No. 2313. Zondag 28 Juli 1895. 20ste Jaargang A. C. LAANE. agitb ma non agitate. Aao de Haarlemsche kiezers A. C. LAANE. Het kiesrecht der vrouw. B 1 T E ft"~L k S 1*. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. f 0,85 50 Cents. VU Zij zoekt den schuldige. Frankrijk. Engeland. Duitschland. België. Bulgarije. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. - PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DA UBE Co. JOHN., F. JONES, Succ.. Parijs 31bis Faubourg Montmartre Aanstaanden Dinsdag worden Haarlem's kiezers nogmaals ter stembus geroepen om hun kenze uit te brengen voor den Gemeen teraad. Da periodieke verkiezing hseft geljjfc aan onze lezers bekend is tot resultaat gehad, dat de aftredende leden werden herkozen. Doen behalve deze twe6- jaarlgksche verkiezing moest ook ditmaal in een tweetal vacatures worden voorzien. In de vacature-Prins werd gekozen de heer H. F. van Thiel, doch in de vaca ture Figee moet herstemd worden tusschen de heeren Laane en Hijmans. De kiezers hebben nu ten plicht om uitte maken, wie dezer beide heeren naar de Raadzaal moet worden afgevaardigd voor den zetel die door een Katholiek is bezet geneest. De liberale kiesvereeniging Vooruitgang heeft in haar Donderdag-avond gehouden vergadering zich geen partjj willen stellen. Deze Kiesvereeniging houdt zich buiten den strgd. Dat de Roomsche candidaat in Voor uitgang zou worden geeaudineerd tegenover een lid van die veresniging de heer Hijmans, al gingen op de vergadering stemmen op voor de candidatuur-LAANE, was niet te verwachten. De keuze kan voor oas en voor ieder kiezer, dia rechtvaardigheid wil betrachten, nu niet twgfelachtig wezen. Ia den heer Th. Figee heeft een Katholiek dan Haar- lemschen Raad verlaten, en het spreekt daarom, naar onze meaning, vanzelf, dat alleen de heer A. C. Laane zij a plaats vervanger kan en mag wezen. Onze candidaat, de beer Laane, ma^ een man genoemd worden, die ia den Raad uitstekend op zgn plaats zal wezen. Niet slechts is hg dezelfde staatkundige rich ting toegedaan, welke zgn voorganger be leed, maar de heer Laane bezit tioedaoig- heden, welke voor ten flink Raadslid kuc- cen begeerd worden. Zijne maatschappelijke positie is ons een waarborg, dat hg niet links of rechts be hoeft te zier., indien zgn oordeel in den Raad over de stedelgke belangen wordt ge- vraagd.Hij zal, zoo vertrouwen wjj, slechts aan die zaken zgn steun verleenen, welke kunnen strekken tot de behartiging der belangen van de geheele burgerij. Waar zulk eene getuigenis mag worden uitgesproken, zonder bevreesd te wezen voor tegenspraak van eenige zjjde, daar kan het niet anders, of zulk een candi daat is de aangewezen man voor de thans bestaande vacature. Wjj wenschen iu geen enkel opzicht de qualiteiten van den tegencandidaat te ver kleinen en behoeven dat ook uiefc te doen om de candidatnur van den heer Laane aan te bevelen, maar al kon de heer Hijmans in ieder opzicht de geljjke heeten van den heer Laane, dan nog zon het de recht vaardigheid eischen, dat Haarlem's kiezers ditmaal als een man de candidatnur van laatstgenoemde deden zegevieren, omdat de Katholieke zetel van den heer Figee feitelgk ook weer door een Katholiek dient te worden bezet. Verwachten wg dus, dat velen hun stem op aanstaanden Dinsdag aan den heer Laane zullen verleenen, in het bjjzonder is het de plicht van de Katholieke inwo ners onzer stad, dat zjj geen lauwheid of FEUILLETON. 