NIEUWE
N®. 2278
Woensdag I Mel 1815
20ste Jaargang
Blsmarck-nagalm
BUITENLAND.
Pex 8 maanden voor Haarlem. 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers 0,08
Dit blad verschijnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BÏÏESAU: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels .50 Cents
Elke regel meer 7Vs
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensd ag-
en V r g d a g-a vond voor 6 uur ingewacht.
Redacteu r-U itgever, W. KüPPiS'RS.
Het ral nu zoowat eeu maand geleden
zjjn dat heel Duitschlaad, half Europa en
het kwart der orerige wereld in de weer
was om dea 80an verjaardag te vieren van
iemand, die zich een jaar of wat geleden
beroemde den meest gehaten man der we
reld te zjja.
N n is er van die haat al heal bitter wei
nig te zien; onze oosteljjke naburen habben
er een handje van voor grenzenlooze ver
achting tegen minderen en onverdragelijke,
«laafsche kruiper jj tegenover meerleren ge
schikte uitdrukkingen en woorden te vin
den. Heeft een andere taal wel eèn woorl
dat de meest vernederende gemeenzaamheid
beter uitdrukt dan het Duitsche persoon
lijke voornaamwoord «Er» of die scheld
woorden van onnavolgbare groote platheid?
Maar wat kan er halen bij de onderdanige
titels aan groote lui gegeven? «Höohst, Al-
lerhöehste», die zich verwaardigen te eten,
te drinken, misschien wel te sterven.
Dezen eigenaardige!) karaktertrek konden
VonBiimsrck's bewonderaars nu naar
hartelust ontplooienop allerhoogsfcen
wensch mocht dea ex-rijkskanselier hoe
meer eer, hoe liever bewezen wordea twee
vliegen ving men das in een klap, den
Keizer deed men pleizier en V o n B i s-
tnarck er bg. Een paar jaar geleden was
het anders, toen hunkerde de grijsaard naar
een goed, hartelgk woordje als een dorstige
üaar water, maar den Allerhöohste was hel
toen minder aangsnaam en van daar dat
men den brommigen ouden heer maar liet
pruttelen zonder iets anders dan spot voor
hem over te hebben. «'tKau verkeeren» zei
reeds B r e d e r o o. Wat een verschil van
nu met toen 1 Wat karrsuvrachten,telegram
men, brieveD, gedichtsn, wat kamers vol
cadeaux, wat drommen van belangstellen
den en aan hun hoofd keizer en kroonprins.
Sic volosic jubeo In Duitschland alleen
kon het keizerlijke woord van den heersch-
ïuchtigea monarch zoo ten volle waarheid
worden. Gisteren lag ik overhoop met V o n
Bismarck, mijn volk moet mjjn gevoe
len deelen. Vandaag behaagt het mij hem
ftlle denkbare eer te bewjjzea, datmjjn volk
evenzoo doe
En juichend deed het volk mee, hot ge
hoorzaamde met een big gezichtalleen
die booze Rjjksdag hield zich op een afstand.
Hoe de Keizer over die ongehoorde brutali
teit dacht, stopte hg ook niet onder stoelen
of banken.
En zoo ontstond de verbazende ovatie
den 80-jarigen kluizenaar van Friedrichg-
FEUILLETON.
De samenzweerder.
rnhe, ter eera waarvan de naklanken nog
niet verstomd zgn. Een wonderlijk feit,
dat men in onze wonderlgke fin de siècle
tgd niet zou ver «vachten het draischt tegen
alle neigingen, alle machtspreuken van de
grootsprekers onzer dagen in. Eerbied voor
den ouderdom, erkenning van macht, hui
gen voor een meerderheid van kracht, het
ligt waarlgk niet in de geestesrichting
onzer dagen.
V o a Bismarck deed in niets mede
aan de mode-liefhebberijen van zga tgd.
Er gaat een straom van sentimentaliteit of
liever ziekelgke humaniteit, een dwepen met
kunst en poëzie door de lucht.
Niemand minder dan hg dead er aan
meemet zjjn grove rjjlaarzen trapte hij
alle verfijning van gevoel onbarmhartig
plat.Me a praat veel van algemeen recht daar
kun hjj zich ook a! niet mede ophouden,
naar recht vroeg hg niet, wel of iets met
zgn bedoelingen orereenkwam. Men droomt
van een wereldvrede, van de wapeas neer,
wie heeft hot op zgn geweten, dat de staande
legers en het militairisme zulk een nooit
gehoorde plaafs innamen in de maatschappij?
