No. 2304. Zondag 7 Juli 1895. 20ste Jaargang L De schaduwkant. BUITENLAND. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. 50 Cents. Zij zoekt den schuldige Duitschland. Italië. Frankrijk. Zwitserland. Bulgarije. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad versckijut eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. Van 16 regels. Elke regel meer PRIJS DER ADVERTENTIEN. 11%^ Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Puhlicitê Etrangère AGHTE MA NON AGITATE. G. L. DA ÜBE f Co., JOHN. F. JONES, Succ., Parijs 31 bis Faubourg MonUnartre Hebben wjj een vorig maal de goede zjjde van de thans ingediende Kieswet in het licht gesteld, welke hoofdzakelijk daarin bestaak jidat de minister Van Houten geen negatieve kenteekeneu van kiesbevoegdheid heeft voorgesteld, wij mee- ueo, dat ook, ja vooral de schaduwkant van het ontwerpV an Houten moet worden bezien. Men kan erkennen hetgeen goed is en toch geen sympathie gevoelen voor het geheel, daar da nadeelen vaak zoovele zjjo, dat zjj de voordeelen eener zaak geheel ia de schaduw stellen. Konden wjj met betrekking tot de Kieswet dan ook con- stateeren, dat zjj niet strijdt met de Grond- wat, daarom behoeft nog niet te worden verklaard, dat zjj als een ideaal voor ons land behoort te worden beschouwd. Wel vindt men in de Kieswet eeue enkele be paling, die het gevaar van bet algemeen stemrecht eenigermata vermindert (wjj denken hier o. a. aan den 25-jarigen leef- tjjd, welke noodig is om kiezer te worden) maar deze beperking van het allemaDs- kiesreckt is zoo gering, dat onveranderde invoering van deze wet eene overwinning zoa zjjn van de democratie, zooals er door de aanhangers van die richting in ons vaderland nog geen werd bshaald. De beer Van Houten heeft zij u ont werp zoodanig ingericht, dat bij ongewij zigde aanneming er van het aantal kiezers misschien even groot, zoo niet grooter zal wezen dan dat volgens het ontwerp der vorige Regeerieg. Niet in strjjd met de Grondwet, is het wetsontwerp toch vol strekt niet in den geest van den grond wetgever, die waarschjjnljjk zich niet voor gesteld heeft, dat de eischen van geschikt heid en maatscbappelijken welstand tot znlk een minimum kondeu worden terug gebracht, ea das eensklaps zulk esn groot aantal kiezers aaa het bestaanle kiezers corps zou worden toegevoegd. Bjj al het goede, dat dus hal ontwerp, ïd vergelijking met dat van den heer Tak van Poortvliet bezit, bestaat bjj ons de groote grief tegen da wetsvoordracht Van Houten, dat zjj te veel kiezers op eens schept. Schreven wjj een vorigeu keer, dat niet allereerst gevraagd moet worden, hoe groot het aantal kiezers is, maar wel of er waarborgen gegeven zjjn, dat een goed kiezerscorps wordt verkregen, hierbij baddeu wjj ook het oog op den plotselingen overgang van een beperkt tot een bjjna algemean kiesrecht. Een der voornaamste waarborgen toch voor een de gelijk kiezerscorps, is, dat het geleidelijk toeneemt, zich ontwikkelt op eene regelma tige wjjze en niet met sprougen, waardoor met geen mogeljjkheid vooruit is te zeg gen, waar men zal te land komen. De overtuiging heeft zich nu 6enmaal bjj de meerderheid van ons volk gevestigd dat kiesrechtuitbreiding noodig is. En wjj gelooven ook, dat het verkeerd zou wezen, zelfs al bezit men die overtuiging niet geheel, om hier tegen in te werken. De kiesrechtquaestie moet van de baan. De vaderlaudsche belangen mogen niet langer benadeeld worden door een enkel vraag stuk, dat onopgelost bljjft. Het moet der- F E UIL LÉT ON. 9. (Vervolg.) Vrouw Göldner, die in Rehfelde gebleven Was, zat