flo. 2336. Zondag 22 September 1895. 20ste Jaargang Het Regeeriogsprogramma. B U IT E L A fl PT" Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85 Yoor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDE R D AG en ZATERD AG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. Van 16 regels. 50 Cents. Elke regel meer7^ Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijda T a voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DA UBE 4' Co. J OHNF. J ONES, Succ., Parijs 316t« Faubourg Montmartre Het parlementaire zittingjaar werd de afgeloopen week als gewoonlijk op een derden Dinsdag van September plechtig door de Koningin-Regentes met eene Troon rede geopend. Ditmaal waren het slechts weinige woor den, welke de Regeering aan de Koningin- Regentes op de lippen legde om ze nit te spreken voor de Afgevaardigden van het volk. Vooral na de zeer lange slui- tingsrede, waarmede de Minister van Bic- nenlandsche zaken den vorigen parlemen tairen tjjdkring had gesloten, moest het de aandacht trekken, dat de Troonrede zich door zoo groots beknoptheid ken merkte. Het valt dan ook niet te ontkennen dat de Regeering het gewicht van het afgeloopen jaar een weinig heeft over schat, al geven wjj toe dat er wel min der vruchtbare zittingen der Staten-Ge- neraal werden gehouden. Voor het nieuwe jaar worden slechts een drietal onderwerpen genoemd, welker regeling het Ministerie zich voorstelt met de hulp der Staten-Generaal tot stand te brergen. Deze onderwerpen zjjn de her ziening der Belasting op het Personeel, de regeling van het Kiesrecht en die der Gemeente-financiën. Het is waar, deze drie zaken gelden meer dan een groot aantal andere quaes- tiën, en wjj zeggen bet gaarne een onzer groote bladen na, waar het verklaart «Als de Kamer in het volgend zitting jaar op bevredigende wjjze de Kieswet- qnaestie van de baan helpt, bovendien de grondslagen van het Personeel verbetert en het Gemeenteljjk financiewezen in ge zonden staat brengt, zal de natie reden hebben om over haar tevreden te zjju en zal bet zittingjaar, niet om de veelheid, doch wel om de belangrijkheid der daa-io afgedane zaken, een bij uitstek vruchtbaar mogen heeten.» Reeds zgn de twee eerstgenoemde on derwerpen in wetsvoorstellen belichaamd en \>jj de Kamer aanhangig gemaakt, ter- wjjl, waar in de vorige Troonrede werd verklaard, dat met de voorbereiding eener nadere regeling der Gemeente-financiën werd voortgegaan, thans de indiening van desbetreffende voorstellen is aangekondigd, zoodat aan de Regeering niet het verwjjt ban worden gedaan, dat in de Troonrede meer werd belcofd, dan zjj voornemens is aan te bieden. De kortheid der Troonrede levert aldus geen reden op om weinig te verwachten van de aanstaande parlementaire werk zaamheden, want de drie genoemde onder werpen eischen grcoter inspanning en overleg dan tal van andere zakeD. Toch zou het niet te veel zjjngeëischt van de Regeering, indien zjj haar aandacht nog meer had gewjjd dan rij gedaan heeft aan eene quaestie, welke ten nauwste verband houdt met den voorspoed en de welvaart van ons volk. Wjj hebben hier niet het oog op een of ander onderdeel van het zoogenaamde sociale vraagstuk, daar het steeds onze meeoing is geweest en het nog is, dat de Staat zoo weinig mogelgk moet ingrjjpen in maatschappe lijke qnaestiën. Maar wjj denken hieraan FEUILLETON. Nog bijtijds. oene zaak, die de Regeeriog met slechts enkele woorden ia de Troonrede heeft genoemd en dat wel op zulk eene wijze, dat hier meer gedacht