No. 2360. Zondag 17 November 1895. 20ste Jaargang Kamers van Arbeid. BUITENLAND. BINNENLAND. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. Nog bijtijds. Duitschland. Frankrijk. Oostenrij k-Hongarij e. Engeland. België. Turkije. Het Oosten. MOW! ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden yoor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummers IIIIHUT. f 0,85 1,10 1,80 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. JtTMAlNTiENDRTFl 50 Cents. 7 U, AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijda g-a v u d voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Puhlieilé Etrangère G. L. BA ÜBE 4" Co. JOHN., F. JONES, Succ., Parijs 31 bis Faubourg Monlmartre. De zorg, welke men de Overheid wenecht op te leggen voor het lot der arbeiders, heeft thans haar eerste uitdrukking ge vonden in het wetsontwerp tot het oprich ten van Kamers van Arbeid. Wel heeft men reeds vroeger hier te lande bepalin gen vastgesteld, waardoor de Staat zich het een of ander onderdeel van de sociale vraag aantrok, zoo b. v. de wet op den vrouwen- en kinderarbeid en de bepalin gen tot het voorkomen van ongelukken in fabrieken en werkplaatsen, doch eene organisitie van den arbeid van Staatswege, waarvan de instelling van Kamers van Arbeid een allereerst begin vormt, werd tot nog toe niet de roeping van den Staat geacht. In hoever sympathie kan worden be tuigd met dit door de Regeering aanhan gig gemaakt wetsontwerp, wenschen wjj thans niet te bespreken. In het algemeen verdient het toejuiching, wanneer er iets gedaan wordt, waardoor in werheljjkheid het lot van den arbeider kan worden ver beterd. De werkende stand vormt als het ware de kern der geheele bevolking en men zon kunnen zeggen, dat het ons gansche volk goedgaat, wanneer het den werkman goedgaat. Het is nu maar de vraag, of deze lots verbetering kan worden bereikt door de instelling der Kamers van Arbeid. Het antwoord daarop zal, naar onze meening, slechts onder zeker voorbehoud bevesti gend kuDnen zjjn. Dit voorbehoud luidt dat de Kamers van Arbeid nimmer het beginsel mogen huldigen, dat de Staat de verplichting heeft om een deel der taak van den werkgever of den werknemer op zich te nemen. Indien dit niet in acht wordt genomen, dan zullen zeer zeker de Kamers van Arbeid de aanvang wezen van een reeks wettelgke maatregelen, die moeten nitloopen op eene desorganisatie van het maatschappelijk geheel. De Kamers van Arbeid zullen dan niet Blechts het doel, dat er mede wordt beoogd, voorbij streven, maar zeer zeker de bron wezen van veel maatschappelijke ellende. Thans echter wenschen wjj ons te be palen tot de qnaestie, welke mede door dit ontwerp aan de orde is gesteld, nl. de vraag of vrouwelijke arbeiders recht be- hooren te bezitten om kiezer te zgn voor de op te richten Kamers van Arbeid en of zjj zeiven tot lid daarvan behooren verkozen te kunnen worden. Zjj, die dit wenschelijk achten, wjjzen er op, dat op het gebied van den arbeid de vrouwen evenveel recht van spreken moeten hebben als de mannen, indien zjj door haar arbeid, in fabrieken of werk plaatsen verricht, als het ware behooren tot het corps arbeiders. En daar in de centra van Djjverheid vrouwenarbeid vol strekt niet tot de nitzonderingen behoort, meenen de voorstanders van dit stelsel, dat de vrouwen evengoed moeten mede- opreken, wanneer de belangen van den ar beider in het algemeen aan de orde zjjn. Dit argument is echter volstrekt niet steekhoudend. Indien het opging, dan zou or niets tegen te zeggen wezeD, dat men aan de vrouwen ook