om duurzame verbete ring in de levensomstandigheden van den werkman te brengen. De beide door genoemde heeren voor opgestelde zaken zjjn nu, na korte be spreking door de Kamer, weder voor eenigeD tjjd van de baao, totdat ze over eene poos door hen of door anderen nogmaals als een geschikt middel worden aangegrepen FEUILLETON. 16.) (Vervolg.) Gekheid riep Paul op ruwen toon, teneinde zijne aandoening te verbergen. Gij zijt ziek ge weest, dat spreek ik niet tegen maar wie denkt er op uw leeftijd reeds aan heengaan Ik draag den dood in mij om. Gij zult volkomen herstellen in een zacht klimaat, en zoodra wij Europa bereiken, breng ik u naar het Zuiden over. Neen, dat verbied ik u, antwoordde Ka- roskine met kracht. Reeds dank ik u de vrij heid, ik wil niets meer van u aannemen. Zoo dra wij ons op veiligen bodem bevinden reist gij naar Europa door en bekommert gij u nog slechts om eene zaak uwe vrouw terug te vin den. Ik ben door niets gehaast, niemand wacht mij opmijne ouders kunnen zich niet meer over mijne terugkomst verheugen, mijne zusters zijn getrouwd of ik in Europa sterf, is om het even, mits het slechts op vrije aarde is. Ik zeide het u reeds, gij zijt een onver beterlijke twijfelaar. Zal ik u bewijzen dat gij lang ZOO onverschillig niet zijt voor een ieder, als gij mij wei zoudt willen doen gelooven ])at zou ik wel eens willen zien, sprak de zieke met een bitter glimlachje. Welnu, zelfs gij zult met kunnen ontken nen, dat gig reeds vrij wat beter zijt dan om de Kamer weder wat nutteloozen ar beid te geven. W{j twjjfelen er niet aan, of het minimumloon met den maximum- arbeidsduur en de pensionneering van werk lieden zullen nog wel op het tapjjt worden gebracht. Er is evenwel nog een ander vraag stuk, dat aan Kamer en Regeering als eenDamocles-zwaard boven het hoofd hangt en welks bespreking zeker nog heel wat van den nationalen tjjd zal eischen, tot groote schade van de volksbelangen. Dat vraagstuk is het kiesrecht, voor hetwelk men van deze Regeering voorstellen ver wacht en die dan ook over eenigen tjjd bjj de Kamer aanhangig zullen worden ge maakt. De kiesrecht-quaestie is niet van de baaD. Zjj werd slechts voor kort ter zijde gesteld om weldra weder een hinderpaal te vor men voor een geregelden gang van zaken op politiek gebied, Wjj bejammeren dit ten zeerste, omdat alle arbeid en alle tijd, die ten beste worden gelegd aan het ont werp der vorige Regeering, nutteloos zjjn geweest. Ook de tegenwoordige Regeering zal weldra met haar ontwerp komen en het aan de vuurproef van het parlemen tair debat onderwerpen. Zal zjj beter slagen dan haar voorgangster, en baar ODtwerp zjj het daa ook met eenige wijzigingen, door de Kamer zien goedgekeurd Deze vraag kan alleen dan bevestigend beantwoord worden, als de vooruitstre vende leden van de Kamer niet het on derste uit de kan willen hebben, met andere woordenindien zij de kiesrechtuitbrei ding niet tot hel uiterste trachten te drjjven. Over de noodzakelijkheid der uit breiding schijnt de groote meerderheid der Kamer het vrjj wel eens te zjjn, ondanks er nog zeer velen in den lande zjjn, die het tegenwoordig kiezerscorps talrjjk ge noeg achten. Het blgft thans echter nog altjjd de vraag, tot hoever de uitbreiding zal gaan. Eu dan zouden wjj meenen, dat de voor zichtigheid maatregelen eischt om te voor komen, dat bij de stembos het overwicht ten deel valt aan die groep der samen leving, welke weinig of geen belang stelt in een ordeljjken gang der Staatszaken. Wij bedoelen hier niet mede, dat per se de werkman van het kiesrecht moet wor den nitgesloteo, want wij bezitten de zekerheid, dat vele werklieden op uitste kende wjjze van hun kiesrecht gebruik zul len