18. {Vervolg.) Natuurlijk bleef nog de brieventasch met den rijken inhoud, die spoorloos verdwenen Was, zoek. De Rechter van instructie was 't eerst geneigd geweest, de verklaringen der jonge vrouw voor eene fabel te houden ver zonnen, om den schijn van een roofmoord te Verwekken. Ook Dorothea, beweerde bij ver dere verhooren ronduit dat mijnheer Rehfeld zulke groote som niet bij zich had gehad; een onderzoek in de boeken van den overledene, evenals de inlichtingen, die men te Weenen bij 't betreffende handelshuis ingewonnen had, bevestigden de waarheid van Erna's verkla ringen. Was hierdoor echter ook bewezen,dat men met een rooimoord te doen had? Weliswaar was de brieventasch verdwenen en Benno Treuenfeld kon men niet verdenken, dat hij ze gestolen had om zich te ven-ijken; wel kon hij ze het raam uitgeworpen hebben, om het vermoeden Van zich af te keeren. El'na alleen wist van de brieventasch af, zij alleen haalde het verdwijnen aan, als een bewijs ter verlossing voor Benno; kon zij hem nu ook niet den raad gegeven hebben, ze weg te Werpen? Langs de spoorwegljjn werd. gezocht, en den onverschilligheid toonen. Zjj mogeo ia geen geval tan de stembus thuis bljjven, want dat zou eea daad van begicsalver- looc'neaiug wezen, die niet te verschoonon zou zjja. Er bestaat geea eukele reden, waarom de caudidatnur van den heer Laane min der aanbevelenswaardig zou moeten heetsn zoodat door zijn verkiezing de Raad niet slechts vermeerderd wordt met een dege lijk lid, maar ook voor de Katholieken van Haarlem de plaats iu deu Raad wordt behouden, welke hun toekomt. Wij hopen daarom, dat het resultaat dezer verkiezing zal zgn, dat met groote meerderheid tot lid van Haarlem's Raad zal worden gekozen de heer Komt daartoe allen ter stembus, gij Kie zers, die den zetel van den heer Tb. Figee hebt te verdedigen, men laat u het ver- kiezingstatrein voor een gedeelte vrjj, zelfs de liberale meerderheid vau leden tier liberale kiesvereeuiging Vooruitgangzul len den openataanden zetel u bij deze her stemming niet betwisten. Toont u waardig door trouwe opkomst, luistert niet naar keu die als politieke tinnegieters met sluw overleg tot u komen, lasterlijke praaijas uitstrooien om verdeeld heid te brengen in eigen kring, maar komt allen ter stembus met den candidaat der Katholieke Kiesvereeniging op uwstembiljet, n. I. de heer Dat het kiesgerechtigde deel der bevol king van ons land trouw ter stemhusop- komt, wanneer het daartoe geroepen wordt dnrveu wij niet bewereD. Het tegendeel is waar. Slechts betrekkeljjk weinigen besef fen de verantwoordelijkheid, welke zij be zitten ten opzichte van de samenstelling onzer Regeercolleges. Wel boort men velen klagen, wanneer zjj meonen, dat de zaken van land of stad niet richtig wor- tiea behartigd, maar zij vergeten, dat zij veel kwaad kunneu verhoeden door trouwe deelnemiug aan de verkiezingen, waardoor zjj kannen medewerken om mannen iu de Vertegenwoordiging te brengen, die de ware volksbelangen begrjjpen en ze ook behartigen. Deze slapheid en flauwheid wordt door sommigen, ook hier te lande, aangevoerd als een argument om aan de vrouw het kiesrecht te verleenen. En al heeft de tegenwoordige Minister van Binnenland- scbo zaken in zjju bekende ontwerp niet voorgesteld om aan de vrouw het kies recht te geven, toch is er iu ons land eene zekere strooming krachtig werkzaam om het kiesrecht ook in dezen geest uit te breiden. Dat deze strooming besliste bestrjjding bjj ons vindt, behoeven wg niet eenmaal te zeggen. Reeds meermalen hebben wij uiteengezet, om welke redenen wg ons volstrekt niet zouden kunnen vereenigen met het