No. 2320. Donderdag 15 Augustus 1895. 20ste Jaargang agite ma non agitate. Oorzaak en gevolg. B U 1 TEN L A X D. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. 50 Cents. VI, Zij zoekt den schuldige Hg moest, hoe zulks hem ook griefd», zjjne overige manschappen zoo eervol mo ge ijk buiten strjjd trachten te brengen, doch alvorens daartoe over te gaan, wilde tg eene vijandelijke stelling, welke eea moorddadig vaar op de aftrekkende Fran- schen braakte, voor 6en oogenblik doen zwichten. Marokko. Spanje. Rusland. Frankrijk. Engeland. Bulgarije. Duitschland. Japan. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers f 0,85 1,10 1,80 0,03 Dit blad verschijnt eiken D I N S D A Q, DONDERDAG en Z A T E R D AG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. M.Üs'CI ESDKff; PBIJS DEft ADVEBTENTIEN Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrjjdag-avond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G.L. DA UBEf Co. JOHN., F. JONES, Succ., Parijs 315t's Faubourg MontmarUe Als wjj heel kalm 'smenschen doen en laten overzien, dan hebben wij ons op enkele uitzonderingen na, over niets ineor te verwonderen. O ver geen nederlaag, over geen hoon of spot staan wjj meer ver baasd. Daar heerscht weinig ernst onder de menschen, een handelend optreden, zoo geen eigenbelang of vriendendiensten er bjj in het epel komen, behoort tot de zeldzaamheden. De zaak waarvoor men te strjjden heeft, wordt maar al te dikwgls uit het oog verloren. Hg die ernst'g de zaken opneemt, wordt als een lastig monsch uitgescholden, hjj is een onverdraagzame, hjj stoort de men schen in hun rustige rust, 't is immers rustig, 't is immers kalm, zoo zeggen de nietsdoenders en vleien zich neer in hun overvloed van geneugten. Waarom al die drukte, zoo roepen ze uit, en langza merhand loopt de boel en passant in 't honderd. De onvoorzichtige die daarop de aan dacht dnrft vestigen, bij wordt uitgewor pen en met hoon en smaad overladen. Hem wachten de gevolgen van wat de Duitsche dichter zoo terecht opmerktVerderblich ist des Tigers Zalm. Jedoch der schreck- lichste der Schrecken, das ist der Mensch in seinem Wahn. Is een verkiezingstijd nabjj, dan komen enkelen uit den hoek, ja zjj meenen toch iets te moeten doen, zjj worden wakker en wrjjvea zich den slaap uit de oogen. Treurig verscbjjnsel, de troepen blgken niet georganiseerd te zjjn, de bevelheb bers hebben geslapen toen 't dag was, en niet alleen de nederlaag, maar ook twist en tweedracht in de gelederen zijn hun deel. Zoo ging het ook de Franscheu toen zg in het begin van den oorlog in 1870 71 tegenover de Duitschers stonden op de slagvelden bjj Wörth, waar het treurspel, dat duizenden en duizenden het leven heeft gekost een aanvang nam. Hardnekkiger gevecht dan daar is zelden geleverd en de vjjanden van het schoone Frankrijk zjjn tot op den huidigen dag meester van het terrein. En of de Fransehe soldaten bjj Wörth ook vochten als leeuwen, het hielp hun niet. Driemaal achtereen waren de Fracschen achteruitgedreven, totdat M a c-M a h o n er eicdeljjk toe besloot, den vjjand met een dier geduchte cavalerie-charges, waarte gen de voetganger niet langer bestand is, af te maken. Plotseling verschenen deFransche kuras siers zij stormden, onder 't gebulder van het geschut, als eeue ontzaggeljjke sueeuw- lawine naar beueden. IIunDe wuivende helmstaarten, hunne lange sabels flikker den als bliksemflitsen, hunne blinkende kurassen, het «vive 1'emperenrdat lui der klonk dan het wegstervende «hoek de doffa hoefslag der paa-deD, tot een donder aangegroeid dat alles vormde voor oog en oor iets schrikwekkends grootscb, iets dat den voetganger aan eeue onvermjjdeljjke en. stellige verplette ring deed denken, als schokte een onmete- ljjke rotsblok van de hoogte op hem aan. Ruiters mochten uit de rangen tuime- FEUILLETON. 