No. 2366. Zondag 1 December 895. 20ste Jaargang agite ma non agitate. EEftSTE~BUP. Ktesrecht-meeningen. BUITENLAND. BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Nog bijtijds. Bulgarije. België. Duitschland. Italië. Frankrijk. Oostenrijk-Hongarije. fiiMT. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Voor het buitenland c1,80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG. Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. J¥V M ALNTJENDRAT. 50 Cents. 7HS PRIJS DER ADVERTENTIEN. Van 16 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijda g-a v i» n d voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DA ÜBE Co. JOHNF.J ONESSucc., Parijs 31 bis Faubourg Montmartre. Als St. Nicolaas- of Kerstgeschenk bieden wjj onze aboucé's t o t 2 5 D e e e m- b e r a. s. aan de keurige uitgave Weber's GOLIATHmetrirch vertaald aoorprof. A. H. M. Rugtentegen den teer lagen prijs van 30 cents, franco per post 371/,, cents; in fraai linnen stempelband J 0.75, franco per post ƒ0.90. Onze abonné's kannen zich door deze t jj d e 1 ij k goedkoops aanbieding een nat tig en degelijk St. Nicolaas- of Kerstge schenk voor huisgenoot, vriend of kennis aanschaffen. De uitgave van Weber's GOLIATH ontving aanstonds bp zjju verschijnen een gunstig onthaal en werd door couranten en tijdschriften ten gunstigste beoordeeld. De prjjs voor m'et-abonnés op dit Blad, blijft ƒ1.gebonden ƒ1.50. Het onderzoek in de afdeelingen der Tweede Kamer van het ontwerp-Kieswet van den minister Van Houten beeft aanleiding gegeven tot een uitvoerig Ver slag, waarin de verschillende meeningen der Kamerleden in den breeds worden uiteengezet en toegelicht. Indien ten minste de Minister van Bin- nenlandsche Zaken het voornemen heeft op de verschillende opmerkingen te ant woorden, dan zal zjjn Memorie van Ant woord zeker ook een grooten om rang bezitten en dan heeft men dus nog hstl wat lectnur over het kiesrecht te wachten. Ondanks de onderscheiden standpunten vaak zeer breed worden toegelicht en naast en tegenover elkander zjjn gesteld, zal het toch voor eeu ieder eene on moge lijkheid genoemd worden om daaruit eenige gevolgtrekking te maken omtrent de kan sen der aanneming van de wet. Na, zoover is het gelukkig nog ni6t. Er zal nog eerst heel wat in de Tweede Kamer worden gesproken, eer de nieuwe Kieswet in het Staatsblad verschjjnt en zeker ook zal aan de aanhangige wet nog veel veranderd worden, voor zjj waardig zal worden gekeurd tot uitvoering te wor den gebracht. En dat is maar goed ook. Want wer kelijk, de minister Van Houten gaat wel wat te ver den democratischen weg op. Zoover als hjj zullen zeker niet velen willen gaan en dus kan men verwachten, dat zjjn wet, indien haar eenmaal het gelnk moge zjjn beschoren de goedkeuring der Staten Generaal te erlangen, hier en daar duchtig onder handen zal worden genomen. In deze meening werden wjj versterkt door de lezing van hetgeen in het Voor- loopig Verslag der Kieswet wordt gezegd over de wenscheljjkheid der kiesrechtuit breiding in verband tot het ontwerp-V a n Houten. Nadat aldaar het oordeel is medegedeeld FEUILLETON. 46. Vervolg VT( Benett las het stuk en zette er dan met Vaste hand zijn naam onder. -En hier, vervolgde Palmer, terwijl hij uit zijne geldkast een met elpenbeen ingelegd zilveren kistje nam, neem den bruidschat mee, Hijjn zoon, daar Alice wellicht in 't voorstel bewilligt. Hij overhandigde den verrasten Ameri kaan het kostbare kistje, dat papieren geld ter Waarde van een millioen bevatte en streek dan gedachtenvol met de hand over 't voor hoofd. De pijnlijke gedachte zijn eenig kind, dat een vorsteljjken bruidschat kreeg, de erfge name van millioenen, op zulke overhaaste wjjze gehuwd te zien, vervulde den fleren koop man met tegenzin. Geluk Palmer lachte bij dit woord. Rijkdom was geluk, anders niets op aarde. En