het politieke kies recht behoorde te verleenen en dat zjj ook 'erkiesbaar behoorden te zjjn voor het FE U1LLETON. {Vervolg.) bat zal de dikke mij betaald zetten, mom pelde Virch halfluid. Ik vraag hem heden nog °P duel en schiet hem een kogel door zijne vette huid. bat doel is gemakkelijk te treffen,meen- he Benett. Die Morley schijnt eene slechte op voeding genoten te hebben. Laat den onge slepen gezel loopen. Hij groette u niet eens, Sir Benett! Gij, ue toekomstige schoonzoon der fiere firma Pal mer, zeg eens, waarde Sir, hoe staat het daar mede, mag men u feliciteeren? Hm, spreken wij daar niet verder van, ^ir Virclil hernam de andere 't wijnhuis bin- Men tredend. Vergeten we die grillen bij een bink ontbijt. f Na weinige minuten zaten ze in een ehaaglijk hoekje aan een rijk voorzienen diBch Hebt ge de zaak opgegeven? vroeg Edgar V ireh, nadat hij zjjn tweede glas wijn geledigd had. Welke zaak, mijnheer Virch? I|teWel, 't huwelijk met miss Palmer, een l"k meisje en eene prachtige huwelijksgift. £ct geld ware mij om 'teven. huWje drommel ook, Sir, een millioen als l^gave en dan eenige erfgename. bekleedenjvan de waardigheid vsd afge vaardigde des Volks inde Tweede Kamer. De vrouwjheeffc toch ook groot belaag bg den goeden gang der zaken in de samen leving en zou dien kunnen bevorderen door op te treden als lid der Volksver tegenwoordiging. Indien men nu terugdeinst om aan de vrouw het politieke kiesrecht te verleenen, dan kan men er ook geen heil in zien om haar te verheffen tot kiezer voor de Kamers van Arbeid, of liever van ver heffen kan geen sprake zjjn haar neer te trekken in den strjjd der meeningen, welke op sociaal gebied wordt gevoerd. Bovendien zou men de vrouw een plaats in de samenleving gaan verzekeren, welke haar integendeel langs zoo meer moest worden ontnomen. Ieder rechtgeaard mensch moet het toch een abnormalen toestand noemen, dat vrouwen in fabrieken werkzaam zjjn. Mogen er al enkele be trekkingen kunnen worden aangewezen, welke geschikt zjjn voor de ongehuwde vrouw, die genoodzaakt is voor zich zelf en soms voor anderen het dagefgksch brood te verdienen, niemand zal toch dur ven beweren, dat moeders van kinderen in het algemeen behooren te staan naast de heeren der schepping in den strjjd om het bestaan. Het is een der grootste kwalen van onzen tjjd, dat gehuwde vrouwen arbeid verrichten om aan den kost te komen. Wjj noemen het een onrecht, gepleegd jegens het zwakke geslacht, dat zjj door de om standigheden gedwongen kannen worden haar eigenaardig terrein te verlaten en zich als concurrenten van de mannelgke arbeiders moeten opwerpen ter wille van het dagelijksch brood. De maatschappij-hervormers moesten daarop eens wat meer het oog richten dan op zoovele kleinere grieven, die zoo vaak uit gemakzucht van de mannen worden opgeworpen. De eischen, welke door de werkstakers in verschillende vak ken worden gesteld, zjjn niet altg'd de uitvloeisels van eeno onrechtvaardige be handeling of van verkorting van rechten. Zeer dikwjjls worden de werkstakingen opgezet door personen, die slechts in troebel water trachten te visschen, en den werkman exploiteeren als een middel om zich zelf te verheffen. Ter wille van zulke motieven treden de verdedigers van den werkman op en spre ken dan van verongelijking en van misken ning. Minimum-loon en maximum-arbeids tijd zjjn als het ware de tooverwoorden van den tegenwoordigen tjjd en daarmede hoopt men de maatschappij te hervormen. Mochten onze wetgevers en allen, die in vloed kunnen oefenen op het lot van den werkman