moet worden aan een diplomatieken kunstgreep danaau eene duidelijke aanwjjzing van den werkeljjken toestand. Van den handel eu de nijverheid hier te lande wordt namelijk in de Troonrede gezegd, dat hun toestand, «den invloed der in andere Rijken gevolgde haudelsstaat- kunde in aanmerking nemende, niet onbe vredigend moet geuoemd worden.» Het gewicht dezer verklaring van de zyde der tegenwoordige Regeering mag niet gering geacht worden, vooral wan neer men haar beschouwt in het licht van het jongste gevoerde protectie-debat over de bakende mofie van den heer Dobbelman. Misschien is juist deze paragraaf de belangrijkste van geheel de Troonrede. De andere onderwerpen, die daarin werden genoemd, leverden volstrekt geen verrassing op. Het was te wachteD, dat zoowel over het Kiesrecht, als over de Personeele Be lasting en over de regeling der Gemeentc- financiëu in het Openingswoord van het Kabinet een en ander zon worden gezegd, maar het mag zeker als eene onverwachte gebeurtenis worden beschouwd, dat door de Regeeriug nadruk is gelegd op het nadeel dat onze handelspolitiek der jongste tjjden aan den handel en de nyverheid heeft toegebracht. Want in dezen geest vatten wjj de door da Regeering gebezigde woorden op. Waar toch de Regeering erkent, dat de handelsstaatkunde der ons omringende lan den aan ons vaderland nadeel heeft toege bracht, daar wordt tevens aangenomen, dat de door ons gevolgde handelspolitiek niet de rechte is, want de in bedoelde Rjjken toegepaste maatregelen van be scherming hebben de voordeelen van han del en njj «erheid tot het eigen land be perkt. Alzoo heeft de Regeering feiteljjk het stelsel van den free-trade veroordeeld. Jam mer heeten wjj het evenwel, dat de Re geeriug geen aanleiding heeft gevonden om voorsteller» in protectionnistischen geest toe te zeggen of ten minste in uit zicht te stellen. De platonische betuiging, dat onze handel en Djjveiheid zich ia een niet onbevredigenden toestand bevinden, wanneer men in aanmerking neemt dein andere Rjjken gevolgde handelsstaatknnde, bsteekent op zich zelf al zeer weinig en zal eerder er aan toe bgdragen om onte vredenheid te kweeken over de hopding eener Regeering, die erkent op den ver keerden weg te zjjn en er toch op voort gaat, dan om vertrouwen te stellen in haar toekomstig beleid. Toch verblijden wjj ons over de ver klaring in de Troonrede. Er is nu officieel geconstateerd, dat de wenschen der pro- tectionisten nog niet zoo heel dwaas zjjn en dat hun streren niet berust op eene theorie, maar op den werkeljjken toestand. Thans is een beiangrjjke stap gedaan op den weg naar eene matige protectie voor die artikelen, welke hier te lande kannen worden vervaardigd of verbouwd, zoodat daardoor vau overheidswege middelljjk een rechtmatige steun wordt verleend, zoowel Neen, zij mag geen gedachte hebben van aan de njj verheid als aan den landbouw. De protectiounisten in ons land moeten dan ook niet stilzitten en moedeloos wor den door den aanvankeljjken tegenstand bjj het nastreven van hun doel. De sterke vesting der vrjjhandelaars begint te wan kelen en wie weef, hoe spoedig het oogen- blik aanbreekt, waarop de freetraders zich gewonnen motten geveD. Laat het Re- geeringswoord de manuen der bescherming van de vaderlandsche industrie en land bouw opwekken om mosdig op den inge slagen weg voort te gaan en het goede dool te bevorderen tot heil van het dier baar vaderland. In dit opzicht levert dus de Troonrede, hoe kort zij ook is, eene verrassing op, welke te