No. 2283. Zondag 12 Mei 1895. 20ste Jaargang De aanstaande Kieswet. B U 1T E N L A i\ D. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. "De samenzweerder. Ruslan d. Servië. Engeland. Oostenrij k-Hongarije. Frankrijk. Italië. ABONNEMENTSPRIJS. Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85 Yoor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Yoor liet buitenland 1)80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG. Redacteu r-U itgever, W. KÜPPERS. NDKlf PRIJS DER ADVERTENTIES. Van 16 regels. Elke regel meer 50 Cents. VI, Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. AGITE MA NON AGITATE. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het Buitenland'. Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DA UBECo., JOHN. F. JONESSucc., Parijs 31 Ms Faubourg Montmartre De voorboden van den Kieawetstrjjd, die bjj vernieuwiug hier te lande zal worden gevoerd, doen zich reeds bemer ken. Reeds worden in de pers voorposten gevechten geleverd, welke doen vermoe den, dat de eigenljjke strijd, hevig en Iang- dorig zal wezeD. Getjjk bekend i*, bevindt zieh het nieuwe ontwerp tot regeling van het Kiesrecht bjj den Raad van State, zoodat over eeni- geu tjjd de indiening bjj de Tweede Ka mer kan worden verwacht. De ultra-liberale bladen vinden echter dat het Ministerie weinig haast met deze voordracht heelt gemaakt. Het Vaderland bjjv. beweert, dat het Kabinet zich in het afgeloopen jaar eigenljjk slechts heeft bezig gehouden met administreeren. Het blad zegt, dat het Ministerie, opgetreden enkel en alleen om eene nieuwe Kiesrecht regeling te ontwerpen, reeds kort daarna met een voorstel voor den dag had moe ten komen. Om haar ongeduld te verklaren, wijst genoemd blad op hetgeen indertjjd door den minister Thorbecke werd ver richt, na de Grondwetsherziening van het jaar 1848. In ruim U/si»®' kwamen eene Kieswet, eene provinciale wet en eene ge meentewet tot stand, terwjjl tal van an dere maatregelen van inwendig bestuur, hetzij tot uitvoering van sommige wetten, hetzjj tot regeling van andere onderwer pen, werden genomen. Genoemd blad meent, dat het tegenwoordig Kabinet, op de vraag waar de vrachten zjjn van een jaar werkens, niet anders kan antwoor den dan het beruchte woord van den scep- tischen Belgischen staatsman Nous axons vécu Wjj maken van dit artikel van het liberale blad melding om aan te tooi;en, hoe vurig de liberalen, en met hem natuur- ljjk de radicalen en sociaal-democraten, verlangen om den Kiesrechtstrijd, die zoo veel gemoederen in beroering heeft ge bracht, te hernieuwen. In zijn lof voor den minister Thor becke ziet het blad bovendien voorbij, hoe de tjjden van toen volstrekt niet zijn te vergeljjken met die van thans. De Kiesrechtetryd van die dagen ging voor het grootste gedeelie buiten het volk om. Men eischte in die tjjden niet bet Kies recht om daarmede stoffelijke voordetien tra te jagen en om invloed op hot Staatsbe stuur te verkrijgen, teneinde van den Staat verbetering van maatschappelijke toestan den te bekomen. Het was voor den mi nister T horbe c ke eeae eenvoudige taak om het Kiesrecht op andere grondslagen te vestigen, daar de gevolgen van Kies- rechtwjjziging in 1849 lang niet zoo ge wichtig konden wezen als dit in onze dagen het geval is. Het is gemakkelijk om feiten uit vroe ger tjjden te plaatsen naast die van den tegenwoordigen tjjd, maar men moet niet uit het oog verliezen de omstandigheden, waaronder deze plaats hadden en de ge volgen, die nit deze feitsn voortvloeien. Dit meenden wij te moeten opmerkeD, alvorens melding te maken van de ver- schilleude