Constitutionoele regeeringsvormea ook al
een soort dwaperjj onzer tgdgenooten kenden
geen grooter vijand en verachter dan juist
hg. Vry «innigheid, vrijheid, trouw, eerbie
diging vau ieders rechten, onomkoopbaar
heid, strikte rechtvaardigheid alle veel be
sproken maar misschien weinig bereden stok
paard] js uit de nieuwste stallen, daar had
hg evenmin mede op. De grenzen over wat
hem niet beviel, sic volo, sic jubeo, zeide hg
reeds toen zgn Keizer van vandaag, die 't
hem nazegt, nog de jongenskiel aan had.
Doo wat ik zeg of. en waar 'c niet
kwaadschiks ging, daar deed hst, reptielen-
fonds uistekende diensten.Over twee dingen
is bg de heele VonBiimarck feestviering
bombarie hadden wjj haast geschreven
zoo goed als niet gerept, over dit be-
wufete fonds en over de Oanossa-zuil te Harz-
burg.
Daar hooren èa de oude heer èa zgn
afgodendienaars liever niet van. Die zuil
met zgn bluffnrig Wir gehen nicht nach
Canossagevolgd door een Canossa-tocht
slechts in uiterlijkheden verschillend van
die van Hendrik IVis nu een schand
paal geworden en men durft ze niet omver
halen en dan dat reptielen-fonds, een voor
spel der Panama-schandalen, men weet niet
hoe dat kistje en die zuil onder bloe
men te begraven opdat niemand er meer
aan denken zal.
Waarlgk onder da vele tegenstrijdigheden
vau ons aan contrasten zoo rijke einde der
eeuw mag die V on Bi s m a r ck-varheerlij-
king wel eene eerste plaats vinden. De oor
zaak er van naspeuren is moeielgk; wie vindt
ooit de oorzaak terug van een spontane
uit den indruk van het oogenblik geboren
daad?
Misschien is 't nog het aannemeïgkste ts
denken dat men behoefte had in Y o d B i i-
marek te verheerlgken niet aliean den
grootan man, die v#el tot stand bracht, maar
een man die alles bezit wat onze ontaarde
mannetjes van heden zoo treurig missen.
Brutale kraeht, een helderen geest, een
jjzeren wil, een forsa'uaa arm, ongeëvenaar
de energie, gebrek aau zwakheid, krenterig
heid, tobben over kieinighelea in een
woord een man vol gebreken eu tekortko
mingen, maar een man van de daad meer
dai van het woord of de pen en wat in
den laatütea tij l vau bei le gebruik of
1 ie ver misbruik i3 gemaakt, weet ieder!
Het volk buigt zich dus voor YonBie-
marek met den instlnctmatigen eerbied
dien hot onwillekeurig voelt voor alles wat
krachtig] en onverzettelijk is, vooral bg het
Duitsche volk is deze neiging sterk ontwik
keld. EvenalsNapoleou oefentde yzerenkan-
selier ondanks zgn ouderdom, ondanks zgue
gebreken,ondanks het weinige practische nut
van veel, wat hij wrochtte, nog een soort
van hyp lotischen invloed uit op zgn tgd
genooten. Wat men van anderen niet zon
gelald hebbes, juicht men in hem toe.
Nergens zeker is Von Bismarck
grooter dan als men hem met vaste hand
den bezetn ziet hanteoren om de Augias
stallen der kleine Duitsche vorstendommen
schoon te vegen. Dat hjj recht en wet hierbjj
verkrachtte, de Meiwetten in liet voeren, alle
illuslëu der hedendaagsche beschaving ver
stomde, ze toen ophief, twee keizers aan den
leiband voerde, ."en het met den derde
beproeven wilde,dat hg het volk drukte onder
den last van ontzagwekkende legers, men
vergeet het thans, wat men in hem ziet,
is niets dan de kolos van het eiude der
eeuw zooals Napoleon het was van het
begin. Ofbaiden lnemen voeten bezitten?
Niemand heeft tgd noch lust om er zich
van te overtuigen.
Engeland.
Engelsche troepen hebben Corinto, een
stadje met 800 inwoners, op da kast van
Nicaragua bezet en de Engelsche vlag in
de stad geheschen.
Admiraal Stephenson liet 450 man
aan wal zetten om er de Engelsche vlag
te hgschen, na volbrachten arbeid keerden
400 man naar ds schepen terng en 50 mari
niers bleven aan wal.
Volgens de New-York Herald heeft de
President van Nicaragua hulp gevraagd van
de Vereenigde Staten tegen het indringen
van Engeland, maar president Cleve
land moet geantwoord hebben, dat hg
Noo*d-Acnerika's belangen door de bezetting
van Corinto niet bedreigd acht.