meer gewaardeerd moet wordeD, omdat zjj volstrektniet werd verwacht. Kon de Regeeriog er toe besluiten baar uitge sproken moening ten bate van land en volk in bepaalde voorstellen 'tot bescher ming van landbouw eu njjverneid om te zetten, wjj zouden haar nog dankbaarder wezen. Doch hierop zullen wij maar niet rekenen, omdat dit van een liberaal Bswind toch wel wat veel gevergd zon zjjn. Bovendien zal het Bewind in den eer sten tjjd er toch wel niet aan kunnen deuken om nieuwe zaken ter hand te nemen. Zooals wjj reeds zeiden, zou het al mooi wezen, indien de Regeering er in slaagde om de drie e?rstgenoemde onderwerpen tot een goed einde te brengen, ofschooD geljjk wjj reeds vroeger hebben uit eengezet de Kiesrechtregeling van den minister Van Houten zonder correc tieven door ons niet in het belang des lands wenscheljjk wordt gerekend. Hoe kort dus het Regeeringsprogramma is en hoe sober de woordenkeus ook moet heeten, de arbeid der Vertegenwoordiging in het nieuw insetreden zittingjaar is van groot gewicht. Hopen wjj, dat haar werk zaamheid strekken zal tot bevordering van de algemeene belangen des vaderlands en zjj zich niet zal bepalen tot het nastreven van radicale of socialistische utopieën, waarvan met recht kan gezegd worden, dat zjj in de lucht zitten of liever nog in de lucht hangen. Het radicalisme zal ons volk geen ge luk aanbrengen, maar integendeel iedere zaak, welks het van zjjn geest heeft weten te doordringen, op een verkeerden weg brengen. Het is daarom te wenschen, dat onze Vertegenwoordigers zich in het bjjzoc- der niet zullen vereenigen met eene kieswet welke de macht op staatsgebied in handen zal spelen van radicale volksleiders. Hier voor te waken, zal ook in de thans in getreden parlementaire periode, naar onze meening, een belangrjjk deel der werk zaamheid van de Volksvertegenwoordiging uitmaken. Duitschland. De Rreuzzeitung deelt mede, dat de schulden van haar ontslagen hoofd-redac- teur Von Hammerstein 800.000 Mark bedragen. Gedurende zjjn werkzaam heid aan dat blad heeft bjj in het geheel 400,000 mark ontvangen, zoodat bjj ge middeld per jaar 120,000 mark verteerde. Volgens de Kölnische Zeitung is uit I werkstaking der metaalbewerkers neemt Berljjn naar Sistrams in Tirol bevel I ernstige verhoudingen aan. Een coalitie gezonden Von Hammerstein, die zich daar moet bevinden, te arresteeren. De Neue Freie Presse meent zeker te zjj a dat de ex-hoofdredacteur zich ia Eogeland bevindt. Gisteren-nacht is op de lgn Freiberg Oederan een trein met militairen van het 133e regiment infanterie, die vau de manoeuvres bjj Zwickau terugkeerden op een goederentrein geloopen. Vjjf waggons van den militairen trein en twee goederenwagens werden verbrgzeld. 45 gekwetsten en 8 dooden werden naar Chemnitz overgebracht. Da slachtoffers behooren grootendeels tot de le compagnie. Eön redacteur van een sociaal democratisch blad te E/fiirt, de heer Güldenberg is in hechtenis genomen, wegens majesteitsschennis. De heer Stadthagen, sociaal-demo cratisch lid van den Rjjksdag, is tpt een maand gevangenisstraf veroordeeld wegens beteediging van de recbterlgke macht, en nog tot drie dagen hechtenis om zjjn brutaal gedrag voor den Rechter. Engeland. B j de Union Bank te Londen heeft een oplichter zjjn slag geslageD. De be roemde tooneelspeelster mrs. L a n g t r y, die voor haar vertrek naar het vasteland hare juwrelen, op eene waarde van 40,000, poud sterling geschat, bjj de Bank in bewaring had gegeven, liet na haar terug komst