No. 2365. Vrijdag 29 November 1895. 20ste Jaargang agite ma non agitate. Het werk der duisternis. Een leelljk woord. II U I T B N L A N l), BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. feuilleton. Nog bijtijds. Engeland. Oostenrijk-Hongarije. Zwitserland. Italië. RIKT. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem f 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Voor het buitenland 1,80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. MENDRÏJ 50 Cents. 7 PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-. Woensdag- en Vrjjda g-a v n d voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. JDA UBE 4" Co. JOHNF.J ONES, SuccParijs ?Abis Faubourg Montmartre. Als St. Nicolaas- of Kerstgeschenk bieden wjj onze abonné'a tot25Dece m- b e r a. s. aan de Jceurige uitgave Weber's GOLIATHmetrisch vertaald door prof. A. H. M. Ruyten, tegen den zeer lagen prijs van 30 cents, franco per post 37^ cents; in fraai linnen stempelband j 0.75, franco per post f 0.90. Onze abonné's kanoën zich door deze t jj d e 1 jj k goedkoope aanbieding een nat tig en degeljjk St. Nicolaas- of Kerstge schenk voor huisgenoot, vriend of kennis aanschaffen. De uitgave van Weber's GOLIATH ontving aanstonds big zjjn verschjjuen een gunstig onthaal en werd door couranten en tijdschriften ten gunstigste beoordeeld. De prjjs voor niet-abonnés op dit Blad, bljjft 1.gebonden ƒ1.50. Onder eene gewetenlooze regeering neemt het werk der verdrukking van den Katho lieken godsdienst in Fraokrjjk een aanvang. Reeds lang worden de Kathokeken ge kweld in het dierbaarste wat zjj bezitten nl. in hun H. Godsdienst. Openlijk treedt de Fransche regeering op tegen de kloosters, welke zich niet willen of liever niet kunnen onderwerpen aan de onrechtvaardige kloosterhelasting. De dagen der worsteling naderen, nu eene gewetenlooze regeering, samengesteld uit vrijmetselaren, haar vervolgingswerk gaat voltooien. Jl. Zaterdag hebben rich de deurwaar ders begeren naar het moederbnis der Dames de la Saiute-Union, het kloos ter der Dames de Flines, dat der zus ters van de Voorzienigheid en van Sainte- Marie en het klooster Carmelitessen, om er den boel in beslag te nemen. Daar is wat af te nemen van de Eere-Zusters, want de vijanden der religieuse instellin gen zjjn belast op den buit. Alle zusters van de Sainte-Union, van de Dames de Flines en de Voorzienigheid zgn onderwijzer essen, van wie men eene bijzondere, buitensporige belasting heft, alleen om het kleed, dat zjj dragen, want van de andere onderwijzeressen vordert men deze belasting niet. De zusters van Sainte-Marie wjjden zich aan de verzorging der kranken en brbugen hare nachten aaD het ziekbed door. Wat de zusters Carme- litessen betreft, deze zgn ongeveer twin tig in getal en voor het meerendeel meisjes uit het volk, die zich vereenigd hebben in een gemeenschappelijk leven en dag en nacht bidden voor degenen, die nimmer bidden. En dezen Engelen der aarde heeft men deurwaarders gezonden om hun te ontnemen, datgene, waarmade zij al wel doende rondgaan, 'tls verschrikkelijk. «Do eenige overlast, dien zij de maat schappij aandoeD, zegt de Vraie France *au Rjjseel, bestaat hierin, dat zg eiken stond om 10 nur hare klokken luidep, Wat toch zeker niet erg hinderljjk is. Maar de Fransche regeering van vrjjheid en ge lijkheid laat deze vrouwen een driedubbele belasting betalen, niet om reden van hare klok, maar omdat zjj te zamen wonen 45. {Vervólg Ik