Da Bisschoppen der Roomsch Katho
lieke Kerk in Engeland en Wales hebben
een manifest uitgevaardigd, waarin zij zeer
terecht er op wjjz-m, dat alle bijzondere
scholen recht hebben op steun uit de op
brengst der belastingen zoo goed als open
bare scholen.
Ook habben de Bisschoppen eenige be
sluiten genomen betreffende de opleiding van
katholieken aan de staati-uaiversiteiten te
Oxford en Cambridge. Z. H. de Pans heeft
er reeds zijne goedkeuring aan gehecht.
Krachtens die besluiten zal aan katholieke
jongelieden geau vergunning wordea gege
ven daar te studeeren, als zjj niet getoond
hebben een9 nauwkeurige en volledige ken
nis van hun godsdienst te hebben opge
daan by hun vroeger onderwijs, en als zjj
niet een genoegzaam vast en gevormd karak
ter hebben om voor het studentenleven ge
schikt te zijn, en eiudelgk, als zjj niet be
reid zjjo, gedurende hunue universitaire
loopbaan nog zulk onderwjjs te ontvangen
als noodig is om ben nog verder goed
katholiek op te leiden.
Duitschland.
Keizer Wilhelm heeft te Darmstadt
eens bezoek aan zjjne grootmoeder koningin
Victoria van Engeland gebracht.
Da politie te Berljjn heeft, evenals
die te Biunswjjk, ruim 4000 exemplaren in
beslag gt nomen van het feestnummer, dat
de sociaal-democratische Vorwarts op 1 Mei
wilde verspreiden.
Tegen de Umsturz- Vorlage zjjn adres
sen ter teekening gelegd aan Redactie-
bureaux van eenige bladen te Berljjn. Op
het adres van het Berliner Tageblatt zjjn
15000 en op dat van de Berliner Morgen-
zeitung zgn reeds 62,500 handteekeningen
geplaatst.
Frankrijk.
Zaterdag-ochtend te half zes nar, toen
de meeste inwoners nog te bed lagen zgn
de waterbekken van Bonzey, op ongeveer
zeven kilometer van Epinal in de Vogezen,
waarin zeven millioen kubieke meter water
zich bevonden, bezwekeu. Het bekken was
afgesloten door een twintig meter boogen,
{Wordt vervolgd,
ABOBrWEMEITTSPRIJB
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
25.) Vervolg
OIk wist wel, dat gij mij den een of an
deren dag uwe weldaden zoudt verwijtenriep
hij driftig.
Zij liet hare hand weer vallen. In datoogen-
blik was hij zelfs in hare oogen zoo klein, dat
geen woord meer voor hem vond,
Beschaamd over zijne eigene houding, aar
zelde hij nog.
Met trotseh gebaar wees zij naar de deur
der kamer.
Ga, sprak zij met toonlooze stem. Gij hebt
gelijkik beging de dwaasheid u lief te
nebben. Voortaan zjjt gij vrij vrij als de
kogels in de luchtvrij zelfs te vernietigen
*at mijn werk wasvrij tot mij weer te
roeren, als gij opnieuw mijne zorgen zult be
hoeven.
AlmaIn dien uitroep lag zoowel toom
ais droefheid in opgesloten.
Zdj wierp hem een somberen blik toe.
Ozeide zij, ik begrijp wel, dat het u
?*gert te zien, dat ik tegen u op durf staan
Ret verwondert u, dat ik nog een oordeel be
leid, zoo geheel en al heb ik mij weggecijferd,
edert bijna een jaar heb ik geen gedachte,
geen smaak, geen wensch gehad, die ik niet
aan uwen wil onderwierp. Als eene vrouw waar-
lijk lief heeft, dan is het aldus dan vindt zij
er vreugde in, zich heel klein te maken, zich-
zelve als niets meer te stellen, zich te verloo
chenen van 's morgens tot 's avonds maar haar
karakter dat zij in slaap wiegt, blijft ijn haar
voortbestaan en wanneer zij het eindelijk moede
wordt hare persoonlijkheid te zien vertreden,
dan ontwaakt deze uit haar sluimering en treedt
zij in het volle licht. Gij hebt mij tot prinses
Karoskine gemaakt, en ik was gelukkig, dat
te zijn.
Maar ik hen eens Alma Podnawska geweest,
en deze boog het hoofd voor geen sterveling.