251 (Slot.) Hij verborg zicli in een nabij zijnd struikgewas totdat de trein verder reed en weer alles stil ge worden was, ging toen terug naar het station waar hij den nachttrein verlaten had, nam daar zijn handkoffer in ontvangst, verwisselde vlug van kleeding en keerde met den eerstvolgenden trein naar Weenen terug, maar hield zich daar slechts korten tijd op.Hij meer.de wel, zijn maatregelen zoo slim mogelijk genomen te heb ben, dat op hem geen verdacht kon vallen maar hield 't toch voor geraden, niet, zooals hij had Voorgenomen naar Berlijn te reizen, maar voor eenigen tijd naar Parijs te gaan. Baar bezorgde bij zich in een café Duitsche couranten en vond gauw,wat hij zocht;een bericht over den in een coupé van den Weener sneltrein gepleegden moord, maar tegelijk de mededeeling, dat de moordenaar een zekere heer Benno Preuenfeld, op de daad aangehouden was. Als motiet stond blinde ijverzucht vermeld, die den misdadiger zoodanig verblind had, dat hij niet alleen zelf in de coupé gebleven, maar. zijn eigen dolk, waarmee de moord gepleegd was aan de voeten van het slachtoffer gevonden Was Günther wreef zich de handen van genoegen; dat ging immers nog gemakkelijker dan hij gedacht had, 't gebruik van dien dolk en het achterlaten van denzelve beschouwde hij als een len, am wgken of stilstaan werd niet ge dacht. Paarden zinken neer, ruiters ver dwijnen in die menigte. Enkelen werden niet geteld. Nog een oogenblik, en de Duitsche infanteristen zullen onder de hoe ven der paarden vertrapt, door de sabel houwen neerge8tnakt worden. De hulp kwam echter in dit benarde oogenblik opdagen da Duitsche a ti lerie, wier vreeselgke uitwerksels de Fiansch- man reeds had leeren beseffen, barstte plotseling los en braakte mitrailleuse- en kartetsvuur. Een dikke rookwolk omvatte de vlakte en scheen een wjjd uitgespreid doodskleed te zjjn, dat gansch die leger macht in zjjne breede kronkels verborg. Rechts en links uit die rookgolven zag men eensklaps de verstrooide kurassiers te voorschjjn schieteo. Paarden zonder ruiters snelden in gestrekten galop het slagveld op. Gehavend, geschonden, deze zonder helm, gene zonder wapens, niteen- geslagen door het hevig geschat, spatten die regimenten, zoo trotsch en gedacht een oogenblik te voren, uit het middel punt weg als gloeiende vonken onder den hamerslag op het aambeeld Wat bleef er M a c-M a h o n te doei Da Maarschalk toonde met zjjn vinger die verschrikkelijke plaats aan den kolonel der kurassiers Kolonel, zeide M a c-M a h o n, gjj moet die positie overweldigen Maarschalk, dat is ons aller dood, gjj weet het. Ik weet hetKolonel, omhals mg en Goi zjj met u 1 De kolonel wendde zich tot zgae krjj- gers en riep 1 «En avant Eu van geheel het regiment keerde er geen enkel man terug. Op de hoogten in den omtrek lekte het bloed van hop- en wijngaardbladeren overal was de verwoesting volledig, en zoo talrjjk waren da gekwetsten, dis's nachts tusschen de dooden op h6t slagveld waren bljjven liggen, dat men den volgenden dag nog baar op baar ontmoette. Yan den anderen kant, hadden de Prui sen, zoodra zjj M a c-M a h o n's nederlaag verzekerd wisten, zich tot het Spicherer- gebergte gewond en er met ongehoorde krachtsinspanning den bevelhebber Fres- sard weggekegeld zoodat zg nu langs twee zjjden Frankrijk binnenstormden. 