dank u voor deze mededeeling, sprak hij, u^dat hij met de lezing daarvan ten einde was. Ik verzoek u echter geen woord daarvan te opreken, opdat de bedoelde persoon niet voor en tijd de lucht ervan krijgt en onzen handen ontkomt. Ge zult inzien,dat de zaak zeer be hoedzaam moet worden aangepakt, daar wij hier met een voornamen heer te doen hebben, egen wien wij wel een zwaar vermoeden, wel ae zedelijke overtuiging eener misdaad, maar geen handtastelijk bewijs hebben. Hoedt u dus er 'oor, hem wantrouwend te maken. Gij houdt hem dus voor een bedrieger, mijn- eer Gibbs? vroeg de geneesheer. Daarop moet ik u het antwoord schul dig blijven, mijnheer Wilson, antwoordde de beambte. Zooveel kan ik u wel mededeelen, dat mij reeds van andere zijden vermoedens opgegeven zijn, ofschoon mij deze inlichtingen Veel gewichtiger zijn. Alzoo, monddicht hee- ren! Natuurlijk, mijnheer Gibbs! hernam de geneesheer, alhoewel deze zaak zwaar vallen '"d> zou ik van hier naar miss Palmer rijden. Gihh kan u niets baten, Sir! lachte de heer tante naar*11?61 *s gisteren avond met hare Var landgoed bij Richmond gereisd en omdat zjj zulk een verstorven le ven leiden, dat geen enkele van de dames die in ooze ministeries verkeeren, het vier- en-twiutig nur zou kunnen uithouden... Dat is nu de kloosterbelasting in de wer kelijkheid. Eu binnenkort zullen ook de Zusterkens der armen door den deurwaar der worden bezocht en vervolgens de Au- gustinessen van Atrecht, die de hospitalen bedienen, tegen eene betaling aan ieder van 150 fr. 'sjaars, een bedrag, minder dus, dan de geringste dienstbode ontvangt.» Wij beklagen het Fransche volk, dat geregeerd wordt door vrgdeukende, vrjj- baodelende en verlichte mannen die niet loopeu aan den leiband van dompige ul- iramontanen. Zjj zullen immers op bevel der Loge de gebeele Fransche republiek zuiveren van Priesters en Raligiensen en als het droit d'abonnement zjjae ut werking heeft gedaan, en het joodsche klaverblad R e i n a c h-H erz-Arton, voor de Pries ters en Religiensen in de plaats is getre den, dan zal bet Fransche volk neder- knielen voor het werk van den SataD. Want naarmate de christeljjke grondbe ginselen nit de school en de maatschappg verdwjjnec,nei mt het getel Panama-,spoor weg- en leverantie-snoepers euz. dat is het getal oneerljjke, schurkachtige beheerders op elk gebied, in Frankrjjk toe. Hoe heerljjk hoe verrukkend, hoe ge notvol zal het worden te leven in de Fransche republiek. De belastingen stjjgen met den dag en de Katholieke instellin gen worden geplunderd. Daar moet geld zgn, de schatkist isjledig. Zeven honderd millioen franks h<eft het joodsche klaver blad aan de Fransche natie gekost, vijf- en-twintig duizend franks zjja verknoeid aan gerechts- en oj sporir gskosttn van de scfcurkeD, die onder een hoedje met 104 Afgevaardigden 't weten, wier mond is diebtgesnoerd met 1.340.000 franks, welke gelden als omkoopingssommetje in het Panama-schandaal dienst hebben gedaan. O! Als Ar ton, nu gearresteerd, maar wien geen kwaad zal worden gedaaD, eeD8 wilde klappeD, dan zou het jubelen en juichen over de vervolging der Religieu- sen wel bedaren, maar de gevangen geno- meoe zal wel zwjjgen in het belang der mannen die nit reine menschenliefde de Kerk en baar it stellingen vervolgeü. Arm Frankrjjk! Eindelooze rampen zul len het gevolg zgn van uw onzinnige daden. Gjj wilt bet jak der Kerk afschud den en spartelt dieper wegzinkend in het moeras uwer