tegen den avond voor 't raam van een vertrek, dat baar aangewezen en zeer smaak vol en huiselijk was ingericht. Zij liet haar blikken over het park weiden, dat zich nu met het groen der lente begon te tooien. Zij Was zeer verheugd, eindelijk had zij dan toch haar doel bereikt. Hare dochter was nu de vrouw van een der rijkste grondeigenaars der provincie, zij mocht nu weer stout het hoofd verheden en zij mocht zich nu weer in de def tigste kringen bewegen. Een hevige woordentwist deed haar uit hare mijmeringen opschrikken. Wat mag dat zijn? Het geluid werd steeds duidelijker. Wie kon nog zoo laat komen en zich zoo onbetame lijk gedragen? Zij stond op en wilde aan de Oei trekken, maar eer zij zoover kwam, vloog de deur open. Een groote door de zon ge bruinde man, met donker haar en baard, drong met geweld binnen, terwijl hij twee dienaren, die hem het binnentreden wilden beletten, met geweld van zich afweerde. ,/Laat mij, zeg ik u, ik moet haar spreken!// riep hn tot de bedienden. Bij het hooreu van deze fmshmktevrouw Göldner eenen kreet en trad eene schrede te „Bennol// fluisterde zij. halve een eisch van onzen tjjd heeten, dat men medewerkt om het vraagstuk van de orde af te voeren en daarom ook hebben wjj niets tegen de uitbreiding van de kieswet. Doch dit sluit niet in zicb, dat daarom maar voetstoots met iedere vermeerdering van het aantal kiezers genoegen moet genomen worden, zelfs al verbiedt de Grondwet de voorgestelde nitbreiding niet. Eene verdabbeling van het aantal kiezers kan niet op een lija gesteld worden met eene uitbreiding, welke bet kiezerscorps met de beltt of een derde deel zou vermeer deren. Zulk eene kiesrechtaitbreiding als de minister Van Houten voorstelt, geeft aau het kiezerscorps een geheel ander karakter da i het thaus bezit. Niet slechts brengt het elementen ouder de kiezers, die zeker niet aan de samenstelling eener goede Volksvertegenwoordiging zullen medewer ken, maar het geeit aan die elementen esn overwicht zoodat het democratisch karakter overheerschand wordt onder de werking van zulk eene wet. Ea dit juichen wjj volstrekt niet toe. De liefde en sympathie voor het volk behoeft niet te leiden tot volksregeeripg. Integendeel moet dit gevoel leiden tot beperking van den invloed der groote me nigte. Het volk moet toch maar al te dikwpis tegen zich zelf in bescherming worden genomen. Eu dit zal uiet kunnen, indien men eenmaal de macht heeft gelegd in handen vaa het volk. Wate de toestand zoodanig, dat de natie in haar geheel op politiek gebied mondig mocht heeten, dan zou dus tegen eene groote uitbreiding van het kiesrecht niet zooveel bezwaar bestaandan zon het volk misschien zich zelf kunnen regeeren, maar dan zou er ook reeds in langen tjjd geen kiesrechlquaeatie meer wezen. Doch zoo ver zjjn wjj niet. De groote menigte wjj bedoelen hier niet de enkele verstan dige werklieden, die zich niet door schoon- scbjjuende praatjes laten bedotten maar de groote menigte laat zich o, zoo ge- makkeljjk door vleitong6n verleiden om in haar eigen verderf te loopeo. Heden luistert men naar dezen staatknndigen vleier en morgen leent men met hetzelfde genoegen het oor aan zjjn tegenstander, die weer op eene andere wjjze zich da volksgunst heeft weten te verwerven. Daarom, aan eene volbsregeering kan niet worden gedacht en evenmin dus aan een kiesrecht, dat bjjna zonder overgang ons zulk eene volksregering zou schen ken. De minister Van Houten kan derhalve niet rekenen op de onverdeelde sympathie van allen, dia zulk eene regse- ring voor ons vaderland verderfeljjk re kenen. Zijn