't Was dabbel droevig voor Frankryk, want aan moed had het den Franschman niet ontbroken, Doch het leger was niet behoorijjk ingericht, de krjjgaintendence was zelfs doorslechtmeer dan eens had den de soldaten gebrek aan voorraad en levensmiddelen. De troepen van Ma c-M a h o n haddeu in 24 uren geen eten gebad, en toen de Maarschalk om krijgsvoorraad vroeg, arri veerde er een wagen met.... schoenen, in plaats van patronen meesterstuk. Yan de gestolen hrieventasch was geen sprake; niemand wist dus, dat de ver moorde die bij zich gedragen had en ook nog aan eene andere omstandigheid, die den moor denaar verontrust had, werd niet gedacht. Hij vermiste namelijk den kleinen schedel, dien hij als breloque aan zijn horloge gedragen had en waarop zijn tot spreekwoord geworden devies gegraveerd, stond //Liever slecht dan arm.// Dat ware natuurlijk een spoor geweest, die I tot zijne ontdekking had kunnen leiden, maar het breloque scheen niet in de coupé geble ven te zijn en zelfs wanneer dit het geval geweest ware, behoefde hij zich niet bang te maken. Wie zou op de gedachte komen, die verwarde lijnen, die schijnbaar slechts arabesken vormden, door een loup te bezien? Hoe zou men den vervaardiger van 'tbre'oque kunnen vinden? Hij had als eigenaar van dat speeltuig wer kelijk niet ontdekt, dat de kunstenaar zijne naamletters en woonplaats er op gezet had. Hij leefde in de grootste zorgeloosheid en genoot met volle teugen 't leven der Fransehe hoofdstad, zoolang de buit gemaakte som uit reikte. Deze was echter spoedig verteerd, want onbeschaamd bekende hij, dat het hem speet, dat hij telen'gesteld was. Hij had zich zijne buit veel grooter voorgesteld, dan zij was. De hrieventasch met de andere papieren zonder waarde had liij terstond verbrand. Wederom liad hij tot het spel zijn toevlucht genomen,en toen de vreemdelingen Parijs verlie ten, begaf hij zich ook naar Ostende vanwaar hij later naar Monaco dacht te reizen. Hij kwam De Fraoscben waren, steunende op het verleden ingesluimerd, Maarschalk M a c- M a h o n en generaal Frossard met de onder ban bevelen staande troepen, werden de eerste slachtoffers van een vreeselgk ont waken. Er wordt niet de geringste zienersgave vereischt te voorspellen van hetgeen uit den tegenwoordigen staat van zaken op elk gebied mobt ontspruiten. E9n blik in het verleden getoast aan het heden leert de toekomst kennen, want er is een streng verband tusschen oorzaak en gevolg. De Nederlandsche en Duitsche oorlogs schepen hebben ternauwernood de Marok- baansche kust verlaten of daar stoomen Spaanschp, Engelsche en Italiaansche stoo- mers met kanonnen gewapend naar Tan- ger om van suliau Abdoel Azis genoegdoening te eischen. Voorheen weigerde de Marokkaansche regeeriug steeds haar toestemming tot het vestigen van Earopeesche consulaten te Fez, op grond, dat daardoor licht onge regeldheden konden opstaan, omdat de fanatieke Muzelmannen niets van de Chris tenen willen weten. Na het echter de Fransehe regeeriog ia gelukt voor Frank rijk dit recht tejverwerven, verlangen ook Engeland, Spanje eu Italië hetzelfde. De Norddeutsche Allgemeine Zeitung, den terugkeer van het Duitsche eskader besprekende, doet uitkomen, dat Duitsch- land niets meer van Marokko heeft te eischen. Volgens het officieuss blad heeft sultan Abdoel Azis 200,000 franks betaald, waarvan een gedeelte zal wordem uitgekeerd aan de moeder van den ver moorden Rockstroh en een gedeelte aan de firma te Leipzig, welke