geruchten,die omtrent de nieuwe Kieswet worden verbreid. Yolgens het eene FE UI L LET ON. 30.) Vervolg Red mijnen echtgenoot. Verbaasd zag hij haar aan. Voor zooverre ik weet, wordt Karoskine's bestaan door niets bedreigd, sprak hij op zijn gewonen sleependen toon, maar ik bid, u, zet u neer, of gij dwingt ook mij staande te blijven. Ditmaal gaf zij aan zijn wenk gehoor en ver volgde: Hij is zoo goed als ter dood veroordeeld, indien hij nog langer te Clairvaux blijven moet. Zijne reeds wankelende gezondheid kan het ge brek aan lucht, de eenzaamheid, de atmosfeer der gevangenis niet verdragen; de directeur van Clairvaux zeide mij zelf, hem als verloren te beschouwen. De jonge man schudde somber het hoofd. Dat alles is zeker hoogst pijnlijk voor u, Mevrouw, zeide hij, maar zelfs de Chef van den Staat kan er weinig aan veranderen. Iwan Karoskine behoort tot die onverbeterlijke sa menzweerders, die nooit wijzer zullen worden door het eens geledene. Gesteld eens voor een OOgeiiblik, dat het onmogelijke geschiedde, ik weet waarlijk niet of gij aanleiding zoudt heb ben, u daarover langer dan een oogenblik te verWen Uw echtgenoot zou doodelijk zwak de gevangenis^ verlaten; watalnnsscMenver- blad zullen de aanstaande kiezers den ouder dom van 25 jaar hebben bereikt. Een ander blad deelt weder mede, dat in het ontwerp geen sprake zal wezen van kies plicht, hetgeen door weer ean ander blad was beweerd. Door nog anderen wordt als OBomstooteljjk vaststaande verzekerd, dat de personeele belasting en de Kieswet met elkaader in verband zullen staan. Wat van al die geruchten waarheid is, zal men niet eer te weten komen dan wanneer de Regeering bet ontwerp-kies- wet bjj de Kamer zal hebben ingediend, zoodat wjj ons geheel kannen aansluiten bjj hetgeen door De Tijd werd gezegd over het maken van gevolgtrekkingen uit de «onthullingen» omtrent den inhoud van het wetsontwerp. Nog zeer kort geleden wist opeens de N. Rott. Ct. alles van het ont werp- S p r e n g e r-v an E jj k, tot her ziening vaD het personeel en kort daarop werd dat alles van andere, minstens even bevoegde zjjde, beslist tegengesproken. Toch waren et al gewichtige hoofdartike len en nog gewichtiger ingezonden stuk ken, beide met statistieken incluis, ge sebreven over die personeels belasting van de N. Rott. Ct. Als beide ontwerpen een maal" zullen verschenen zjjn, zegt De lijd zal er heusch nog papier en iokt genoeg noodig wezen. Dan zal men er nog pleizier genoeg vau kunnen beleven, Wjj zjjn het hiermede geheel eens, want de kiesrechtstrijd behoeft werkeljjk niet te worden vervroegd. De voorposten gevechten, waarvan wjj zoo even spraken, hebben dan ook weinig of geen waarde en het is niet te onderstellen, dat de Re geering zicb daardoor van haar oorspron kelijk plan de campagne zal laten afbren gen. Het tegenwoordig Kabinet heeft de regeling van het kiesrecht op zich geno men en mee zal moetsn afwachten, wat de R'geering wenscht voor te stellen. Alle gevolgtrekkingen omtrent bedoelde onthullingen zjjn daarom voorbarig en bezitten geen waarde. Maar wjj begïjjpen zeer goed de tactiek der radicalen. Men wil thans reeds on tevredenheid zaaien en trachten ds groote massa te bewerken om tegen de openba re behandeling van de Kieswet in de Ka mer de Regeering t9 intimideeren, indien zjj voorstellen doet, welke niet naar den zin der radicalen zjjn. Deze tactiek meenen wjj te moeten signaleerec, omdat zjj getuigt van eene partjjdigheid, welke de groote belangen van het vaderland in de waagschaal stelt.. De radicalen zouden, evenals dit in België is geschied, het algemeen of bijna alge meen