wetsvoordaacht biedt evenwel wjj legden daarop reeds in onze vorige beschouwing nadruk de gelegenheid aan de feiesrechtquae8tie tot- eene oplossing te brengen. Dit was niet het geval met het ontwerp der vorige Regeeriug. De minis ter T a k had daartoe zelf den weg afge sneden, meenende, dat het amendement D e M e y i e r niet in het kader van zjjoe wet paste. Wie weet, staat er in deze Kamer niet weder een De Meyier op, niet om de wet-V a n H o n t e n onmogelijk temaken, Met een sprong was hij aan haar zijde, vatte haar bij den arm en riep: //Uit uwen mond wil ik vernemen, hoe men mij, mijne Erna ge stolen heeft.// Vrouw Göldner kwam spoedig tot bewust zijn. Stil, hoonend herhaalde zij: „Uwe Erna? Wie heeft ze n gegeven?// //Onze liefde, onze belofte, de zegen van ha ren stervenden vader!// riep hij. //O men heeft mij smadelijk beroofd.// „Gij!// antwoordde vrouw Göldner, terwijl zij baren arm van hem losmaakte. //Gij durft dat te zeggen, die mijn arm kind bedrogen, het tot ongehoorzaamheid tegen hare ouders aanspoorde, en het toen door het verbreken uwer belofte ten zeerste gekrenkt hebt, waar door het tot den dood ziek werd.// Benno stond bij deze beschuldiging een oogen- blik zwijgend van verbazing. //Ik zou Erna bedrogen hebben? Ik onze trouw verbroken?// //Wat anders, daar gij hare brieven, die zij achter mijnen rug schreef, niet beantwoordet, en gij met de dochter van een rijken Kroesus in de Kaapstad trouwdet.// //Ik?// riep Benno ontsteld, «ik zou getrouwd zijn? Dat is een schandelijke leugen.// //Dus is misschien van een huwelijk niets ge komen," en nu denkt gij uw spel met Erna verder te drijven. Gelukkig is zij u ontkomen; zij is de echtgenoote //Van een schurk// viel Benno haar driftig in de rede, //van een schurk, die het vertrou wen dat ik in hem stelde,schandelijk misbruikte, en mij Erna gestolen heeft//» maar om door een ingrjjpend amendement baar een barakter te verleenea, waardoor zjj aannemelijk wordt voor de anti-iadi- calen. De minister Van Houten heeft door den vorm van zjjne wet getoond de anti-radicalen te willen behagen, hjj toone dit ook door den inhoud van de wet te doen beantwoorden aan de rechtmatige verlangens van de anti-radicalen. In het bjjzonder zon ds opneming van j het meervoudig kiesrecht in de wet een middel wezen om de tegenstanders in voorstanders te veranderen. Daardoor toch zou een correctief tegen het algemeen 1 stemrecht worden gegeven en een minder snelle overgang tot een zeer uitgebreid kiesrecht zjjn gewaarborgd. Wel maakt dit beginsel van meervoudig kiesrecht nog niet onmogelijk, dat er vertegenwoordi gers van de omverwerpende richting naar de Kamer worden gezonden (men heeft dit in België kunnen zien) maar toch wordt daardoor eenige meerdere waarborg dan thans gegeven tegen de overkeersching van de revolutie. De scbaduwzjjde van de weisvoordracht ligt bo/enal in de plotselinge verandering van het karakter van het kiezerscorps. Al wat er dus toe kan bgdragan om den overgang van bet tegenwoordige tot het toekomstige kiezerscorps zoo geleideljjk mogelijk te makep, moet worden aange grepen. Mogen de Regeeriug en de Kamer hiervan overtuigd worden, dan zjjn wij zeker dat de kiesrechtquaestie in het meeste belang van het land zal worden opgelost. De Nordd. Algem. Zeitung verneemt, dat graaf V o n R a n t z a u, zal vervan gen worden als Duitsche gezant bjj het Nederlandsche Hof, door den heer You denBrincken, thans gezant te Kopen hagen. Keizer Wilhelm is met de Ho- henzollem naar de Noordbaap op reis ge gaan. Heden-namiddag zal de Keizer te Stockholm