vrouwenkiesrecht. Door de voorstanders er van wordt dan gewezen op het vrjje Amerika, waar in verschillende Staten de vrouw kan deelne- eerlijken vinder eene belooning beloofd; was 't te verwonderen dat zich niemand meldde? Twintigduizend gulden, die zonder eigenaar op straat liggen, hebben veel bekoorlijks. DeRechter verzuimde niet bij het verhoorBenno op al deze argumenten opmerkzaam te maken. //Ik zou de brieventasch. uit het venster ge worpen hebben en den dolk hebben laten lig gen//, antwoordde deze dan bitter lachend. //Zou ik niet eerst den dolk verwijderd hebben «Gij hebt hem in verbijstering vergeten,// was 't antwoord. „Zoo mij, zooals gij beweert, mevrouw Von Rehfeld op de brieventasch opmerkzaam ge maakt heeft, waarom zou zij dan niet aan den dolk gedacht hebben?// sprak Treuenfeld. //Zij kon met weten, dat gij juist den com- promitteerenden dolk bij u droegt//, antwoordde de Rechter. //Hypothese op hypothese!// zuchtte Benno. //Gij wilt mij schuldig vinden.// //Gij blijft dus nutteloos loochenen. Al hebt gij ook den bekwaamsten advocaat gekozen, de Rechtbank zal u veroordeelen, er is geen jury, die n zou kunnen vrijspreken.// //Zoo zullen de annalen der gerechtszaken eenen gerechtelijken moord meer te vermelden hebben//, antwoordde Benno kalm. Het leven tusschen de gevangenismuren werd Benno van dag tot tlag onverdrag-elijker; hij verlangde naar de publieke terechtzitting om uit de kwaal der onzekerheid verlost te wor den en van de marteling der langdurige, vruchtelooze verhooren ontslagen te worden. Hjj wilde liever veroordeeld worden dan men aan den verkiezingstrjjd. Ea dan wordt er nog wel bjjgevoegd, dat het in die Sta ten uitstekend gaat en dat er lang niet zooveel over bauzelingen wordt getwist ale in landen, waar geen vrouwenkies recht bestaat. Hoe men er evenwel iu die Staten zelf over deukt, was dezer dagon in een radi caal blad, hier te lande verscbjjneude, te lezen. Daar werd toch medegedeeld, dat de beweging voor vrouwenkiesrecht ouder de Eugelseh sprekende volkeren weinig voortgang maakt. Terwijl zjj in sommige jeugdige Staten in net Weston van Noord-Amerika eenigs- zins vooruitgaande is, staat zij in de oude re Oostelijke Staten stil of gaat er achter uit. De bakermat der beweging was Mas- sachusels, waar zjj indertijd door de voor naamste staatslieden en letterkundigen werd gesteund. Indezen Staat wordt jaar- Igks een wetsontwerp betreffende het kies recht der vrouw ingediend en zonder veel beraad verworpen. In den Staat New- York werd in het vorig jaar, ter gelegen heid van de herziening der Grondwet, dit kiesrecht roet eene overgroots meer derheid verworpen. Voorts wordt er gezegd, dat het kies recht dor vrouw, op den keper besehouwd eene maatschappel jjke omwenteling behe st ea dat geen volk zich daarin zal begeven op aandringen van eene kleine minder heid, hoe ernstig en oprecht zjj moge wezen. Deze minderheid heeft volledige vrijheid vaa beweging; laat zjj, als zjj kan eene meerderheid worden. Dit is het oordeel in het laad, dat men het land van het vrouwenkiesrecht bij uitnemendheid zou kannen noemen. De ervaring is meer waard dau afgetrokken beschouwingen en bespiegelingen. Eu waar nu de ondervinding, welke men in Ame rika met het vrouwenkiesrecht heeft op gedaan, tot zulk een oordeel leidt, daar rneenen wjj, dat er hier te lande nog geen pogingen behoeven te worden aangewend cm dat soort van kiesrecht ingevoerd te krjjgen. Het door ons bedoelde radicale blad, met hetwelk wg het in dit opzicht eens zgn, eindigt zjja overzicht