NIEUWE
N« 2364
Woensdag 27 November 1895
20ste Jaargang
Hot eigenlijke karakter van
het tegenwoordig socialisme.
BUITENLAND.
Pei 3 maanden voor Haarlem. 1 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,10
Voor het buitenland 1,80
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschjjnt
eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janstraat Haarlem.
Van 16 regels 50 Cents
Elke regel meer7Vs
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie 4 Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensd ag-
en V r jj d a g-a vond voor 6 nar ingewacht.
Redacteur-Uitgever, W. KüPPBRS.
Blikken we in de geschiedenis, dan zien
wg, dat het socialisme, of ten minste een
socialisme, in elke eeuw heeft bestaan.
Het Duitsche socialisme is tot heden het
meest op den voorgrond getreden, en ver
dient daarom wel onze aandacht. Wjj zjjn
ten zeerste bevreesd, dat het nog langen
tjjd onze aandacht vorderen zal.
Duitschland is bet echte vaderland van
het moderne socialisme. Ook in de Mid
deleeuwen heeft Duitschland het socialisme
en zelfs werkstakingen gekend. In het be
gin van de 149 eeuw ontstonden er in de
groote steden van Duitschland werkstakin
gen. Nu eens hielden de patroons zich fliok
en dankten de werkstakers eenvoudig weg
af; dan wederom gaven zjj toe en weken
voor de gestelde eischen der werkstakers.
Somtjjds maakten de knechts, de gezellen,
zich meester van het vak en ambacht.
De zoogenaamde boeren-oorlog, door het
Protestantisme verwekt en ontketend, was
een revolutionnairen krjjg.
De strgd vau het socialisme onzer dagen
geeft weinig nieuws te aanschouwen.Streden
de socialisten met gepaste en geoorloofde
middelen, voerden zg strgd om den toestand
der werkende klassen te verbeteren met
inachtneming van verplichtingen den mensch
opgelegd, dan zon hun strgd niet alleen
wettig en rechtvaardig, maar zelfs nattig
en prijzenswaardig zjjn. Dan zouden zg een
eerlijken strgd voeren voor de groote me
nigte, zooals de H. T h o m a t het ver
langt, zooals onze H. Yader de Paus het
verlangt, zooals de waarachtig Katholieke
politici htt verlangen. Dat is het voordeel,
het welzijn vau de groote menigte, waarnaar
moet worden gestreefd.
Maar veroordeelenswaardig is het heden-
daagschesocialisme indekenzeder middelen;
het zgn gewelddadige, revolutionnaire mid
delen. Plundering en roof eu diefstal zjjn
nimmer geoorloofd, evenmin als moord.
Tegenwoordig bestaat de eigenlijke his
torie van het socialisme in de verberging
van het tegenwoordig doeleinde. De stoffe
lijke eischen, de eischen ter verbetering
van den toestand der werkende klassen,
ziedaar de middelen om de werklieden rond
om het revolutionnaire vaandel te verza
melen en om hen te rangschikken als een
leger in slagorde, elk oogenblik bereid om
een stormloop te wagen op vorstentronen,
op schatkisten en altaren.
Ziedaar het eigenlijke socialisme van den
FEUILLETON.
Nog bijtijds.
Vervólg
Mijnheer Morley was van Windsor terugge
keerd. Reeds driemaal was hij in des dokters
Woning geweest, totdat hij hem eindelijkzoo
even thuisgekomen, aantrof.
Die oude Fisbum is een drommelsche
kerel, riep dokter Wilson, met den voetstam
pende. Maar ik zweer het bij mijnen dokters
hoed, dat het de laatste maal geweest is.
Daar laat die kerel mij in zijn eigen rijtuig
wegvoeren, en houdt mij als een gevangene,
onbekommerd, of mijne wezenlijke zieken
niet middelerwijl sterven. Zulk een heer meent
alles met zijne duiten te kunnen, en ware hij
nog ziek geweest maar niets, inbeelding, zie
daar alles! Zoo, mijn beste Morley, zet u nu
bier bij me. Het is ongehoord, een genees
heer den kostbaren tijd zoo roekeloos te ont
stelen, kan die nar met zijn goud het leven
mijner arme zieken betalen?
Neen, Sir, antwoordde Morley, maar
laat dien ouden Fisburn nu eindelijk eens rust
en hoor mij aan.