die sieraden halen. Zjj vernam echter dat deze reeds den 24sten Augustus waren afgegeven aan een onbekend per soon, in het bezit van eene valsche last geving. Frankrijk. Bjj het einde der manoeuvres van het Fransche leger bjj Miiccouit, werd eene groote revue gehouden. De Russische minister prins L o b a- nof woonde iü gezelschap van zjjn Fran- schen ambtgenoot, den minister van bai- tenlandsche zaken Hanotaux, de revue bij. De minister-president R i bo t en admi raal Besnard, zjjn collega van marine, zjjn den President der Republiek te Fon- taiuebleau gaan afhalen om de revue bil te wonen. Na afloop van het militair veitoou nam het hooge gezelschap eu opper-officieien deel aan een diner door den gemeenteraad van Mirecourt aangebo den, waar de heer F a u r e, president der Fransche republiek, eene geestdriftige redevoering op leger en vaderland hield. Den vorigen dag.hadden de ofEcierep van den generaleu staf aan generaal Dragmoriof een diner aangeboden. Generaal de Boisdeffre hield een toast op hem. De Russische generaal ant woordde driemaal. De derde maal dronk bjj, diepbewogen, op den «troopier fran- van de patroons wordt gesteld tegenover de coalitie van de werklieden der verschil lende fabrieken. Mjjnheer C a r e 1 s, voor zitter en zelf patroon van een groote machinefabriek, heeft Donderdag-avond den werk- en nijverheidsraad medegedeeld dat, indien de werkstakers bjj Van den Kerckhove het werk niet hervatten, al de machinefabrieken en ijzergieterij sn van Gent op den 28sn September zullen slaiteu. Een manifest der fabrikaut9n in dezen zin gesteld is aangeplakt. Van den Kerckhove heeft aangenomen, enkele loonen te verhoogen, maar de werkstakers big ven algemeenen opslag eischen. De socialisten zetten aan tot openbare be loogingen, eu de metaalbewerkersbond van Brassel heeft halp beloofd aan de werkstakers. Het is opvallend, dat ook weer de socialisten de leiding der werk staking in handen hebben genomen. Rusland. De koningsfeesten van den Czaar zullen bianeukort te Moskou plaats hebben. De Raad der stad heeft een crediet van 480.000 roebels toegestaan om schitterende feesten te honden in de oude Russische hoofdstad. Lord Scheffield eu twee Eu- gelsche generaals is het verbljjf iu Sebas- tobol ontzegd. De haven zal voortaan, als oorlog8baveu, voor toeristen en voor menschen die in de baart geen zaken hebben te doeD, gesloten blgven. De jeugdige keizerin van Rusland, Alexandra Feodorovna, heeft een schoon werk ondernomen. Door den Czaar is een «Centralen Raad van beheer voor verbeteringr-gestichten» ingesteld, met het doel, het lot der armen in arbeidshnizen te verzachten door hun eerljjken arbeid t9 verschaffen. Op verlangen van de Keizerin is deze nieuwe instelling gesticht, zjj zelve heeft de statuten er van opgemaakt. Italië. dapperen Franschen soldaat, tot tranen toe be dien «die hem meermalen wogen had.» België. De machinefabrikanfen te Gent hebben manifest gericht tot hun werkvolk, groote opschudding verwekt. De een dat De Hertog van A o s t a met zjjne jeng - dige gemalin prinses Helène van Or leans, zjjn gisteren niet in Rome geweest. Het trok zeer de aandacht, dat dit echt paar zich van de feesten heeft verwjjderd gehouden. Zou de vi jj metselaar Lemmi eu zjjn vriend C r i s p i, geen invloed hebben gehad op den jeugdigen Hertog 1 Of zou de Gemalin van den Hertog prinses Helène van Orleans ge weigerd hebbeu de feesten bjj te wonen om den Paus, aan wiens roeten zjj onlangs nog tranen schreidde, niet te beleedigen