maken. Maar wij hebben hier het oog op diegeneD, die de verwarring op politiek terrein zullen benuttigen om zich ten koste van anderen te verrijken en daardoor de samenleving aan den rand van den afgrond zullen brengen. De ervaringen in andere landen, waar bet zeer uitgebreid of algemeen kiesrecht is ingevoerd, moeten wel tot zulk een ge dragslijn leiden. Wjj denken hier speciaal aan België, waar de toestanden op parle mentair gebied op dit oogenblib hoogst bedenkeljjk moeten heeten. Ia de Kamer worden redevoeringen uitgesproken, zoo revolutionnair mogelgk, en buiten de Ka mer tracht men door straatgeweld invloed uit te oefenen op de beslissingen der Ver tegenwoordiging. Hierdoor is natuurlijk van eene kalme beraadslaging over de ge wichtige volksbelangen geen sprake meer en moet dus de geregelde gang der zaken gjj hier aankwaamtmaar gesteld eens voor een oogenblik, dat gij gelijk badt en dat uw einde nabij was, zoudt gij mij dan voor niemand op heel het wijde wereldrond een afscheidsgroet hebben op te dragen? Een oogwenk bewaarde Iwan het stilzwijgen, daarop sprak hij somber Een afscheidsgroet nieteen laatst bevel misschien. Ziet gij wel Gij vergist u, Paulde vrouw, voor wie dat bestemd zou zijn, was mij eenmaal lief, maar hare houding sedert mijn ballingschap heeft dat eens zoo machtige gevoel in haat veranderd. Toen gij daarginds te Nertchinck van wraakne- men spraakt, heb ik u begrepen. Alleen, ik moest bij mij zeiven erkennen, dat ik daartoe het recht niet bezat, want niets bond ons nog aan el kander, niets als onze liefde. Doch zoo ik op weg mocht sterven en gij wildet haar mijne laatste woorden overbrengen, zoudt gij eens te meer aanspraak op mijne dankbaarheid kunnen maken. Ik zal het doen, broeder, vertrouw daarop. Zij was mijne bruid, ziet gij, en zij vergat me zoo geheel en al, dat zij het kasteel mijner ouders, het slot waar ik haar liefkreeg, aankocht om daar groote feesten te geven zoo ik onder weg mocht bezwijken, zult gij haar laten weten, dat ik tot zelfs in de hel van Siberië haar ver raad hoorde dat het mij heviger pijnigde dan de straf der katorga of de knoetslagen mijner beulen. Gij zult haar uit mijnen naam bevelen Sterna weer te verlaten en elders haar zielloos leven voort te gaan zetten. Misschien zal het woord van een doode, die uit de mijnen ver ten zeerste worden belemmerd.] Door de voorstauders van het algemeen kiesrecht in ons vaderland wordt hoog opgegeven van da groote deugden van ons volk. Zjj beweren, dat juist uit het volk de groote en edele mannen, die naam hebben gemaakt in onze geschiedenis, zjjD voortgekomen en dat daarom alle groepen van oos volk recht hebben om mede te werken aan de samenstelliug der Verte genwoordiging. Wat ons betreft, ook wij vertrouwen op bet volk en stemmen toe, dat de groo- ten en edelen juist uit het volk zjjn voort gekomen. Maar dit sluit niet uit, dat bjj de stembus, zjj het dan ook niet in alle streken van ons land, die elementen zicb het meest zullen doen gelden, welke geen grooten en edelen kunnen opleveren. De kern onzer Datie is goed en aan haar zal men met vertrouwen het kiesrecht kunnen schenken, maar wat zich om die kern be weegt, is niet altjjd even deugdzaam en bet zal daarom de plicht der Vertegen woordiging wezen om te zorgen, dat daar aan het kiesrecht niet wordt verleend. Daar het kiesrecht geen natuurrecht kan heeten, bezit de Staat de bevoegdheid het te outhouden aan hen, die het niet ten nutte van de samenleving zouden uit oefenen. Van die bevoegdheid moet gebruik worden gemaakt. Indien valsche schaamte of vrees voor radicale opgeblazenheid de Vertegenwoordiging er toe leiden om hierop geen acht te geven, dan is het aan deze