Zijt ge in Windsor geweest?
Zeker, de gondvosgeschiedenis is geene
fabel,
Dan hebt ge onzen sir Francis gered,
Juichte de oude heer met haast kinderlijke
tegenwoordigen tijd, ziedaar den eigenljjken
toeleg van dat socialisme
Het eigenlgk karakter van het modern
socialisme is zuiver negatief. Immers, het
wil Staat en Kerk, monarchie, eigendom,
het geloof in God verdelgen en verwoes
ten; en wat kan of wil het daarvoor in de
plaats stellen Niets, volstrekt niets stelt
het daarvoor in de plaats en daarom is
het socialisme van top «tot teen revoluti-
onnair. Dit karakter heeft het socialisme
gemeen met alle ketterijen.
Prins Von Bismarck, de oude
kanselier vau het Duitsche rjjk'wiens daden
wg niet alle zullen en kannen roe
men, sprak in de Rgksdagzitting van 1878
reeds deze woorden
«Hoe stelt de socialistische quaestie zich
aan? Op dit gebied zien wg de geheel
zuivere negatie tegenover de verwoesting
zonder dat iemand ons ook m aar eene aan-
wgziging geeft omtrent datgene, wat in
de plaats moet gesteld worden van het dak,
hetwelk thans ons bedekt, wanneer dit
dak eenmaal zal verwoest zgo. Wg bevin
den ons daar enkel en alleen in de phase
van overstrooming en omrèr werping, in
de phase der ontkenning of negatie. Wg
kennen de socialistische democratie nog
slechts van negatieven kantvoor baar is
alles, wat bestaat, slecht en moet worden
verdelgdDie heeren (Je socialistische
afgevaardigden) weten alles beter dan
iemand anders maar wanneer er gesproken
wordt over iels positiefs, dan houden zg
den mond zorgvuldig gesloten. Ik denk,
dat, indi n zg ten langen laatste alle mas
kers zullen wegwerpen, en indien zg ons
openlgk verklaren, wat zg willen, wg als
dan hft voordeel zullen hebben om de
vieeseljjke gesta'te van het positieve socia
lisme te herkennen, hetwelk zich thans
nog zorgvuldig verborgen houdt achter
den berg.»
Het is dus bjjna achttien jaren gele
den (bet was den 19a Februari 1878) dat
prins Yon Bismarck deze woorden
heeft gesproken.
Sinds dien tjjd heeft het socialisme open
lgk verklaard, waarnaar zgn streven ge
richt is. «Omvèrwerping van troon en
altaar,» is zgn streren.
«Geen godsdienst meer, geen vaderland
meer, geen huisgezin meer, geen eigendom
meer,» dat is zgn wapenkreet. De ver
klaringen van B e b e 1, en andere socialis
tische hoofden laten op dit punt niet den
minsten twjjfel meer over. Wat de kop
stukken van het socialisme in ons land
voor oogen hebben, leeren ons de oproerige
vreugde.Vertel, sir Morley, ik brand van nieuws
gierigheid.
Ge laat me in 't geheel niet aan 't woord
komen, Sir! Alzoo, ik zocht in Windsor uwen
Stevenson op en gaf hem uw schrijven. De
goede jongen draaide het papier naaT alle zij
den en kon uwe letterteekens niet ontcijferen,
Ik moest mij dus zijner ontfermen en hem
't briefje voorlezen. Hij krabde achter zijn oor,
en vertelde mij, dat de geschiedenis waar is.
Het goudvospaard een lievelingsros van Hare
Majesteit, is door den jongen man met bewilli
ging der Koningin gekocht geworden.
Maar om 's hemelswil, hoe kon dat ge -
schieden riep dokter Wilson, van ongeduld
opsringende, toen Morley zweeg.