Of heeft het jeugdig Koninklijk echtpaar gedacht aan Le Pape est un mets fort indigeste: qui en mangeen meurt 1 De Paus is is een zwaar te verduwen gerecht die er van eetbesterft het Gisteren ging het te Rome in optocht naar de Porie Pia, de plek waar 25 jaren geleden de overweldigers Rome binneDge- rukt zjjnom het gedenkteeken der schande, de gedenkzuil van raw geweld, in te wjjden. Daarna werd het gedenk teeken van Garibaldi onthnld. De held van dec dag was O r i e p i, overal ABONNEMENTSPRIJS riM_A\S.TlKNpIufT AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. 16. Vervolg.) VIII. Adderzaad. In het voorgaande hoofdstuk hebben wij even den sluier opgelicht, die het verleden van Sir Francis bedekte. Niet alleen in 't huis zijns chefs, maar zelfs bij de gouden jeugd in de Jokey-Club had hij een overwegenden invloed. Zoeken wij hem thans weer op aan zijn schrijflessenaar, waar wij hem door de herden king overmand, gelaten hebben. Gewaand had hij, dat de brug des verledens voor hem geheel en al afgebroken was. Thans moest hij, belaas, al te smartvol bekennen, dat de mcnsch niet in staat is zijn eigen lot ook slechts eene spanne breed met zekerheid te be stemmen of de spoken uit het verleden te ban nen. En met nimmer vastere zekerheid dook het op in des armen jongelings verbeelding, het spookbeeld van dien spion uit Indië, een ftfstootend,hatelijk monster, dat het eensgewaagd lj®d met ongehoorde schaamteloosheid hem eene 'gelijke misdaad van zijn eigen geweten, in t juicht te werpen en hem verraderlijk het moordend staal in den rug te stooten! Die spookgestalte droeg evenwel de trekken van den Amerikaan, die zich sir Horatio Be- net noemde en van New-York naar Londen gereisd was, om der hoofdstad schoonste en fierste roze te ontvoeren 1 Bij die gedachten stampvoette de arme Bran ds en zuchtte diep. Begrijpen kon hij het niet, dat een man als Sir Palmer, wiens hoogste ge luk, gelijk hij zelf zoo menigmaal had gezegd, gelegen was in 't heil zijner eenige dochter, dezen man waardig kon achten, zijn schoonzoon te worden. En hij is het, mompelde hij, de kleine kamer op en neer wandelde. De schrik, hoe ras ook door hem onderdrukt, bij mijnen on- verwachten aanblik evenals zijne handelwijze daar ginds in West-End verrieden het mij maar al te duidelijk, dat ook hij mij herkend heeft. Hij is het! En zal ik kalm toezien, dat een engel dien booswicht worde overgeleverd? //Miss Alice!// Met koortsige gejaagdheid stroomde het bloed hem naar 't hart; hij streek haastig met de hand over voorhoofd en oogen en drukte de hand dan op den jagend en boe zem. O, gij bemint haar, ongelukkige, sprak hij zuchtend tot zich zeiven. Zie wel toe, dat ge niet schipbreuk lijdt in den storm tusschen eer en plicht. Wat kan de dochter u zjjn van dien schatrijken man, die haar geluk alleen in gou den schalen weegt? En zij? Hoe zou haar trot- sche blik haars vaders bediende verplet teren! den gloed, die mijn binnenste verteert. Hij wierp zich in een zetel en bedekte het gelaat met beide handen: beelden en gedach ten stormden betooverend door zijn brein. Was zij het niet geweest, die na de levens redding haars vaders dezen had aangespoord, om den correspondent, die elke belooning had. afgewezen, het compagnonschap der trotsche firma op te dragen? En dat loon? De even trotsche jongeman had het van de hand gewe zen 1 Of hij door de afwijzing in hare achting ge stegen was? Hij wist het niet, daar hare hou ding dezelfde gebleven was, terwijl de chef hem zijn