Aan u de keuze tusschen beiden. Het eene, dat
u ontslaat van de verplichting, mij gelukkig te
maken, zal ook mij mijn vrijheid weergeven.
Zooals gij wilt, sprak hij verwoed over
haar ongekenden weerstand, het verwondert mij
niet dat vroeg of laat uwe oude natuur weer
de bovenhand zou verkrijgen.
Zij werd zoo bleek, dat hij er van ontstelde
en haar een stoel wilde toeschuiven.
Ik dank u, zeide zij ijskoud, ik zag mijn
afgod vallen, dat is alles. Maar het is reeds
voorbij, zooals alles voorbij gaat,
En zij zocht haar eigen vertrek op.
Toen zij een uur later de zitkamer weer be
trad, was hij verdwenen.
Den volgenden dag was zij even opgeruimd,
alsof er niets tusschen hen voorgevallen ware.
Zij scheen alleen zoo druk met hare huishou
delijke zaken bezig, dat zij verzuimde op te
merken, hoe hij haar de hand toestak. Dien
middag reed zij voor het eerst alleen naar eenige
landgenooten toe, bij wie zij een langdurig be-
zoek aflegde. Des avonds was zij echter zeer
spraakzaamhare boeken werden tot Iwan's
verbazing, niet aangeroerd, en zoo ging het ook
de volgende dagen.
Een onaangenaam gevoel begon zich van hem
meester te makenzou zij dan zoo volkomen
onverschillig voor hem geworden zijn dat zij
alle studie van zijne kwaal opgafZij was nooit
zoo vroolijk, zoo gezellig' geweestnooit sedert
hun huwelijk had zij hem zoozeer aangespoord,
toeh dikwijls gasten hij hen te noodigenal
zijne kennissen waren vol lof over haar; maar
hij zelf had voortdurend de pijnlijke gewaar
wording, dat er iets tusschen hen gestorven was.
Op een avond, dat hij bitterder dan ooit te
gen haar gestemd huiswaarts keerde, voor de
honderd en zooveelste maal in zijn hart herha
lende hoe spoedig de liefde eener vrouw kan
sterven, ontmoette hij een zijner landgenooten,
die hem nog tot drie ure medenam.
Toen hij de voordeur van zijne woning opende,
poogde hij dit zoo zacht mogelijk te doen, om
Alma niet te wekken maar hij had een bran
denden dorst en ging zijn studeervertrek binnen
waar hij wist, nog een karaf wijn te zullen vin
den, dan behoefde hij haar niet te storen, om
naar de sleutels van het buffet te zoeken.
Op den drempel der kamer bleef hij getrof
fen staan. Terwijl hij meende, dat zij reeds
uren lang te bed zon liggen, zat zij daar, het
hoofd voorover op de dikke studeerboeken ge
vallen en de oogleden door de» slaap gesloten.
Beschenen door het zachte lamplicht, terwijl de
dageraad reeds doorbrak, was zij schooner dan
ooit, en een gevoel van wroeging maakte zich
van hem meester en drong hem, naast haar
neer te knielen en haar te danken, dat zjj hem
in weerwil van alles, nog altijd zoo liefhad, dat
zij hare nachtrust opofferde aan haar bezorgd
heid voor zijn leven, maar hij durfde haar niet
naderen.
Wat zou hij haar gezegd hebben, hij, die
haar tot zelfs van hare toewijding een verwijt
had gemaakt
Had zij hem, sedert hij als een stervende va
gebond uit Siberië was weergekeerd, niet alle
weldaden geschonken, die de eene sterveling
den anderen slechts geven kan Dankte hjj
haar niet alles
O nog stond het in zijne macht dat te her
stellen, zijne onrechtvaardigheid voor altijd uit
te wissehen. Hij hoefde slechts tot haar te gaan,
en haar te zweren, dat hij om harentwille zijn
wraak, zijn dorst naar vergelding zou verloo
chenen, dat hij nooit weer zou keeren tot die
bijeenkomsten, die zij zoo zeer duebtte, en hij
gevoelde, dat zij hem daarvoor als voor de
grootste weldaad, die hij ooit had kunnen be
wijzen, zegenen zou. Een oogwenk aarzelde hij,
en zij, die daar voortdroomde, vermoedde wei
nig hoe de engel van geluk met zijn zijden
wieken hare zachte lokken beroerde, maar om
terstond weer van daar te zweven.
Ontmoedigd door zijn eigene zwakheid keerde
de jonge man naar zijne slaapkamer terug.
En den volgenden dag werd hun leven her
vat, alsof er geen zielestrijd in zijn binnenste
had plaats gehad.