Ja, dat wist Stevenson mij niet te zeggen,
vervolgde de dikke schokschouderend. Hij ver
wees mij met deze vraag naar den stalmeester,
mijnheer Harvay, die eerst recht trotsch, recht
voornaam toegeknoopt bleef, tot ik hem wijn
inschonk. Ook zei ik hem, dat ik mij in per
soon tot Hare Majesteit zou moeten wenden,
daar Francis' eer daard< or aangerand was ge
worden en men hem van waanzin beschuldigd
had. Ei, Sir, daar had ge moeten zien, hoe de
man in vuur kwam en mij de geschiedenis
haarklein mededeelde, daar hij er zelf bij te
genwoordig was geweest. Op zekeren dag der
vorige maand had mijnheer Francis een wan
delrit ondernomen, en, zooals gewoonlijk de een
zaamste eenzaamheid opgezocht.Daar ziet hij plot
seling aan een hoek van den weg eene koets,
door eene dame bestuurd, in razende vaart op
zich aankomen. Nog juist had hij den tijd zijn
vergaderingen en straatschandalen waarbjj
eene misleide volksmenigte wordt voorait-
gedreven tot het plegen van geweld. Wg
weteD, waarnaar die volksmisleiders streven,
wat zg beoogen strgden wg dan ook met
vereende krachten tegen dit revolntionnaire
streven, tegen deze revolutionnaire oog
merken. Heffen ook wg den wapenkreet
aan «Arbeiders, vereenigt u Yereenigt
u niet ten verderve van Keik en Staat,
maar tot heil en welzjjn vao de mensche-
lgke samenleving, van Kerk en Maatschappij.
Met eerljjke middelen worde er gestreden
voor het heil en welzgn der arbeidende
klassen, en die eerlgke strgd, met eerlgke
wapenen geleverd, zal door geen enkel
weldenkend mensch worden gewraakt; maar
wèl moet gewraakt worden een strgd, die
met oneerlgke wapenen wordt geleverd ten
ondergang van heel de menscheljjke samen
leving.
Turkije.
De bevelhebber van het vierde legercorps
seinde den groot-vizier, dat de rast in zes
provinciën is hersteld. De maatregelen, die
in de provincie Sivas zjjn genomen, doen
verwachten, dat ook daar weldra alles
matig zal wezeD. Voorts ontving de groot
vizier telegrammen van de Latjjnsche en
Grieksche bisschoppen in Syrië en van
eenige aanzienlgke ingezetenen nit Ourfa,
waarin werd gemeld, dat de plaatseljjke
autoriteiten voor hun veiligheid zorgdragen.
Het antwoord, door keizer Wilhelm
gegeven op bet schrjjven, dat de Sultan
hem zond, heeft een goeden indruk gemaakt
op A b d o e 1 H a m i d, die vertrouwt, dat
de Keizer zjjae medewerking zal verleenen
tot het verkrjjgen eener vredelievende op
lossing der qnaestie.
Er is eene nienwe commissie benoemd
tot het invoeren der hervormingen in Ar
menië, onder voorzitterschap van den minis
ter van binnenlandsche zaken.
Te Samsonn aan de Zwarte Zee zgn
ongeregeldheden voorgekomen, waarbg
eenige Grieken het leven verloren.
Rusland.
Het garnizoen van Odessa Heeft bevel
gekregen zich voor uitzeilen gereed te
houden.
Heden zal grootvorstin 01 g a,de doch
ter van Czaar Nicolaas, worden ge
doopt. Deze dag is voor de plechtigheid
□itgekozen, omdat de Czaar een jaar gele-
ros om te werpen, als zijn scherpziend oog
bemerkte, in welk doodsgevaar de dame ver
keerde daar de beide paarden, noordsch ras
in dolle vaart en regelrecht doorgaloppeerden,
Dat alles was voor onzen Francis maar een
oogenblik. Van 't paard springen was niet meer
mogelijk; hij spoorde dus zijn dier aan en
pakte, den teugel latende glippen, met krachtigen
greep de snuivende rossen, die een oogen-
blikkelijk als een muur staan bleven.
Zijn paard echter steigerde en het zou
niet best met onzen heer Francis afgeloopen
wezen, als niet op dit oogenblik de zich in 't
rjjtuig bevindende stalmeester tot redding bij
gesprongen was.
Het arme paard^ was de disselboom in de
borst gedrongen en moest op de plaats zelve,
afgemaakt worden. Welnu, mijnheer Wilson
het overige kunt u zelf wellicht denken,
als ik u zeg, dat de dame niemand anders
was dan een der koninklijke prinsessendat
zich nog een hofdame in 't rijtuig bevond.