van de vrou wenbeweging in Amerika dan ook met deze zeer juiste woorden: «Als het kies recht aan de vrouw wordt toegekend, dau moet het zgn op grond, dat daardoor het maatschappelijk organisme wordt versterkt en gezuiverd, en niet op grond, dat het zou strooken met de theorie van enkele energieke vrouwen omtrent haar onder stelde «rechten». Het is de vraag, of, als de Staat slecht wordt bestuurd door man nen, de waarschijnlijkheid bestaat, dat vrouwen het beter zouden doen.» Deze vraag geiooven wjj ontkennend te moeten beantwoorden. Indien toch de invloed der vrouw op de samenstelling der regeercolleges een weldadige zou we zen, dan zjja wg er zeker vsd, dat de be weging voor het vrouwenkiesrecht in Amerika niet zoo zou verslappen als dit thans geschiedt. Dan toch zon de wen- scheljjfeheid er van te veel in het oog springen om de tegenstanders niet het zwijgen te kunnen opleggen. Nogmaals dus: de ervaring veroordeelt het vrouwenkiesrecht, zoodat behalve de principieels bezwaren, welke wij er tegen dezen toestand nog langer verdragen. Zij moest hem zooals hij hoopte, toch vrjjheid ge ven, was 't dan ook door den dood. Dit gaf hij ook zijn advocaat te kennen, hetgeen dezen nog meer in zijn meening sterkte, dat zijn cliënt zich toch schuldig gevoelde. Onwillekeurig ontglipte Wecker bij een onderhoud met Erna eene daaropdoelende uiting. //Wat zegt gij daar?//riep zij; ,/gelooft gij ook aan Benno's schuld? Zijt gij gekomen mij te zeggen, dat gij van zijne verdediging afziet?// „Versta mij niet verkeerd, geachte mevrouw,// hervatte hij: „daar gij mij echter vraagt, vmd ik het beter, dat wij de zaak goed begrijpen. Ik geloof niet dat Benno Treuenfeld een sluip moordenaar is; maar het schijnt mij niet on denkbaar dat hij in blinde woede eene onge lukkige, noodlottige daad kon plegen „Verder//, beval zij op een toon en manier eener meesteres, zoodat Wecker daardoor van zijn stuk geraakte en onzeker hervatte: //Zou het niet tot eene worsteling tusschen de hee- renVon Rehfeld en Treuenfeld geko men zijn en do laatste in zijnen toorn tot het wapen gegre pen en den ongelukkigen stoot gedaan hebben. „En gij gelooft, dat Benno dan die daad loochenen zou? Gij vermoedt, dat ik mij er toe leenen zou, om ze te verzwijgen; dat ik in gemeenschap met den moordenaar van mijn echtgenoot eene fabel verzonucn hebj om een becl onschuldig rnensch in verdenking te brengen!// riep zij bui ten zich zeiven. //Onder deze omstandigheden moet de aangeklaagde van uwe verdediging afziend' hebben, er ook bezwaren vai de praat jjk bestaan, die in dit geval vooral niet over het hoofd mogen worden gezieD. Zjj die dus reden meeneu te hebben om zich te beklagen over onze regeercolleges en daarom misschien ook aan de vrouw het kiesrecht zouden wenschen toegekend te zien, raden wg aau zich eerst eens iu te lichten omireDt de werking van dat kiesstelsel iu de Amarikaar.sehe Staten, waar het werd ingevoerd. En wij zgn er zeker van, dat zg dan wel van huu vym- phatie voor dat kiesrecht der vrouw zullen zjju genezen. In het kamp van Chalons zijn in bgzjjn van den President der Republiek, schiet oefeningen gehouden met een nieuw soort van kruit. Bijzonderheden over de samenstelling van hot kruit zgn niet gemeld; de nieuws gierigen werden zorgvuldig op een afstand gehouden. De heer Fa ure is met zjja familie eD zgn burgerlgk en militair Huis vooreen poosje naar Havre vertrokken. Paal de Cassagnac heeft een artikel geschreven in de Autorité over de mogelijkheid eeuer candidatuur van prins Victor Napoleon