stemrecht desnoods door middel van straatgeweld willen afdwingen. Indien het hun zou gelukken om bij de kiesreehlbe- handeliug eene straat-manitesta'.ie tot stand te brengen ten gunste van het algemeen stemrecht, dan zonden zjj de bewering luide doen klinken, dat het da wensch van het volk is, om aan een ieder het stem recht toe te kennen. En, vox populi, vox Dei. Maar het is er nog ver vaD, dat van het kiesrecht gezegd kan worden, dat het volk er naar verlangt. Wel is in den jongsten tjjd een deel van het volk, onder radicalen en socialistischen invloed, be werkt en ten gunste van de invoering geefscbe zorgen en moeite zou het eischen hem weder tot het leven terug te roepen Ik zou hem redden, mijnheer, antwoordde zij op eenen toon vol overtuiging. God zou niet willen, dat ik voor niets mijne nachtrust als mijn daguren opgeofferd zou hebben in het zoeken naar het kruid, dat hem genezen moet. Ik weet wat al studie gij daaraan be steed hebt en zou wenschen, u heel mijne be wondering te kunnen uitdrukken, maar aan genomen zelfs, dat prins Karoskine herstelde, wat dan nog? Ik heb lieden zien bekeeren van dronkenschap, van den hartstocht van het spel er is slechts eene genezing, waaraan ik wan hoop; die van den samenzweerder. Men zou zeg gen, dat die heillooze neiging in het bloed slaat, dat zij den oproerling als een gif door de aderen sluipt en niet voldaan is, aleer zij hem het hart verlamde. Laat uw echtgenoot vrijkomen en zijne krachten terugvinden, en morgen zal men weer voor nieuwe betreurens waardige feiten staan, die hem andermaal in de gevangenis zullen voeren. Ware het dus niet willekeurig de algemeene rust in gevaar brengen en u zeiven slechts eene herhaling van het reeds geledene bezorgen, door hem uit zijnen kerker te ontslaan? Alma gevoelde, dat hij waarheid sprak, maar wat beteekende dat alles in haar oogen, indien zijn bestaan slechts gered werd? 11 ij zou Frankrijk voor altijd verlaten, zeide zij- De rust van dit land zou cr nief on der lijden; daarbij zou liet lang duren eer hij weer de oude krachten herwonnen had, en mogelijk, wie weet, naarmate men ouder wordt, van algemeen stemrecht gsstemd, doch wjj merken op, dat dit sleehts een deel Aan bet volk is, en lang niet het beste deel. Dit laatste deel van de Natie ver wacht geen heil van den volksinvloed op staatsbestuur en wetgeving. De Minister, wionslof door het Vaderland is uitgebazuind, wist dit ook wel, toen bjj sprak van een volkswaan van den dag waarmede hjj wilde te kennen geveö, dat bot voor een Staat geen geluk kan aan brengen, wanneer zjj, die aan het roer zitten, moeten bedelen om de volksgunst, zoodat de hoogste belangen van het land eigenlijk in handen zjjn bjj de wnfte menigte, die morgen wil afbreken, wat zjj heden heeft opgebouwd. Telkens en telkens ook hoort men de radicalen klagen over de onvruchtbaarheid van de werkzaamheden der Regsering en over het weinige, dat tot stand komt, maar zjj zeggen er niet bjj, dat juist hun woelen en wroeten de oorzaak is van het geringe dat op wetgevend gebied wordt verricht. Reeds nu ageeren zjj tegen mogelijke be palingen van da nieuwe Kieswet en bren gen allerlei bezwaren te berde, die zjj vermoeden, dat zich zuffeu voordoen. Moet snik eene houding niet hoogst ontmoedi gend zjjn voor eene Regeering, die aan den zin der radicalen wil voldoen, voor zoo ver zij dit met da belangen van het volk meeat te kunnen overeenbrengen? En daarenboven, als de Regeering nog andere zakea wil afdoen, zijn het dan niet juist de radicalen, die beweren, dat het Kabinet sleehts een taak, de regeling aan het Kiesrecht, heeft