aankomen om koning O scar te bezoeken. Dan bljjffc de Keizer eenigen tjjd incognito op eender koninklijke bas- teelen en begeeft zich daarna naar Tall- sarn, om een bezoek te brengen aan den Zvreed8cben Kroonprins en deKroonprinses. De Keizerin van Duitschland is vaD haar vermoeiende reis naar Kiel en de daaruit gevolgde onpasselijkheid weder geheel hersteld. De heer K linke nit Emocke und Pietscb, had zich een stoomjachtje aan geschaft, waarmede hg van tjjd tot tjjd kleine pleiziertochtjes ondernam op de Spree. Zondag 23 Juni maakte bij een tochtje naar een tuiu van vermaak, aan de Boven-Spree gelegen. Dit uitstapje zou voor de deelnemers, bloedverwanten en familieleden van K linke, rroodloltig worden. Toen des avonds laat in een pleizierboot, de Kyffhauservol passagiers de Spree afvoer, zag de kapitein voor zich uit een donker voorwerp op het water dijjven, waaraan zich twee personen vast geklemd hadden. De drenkelingen werden gered en aan boord genomen en toen bleek dat zjj de //Spreek zoo niet van een man van eer. Gij waart de diensten niet waard, die hij u be wees.// „Wat ik waard ben, zal ik zelf wel beoor- deelen," antwoordde Benno vcracbtelijk; //ik vermoed, ik raad wat die man Van eer met uwe hulp mij voor een helschen drank gebrou wen heeft om Erna's hart te vergiftigen//. -/Met mijne hulp?" verweerde zich vrouw Göldner, die door de blikken van Benno bang werd, en eenige schreden naar de deur deed. //Ik wist immers niets; ik vernam pas, dat de goede Rehfeld zich als bemiddelaar van ure brieven geleend had, toen het te laat wa», toen Erna reeds op liet ziekbed lag.// //Waarop gij baar hebt geworpen* zei Benno woedend,terwijl hij haar den uitgang belette//Niet van de plaats, ik moet weten wat gebeurd is.// //Ik weet niets! Ik weet niets"! jammerde de doodsbleeke vrouw. //Om Godswil Benno, dood mij niet!// Hij liet haren arm los en trad eene schrede terug. Zijne breede borst verhief zicb krachtig, en het koude zweet brak hem op het voorhoofd uit. //Zij is eene vrouw//, zuchtte hij, //zij is Er na's moeder, ik mag mij aan haar niet ver grijpen, ofschoon ik haar niet vertrouw. Maar om het even, niet zij, hij zal mij tc woord staan. „Waarlieen zijn zij vertrokken?// vroeg' hy kort en scherp. //Wie?" //Welke vraag? Wie anders dan de pas ge' trouwden?// Hij lachte hoonend en scherp. «Wat wilt gij doen?// eenige overlevenden waren van een ramp, die kort te voren had plaats gehad. De stoomsloep was door eene groote stoom boot, die zich ia dezelfde richting bewoog, overvaren en ia den grond geboord. Zon der zich om het aangerichte onheil le bekommereD, stoomde de boot eenvou dig door. Hoe bet ongeluksschip heet en wien het toebehoort, heeft men nog niet kunnen ontdekken en Klink e ïs zóó door het ongeluk aangegrepen, dat hjj nog geen inlichtingen heelt kunnen geven. Op de terugvaart had K 1 i n k e drie vreemde personen in een ïoeiboot op sleep touw genomen. Deze zjjn eveneens ver dronken. Bjj de ramp verloren vier vrou wen, twee mannen en twee kinderen het leven, waaronder zich K 1 i u k e s vrouw en zijne beide ouders bevinden. Slechts aaa Klinke en den achtjarigen zoon van een zwager gelukte het, de omgesla gen roeiboot vast ta grjjpen en zich te redden. Het ongeluk heeft algemeene deelne ming gewekt. Een telegram uit Berljju maakt melding, dat het Rjjks-ministerie verklaard heeft, dat de in de pers geuite bezorgd heid ten aanzien van onvoldoenden aan leg van het Noord-Oostzeekanaal volkomen oogegroud is. Hst heeft doorloopend 9 Meter diepte, alleen bjj de Grüuentbaler brag, waar twee jaar