dwaling. Gjj klautert om hoog tegen de Rots van P e t r u s om de Kerk te vernietigen. U wacht eene vree- seljjke ontnuchtering. Liegen Dat woord der oudheid bevat eene diepe en zeer droeve waarheid. Het gezellige, maatschappelijke, gods dienstige, zedelgke leven is in meerdere of mindere mate van onwaarheid doortrok ken en bjjna niemand slaat zoo hoog, dat hg zich volkomen kan onttrekken aan den invloed van den zedeljjfeen dampkring, dien bjj, bjj zgn verkeer met de menschen, inademt. Hoe dat komt Zelfzucht is de moeder van lengen en zelfzucht is des menschen ingevolge de lage belasteringen, welke kwade tongen hebben rondgebazuind. Ah, daarvan weet ik niets, ik ben voor een uur eerst door den ouden lord Eishburn losgelaten, riep Wilson toornig stampvoetende. Hebt u daarvan iets vernomen, mijnheer Morley? Neen, antwoordde deze,de geschiedenis van 't goudvospnard nam al mijnen tijd in. Wel licht heeft de geheimzinnige dokter M' Lean ook bij dezen last r de hand in 't werk ge had. Zoo schijnt het, nikte mijnheer Gibbs, tenminste draait de vuige lastertaal weer om Sir Francis. En om zulke nietige zwetserijen neemt miss Alice de vlucht? riep de geneesheer ver baasd. Hm, men heeft het erg genoeg gemaakt, Sir! hare eer is daarbij op 't spel gezet, en daarenboven heeft de geschiedenis aanleiding gegeven tot een spoedig huwelijk. Met den Amerikaan? vroeg Wilson angstig. De beambte knikte bevestigend. Ge ziet, dat ik eenigermate alwetend ben, heeren. Nu, dat is onze plicht. Ik weet zelfs, dat het huwelijk zoodra mogelijk zal ge sloten worden. Maar om 's hemels wil, Sir! riep Morley verschrikt, zult ge dat alles toelaten? Q o mijnheer Morley! zei de dokter, hebt ge'dan zoo weinig vertrouwen in onze politie? Gaan we rustig naar buis. Gibbs zal wel te goeder ure de wrekende Nemesis spelen. Ja, heeren! laat voortaan alleen het toeval grootste zwakheid. Zelfzucht is de bron vao alle kwaad. Wie liegt pleegt misleiding, bedrog. Als het kind iets gedaan heeft, wat verboden was, en de ouders ondervragen het, dan zal het, nit vrees voor straf, öf zeggen het niet gedaau te hebben of zulk eene voorstelling vau bet gebeurde geven, dat geen straf kan worden toegepast. Bij ouderen is de oorzaak van het bedrog uiet anders. De vader liegt, als hg zgn kind, om goedkooper vracht te bedingen, voor jonger aangeeft dan het werkeljjü is. Da huisvrouw liegt, als zg laat zeggen, «niet thuis» te zjju, eenvoudig, omdat het met hareu arbeid beter uitkomt geen be zoek te ontvangen, of omdat zij op dit of dat bezoek volstrekt niet gesteld is. De koopman liegt, als hg, wetende, dat dit niet het geval is, waren aanprijst als dengdeljjk en solide, die den kooper zullen teleurstellen. De leider vau samenkomsten, van welken aard ook, liegt, als hg woorden spreekt naar het hart der menigte, hoewel hjj zelf van de waarheid Liet diep overtuigd is en dus alleen ten doel heeft, door de menigte toegejuicht te worden. In gezelligen kring liegt men, als vrien- deljjke woorden moeten dienen om zich aangenaam te maken bjj personer, in wier genegenheid men voordeel ziet, terwjjl men öf onverschillig öf vjjandig tegen hen gtstemd is. Men liegt.... maar vul nu de overige gevallen, vooral uit uw eigen leven, zelf in. Men ban liegen zelfs door te zwjjgen. Als er in uwe tegenwoordigheid kwaad van iemBnd gesproken wordt, terwjjl gjj weef, dat het niets dan laster is, dan maakt uw zwjjgen u tot een leugenaar war.t wie zwjjgt, stemt