te volbrengen? Daarom, hoewel wij ons zullen onthou den van het maken van gevolgtrekkingen uit zoogenaamde onthullingeu, meenen wjj toch den wensch te mogen uitspreken, dat de Regeering bjj da behandeling der Kieswet, op welke basis deza ook berust, zich niet door de radicalen zal laten be- heerschen. Zal zjj op sommige punten genegen zjju om de wenschen der radica len te bevredigen, waar deze niet strgden met het belang des volks, wjj hopeu, dat zjj nog zelfstandigheid zal bezitten om het non possumus uit te spreken, wanneer het radicalisme de vervulling eisebt van bsgiuse'ec, waardoor de boogst3 belangen des lands alhankeljjk zouden worden van de afwisselende inzichten der groote menigte. In de Russische regeeringikringen heerscht groote vreugde over bet aanble ven van graaf K a l n o k y als Oosten- rjjksch-micister van Buitenlandsehe Zaken. Hetgeen door graaf K a 1 n o k y gedaan is tot bevestiging der goede verstandhou ding tusschen Rusland en Oosteurijk-Hon- garjje wordt te Sr. Petersburg hoogeljjk gewaardeerd, en in zijn aanbljjven ziet men er den besten waarborg voor de voort zetting der voor beide rjjken zoo ge- wenschte politiek. Over de geldverspilling van don ex-ko ning M i 1 a n, den geldversliader van zijn komt cr meer kalmte in het gemoed, zweert men dikwijls de dwalingen der jeugd af. O wees barmhartig, mijnheer, smeek uw schoon vader uit mijn naam, prins Karoskine de vrij heid te hergeven. Gij vraagt zoo veel, zoo ontzaglijk veel, Mevrouw! De President der Republiek heeft het recht genade uit te oefenen. Dat heeft hij, doch hij kan geen misbruik maken van die macht. Dc 14e Juli nadert dien dag is het volk zoo blij gestemd, dat het gaarne daden van barmhartigheid ziet. O! ik bid u, zoo gij ooit in uw leven hebt liefgehad, help mij het eene wezen behouden, dat mij zoo dierbaar is. Maar bedenk hoe schuldig uw echtge noot is. Dat is zoo; niemand erkent het, helaas! zoozeer als ik. Dikwijls heb ik gewenscht, dat ook mijne vaderlandsliefde, mijn medelijden met de verdrukten krachtig genoeg mochten zijn, om mij aan zijn streven deel te doen nemen, ik zou er dan minder onder hebben geleden; maar het was te vergeefs, ik ben te veel vrouw, om niet te huiveren voor alle complotten, alle samenspanningen. Bedenk echter, dat zoo prins Karoskine er zich aan over gaf, het ook was, omdat hij, en dat buiten zijne schuld, daarginds in Siberië het onbeschrijfelijke heeft geleden, dat liij zijne ouders, zyn vaderland, zijn ver- mogen verloor enkel en alleen, omdat men hem aantrof op eene vergadering, waar hij zijne al te vurige landgenooten kwam aansporen toch van alle pogingen tot opstand af te zien, Yer- volk,welb8 Regeering telkens maar meergeld bewilligt aau den onverzadeljjfcen verkwis ter, geeft de Berljjnsche Vossische Zeitung een verontwaardigd artikel. Het blad zegt, dat Servië aan den rand staat van een Staats-bankroet en vroeg of laat in da noodzakelijkheid moet komen zjjue betalin gen te staken, wat dan alleen de schuld der Regeering zjjn zal. Het Servische volk toonde dikwijls genoeg zjjn goöden wil. Indien aau Milan wordt vergund over 's lands geldmiddelen nog verder te be schikken, dan is het bankroet onvermij- del jjk en de vel der dynastie evenzeer. Inmiddels is de heer M i 1 a n in Italië aan het reizen, bjj zon daar, zegt men, plotseling overleden zjjn, 't zjj dan ver moord of gevallen door eigen hand. Met het oog op het innig verband tnsschen Servië's financien en gezegden heer M il an is men geneigd het voor eene beurs-ma- noeuvre te honden. Ex-Koningin N a t h a 1 i e, de tweede van het lastig