toch tot de overtaiging komen, dat niet het aandringen op de verwezen lijking der mode-woorden van den dag, maar we! het practisch handelen in het belang van het werkmansgezin tot heil der maatschappij zal strekken. Het werkmansgezin kan gelukkig wor den, wanneer de vrouw aan haar bestem ming teruggegeven wordt. In ieder werk mansgezin behoort ds vrouw haar eigen aardige plaats weder in te nemen. Dan eerst kan de maatschappij op beter grond slagen worden gevestigd. Doch dan moet men niet aanvangen Het grauwe oog van den Amerikaanglinster de even. Wat maakt mij een millioen, zei hij min achtend. Ik ben rijk genoeg. Mij is het enkel te doen om de persoon van miss Palmer, maar ik ben te fier om haar hart met een derde te deelen. Ah, ik begrijp.Mjjnheer Eranois Ik heb geen namen genoemd, Sir. Wel neen, maar men vermoedt dat zoo, Sir Benett, lachte Yirch. Die correspondent heeft zich de schoone miss in 't hart gezongen en daar Sir Palmer een vijand van pianoge- tokkel is, wordt hij telkens de kamer uitge jaagd. Ge schijnt zeer scherp toe te kijken, mijnheer Virch, maar vergeet niet, dat niet „ik// het geweest ben, die dezen naam ge noemd heb. O, gewis niet, Sir Benett! Wanneer de schoone levensredder terugkeert, wordt hij ten slotte, ondanks de Indische rooversgeschiede- nis toch lid en schoonzoon der firma Palmer. De Amerikaan schokschouderde zwij gend. Wanneer verlaat ge Londen, Sir? ver volgde mijnheer Virch, zijn glas vullende. Hoogstens binnen acht dagen. Welnu dan, dit glas op uw geluk, Sir Benett! Hebt ge niets mier van dokter M Lean vernomen? vroeg de Amerikaan onverschil lig- met aan de vrouw het zoogenaamde recht te gaven om invloed uit le oefenen op de sociale verhoudingen. Daarmede zal men niets bereiken, ja, integendeel verder van den goeden weg afdwalen. Het streven moet zjjn om de vronw geheel aan den maatschappeljjken arbeid te onttrekken en haar aitsluitend te doen bsstemmea voor den engen, maar heer- ljjken werkkring, welke voor haar in het gezin is weggelegd. Zal het echter daartoe komen, dan moet men derhalve geen stemrecht voor de Kamers van arbeid aan de vrouw geven en dus nog minder baar verkiesbaarstellen voor die instellingen. Waar nn de RegeeriDg voorstelt de vrouw invloed te doen uit oefenen op de nieuwe organisatie, welke door haar ontworpen is, daar hopen wjj, dat de Volksvertegenwoordiging, zoo zjj zich met de voordracht vereenigt, zich verzet tegen dien door ons gewraakten invloed, en aldus de samenleving bewaren zal voor de toepassing van een hoogst verderfelijk beginsel. Grootvorst W 1 a d i m a r van Rusland is de gast van keizer Wilhelm. Door den Keizer afgehaald, reed Z. M. met den Russischen Grootvorst naar het nieuwe paleis te L'otsdam. Verschillende nieuwe militaire equipe- mentstukken werden den gast vertoond. Keizer Wilhelm heeft een onder houd gehad met den Rjjks-kanselier en den Staats-secretaris van Bnitenlandsche Zaken. Men is zeer geneigd te gelooven dat zij o. a. gesproken hebben over de mogeljjkheid dat Duitschland deel zou nemen aan een machtsvertoon van de Europeesche vloten in de Turksche wa teren. Het is een merkwaardig verschijn sel, dat eene werkstaking is uitgebroken onder de brouwers van het Münchener Brauhaus te Bsrljjn, niettegenstaande deze brouwerjj bg het bierboycott van verleden jaar dadelgk de zijde der werklieden koos. Geen woord. Ook niet» van kapitein Brandon gehoord? De Gezant van de Fransche Republiek to Konstantinopel heeft den Sultan ge dreigd, dat Frankrjjk zjjn vloot op de kast van Syrië tot daden zal laten