toe, zegt fcet spreekwoord. Het kan ook zgn, dat ge soms, over iemand sprekende, bjj voorkeur vertelt, wat er kwaeds van hem te zoggen valt, terwjjl ge met opzet vergeet, het goede te noemen, dat er in dien persoon wordt gevonden; ook dat is met opzet de waar heid verzwggen, dus liegen. Zoo handelt menig criticus, die, een boek beoordeelende, op de gebreken en onjuistheden het oog der lezers doet val- Ibd voor het schoone, het goede, dat er in is, wekt hg geen belangstelling welnu, ook dat is een lengen. Sommige mensehen zijn er zoo aan ge wend dingen ta zeggen, die met de waar heid in strijd zjjü, dat het hun eene tweede natuur wordt. Lust tot bluffen of grootspreken is er niet zelden de oorzaak van. Een jongen, graag groot willende sclijj- nen, geeft op, dat hg eene goed voorziene bears heeft, die, nagezien, slechts enkele centen bevat. Nu en dan hoort meu de leugeu prijzen als een handige of grappige eigenschap. Als iemand door leugen zich rjjk gemaakt heeft, noemt men hem een slimmerd, altijd, in geval men zelf liet de dupe is geworden van z'n bedrog; een mensch, die liegen kan «akof het gedrukt is» eu dat alles doet met het onnoozelste ge zicht ter wereld, vindt toejuichiug. Men moest er om weeDen, waut het staat afschuwelijk, afschuwelijk leeljjk. Wie het toejuicht, beeft zelf de waarheid niet lief. Ouders, herinnert ge u nog wel, hoe veel verdriet het u deed, toen ge uw kind op de eerste leugen hebt betrapt en ge daardoor tot 't inzicht kwaamt, dat er eene leelijke ploot was in het kinderhart? VriendeD, weet gjj nog hoe het u griefde, dat een vriend, wien gij vol vertrouwen hadt geschonken, u beloog? Dat deed u leed? om u-zelven? Neen, om dat kind, o<n dien vriend, niet waar Gjj weet in uwe beste uren wel, dat een lengen een bewjjs is van een slecht ge moed en dat een mensch er geheel door gedemoraliseerd wordt. «Eeu maD, een man, een woord, een woord,» zoo moest het ook bjj hen zijn. Daarom, keert tot u-zelf in en zoek eens jjverig, hoe krachtig die lust tot liegen bjj u is. Even onaangenaam gjj wordt aangedaan door anderer onwaarheid spreken, even onaangenaam is het dien anderen dat van u te ondervinden, te hoo- ren »n te zien. Wie liegt, verwosst het gemeenschaps leven onze medemenscb heeft recht op waarheid, op niets minder. Wjj zjju mede oorzaak, dat er zooveel wantrouwen heerrcht in huis, in den vriendenkring, in de maatschappg. De gedachte: zou het wel waar zjjD, wat zjj z6ggeo moes', althans wat ons betreft, niet behoeven op te komen. Gjj zjjt tooit verplicht te liegen, ge beieadigt u-zelf en de uwen. Waarheid alleeu kenmerkt den trouw- hartigen mensch, den eerljjken maD. Liegt nooit en de politie in deze zaak handelen, merkte mijnheer Gibbs op, doe also! de zaak u niet bekommert. Beide heeren beloofden het en namen afscheid. Toen zij in hun rijtuig stegen, betrad een ond afgeleefd man met sneeuwwitte haren het politiebureau. Daar ginds aan den anderen kant der straat schreed op dit oogenblik de Amerikaan, Be- nett, voorbij. Hij wierp een vluchtigen blik op het politiegebouw en bleef dan als verpletterd staan. Zijn bleek gelaat werd nog valer, zijne oogen nog dreigender. Wat hebben die twee menschen met de politie te doen? daebt bij, de handen tot vuis- f ten ballende. Dr. Wilson en die dikke Mor- j ley, die mij beiden vijandig zijn? Ik heb in derdaad geen tijd meer te verliezen, als maar die akelige litis nu iets van zich hooren liet Hij wenkte een huurkoetsier