ouderen-stel, maar die ten minste aan 't land geen geld kost en wier hou ding ook altijd veel waardiger was, is nu uit Parjjs vertrokken en op reis naar Servië. Da Koningin-Regentes en koningin W i 1 h el m i n a der Nederlanden hebben Donderdag-avond Engeland verlaten. Te half zeven verlieten zjj het Brown's Hotel te Londen in het voor balfgala gebru'keijjke rjjtuig van kooingin V i c- toria, vergezeld door do Hertogin van Albany. Alle inwonenden van het hotel groetten eerbiedig Hare Majesteiten, welke van de ontza^ijjke menigte in den omtrek van hst hotel en op den weg naar het Yictoria-station, eene ware ovatie kregen. De politie had moeite den weg vrjj te houden. Er was geen militair geleide, maar honderd man van de muziek der boninkljjke garde waren opgesteld bjj bet station, waar zich eeue talrjjke menigte bevond die de Koninginnen geestdriftig toejuichte. Toen de stoet het station be reikte, speelden de muzikanten het Neder- landscbe volkslied. Ia de Koninklgke wachtkamer werden Hare Majesteiten ont vangen door den Prins en de Prinses van Wales met hunne twee dochters, den Her tog en de Hertogin van York, baron en barones Van Goltstein, den consul- generaal der Nederlanden jhr. M ay en den consul Maas, lords R o s e be r y, Carrington,en andere hooggeplaatste personen. Na de begroeting bood de Prins van Wales de Koningin-Regentes den arm en geleidde haar naar den waggon, terwjjl de Hertogin van Albany koningin W i 1- helmina begeleidde Hare zuster met warmte omhelzend, nam de Regentes met bare dochter afscheid van de overige aan wezigen. De trein vertrok te 7 u. 10 m. onder de toejuichingen der menigte. De kouinklijka trein kwam te 8 u. 27 m. te Queenborongh aan. H«t station was versierd, terwijl de eere- wacht van het Nederlandsche koninklijke yacht opgesteld stond. Hare Majesteiten werden verwelkomd door den kapitein van het yacht, den Burgemeester van Queen- borough f n het stationspersoneel. De Ko ninginnen namen afscheid van baron Y a n Goltstein, en gingen aaa boord ter- bittering hierna is verklaarbaar, al moge men haar ook in hare uitingen niet kunnen ver ontschuldigen. Nooit werd hopeloozer zaak door wel sprekender pleitster verdedigd, Mevrouw; maar waarlijk 01 weiger het niet mjjne bede aan Zijne Excellentie over te brengen! riep zij handen wringend uit. Ik beloof u integendeel het te zullen doen; maar ik moet u voorbereiden op eene weigering. U hoop in te spiegelen ware hier misdadig, Prinses. De jonge vrouw gevoelde zich aan de bit terste vertwijfeling ten prooi. Wal zal ik dan aanvangen? mompelde zij tot zichzelve. Ik kan hem toch niet overlaten aan zijn lot o dat iemand gevonden werd, die mij zijne vrijheid hielp verwerven, niets, neen niets zal mij daarvoor te veel zijn. Haar toehoorder had haar opeens een door- borenden blik toegeworpen en daarna de oogen neergeslagen, terwijl hij aandachtig de figuren op het tapijt scheen te bestudeeren. Tusschen hen was eene diepe, pijnlijke stilte ontstaan. Ten laatste hernam hij bjjna fluisterend: Ik zou eigenlijk niet aldus tot u mogen spreken, Mevrouw, want mijne nauwe betrek king tot zijne Excellentie dwingt mij, als man van eer, mij op dubbel kiesche wijze te ont houden van elke inmenging in regeeringszaken; maar ik heb diep medelijden met u en ik wil er wel in toestemmen, u toe te vertrouwen, wijl de muziek het «Wien Neêrlandsch Bloed» speelde. De Valk vertrok onmid dellijk daarna. De zee was kalm. De Hongaarsche RegeeriDg wil wat het ook koste een vertoog tot den Paus richten tegen den Pauselgken Nuntius ta Weenen. Zjj wil haar ingenomen stand punt handhaven om