over gaan, als de onlusten zich daar ernstig herhalen. De Russische gezant zon op dergeljjben toon hebben gesproken en de bezetting van Erzeróam in het voornitzicht hebben gesteld, met de verzekering dat de Rus sische politiek zich daarbjj alleen liet leiden door bezorgdheid voor het behoud van Tarkjje. De Russen en Franschen leg gen het erop aan dat Mahmoed Dzje- laleddir Pasja tot Groot-vizier wordt benoemd. Bjj de herbenoeming van Dr. L u e g e r sprak deze zijn vrienden toe in een taal die niemand verwacht bad. Hg zeide nu den strjjd der gerechtigheid te zullen voort zetten en zich aan niemand te storen. Hoog voorhoofd-fronsen of machtspren- Hij lieeft zich nog niet weer in de club laten zien en is als 'tware verdwenen. Zal ik u heden avond daar voorstellen? Dank u, ik ben belet; ik zal u toch ze ker nog zien voor mijne afreis, Sir? Ik ver blijf in Grosvenor-Hotel. Ik zal niet in gebreke blijven, Sir! Wilt ge reeds weg? Ik heb Sir Palmer beloofd te komen, laat u echter niet storen, Sir, en vergeet niet mijne groeten aan miss Virch. Zij schudden elkaar de band, waarop Benett, nadat hij den bediende een goudstuk had toe geworpen, het koffiehuis verLiet. Ik heb geen tijd meer te verliezen, mom pelde hij in zich zeiven, een millioen huwe- lijksgave! Ah, schoone miss, daarom kan men wel wat wagen, ik wil niet vergeefs mijn le ven op 't spel zetten. Want als die Erancis niet uit den weg geruimd wordt, als de ka pitein den verrader speelt, dan is de bodem ondermijnd en zal ik mij met dit millioen moeten tevreden stellen. Wat mag die John Morley tegen mij hebben? Ook misschien een ongeluksvogel? Naar den koekoek met hem. Tandenknarsend schreed hij voort. John Morley was middelerwijl in Lloyd 's koffiehuis binnengegaan, waar hij zich een on gestoord plaatsje uitzocht en daar opnieuw het papier uittrok, dat hij reeds zoo ijverig op straat bestudeerde Het was eene depêche van den volgenden inhoud: //De oude John Benett onder verdachte ver- //schijnselen overleden! Eerste testament ver- //nietigd tweede zal 1 Mei geopend worden ken zjjn hem onverschillig. Hg zal strgden voor de rechten van zjjn volk en niet voor het gouden kalf. Ik heb rajj-zel- ven onderzocht, zoo besloot hjj zjjn toe spraak,mg voor Burgemeester bekwaam be vonden, en ik zal het arme Oostenrjjksche volk niet in den steek laten. De stad Weenen heeft haar gewoon aanzien gekregen. De gemoederen zijn kalm geworden. Het aantal personen die bg de opstootjes gearresteerd zjjo gewor den, omdat zjj de benoeming van Dr. Lueger, tot burgemeester van Weenen, toen de ontbinding van den Weener-ge- meenteraad bekend werd gemaakt, wel wat driftig, tot zelfs op de straat hebben verdedigd, bedraagt zes en dertig. Da meesten hunner zullen nn wel reeds ont- zgn. Volgens de Times beeft er eene ge- dachtenwis8eling plaats tnsschen de zes groote Mogendheden ten einde tot eene overeenstemmiug te komen wat betreft de aan te nemen honding tegenover Tur- kjje. Rasland wil tegenover den Saltan eenewelwillende hooding aangenomen zien. Het Engelsch blad Punch stelt op een groote plaat den Sultan voor, onverschil lig den tchibouk rookend en vadzig uit gestrekt op knssens in eene boot zonder staar of roer, die langzaam stroomafwaarts drijft naar de plaats, waar de vloed in een waterval, met rotsen-afgrond er onder, eindigt. Kismet het Torksche woord voor «noodlot» en hun geliefde uitdruk king voor «laat maar loopenstaat onder de plaat, die ons een denkbeeld geeft van den staat der openbare meening in Engeland, dat aan duideljjbheid niets te