Goed of niet goed, Francis had het rijtuig be
stegen en was mee moeten rijden naar Bucking-
ham-paleis, waar hij aan de Koningin voorge
steld en met loftuitingen overladen werd. Hjj
echter heeft elke belooning zijner moedige
daad eerbiedig maar vast beraden afgewezen
en zich eindelijk alleen den goudvos voor zijn
gedood ros voor eene matige som laten ver-
koopen even als een herinnering ik geloof een
diamanten ring met den naam der prinses, na
lang tegenstreven laten opdringen
Wat blijft er nu nog over van zgn
waanzin?
den, met prinses Alice van Hessen
in het hnweljjk trad, terwjjl de Keizerin-
weduwe haar verjaardag viert.
Duitschland.
Keizer Wilhelm is tegen elke over
dreven machtrvertooning in de Turksche
wateren. L. M. bljjft bjj zgn voornemen,
om geen andere oorlogsschepen naar de
Levant te zenden dan de kanonneerboot,
die door haar aanwezigheid moet toonen,
dat Duitschland in deze met de overige
Mogendheden meegaat.
De Keizer, zoo zegt men, heeft aldua
besloten, omdat bjj vreest, dat het gezag
van den Saltan door de tegenwoordigheid
van meer vreemde oorlogsschepen zal wor
den ondermjjud. Daarom heeft hg den Dait-
schen gezant gelast, zoo voorzichtig moge-
ljjk op te treden, aangezien de Saltan, all
hg zgn prestige verliest, wel eem kon
worden onttroond.
Oostenrijk-Qongarije.
In het Oostenrjjk8che Huil van Afge
vaardigden is op voorstel eener commissie
met 123 tegen 52 stemmen besloten, om
verlof te geven tot het instellen eener ver
volging tegen den anti-semitischen afge-
vaardige Schneider, wegens het houden
eener openbare redevoering waarin hg tot
Joden-vervolging had aangespoord. Zeer
heftig waren de discni3ies, waaraan ook
Dr. L u e g e r deelnam om de wenscheljjk-
heid te betoogen, dat het vermogen van
alle Israëlitische millionnairs moet worden
verbeurd verklaard.
Spanje.
Naar aanleiding van den gepleegden
moordaanslag op den Spaanschen edelman,
den markies Cabrifana, die eenige
leden van den Madridschen gemeenteraad
had beschuldigd van omkoopbaarheid en
bedrog, hebhen de stadenten te Madrid op
straat betoogingen gebonden. Zjj riepen
Weg met de dievenLeve Cabrifanal
België.
De aanvullingsverkiezingen voor de ge
meenteraden die Zondag in België gehou
den zgn, hebben tot uitkomst geleid, dat te
Brussel de Raad na voor goed is samen
gesteld nit 15 liberalen, 12 katholiekenen
12 socialisten. Te Antwerpen bestaat hjj
nit 20 liberalen en 18 katholieken, te Luik
uit 13 liberalen, 14 katholieken en 12 so
cialisten, te Namen nit 17 katholieken, 8
liberalen en een socialist.
Behalve te Antwerpen hebben te Door
nik en te Scbaerbeek de liberalen zich
Wat van de schandeljjke belastering van een
doctor M'Lean, wien de aarde schjjnt verzwolgen
te hebben?
Dr. Wilson had de vertelling met klim
mende opgewondenheid aangehoord. Nu sprong
hij op den dikken heer toe, legde hem de hand
op den schouder en riep:
Die Amerikaan is een bedrieger, een spits
boef, wiens pogingen wij verjjdelen moeten, mjjn-
heer Morley.
Dat is ook mijne meening, Sir! wist ik het
ding maar aan te pakken.
Wjj verbinden ons met de politie, ik ben
goed bekend met mijnheer Gibbs, den eersten
politie-klerk. Laten] we geen tijd verliezen,
mjjnheer Morley, die bedrieger is een sluwe ben-
geL
Goed, Sir, ik ben te uwer beschikking.
De dokter schelde en beval den binnentredende
bediende dadelijk het rjjtuig te doen voorko
men. Na enkele minuten reden de beideheeren
naar mijnheer Gibbs, die om zijne alwetendheid
de schrik was van alle groote en kleine boos
doeners.
Mijnheer Gibbs ontving hen met veel vriend
schappelijkheid. Hjj hoorde de zwaar wegende
mededeelingen opmerkzaam aan, zonderziehtbaar
verrast te zgn. Zijn scherp oog rustte onafge
wend op Morley's telegram uit Amerika.
(WorAl vervolgd).
HiitRLEMSCHECOVRilT.
ABONNEMENTSPRIJS
AÖITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN.
44.