Kamer en Regeering te wjjten, wanneer later toestanden op parlementair gebied zjjn te betreuren, geljjk die thans elders worden waargenomen. Wij hopen daarom, dat de radi cale pressie bjj de behandeling der nieuwe Kies wet-voorstellen geen invloed zal hebbep op Regeering en Kamer en dus van de toekomst mag worden verwacht, dat een ordeljjke en geregelde gang van zakeu op politiek is gewaarborgd. Dit is toch de noodzakeljjke voorwaarde voor wezenljj- ken vooruitgang. Het brutaal optreden der sociaal-de mocraten in de Belgische Kamer, waar zij in hun eisch tot het jan en allemaos kiesrecht steun vinden bij de Christelijke democraten, heeft tot een incident aan leiding gegeven. De katholieke afgevaar digde, de heer Helleput wendde zich tot den socialist Defaisseaux met de woordenbeschouw het alsof ik u een oorveeg hab gegeven Dat was te veel voor den socialist, er ontstond groote verwarring, en werkelijke oorvegen werden gegeven, de eene slag volgde op den anderen. De boden der Kamer moesten helpen eenige vechtende Kamerleden tot rust te breugen. Meerdere uitdagingen waren het gevolg van deze scène. De heer Helleput ontving van zjjne vrienden de harteljjkste bewjjzeu van sym pathie. 't Wordt een mooi boeltje in de Euro- peesche Parlementen. Later wjj maar ge duld hebbeo, zoodra het algemeen stem recht overal is ingevoerd krjjgen wjj nog rees, nog eenige kracht voor haar hebben. Zoo niet Welnu. Zoo niet, dan zij haar eigen bestaan ge vloekt en worde zij tot het graf toe vervolgd door de onuitwischbare herinnering aan mijn lijden. Maar wie is zij dan mompelde Nesdorff verschrikt door de lijkkleurige tint, die zich over de gelaatstrekken van zijnen vriend ver spreid had. Gij zult haar naam dikwijls hebben ver nomen, het is gravin Alma JPodnawska. Paul bewaarde het stilzwijgen. Hebt gij baar ooit gezien vroeg Iwan thans. Slechts éénmaal. Wanneer was dat? Eenige weken voor mijne inhechtenisneming. Bij welke gelegenheid Op een bazar ten voordeele der armen. Herinner u uwe belofte, sprak Iwan op gedempten toon. Dan alleen zal ik in vrede kun nen sterven. Reken op mij, broeder. Veertien dagen later verlieten zij in jagers- kleeding de gastvrije hut. De tocht liep zonder andere voorvallen, tenzij een hevige orkaan in de steppen, teneinde, en ten slotte hadden zij het land van dwingelandij en ballingschap ver laten Op Sterna was oogenschjjnlijk maar zeer wei nig veranderd, sedert priuses Karoskine haren echtgenoot iu het graf was gevolgd. meer schandalen. Dan kunnen de heeren Afgevaardigden nog prtt hebben. Een voorsmaak geeft ons de Belgische Kamer, daar is ook in behandeling geno men het socialistisch amendement strek kende tot toekenning van het kiesrecht aan vrouwen. De afgevaardigde Denis houdt vol dat de vrouw geljjke capaciteit bezit als de man; de nniversiteitsexamens bewijzen het. Ia België staan 42.000 vrou wen aan 't hoofd van zaken van njjver- heid, en 211,000 werken met de handen, terwjjl 110.000 handel drjjren. Aangezien de gemeenteraden meer te maken hebben met administratie daa met politiek, zou den de vrouwen goede kiezers daarvoor zijn. De heer D e m b 1 o n ondersteunt het voorstel en beweert alleronbeschofst, dat het katholicisme de vrouw beschouwt als eene slavin. Éen concilie heeft zelfs ver klaard dat de vroaw geen ziel heeft, zegt deze goddelooze. De beer N jj s s e n, antwoorde dat voor het kiesrecht voor vrouwen de tjjd nog niet is aangebroken. Eerst moet het Bur- gerijjk Wetboek herzien worden en de stuitende onbilljjkheden worden verwijderd welke de vooruitgang der beschaving ver oordeelt. Te Weenen is een ministerieels crisis uitgebroken. Prins Windischgriitz heeft de regeling van het kiesrecht