wenschen overlaat. De werkstakende letterzetters te Gent zjjn weer op de vroegere voorwaarden op de drukkerjjen van het Fondsenllad en de Gentenaar aan den arbeid gegaan. Op de drukkerij van den heer Keuke- lare heeft een gedeelte der letterzetters weder den zethaak in de band genomen, deD leiders der beweging werden de denr gewezen. Bjj de firma's Siffer en Hoste is de toestand nog dezelfde. Zooals wjj in ons vorig nummer reeds heb ben medegedeeld, is K j a m i 1 Pasja in ongenade gevallen. Zjjn leven liep gevaar. Onmiddellijk na zjju ontzetting nit het ambt van Groot-vizier heeft bjj eene po- giog aangewend om zich van het leven te berooven. Hjj nam vergift iD, maar werd gered door zeer spoedig aangebrachte medische hnlp. De toestand in het rijk van den Sultan is verschrikkeljjk. De paleispartjj vreest dan ook zeer terecht eene Enropeesche conferentie of een gewapende tasschenkomst. De gezanten van Frankrjjk en de Ver- eenigde Staten zjjn zeer sterk voor bet, laatste, daar de~berichten nit Klein-Azië steeds ernstiger laiden en ook het leven vaD Fransche en Amerikaansche burgers in gevaar komt. Brieven uit Erzeróem moeten allen twjjtel wegnemen dat de aanval van de Turken op de Armeniërs met voorbedach- vermoedelijk erfgenaam een neef nit Indië //Horatio Benett, anders genoemd Donaldson.// //New-York, William Stockes.// Morley's oogen staarden lang nadenkend op die regels, die bij voor een uur van 't tele graafkantoor had ontvangen. Onder verdachte verschijnselen over leden, mompelde hij, dat wil zeggen, aan vergift; eerste testament vernietigd hm, beteekent zooveel als onterving des neefs. Hm, hm, wien zendt mij den hemel om dit raadsel op te lossen, want dat Sir Benett een sluwe bengel is, wil ik bezwerenen dat sir Palmer.. Ah, daar is de oude heer, zou ik hem dit te legram toonen? Onzin, hij zou mij voor dwaas uitschei den de goede heer Palmer, mompelde hij spij tig. Wat gaat mjj zijn aanstaanden schoonzoon aanP 't Is immers alleen zijne zaak. Waarom geef ik mijn geld uit voor de firma Palmer? Hm, John Morley, ik meen met alle recht je voor eenen nar te moeten verklaren. Hij dronk zijn glas leeg en liet dan den blik door de zaal gaap, waarbij hij weer op Palmer viel, die op dit oogenblik een ouden heer begroette. Manheer Wilson! mompelde John Mor ley. Die zendt de hemel mjj in den weg, ge loof ik, hij zal wel eenig belangstellen in mijn telegram. Ilij verloor de beide heeren niet uit het oog; zij spraken eenige minuten zeer druk met elkander, waarbij sir Palmer niet ophield met hoofdschudden en schokschouderen. Daarna I ten rade geschiel is, dat op zjja minst J duizend Armeniërs zjjn gesneuveld, en dat eene algemeene plundering en uit moording volgde. Eene bepaalde overeenkomst der Europeesche Mogendheden is nog niet, zoover bekend is, in het optreden tegen Turkije getroffen. Toch schijnen de Europeesche Grootheden een ge dragslijn te volgen in eene vlootdemonstratie. Oostenrijk zendt al vast een eskader naar de Levant, en ook uit Italiaansche haven Gaëta vertrok reeds de eerste divisie van een smal deel bestaande uit de Re ümberlo, Andrea Doria, Stromboli en Etruria. Deze schepen zetten rechtstreeks koers naar Saloniki. Dinsdag of Woensdag vertrekt eene andere divisie onder admiraal A c c i n i naar Smyrna. De wanhoop eener moeder. Onder dezen titel geeft de Maasbode een hoofdartikel waarin ten slotte gewezen wordt op de laffe daad die prins Perdinand van Bulgarije staat te bedrijven. In het Z.O. van Europa is ook tevens eene jonge moeder ir. de diepste wanhoop