voor het presi dentschap der Republiek: «Sommigen droomen van eea republiek met prins Victor als president; zij zijn onnoozelen die vergeten dat do republi keinen niet zoo dom zullen zgn om zich voor de derde maal iu de fuik te wagen waarin zg al tweemaal gevangen ea ge bakken werden De naam van den Prins geeft hem slechts één recht, dat is candidaat te zgn voor het keizerschap. Prins Victor is, of hg wil of niet en hij wil het veroordeeld om keizei- Igke prins to blijven.» Keizer Wilhelm is met de Hohenzol- lern uit Nyland direct naar Sassniiz op Rügsn vertrokken. De Keizerin zal daar den Keizer ontmoeten, wanneer zij echter zal aankomen is, wegens haar minder gunstigea toestand om te reizen, nog niet bepaald. Na zijn verbljjf te Cowes gaat de Kei zer jagen in den omtrek van Lowther Castle in Westmoreland, waar hg do gast zal zgn van Lord Lonsdale. De Duitsche mariue krjjgt weder een nieuw groot oorlogsschip. Het wordt ge bouwd op de keizerlijke werf te Wilhelms haven. Dit schip, dat het oude pantser schip Preuszen vervangen moet, zal 11038 tonnen meten, terwjjl nu de vier grootste Duitsche pantserschepen van 10033 ton zgn. Het nieuwe schip wordt 115 Meter lang, 20,5 M. breed en 7.8 M. diep. De machines zullen 13000 paardekrachteu ont wikkelen en het vaartuig eene snelheid geven van 18 mijleD per nur. De kosten worden geraamd op 20. 020.000 Mark en zullen door de belasting betalen de burgers willens of onwillens worden gedekt. Zij wendde zich af, om hare tranen te ver- hergen, die toorn en smart haar tegen haar wil en dank uit de oogen drukten. Wecker stond daar ontsteld; de jonge dame was of wel eene zeer groote komediante of hij had haar een groot onrecht toegevoegd. „Vergeef mij, mevrouw,// smeekte hij na eene korte poos; //de dokter, de biechtvader en de verdediger moeten nu eenmaal een volle vertrouwen eischen.// //Dat hebben wij n niet onthouden,// ant woordde zij iets bedaarder; //wij hebben u der waarheid getrouw den verloop van het treu rige voorval verhaald, zoo goed als wij wisten. Wat zouden wij nu nog te verzwijgen hebben? Onze heiligste gevoelens heeft men zonder ver schooning gedwongen te openbaren, het zoete geheim onzer harten wordt nu het voorwerp eener publieke terechtzitting, die honderden nieuwsgierigen zullen hijwonen, en dat de dag bladen door het heele land zullen bekend ma ken. 't Is, als werden wij in een arena gebracht om ons onder bijvalsbetuigingen der menigte voor hongerige dieren te werpen. „Moed, mevrouw, moed,// troostte hij. //Nog is het niet zoover en zou het zoover komeD, dan zal Treuenfeld niet alleen daar staan." //Wie zal hem dan ter zjjde staan?// //Ik, zijn verdediger.// ,/Gy gelooft hem immers niet; schat gij u niet te hoog zulk eene goed bewezen zaak tc 1 behandelen?// vroeg zij scherp. „Ik geloof hem, omdat ik aan u geloof me vrouw*, antwoordde Wecker plechtig. //Geef i mij de hand als teeken van verzoening. Ik In de kolenmjju Prins VonPreussen te Bochom heeft e8ne mgnontploffing plaats gehad, die hartverscheurende too- uealen te aanschouwen geeft wegens de vele slachtoffers die er hun leven hebben gelaten en nog onder den grond bedol ven zgn. Met kracht wordt het reddingswerk voortgezet om de ongelukkigen hetzij dood of levend, uit de diepte te voorschijn te brengen. De gekwetsten worden met de grootste zorg behandeld en eenigen zgn reeds in een lazareth opgenomen. Han denwringend en met wanhopige gebaren verdringen zich de familieleden der slacht offers om hun naastbestaanden te herken- Den, die onder