ter hand genomen en kau het nu niet eens worden met de Liberalen, Polen en Clerica'en, die de regeeriugsmee'derheid van het Huis van afgevaardigden uitmaken. Deze Minister-President bad beloofd, dat bjj het wetsontwerp tot uitbreiding vau het kiesrecht vóór Paseheu zou in dienen. Naar men te Weeuen vertelt, heeft h jj nu echter ter kennis van keizer Frans J o 7 e f gebracht, dat hij geen kans ziet de beloofde hervorming tot stand te brengen en derhalve, zoodra de begroo ting is afgehandeld, na Paschen met zjjne ambtgenooten zjj a ontslag zal indienen. De stadhouder vau Boheme, graaf T h u n wordt genoemd als de aanstaande minister- presideDt.Het kabinet,hetwelk graaf T h u n zal samenstellen, zal hoofdzakeljjk bestaan uit conservatieven en clericaleo. In dat geval zal Oostenrjjk gespaard bljjven voor het «jan en allemans kies recht,» waarvan de radicalen alle heil ver wachten. Da Japansche vredes-onderhandelaar graaf Ito zou, wat den afstand van For mosa betreft, reeds met LiHnngChang tot overeenstemming zjjn gekomen. De Keizer van China beeft L i gelast den Mikado voor den wapenstilstand te danken. Uit deze beweging zal deze voorts vermindering van straf vragen voor den persoon dia op hem schoot. De Raasische en EngeLche regeeringen scbjjuen te willen profiteeren vaa den oor log tusschen China en JapaD. De Peterburgeche Novoje Vremya wjjdt ten minste weer een artikel aan de ver wikkelingen in Oost-Azië en kamt tot de slotsom, dat Rusland in elk geval een haven moet hebben, zuidelgker dan Vla- diwostoek, die gedurende den geheeleD winter vrjj is vau gs. Natuurlijk is de Aanvankelijk had Olga daar al de onde meu bels laten staan, om, wanneer zij er 's zomers wederkeerde, het ouderlijke huis nog geheel en al weder te vinden gelijk zij hetzelve als bruid verlaten had, en toen Alma het kasteel had over genomen van Texakoiï's schulde'schers, had zij geen meubel van plaats doen veranderen, zoo wel om Iwau's zuster genoegen te doen, als om hare eigen herinneringen ongeschonden te bewaren. Zij kwam er niet dikwijls heen, want over dat zwijgende landgoed hing een sluier van rouw en droefheid, maar van tijd tot tijd, als het ge woel der wereld haar te pijnlijk werd, als zij zich meer dan ooit vreemd gevoelde te midden dier talloozen, die haar benijdden of belaster den, ging zij daarheen, slechts vergezeld van hare oude huishoudster, want zij vond er altijd de dienstboden der familie Karoskine weder, die dank zij baar, een onbezorgd leven genoten, en dan zwierf zij door al die verlaten kamers rond, of wandelde zij door de paden, waar voorheen het vroolijk gebabbel van een talrijk gezin had weerklonken, en nu niet meer ver nomen werd dan het geklapwiek van eencn vogel of het geritsel van eene slang door liet gras. Telkens scheen het haar toe, als gevoelde zij zich af^oiuatter, wanneer zjj daar kwam, telkens ook kostte liet haar grooter moeite van die plek te scheiden, maar haar armen en zieken riepen haar naar de Hoofdstad weer en somtijds ook vreesde zij, dat zij zinneloos zon worden, indien zij lang achtereen in deze eenzaamheid ver toefde, waar alles voor haar eene herinnering was. toestand nog niet zoo ver gevorderd, dat er reeds sprake kan wezen van eene tus- 8chenkom8t der mogendheden. Evenwel, zoodra het sluiten van het vredes-trac- taat aan de orde komt, zullen Rusland en Engeland zeker wel een woordje mee spreken. Rusland heeft reeds lang een begeeri- gen blik geworpen op een deel van China voor de ontwikkeling van Siberië en van zijne kasten aan de Stille Zuidzee. Japan heeft de kastanjes uit het vuur gehaald en China verslagen, dat thans met Aziatische langzaamheid aan het loven en bieden is om zich op de