geleden eene grond- afschuiviog plaats had, is de diepte tot nog toe nog slbchta op 8 meter gebracht. Zoo er kort na do opeoing van het ka naal verscheidene groote schepen aan den grond geloopen zjjn, dan lag de oorzaak daarvan ten deele bjj de nog ongenoeg zame vertrouwdheid der loodsen met htt vaarwater en bjj de te geringe bestuur baarheid der grootere schepen bij de ver minderde snelheid der vaart waardoor deze in de krommingen van het kanaal bleven vastzitten. Maar ook ia de krommingen is bet kanaal toch geschikt voor de groot ste zeeschepen; want de krommingen die oorspronkelijk met 750 M. spanning ge maakt zonden worden, hebben nu inder daad 1000 M. spanning. koning in den Volgens de Perseveranza zal U m b e r t o, den heer C r i s p i erfelijken gravenstand verheffen. Bij Ric-Maggiore is de kttel van een torpedoboot gesprongen. Bjj deze ramp werdeD vjjf menschen gedood en twaalf gekwetst. Eene vrome vorstinne is de oudste zuster van den Italiaanschen Koning, prinses C 1 o t h i 1 d e.Det heiligschennend koning schap van haar broeder smart haar diep. Zjj komt nooit op bet Quirinaal en leeft sinds den dood van haar gemaal Jerome Napoleon afgezonderd op het kasteel Moncalieria met haar neefje Humbert graaf Van Sale mi (een zoontje van wjjlen haar broeder den vorigen hertog van Aoste en diens echtgenoote L o t i t i a Bonaparte). Zjj verschjjnt alleen in de kerk en in de hutten der armennu en dan bezoekt zjj een klooster of bet Vaticaan. Haar geheele leven is gewjjd aan gebeden en werken van naastenliefde, als boetedoening en voorbede voor de mis- //Ik wil den roovcr vervolgen, en hem het gestolen goed afnemen//. //Bedaar toch,Bennolsmeekte vrouw Göld ner; „Erna is Behfeld's wettige vrouw.// //Afgetroonde eeden zijn niet geldig. Met de revolver in de hand zal ik den bedrieger het woord vragen; bekennen zal hij het ver raad, dat hij pleegde, en Erna moeten vrijge ven of ik schiet hem neer.// Hij zag er vreeselijk uit in zijn hevigen toorn; het gebruinde gezicht was groenachtig bleek geworden, de oogen fonkelden, en de handen waren krampachtig gebald. Diep haalde hij adem. Vrouw Göldner beefde aan al haar leden. Den weg naar de deur had hij haar versperd en aan de bel durfde zij ook niet te trekken. //Waarheen zijn zij herhaalde hij. Zij kwam tot bedaren en antwoordde met energie. *En indien gij mij hier op de plaats dood slaat, zoo zult gij het van mij niet ver nemen.// Gelijktijdig was zij tot bij het raam gegaan, dat zij nu opende en om hulp riep. Van buiten werd de deur met geweld ge opend en knechts en meiden drongen in de kamer. //Bevrijd mij van dezen man!// beval zij. //Hij bedreigt mij en uw heer.// De lui wilden Benno aangrijpen, maar we ken even spoedig. Bliksemsnel had hij uit den zak van zijn overjas eene revolver te voorschijn gehaald en legde den vinger aan den trekker. „Wie mij durft aanroeren, schiet ik neer!// bulderde hij, //er zijn genoeg schoten om met u allen klaar te komen daden van de beide geslachtsu, waartos zjj door de geboorte en de aanhuweljj- kiog behoort. Deze dochter van Victor Emmanuel, op wie zg sprekend ge- ljjkt, draagt sedert 25 jaren niet aiders dan effen zwartwollen kleeiing. Zjj leidt een waar nonnenleven, en het volk be schouwt haar als eene heilige. Zij ten minste is het huis vau Savooye niet on waardig, waaruit weleer zoovele heiligen zijn voortgekomen. De Rechtbank te Brest heeft den abbé T o u s a e 1 veroordeeld tot twee franks boete, omdat hjj zich niet gestoord heeft aan het onwettig verbod van het gemeen tebestuur waarbjj het houden van eene