grenzeloos vertrouwen had geschonken en hem van stonde af als lid der firma be handeld had. Mijnheer Erancis durfde het zich bekennen, dat hij die bevoorrechting zich steeds waardig getoond bad en de afstand tusschen den chef des huizes en zijne stelling steeds als een echt edelman had geëerbiedigd. Mocht hij met roe- kelooze overmoed dezen door hem zelf ge stelden afstand met voeten treden en den door Alice's vader begunstigden minnaar vijandelijk tegenstreven? Maar zij haat den vreemden indringer, zoo berekende zijne gedachten m koortsachti- gen haast, zij zoekt daarom mijne hulp, om den vermeteleD avonturier van den drempel des j parad ijzes te verjagen.Waar echter hnalik de be- wijzen, dat deze Amerikaan met den wissel- vervalscher, den lndischen spion, den vurigen moordenaar een en dezelfde persoon is? Kan mijne zedelijke overtuiging de bewijskracht ge- 9ais», noeg bezitten om hem aan de gerechtigheid over te leveren? Onrustig schreed hij op en neer en een on verklaarbare angst legde zich op zijne borst. Verschrikt bleef hij staan, toen men plotseling klopte en op hetzelfde oogenblik de deur zich opende. -Zijt gij het sir Gerald! riep Francis ver licht uit als de galante jonker, wiens kennis wij reeds in de Jokey-Club maakten, ras bin nentrad. Goeden morgen, Sir! nikte Gerald ernstig, de hand des correspondents, welke deze naar hem uitstrekte, drukkende. Het verheugt me van harte u te zien, wijl ik tot u kom, met het verzoek mij hedenavond in onze Jockey-Club te willen vergezellen. Zeer gaarne, sir, antwoordde Francis, hem onderzoekend aankijkende. Maar heeft uw verzoek, als ik vragen mag, een bijzonder doel. Zeker, dat mag ik u niet verzwijgen, Sir, nikte sir Gerald met ongewone ernst. Hoor mij rustig aan. Hij zette zich neer, terwijl Erancis met gekruiste armen voor hem bleef staan en rustig zonder de oogleden te verroeren, het bericht van de beschuldiging van dokter M'Lean aan hoorde. Wie is dan eigenlyk die dokter M'Lean vroeg hij, als Gerald ophield met spreken. Etn vreemdeling, van wien niemand iets weet, dan kapitein Brandson. Wat dunkt u van dien kapitein, Sir? vroeg Erancis verder. Hm, niet veel bjjzonders, gaf Gerald ten antwoord. Hij is speler van beroep, en deed ieder mijn zin, dan was die patroon sinds lang de deur der club gewezen. Ik moet hem echter dulden, daar de meerder heid hem genegen is. Ik zal heden-avond in de Club zijn, sprak Francis, zich een dergelijke kennis als dokter M'Lean niet herinnerende. Gerald stond op en nam met een vreeseljjken handdruk af scheid. Men schijnt reeds mijnen aan te leggen, mompelde Francis, nadat Gerald het vertrek had verlaten, daarmee echter is ook de aan wezigheid nijjns vjjands bewezen. Hm, geene edele handelwjjze, mijne eer te belasteren. En als de lastertaal in stilte voortwoekert en mij den bodem, waarop ik zoo vast meende te staan, ondermijnt? Die gedachten scheen den jongen man ge weldig op te wekken, wjjl hij zich gansch weer loos gevoelde. Een onuitsprekelijke weemoed en zucht naar huis kwam plotseling over den ver latene. Vleugels wenschte hjj, om huiswaarts te kee- ren, gelijk de moede zwaluw komt rusten in het oude nestje. O, moeder, moeder, lispelde weer de van smart saamgetrokken lippen. Kon ik uitrusten op uw stille graf! Mot gebogen hoofde keerde hij weer aan zijn werk. Met geweld bedwong hjj de moede ziele om zich te kwijten van zjjn plicht. Maar de letters, door de hand werktuigelijk neergeschre-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1