goedkoopste wjjze te redden. De Italiaansche bladen bevestigen dat het huweljjk van den Hertog Van Aosta met prinses Helena van Orleans in Engeland op Stouwe-House zal vol trokken worden. Daarna gaan de Prins en de Prinsss onmiddellijk naar Turgn en van daar, na eenige dagen, Daar Rome, waar de officieele voorstelling derprioses Helena moet plaats hebben. Z. H. de Paus heeft beslist, dat voor de stichting van eene hoogere studie-inrich ting voor geesteljjken, de Benedictijnen zullen worden aangewezen. Te dien einde is een huis aangekocht, gelegen bjj de kerk St. Pulcheria te Rome» Benedictijnen van verschillende congre gaties en van verschillende nationaliteit zullen zich daar installeeren. Te Rome zal het Grieksche college waar schijnlijk toevertrouwd worden aan de di rectie der monniken van Grottaferrata. Er worden groote feestelijkheden voor bereid om dit jaar, ter gelegenheid van de 25a verjaring der bres in de Porta Pia, den 30 September te vieren om den Paus van Rome eene nieuwe beleedigiug aan te doen. De bankschandaal-helden vormen onder C r i s p i het feest-comite. Er is geen duit in de schatkist om de ongelukkige Italianen te hulp te komeD, die in zoovele plaatsen des lands van honger sterven, maar dat komt er niet op aap, voor het inrichten van mafon- nieke feesten zal men de noodige mid delen wel vinden. De XlXe Siècle meldt dat het parket van het Hof van Parjjs eene dagvaardiging tot Co melius Herz den beruchten Panama-jood «van beroep zieltogende», heeft gericht om 15 Mei te verscbjjuen. «Men kan nu gemakkeljjk voorzien», zegt het blad, «dat tegen den lOden Mei de Engelsche bladen ons zullen berichten dat de gezondheidstoestand vaa Herz, altjjd gevaarljjk, thans plotseling verer gerd is. «Na een handig pleidooi zullen de con clusie a van den advocaat verworpen worden en zal Cornelius zich dadelijk in cas satie voorzien, gedurende welk tijdsverloop hjj weer op zjjn gemak verder zal kun nen zieltogen.» Men herinnert zicb, dat er thans eenige Fransche detectives te Bonrnemouth zjjn en dat wg indertgd melding maakten van een ingezonden stuk Fan een Engelsch parlementslid, waarin op oogenschjjnlijk betrouwbare verklaringen van geneesheeren Zij was er ditmaal tegen het najaar aange komen, op het oogenblik, dat het bosch zgne harmonievolle tinten aannam, en meer'lan ooit afgemat van hetgeen het leven daarbuiten haai geschonken had, hoopte zij er e»nigo gemoet s- rust weer te vinden. Dit was ook aanvankelijk het geval gew ees maar sedert eenige dagen scheen het haar oe, als hing haar een ongeluk boven het hoo m de lucht hing iets drukkends, iets, dat aan c en zomer herinnerde en toch geen zomer men nas, en haar beklemde. Zij streed er tegen, zicli zeil van kinderachtigheid beschuldigende en maae lange wandelingen en tochten te paart t ooi t e. bosschen om zich te verstrooien, oc me s mocht baten elke morgen vond haar wederom even zwak als den vorigen dag. Ik vrees, dat ik naar Warschau zal moe ten wederkeeren, mompelde zjj op zekeren avond dat zij in dé duisternis naar buiten trad, want zij was moedig van natuur en geen nachtelijk donker vermocht haar angst aart te jagen. Zjj trad de slotlaan door langzaam en in ge peins verzonken een laatste nachtvlinder flad derde langs hare lokken en witte walmen stegen uit de aarde op, om alles met een lijkkleed te bedekken. Eensklaps bleef zjj stilstaan zij had het ge- druisch van voetstappen vernemen. Zijt gij het, Yosoff? vroeg zjj toch ietwat schuw, want het was een ongewoon iets hier op dit uur iemand aan te treffen. Een man van hooge gestalte trad op haar toe en antwoordde met eene haar onbekende stem

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1