bjj te Tanger vertegenwoordigde, terwijl teveus de Duitsche regeering een deel daarvan zal ontvangen, als schadevergoeding voor de onkosten, welke zg moest maken om den Sultan tot deze concessie te dwingen. Verder heeft de Sultan zich bereid ver klaard, te doen wat in zjjn vermogen is, om hen dia Rockstroh vermoordden, op te sporen en te straffen. Deze belofte zal wel als «vrome wensch» blijven, maar de Daitsche regeering stelde zich daar mede tevreden. De beurt komt cu aan de andere Earopeesche regeeringen, om van den Sultan ook de inwilliging van haar eischen te verkrggen. Het Spaaosche leger op het eiland Caba onder bevel van maarschalk Martinez Campos, zal opnieuw versterkt en op 100.000 man gebracht worden. Een be slissende slag tegen de opstandelingen, die hun voornaamste aanvoerder generaal Ma ss o, tot president der republiek,- welke deCubanen willen oprichtenzullen kiezen, zal geleverd worden zoodra de regentgd is geëindigd- Ook nu hebben nog telkens schermutselingen p'aats, maar deze gevechten, door afzonderlijke divisies ge leverd, kannen geen beslissenden invloed oefenen op het einde van den stryd. echter zoover niet; de arm der gerechtigheid bereikte hem reeds aan de oevers der Noordzee. Zijn vreeselijk devie?, dat hem op den weg des verderfs gebracht, was hem een verrader ge worden en had hem zijn verdiende straf over geleverd. Het vonnis voor Günther luidde; doodstraf; de Keizer veranderde echter, op zijn verzoek het doodvonnis in levenslange gevangenis. Voor men hem echter naar de gevangenis voor moor denaars had overgebracht, vond men hem op zekeren morgen dood in zijn cel. IX. //Benno, Erna, kunt gij mij vergiffenis schen ken!// Met deze woorden liep vrouw Göldner als zinneloos en weenend het jonge paar te gemoet, toen het van den advocaat vergezeld in de woning van 't hotel aankwam, waar zij gedurende hun oponthoud te G.... hun intrek genomen hadden, en die zij ook gehuurd hiel den, toen zij zich op hunne opsporingsreis be gaven. De aanblik dezer vrouw, die onder berouw en leed gebukt ging, had iets hartroe rends. De dochter omhelsde haar. //Vergeeft gij mij ook moeder,// smeekte zij, ik heb u door mijn raadselachtig verdwijnen veel leed veroorzaakt.// //Dat hebt gij mijn kind, dat hebt gij!//snikte de moeder! //O, gij weet niet, hoe oneindig veel ik geleden heb en ook nog daardoor, dat ik tegen u eone schuld begaan heb, ik meende, ik dacht „Laat dat nu zijn, moeder," sprak Erna, die 'i fjEen gevecht van drie nur hebben de Cubanen geleverd tegen de verwgfde Span jaarden die bet eiland Cuba voor hun land te verdedigen hebbea tegen de opstande lingen. Dit gevecht is, zoo zegt een verslag in de Times, zeer interessant geweest. De Cubaansche cavalerie (de opstandelingen) chargeerde behendig; generaal Santo- ci ldes,®een luit.-kolonel, een commandant, verscheiden kapiteins en luitenants en een gioot aautal soldatsn van de Spanjaarden werden gedood; twee luitenant-kolonels gewond. Nu kwamen ook de troepen van M a c e o naderby, die eerst bjj vergissing op hun vrienden schoten, maar daarna verwoed deelnamen aan den strjjd. Held haftig verweerden zich dezen en trokken met het ljjk vao den generaal terug largs den weg van Peralejo, achterlatende hun dooden, gewonden en vele gevangenen. 