processie was verbodeo. Deze uitspraak werd door bet publiek begroet met de kreten: «Leve de abbéLeve de vrijheid!» Het volk bracht den eerw. heer To u e- sel eene schitterende ovatie. De politie door het gemeentebestuur, woedend over de uitspraak van de Rechtbank die slechts twee tracks boete bepaalde, daartoe aan gezet, nam eenige per jonen, die wat luid ruchtig waren, waaronder een notaris en een oud-offieier in arrest. In de Fransehe Kamer is aange nomen een artikel op de drankbelastiug, waarbij de verschillende soorten vaa ab- eiot, bier en likeuren zullen worden be last, met een recht vaa 10 fraDks voor likeuren vaa 30 a 40 graden en vaa 70 frauks voor likeuren van 50 graden ot daarboven en voor alle absint. De laatste hevige onweersbuien, verge zeld van plasregens en hagel, hebben in verschillende deelen van Zwitserland vrg aanzienlijke schade veroorzaakt aan den oogst en vooral san de wjjndru f. De kosten van den bouw van denJung- frau-spoerweg worden geschat op negen millioen franken. Reeds in Augustus zullen de werkzaamheden beginnen. De werkstaking te Bern breidt zich uit. De steenhouwers zjju begonnen en nu heeft ook een deel der audere werklieden uit het bouwvak den arbeid gestaakt. Da verwikkelingen,ontstaan wegens mis handelingen, door Buigaarscha onderdanen aan de grens van Turksche soldaten on dergaan, echijaentu38chen de beide Rege ringen, geen ernstige gevolgen te bebhen. In haar antwoord op de nota der Bul- gaarsche regeering ontkent de Porte, het voornemen te hebben hare troepen, in ge val zich ernstige botsingen voordeden, over de Bulgaarsche grenzen te doen trekken- De Bulgaarsche regeering heelt verklaard met het antwoord tevreden te zjjn gesteld en af te zien vau iedere mobilisatie als defensieven maatregel. Zjj heeft den eisch tot schadeloosstelling van 10.000 franks wegens den aanval door eene Turksche bende op een Bulgaarschen grenspost met vernieuwd. - Naar aanleiding van het conflict tus8chen Bulgarjje en Turkjjp, gaat de Frankf. Zeitung na, welke strijdkrachten Turkjje ter beschikking zon hebbern hoog stens veertig bataljons, of 20,000 man //Laat hem! laat hem!// smeekte vrouw Göld ner, doch dit bevel was onnoodig, de lui wa ren achteruit geweken. Benno schreed naar de deur doch keerde zich nog eens om en riep: //Ik weet zooveel, dat zij naar Italië rei zen, en ik zal ze vinden!// en weg was mj. Na weinige minuten zei ons het rollen van een wagen, dat hij het slot verlaten had. Vrouw Göldner bleef in de grootste angst en opgewondenheid staan; zij vreesde het ergste Zoodra zij echter eenigermate van den schrik bekomen was, schreef zij den lieer Von Reh feld, om hem van het voorgevallene m kennis te stellen en waarschuwde hem toch voorzichtig te zijn. 't Beste zou zijn, zoo schreet zy, indien hij met Erna maar aanstonds naar huis terug keerde; te Rehfelde zouden zij immers t veiligst zijn. Een tweeden brief zond zij aan orothea, om haar tot waakzaamheid aan te sporen. Benno Treuenfeld nam ook reeds den eer sten sneltrein om naar Italië te reizen. Overal waar hij kwam trachtte hjj inlichtingen in te winnen omtrent het verblijf enreizen van Rehfeld, maar kon niets zekers vernemen: bij zijn onrust en geestdrift, nam hij op het geluk af de reis over München en Tyrol. Benno's vermoeden, was maar al te zeer gegrond; de tot nu toe eerlijke en recht vaardige heer Von Rehfeld, die nog nooit ie mand eenig onrecht toegevoegd had, was een verrader, een trouwelooze geworden, daar een hartstocht voor Erna hem dreef en zulke macht

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1