en liet zich naar de Beurs rijden, waar hij onder de gou den jeugd reeds vele vrienden telde. XXI. De laster wordt getuchtigd. Geen tien minuten na zijn aankomst ter Beurze, wist reeds iedereen, dat mijnheer Be- nett's verloving met Alice een feit was en de verloofde met allen ernst den lasteraar zijner bruid opspoorde. Geen mensch had meer aan die verloving ge dacht en derhalve had men de tongen ook Hevige stormen uit het Noord-Oosten hebben de Eogelsche kust geteisterd. Nabjj Sheerness is een groote bark op de kust geworpen de dienst tasscheu Folkestone en Boulogne is Zondag gestaakt, de equi page eener Fransche visschersschuit is door de visschers vau Sandgate gered. De boot van Dover naar Calais heeft in de laatste vjjf en twintig jaar niet zulk een weer te doorstaan gehad als Zondag alleen aan de kranige houding van den kapitein moet het te danken zgn, dat de boot niet met man en muis is vergaan. Lloyd deelt mede, dat negen Ijjkenzjjn aangespoeld op de kust bjj kaap Finistère. De correspondent der Times te Trallie, in Ierland, meldt, dat daar de kapitein en vjjf matrozen van een Amerikaansch schip zjju aangekomen, hetwelk op de kust is vergaan, op 130 mglen Noord-Noord-Oost van Trallie. Er bevonden zich nog 15 personen aan boord. De stoomboot Dover-Calais is Calais Zondag niet binnen kunnen loopen en moest naar Dover terugkeeren. In de Roomtch-Katholieke kerk St. James te Londen is een plechtig requiem gezongen voor Rustem Pasja. Ko ningin V i c t o r i a,de prins Van W ales, de hertogen van Connaught, Ca m bridge en Sakse n-C o b u r g hebben zich doen vertegenwoordigen. Ook vele vrijen teugel gevierd. Nu echter trachtte een ieder zich onschuldig te maken en de leugen taal op anderen te schuiven. Ten slotte bleef Edgar Virch als de eigenlijke bron waarin de belastering ontstaan was. Daar is bij, fluisterde men door de kringen der eenigszins verbaasde schare der gouden jeugd, die hare afzonderlijke plaats op de Beurs innam. Mijnheer Virch drong zich onbeschaamd naar voren en legde zijn vriend Benett de hand op den schouder. Ha, daar hebben we dien sir Virch, riep Benett. Ge kómt mij juist van pas Sir, om mijne verloofde, miss Alice Palmer, 1 aanstonds openbaar eerherstel te doen of wel u met mij te meeten. Wat moet dat be .eekenen! riep Edgar Virch, meer verrast dan toornig. Ge schijnt vandaag in geen bijzonder goede luim te zijn, sir Benett. En verloofd zegt ge? de grap is voortreffelijk, wilt ge dus toch nog Irancis opvolger zijn, ik Hij kon den zin niet voleinden, daar hij plotseling zulk eenen geweldigen slag in 't aangezicht kreeg, dat het hem geel en groen voor de oogen werd. Zoo, mijne heeren, Kal het lederen laste raar gaan, riep Benett met luide stem, en als mijnheer Virch voldoening verlangt, hij kan mij vinden in Grosvenor-Hotel of in Palmer's huis. Het onverwachte tooneel had eene groote menigte erbij gelokt, die voor Benett met ze kere bewondering plaats maakte, die zonder leden van het diplomatenkorps woonden de plechtigheid bjj. De heer Gladstone moet beslo ten hebben, zich na Kerstmis naar Biar ritz te begeven. Hoezeer het onderwjjs in Hougarjje oot- christeljjkt wordt, bljjkt wel hieruit, dat de voordracht aan de Kroon van den te benoemen Schoolraad, die uit twaalf ledea zal bestaan, elf joodsche candidateu en een christen candidaat bevat. Algemeen is bekend, dat de verkie zing van Dr. L u e g e r tot burgemeester van WeeneD, met de uiterste krachtsin