378 doode Spanjaarden werden door de Cubanen op het slagveld geteld, 128 ge wonden waren gevangen en werden naar Bayamo gebracht, nadat hun geneeskun dige hulp verleend was. De opstandelin gen maakten 425 geweren, 10 munitie wagens,fis. 400,000 aan geld, den legertros en talrjjke muildieren buit. Zij telden zelf slechts 14 dooden en 78 gewonden. Da kronieg van czaar N i k o 1 a a s en zijne Gemalin zal niet voor April 1896 te Moskon gescbiedeo. Terwjjl in geheel Noord-Europa da re gen bijjft aanhouden en in Engeland en Ierland hevige OLweders vergezeld van aanhoudende regens aan de orde van den dag zjjn, heerscht in Ruslaud eene onge kende droogte, waardoor de zomeroogst in ernft:g govaar komt. De Russische minister van Biunenland- scho Zaker, de heer Dournove beeft zjju ontslag genomen. De Czaar zal als ziju opvolger eene keuze doen tusschen gene raal Alexis Ignatieff, broeder van den bekenden diplomaat en baron Vr es s- k y, de gouverneur-generaal van Turkestan. Bjj eeue prjjsuitdeeling te Lavaur iu bet Departement Tarn, zou de Onder- Prefect eene rede uitspreken over de mo raal, toea het Kamerlid Compayré riep: «Leve de Commune». De vrienden van dezen held, riepen daarna «Leve C o mp ay r Viermaal verzocht de Oader-Prefect, dat Compayré de zaal zou verlaten om de plechtigheid niet verder te storeD. Daaraan werd niet voldaan. Gendarmen werden gerequireerd en de Volksverte genwoordiger werd naar het parket van Justitie gebracht. Een auder schandaal heeft plaats ge had in de gemeenteschool van joDge meis jes te Charlevillp. De Maire heeft aldaar eene redevoering gehouden,en na eerst de jonge meisjes te hebben toegesproken heeft bjj tot de ouderen eene vrjj lange uit- wjjding gehouden over de voorstelling, welke zg zich van haren aanstaanden nog qntekenden echtgenoot maakteo, die in haar droomen altjjd een kntvel heeft. Arm Frankrjjk, waar reeds de kinde ren op de schoolbank gezeten, zulke taal moeten hooreo. Niet alleen te Charleville^ innig medelijden met de arme vrouw had, maar deze verklaarde beslist: //Neen, gij moet alles weten, slechts wanneer gij mij vergeeft kan ik trachten weer rustig te zijn. Ik meende, dat gij u niet vrij van schuld aan die vreeselijke daad gevoeldet en daarom gevlucht waart, om de straf te ontgaan. Ik meende, dat gij reeds vroeger met Benno eene geheime verstandhouding hadt en dat het samentreffen van Benno en Rehfeld met uw weten geschied was. Bij deze bekentenis deed de jonge vrouw eeno schrede achteruit; o, moeder, hoe weinig kendet gij uwe dochter, hoe weinig kendetgij hem, dien gij zoolang uw pleegzoon genoemd hebt, zeide zij zacht; maar het woord trof vrouw Göldner toch zeer diep. //Ja, ik weet het!// riep zij op een hartroe- renden toon, //ik heb 'mijn kind voor altijd verloren.// //Neen, moeder, dat hebt gij niet," antwoord de Erna en omhelsde haar opnieuw en nu trad ook Benno, die tot nu toe zich op eenigen afstand gehouden had nader en vatte hare hand. Zij werd diep getroffen, toen zij zijne hand aanraakte. //Iiaat gij mij nog altijd?" vroeg hij. //Neen Benno, daarvoor heb ik geen reden; mair gij, gij kunt mij niet vergeven, ik ver dacht u; naast Dorothea was ik de hoofdge tuige tegen u en //En ik had u allen grond tot verdacht ge geven!/^ onderbrak haar Benno. win de een zaamheid van mijn gevangenis heb ik tijd ge noeg gehad, over mijn gansch leven na te denken, maar geheel Frankrjjk door, wordt de jeugd op de openbare school onthaald op een taal, die hen ten verder ve voert. De bladen vullen weer hun kolommen met beschouwingen, dat Eageland aan Frankrijk de tanden zal laten zien, door zich aan te sluiten bjj Duitschland en het Drievoudig Verbond. Diezelfde aansluiting hebben wij alle zomers hooren verkondigen, zoolang het Drievoudig Verbond bestaat. Altjjd geeft zjj