de reeds opgehaalde 32 dooden zgn neergelegd. Wegens het hevig verzet tegen de school wet en het maken van straatschandalen door de gehouden en te houden betoogiD- gen zal Zondag te Brussel de burgerwacht onder de wapenen bomen. Men vreest dat bij de groote betooging die de liberalen Zondag houden, ongeregeldheden zullen voorvallen. De troepen van het garnizoen werden in de kazernes geconsigneerd om op all0 gebeurteljjkheden voorbereid te zgn. Het tentoonetellingscomité van bt. Gilles heeft twee zijoer leden, R a m u en P o u p e, gemeenteraadsleden van het stad je, uitgesloten omdat zij Zondag deelge nomen hebben aan de manifestatie tegen de schoolwet bg het bezoek des Konings. Eveneens is de schepen Defnet uitge zet omdat hjj sympathie betuigd had met het gedrag zjjner partgjjenooten. Spanje. De Spanjaarden leveren aanhoudend kleine gevechten met de oproerlingen. De Times verneemt uit Havana, dat maarschalk Campos te Mazanillo, in de provincie Santiago, is aangekomen, bege leid door 1400 Spanjaarden ouder generaal Valdès. Campos rapporteerde dat hg bij Bayamo driemaal slaags is geweest met de rebellen. De Spanjaarden verloren 29 dooden en hadden 94 gewonden. Het ver lies aao de zgde der muiters zou 300 man bedragen. Zooals overal zgn slechte menechen «r steeds op uit om iemand te lasteren al zgn zjj overtuigd, dat de feiten denlaster ver nietigen. Zoo beweren Stamboel of fa vijanden, hjj vaa zg'n macht misbruik heeft gemaakt ten behoeve van zgn eigen bas. Hij zon zoodoende millioenen bijeen gegaard hebben. Door hetgeen bekend wordt aangaande zjjno nalatenschap wordt dit echter niet bevestigd. Voor bet groot ste deel bestond St a m b o e 1 o ff Ter" mogen in onroerende goederen. Daarop is gerechtelgk beslag gelegd in afwach ting van den uitslag van het bekende on dersoek, door de parlementaire commissie tjjdens zgn leven tegen hem begonnen. Dientengevolge kunnen die goederen voor- loopig niet gerealiseerd wordeD. Het staat echter vast dat er een schuldenlast op drukt van 300,000 franken, voortgespro ten uit hypotheken en borgtochten, door zweer u dat ik alles, alles doen zal om u te redden.// „Gij gelooft ons!// riep zij herademend, //o mijn God, mjjn God.ïk dank u. Ten minste een mensch onder zoovelen! Laat ons ovei- leggen, bezinnen,// sprak zij, //wat kan men nog doen? Waarheen zou ik gaan? Beschik over mij, spaar niets, ik ben immers rijk?" //Er is maar een middel, om Treuenfelds onschuld te bewijzen," zei de advocaat treu rig, //den waren misdadiger te vinden." //Men moet hem vinden en men zou hem reeds gevonden hebben zoo men goed gezocht had;// riep zij vurig. //Er zijn nasporingen gedaan," stelde Wecker haar tevreden. //Schijnbaar, maar niet nauwkeurig en met ernst. Men zoekt naar den man mot den rooden baard als naar een schaduwbeeld, aan wiens bestaan men niet gelooft,// //En helaas, lijkt hij een schaduwbeeld. Gij en Treuenfeld weet liem niet anders te be schrijven,als dat hij eenen groenen jas en een groenen hoed droeg, blond haar en een rooden baard heeft gehad. De conducteur geeft het zelfde signalement van den reiziger, kan men volgens die gegevens eenen man aanwijzen? Trekt hij zijn jas uit, en zet hij in plaats van een groenen hoed een zwarten op, wat blijft dan als blond haar en een rooden baard over? Dat zijn dingen die men in Duitschland niet zelden vindt.// //Ik heb den man slechts een oogen blik ge zien en zou hem toch onder duizenden herkennen! Laat mjj naar hom zoeten/" nep

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1