van het zenden eener nota aan het Vaticaan eene kabinets- qoaestie te maken. Mgr. A g 1 i a r d i kan nn niet anders dan schouderophalend al het modderen van den calvinist Banffy, den Hongaar- schen premier, aanschouwen. Aan het Oos- tenrjjksche Hof ziet men dan ook zeer goed de minfeeid in vau Banffy 's werk, den handlanger der Vrijmetselarij. Yerre van te zjjn gecompromitteerd, is de nuntius Mgr. A g 1 i a r d i, zoowel bjj het Oostenrjjksche Hof als bjj het Yati- caan in aanzien gestegen en kan zijn be noeming tot Kardinaal wegens zgne groote verdiensten, binnen kort worden verwacht. De Pauseljjke Nuntius te Weenea Mgr. Agliardi ontvangt veel deelne ming wegens de aanvallen van den Hon- flraarschen minister Ba n f f y. Yoor het bisschoppelijk paleis volgt het eene rjjtuig het audere op, waaruit de hoogste auto riteiten uitstappen om den Nuntius geluk te wenschen met zjjn optreden tegenover de godvergeten aanvallers. Io hooge mate J wordt het gedrag van den Hongaarschea minister Banffy veroordeeld. De haat tegen Rome heeft dezen calvinist dan ook leeljjke parten gespeeld. Het aangekondigde algemeen Congres der Advocaten van St. Pieter, zal niet te Parjjs, maar te Vienne (Isère) op den 28 en 29sten Mei e. k. gehouden worden onder voorzitterschap van Mgr. F a v a, bisschop van Grenoble. De werkzaamheden zullen eiken dag worden voorafgegaan met eene H. Mis van den H. Geest. Z. H. Leo XIII, die zoo dikwerf van zgne bewjjzen van voorliefde aan de Orde heeft doen bljjken, zal met het Congres zjjn en zjjn vaderljjken zegen er aan schenken. Het Congres zal geopend worden met eene toespraak door den Commandeur Pierre Lautier, president-geueraal van de Orde der Advocaten van St. Pieter. Het woord zullen verder voeren l'abbé P r a aartspriester van Sint Maurice, Mgr. F a v a, bisschop van Grenoble, Graaf F e r y d'E s c 1 a n d s, Mgr. Bel let, pro- notaire apostolique, Mr. Desplagnes, oud-magistraat, en M. P a s t o u 1, redac teur s/d. Huivers. De Advocaten van St. Pieter die het congres bijwonen, zullen het Kruis hunner orde, met het insigne Palmes Académi- ques Romainesmoeten dragen. In de liberale pers heeft men het zeer druk en ellenlange artikelen zjjn geschre ven over kardinaal H o h e n 1 o h e, die op het diner bjj minister B 1 a n c een Qüirinaals-gezinden heildronk zou hebben uitgebracht. dat er iemaid anders is, die veel invloed be zit en misschien u zou kunnen helpen. 01 Heb dank! Heb dank! zeg mij zijn naam. Dat is, helaas! een geheim, dat ik met verraden mag; doch ik kan meer doen, ik kan zelf mot hem spreken en hem uwe belangen aanbevelen. Ja, doe dat, ik smeek u, doe dat, mijn heer, en ik zal u mijn gansche leven zegenen. De jonge man glimlachte droevig. Zeg dat niet al te spoedig, Prinses, her nam hij, want ik heb u nog niet gezegd tot welke offers u dat zou nopen. De man, van wien ik spreek is arm, hij leeft van eene be trekking, die hjj voor u in dc waagschaal zou stellen; het is dus niet onwaarschijnlijk dat inj voor die verre van gemakkelijke taak eene ooge som zou vragen. Wat bekommer ik mij daarom? üen ik niet rijk? Hoeveel zou het u waard zijn? Natuurljjk, zal ik vooraf bepalen, dat do som alleen dan zal worden uitgekeerd, wanneer men mocht slagen. Hoeveel het behoud van mijn echt- noot mjj waard zou zijn? Alles. 01 Zeg gij zelf wat die onbekende zou moeten hebben. De schoonzoon van den President dacht een oogenblik na. Laat ons veronderstellen viermaal honderd duizend franken sprak hij met eene lichte aarzeling. Den dag, waarop ik van u het bericht

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1