aanleiding tot dezelfde ellenlange beschoawingen, en altjjd bljjkt zjj nit de lucht gegrepeu te zjjo. Lord Salisbury zal wel zoo ver standig zjjn om zich niet de handen te binden, du Engeland tusschen Frankrjjk met Rusland aan de eene zjjde en Daitseh- land, Oostenrijk en Ita'ië aan de andere zjjde, eene positie heeft, zoo mooi en zoo sterk, als zjj ooit geweest is. Keizer W i 1 h e 1 m is to Southamp ton aangekomen. Van daar begaf de Kei zer zich per extra-trein naar Clifton, waar hjj eeniga dagen op Lowthsr-Castle de gast zal wezen van lord L o w s d a 1 e. Zonder vrouw en kind is vorst Fer dinand te Sofia aangekomeD. De ge meenteraad had hem 6ene schitterende ontvangst bereid. De meeste huizen waren met vlaggen versierd en eene talrjjke menigte bewoog zich door de straten. Overal werd de Vorst met geestdrift toegejuicht. De leden der Heilige Synode waren aan het station om den Vorst te verwelkomen, maar de metropolitaan Clement was afwezig. Ook wag geen der leden van het corps diplomatique daar tegenwoordig. Het stadsbestuur ontving den Vorst. Men beweert, dat Bulgarye nu de depu tatie die naar St. Petersburg is geweest fiasco heeft gemaakt,tot een onafhankelijk koninkrjjk zal worden geproclameerd. Volgens den correspondent van de Daily Chronicle te Rome, heeft prins Fer dinand van Bulgarije aan het Vaticaan doen weten, dat hjj nooit zjjne toestem ming zal geven tot een overgang van ziju zoon tos het Grieksch-orthodoxe geloof. Volgens een bericht nit Consianti- nopei is een troep Bulgaren ongeveer 100 man de Turksche grens overschre den, zg hebben het dorp Yauakli verwoest en al de inwoners om het leven gebracht. De Porte gaf den Mogendheden kennis van het feit. Zondag is op het kasteel Nachod de huwelijksverbintenis gesloten van den Vorst van Waldec k-P yrmont met Prinses Batbildis vaü Schaumbarg- Lippe. Behalve de leden der familie, het Wur- temberg8che koningspaar en prinses Pau line van Wartemberg, waren de Vorst en de Vorstin van Bantheim en een aan tal autoriteiten bjj de plechtigheid tegen woordig. Volgens de New- Yorksche "World is in Japan een ministerieele crisis uitgebroken, mijne wijze van handelen te overdenken, bij mij zelf te overwegen, zooals ik tot dusverre nog nooit gedaan had en nu ben ik tot inzie ut gekomen, dat ons in 't leven zoo licht niet het noodlot zonder onze eigen schuld treft. Na de scène, die ik met u te Rehfelde had, met den haast waarmede ik de reizigers gevolgd was, moest gij mij voor den moordenaar houden.// //Benno heeft gelijk moeder, niets tred ons geheel zonder onze eigen schuld,// sprak Erna, //ook ik heb gefaald.// //Gij?" riepen Benno en de moeder als uit een mond. //Ik heb gefaald tegen u moeder, omdat ik jarenlang achter uwen rug met Benno corres pondeerde; ik heb tegen u gezondigd Benno, dat ik u ontrouw werd, ik had u moeten ver trouwen.// //De bewijzen, die men u tegen mij voorlegde waren al te sterk," antwoordde bij. //De liefde en het vertrouwen moeten ster ker zijn, en zelfs ik, indien ik aan uw trouw twijfelde, had u moeten trouw blijven. Ver geef mij.// Met een aanminnelijk lachen reikte zij hem de hand. Hij bracht ze aan zijne lippen. „Gij geloofde! mij, toen alles tegen mij was.// //Dat was geene verdienste; ik wist immers, dat gij de moordenaar niet waart.// //Maar gij hebt mij verdedigd; aan u alleen heb ik het te danken, dat mijn onsehuid be wezen is u //Aan mij niet alleen, hier staat uw verde diger.// //Die zich door u eerst liet overtuigen en

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1