spanning door de Joodach-liberale-partjj is bestredeD. Minder bekend is echter eene verkiezingsmauoeavre door zes joodsche meubelhandelaars in praktjjk gebracht, zjj dreigden een aantal scbrjjnwerkers met onttrekking van het werk, als zjj voor Dr. L u e g e r stemden. Onder beschuldiging van afzetterjj wer den zjj voor den Rechter gebracht. DeHongaarsche regeering heeft be» o- teD, dat, onder goedkearing van den Mi nister vau Binnenlandsche Zaken, vrouwen op de daar te lande gevestigde academiën kunnen worden opgeleid tot artsen en apothekers. Het programma der werkzaamheden omtreot het doorboren van den Simplon is door de Jura-Simplon-Maatscbappjj, door den federalen Raad en de Italiaan- eche regeering goedgekeurd. De Italiaansche regeering geeft geen subsidie, doch eg zal van haar invloed gebruik maken om de proviuciëu en de betrokken steden over te halen tot het storten eener som van vier millioen. Italië staat gedurende 99 jaar een som van 3000 franks per kilometer op Italiaansch grond gebied af; Zwitserland geeft 15 millioen fraubsde staat 4.500.000 franks en de belanghebbende steden 10.500.000 franks. Waar het in Italië naar toe moet, zal zich toch wel elk weldenkend meosch afvragen, nu de Minister van Oorlogeen nieuw militie-ontwerp zal indienen, waar door de lichting» van dit jaar met niet minder dan 80,000 man zou worden ver meerderd. Deze maatregel zou de oorlogs- begrooting met 41/, millioeu doen stijgen. Het schjjut er in dit land niet op eenige millioenen meer of minder aan te bomeo. De moeiljjbhedeD, zegt Crispi, welke er nog mochten zgn, zullen immers binnen een afzienbaren tjjd uit dsn weg worden geruimd De heer M o 1 m e n t i, wethouder van onderwjjs te Venetië, heeft bjj circu laire het herBtel van het godsdienstonder wijs en het gebed op de openbare scholen voorgeschreven. De gemeenteraad van Venetië heeft den wethouder met 41 tegen 7 stemmen in zgn optreden gehandhaafd tegen de joden en vrg metselaars, die hevig in verzet kwamen. Over een deel van Italië, ook over Elba, heeft een hevige orkaan gewoed. In het Noorden heeft het daarbij gesneeuwd en in het Zuiden bjj stroomen geregend, Te Tarjjn en te Acqui in Piemont groeten naar den uitgang schreed. Op Edgar Virch viel intusschen zulk een hagelbui van spotternij en scheldnamen, dat de ongelukkige blij was, toen hij eindelijk met halfgescheurde kleeren de plaats zijner schande verlaten en near huis rijden kon. Ook sir Benett steeg in een rijtuig, om zich naar Palmer's huis te laten voeren, waar hij den ouden heer met veel omhaal het zooeven beleefde tooneel vertelde. Welnu, dan wensch ik u geluk, zei Pal mer lachend, dan staat het huwel jjk niets meer in den weg. Ik zal voor alles zorg dragen. En middelerwijl moet ik naar New-York terug, riep Benett, alweer heb ik een telegram ontvangen; men verwacht mjj met de eerst volgende stoomboot. En die vertrekt? Binnen drie dagen, Sirl Hm, zoo gauw zal het niet gaan. Och, toch wel, als u maar alle mogeljjke pogingen wilt in 't werk stellen. We zullen miss Alice laten beslissen, sprak Palmer, ga heden nog met mij naar Richmond, sir. En nog iets; we zijn nu juist hier alleen; en zullen de huwelijksvoorwaarden maar aanstonds regelen. Ik geei mijne dochter een millioen als bruidschat, in mijn testament is Alice verder mijne eenige erfgename. Hier is de akte, wilt u zoo goed zijn, te teekenen oir? {Wordt vervolgd).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1