gedompeld. De Hertogin van Parma heeft haren echt genoot Perdinand van Bulgarije een zoon geschonken, en het volk vraagt, dat Boris het doopsel der scheurmakers ontvangen en opgevoed worden zal tot een vijand van Chris tus' Kerk. Wat die brave moeder lijden moet, «de geschiedenis van Clotildis heeft het ons geleerd. Haar echtgenoot, oneindig minder groot dan Clovis de Heiden, verkiest de glorie der wereld boven de ziel van zjju kind, en terwijl hij den jongen Boris aan het ver derf overgeeft, levert hjj zijne gemalin aan de wanhoop over. Ontaarde vader, die zijn kind tot den koop prijs maakt van een troon en nog wel een half Aziatisehen, d. i. half barbaarschen troon, en in het hart zijner vrouw eene ongeneeslijke wonde slaatArme eerzuchtige, die aan Europa een groot schandaal geeft, eene ergernis, waarvan de uitgestrektheid alleen kan genieten worden door God Wie vreest hier niet voor de toekomst van dezen vorstWrat zal God, die de daad van Clovis beloonde met het schoonste koninkrijk der aarde, doen voor den vader van den ramp zaligen Boris! Niet enkel het verfoeilijke der misdaad maar ook de ergernis, waarvan wij boo even spraken, doet vreezen, dat 1 er- d i n a n d van Bulgarije een treurige toekomst tegemoet gaat, en dezen Judas het loon zal ontgaan, dat hij hoopt van het verraad, aan de ziel van zijn kind gepleegd.! ZANDVOORT, 15 November. Door den Raad dezer gemeente is tot onderwijzeres be noemd mej.C. Vermeer te Haarlemmermeer. Ook werd besloten de jaarwedde van den te benoemen onderwijzer met acte fransch of gym nastiek te bepalen op f 600. UITHOORN, 15 November. Het alhier be kende logement en koffiehuis „Het Wapen van Thamen* is verkocht voor f 13.830." ALKMAAR, 15 November. Hier ter stede is plotseling overleden de heer Mr. F. F. K arseboom, officier van justitie. HAARLEMMERMEER, 15 November. De vaart door het nieuwe kanaal is zeer druk. Niet minder dan 400 vaartuigen zijn in de afgeloopen maand het kanaal gepasseerd. Het suikerbieten-vervoer is hiervan oorzaak. Op een bevolking van 16,000 zielen werd gedurende de eerste 14 dagen van deze maand slechts éen sterfgeval aangegeven. AMSTERDAM, 15 November, Door de Ka tholieke Kiesvereeniging hier ter stede is als candidaat voor de vacature der Provinciale verwjjderde zich mjjnheer Wilson zichtbaar ont moedigd. Onze dikke John sprong met zoovëel snel heid op en volgde den geneesheer zoo ijlings dat men zulks niet van den zwaarlijvige vermoed hadde. Hij groette sir Palmer, die zijnen groet koel beantwoordde en haalde den dokter in op 't oogenblik, dat deze in zijn rijtuig wilde stijgen. Mijnheer Wilson! een woordje! Goeden morgen, Sir Morley, i iep .de dok ter hem vriendelijk aankijkende. Waarmee kan ik u van dienst zijn? Toch niet ziek. Dat niet Sir! Stelt ge belung in het lot van miss Palmer? Zeker, mjjnheer Mofleyhernam de dokter. Lees dan'even dit telegram, dat ik voor een uur uit New-York ontving. Wilson wierp een blik op het hem aan geboden papier en zer dan haastig: Stijg mede in, Sir! dat moet ik ongestoord lezen. Naar huis! riep hij den koetsier toe en volgde dan den dikken John, die reeds inge stegen was.' Zoo, zei de dokter, als 't rijtuig met hen wegrolde, nu zal ik het belangrijke telegram grondig bestudeeren. Maar zeg me toch Sir hoe ge aan dit bericht komt? Het is aan mij geadresseerd—hernam de ze, lees maar eens eerst. De oude heer las de regels drie, viermaal en keek dan, zichtbaar ontzet den dikken John aan. Oxn welke redenen, 8ir, heeft mon u ai

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1