zoo schudde hij de pijnlijke gedachte weldra af, daar zijne Alice immers met den rijksten erfgenaam van New-York huwen ging. Wanneer reizen we naar Richmond, Sir? vroeg Benett na eene pooze. Palmer raadpleegde zijn uurwerk. Reeds drie voorbij. We dineeren om vijf 8e doet immers mee? omtrent eenige leden, die het niet wen- scbeijjk achten om tot kiesrechtuitbreiding over te gaan, en voorts bet oordeel van vele andere leden, die beweren, dat de toestand en bet belang van land en volk eischen om spoedig een zoo ver mogeljjk gaande uitbreiding van het kiesrecht tot stand te brengen, wordt bet inzicht van een derde talrjjke groep van leden gere leveerd. Deze groep gaat van het stand punt uit, dat herziening van het kiesrecht eene politieke noodzakelijkheid is te noe men. Men wil zich dus hierin schikken, maar de wjjze, waarop die herziening zal tot stand worden gebracht, is niet on verschillig. Er waren leden, die van de uitbreiding volstrekt geen heil verwachtten, vooral in den tegenwoordigen tjjd, nu gewelddadig heden bjj werkstakingen, socialistische b3- toogingen en bandeloosheid bjj een deel der pers tengevolge van den verminderen den eerbied voor elke autoriteit en het gemis van godsdienst in toenemende mate de aandacht trekken; die, vreezende voor sociaal-democratische invloeden, slechts eene beperkte uitbreidiog konden bewilli gen, welke waarborg gaf, dat het overwicht zon bljjken bjj de rnstige gezeten bnrgers of die in eene uitbreiding alleen dan kon den bernsten, waaneer zjj geleidelijk en telkens op kleine scbaal geschiedde. An deren oordeelden, dat ruime uitbreiding alleen ban worden toegestaan, indien cor rectieven worden aangebracht om de daar uit voortvloeiende gevaren te temperen. Hieruit bljjkt dns, dat de wet-V a n Houten, indien zjj al waardig wordt gekeurd om als regeling van bet kiesrecht definitief te worden aangenomen, wel degeljjk op verschillende ponten zal worden gewjjzigd en dit in dien zin, dat de wijzi- gingea tegeljjbertpd beperkingen zullen wezeD. Aangenomen, dat herziening van het kiesrecht een politieke noodzakelijkheid is, dan meenen laatstbedoelde Kamerleden naar ons inzien terecht, dat met het oog op de maatschappelijke toestanden niet gedacht kan worden aan eene groote uit breiding van het kiesrecht, ten minste niet, wanneer er geen voldoende correc tieven worden aangenomen, waardoor de invloed van kwaadwilligen op staatkundig gebied geheel kan worden vernietigd. Evenmin als in het maatschappelijk leven kan worden toegestaan, dat kwaad willigen de gelegenheid hebben eeu over wegende rol te spelen en er dus maat regelen moeten genomen worden, waar door zjj belet worden hun kwade bedoe lingen ten uitvoer te brengen, moet ook op staatknndig gebied er voor worden ge waakt, dat zjj, die den ondergang van den Staat op het oog hebben, niet de macht in handen krjjgen om hun slechte oogmerken te volvoeren. Dat eischt niet alleen eene goede poli tiek, maar dat eischt ook de liefde voor het vaderland. Het gaat niet aan om te zeggen, dat een ieder in staat moet wezen door het uitbrengen van zjjn stem invloed □it te oefenen op de samenstelling van de Volksvertegenwoordiging. Het kiesrecht is geen natnurrecht, waarop een ieder kan aaospraak maken. Het is een recht, dat door de Overheid slechts mag worden Dat is heden onmogelijk. Sir Palmer, 'k Heb nog ongehoord veel te doen. Welnu, dan verwacht ik u morgen-ochtend 't Zuider station om 8 uur, Sir. Ik zal op tjjd zijn! Een handdruk en Benett zat in 't volgende oogenblik in zijn rijtuig, om naar zjjn hotel weer te keeren. De edele Horatio was als in een droom. Een millioen in den zak en binnen zes en dertig uur misschien de schoonste, de rijkste vrouw tot bruid? Was zijn geluk wel te begrijpen? XXII. Tomas Rissle. De oude man met zjjn sneeuwwit hoofd, die we na Wilson en Morley het politiebureau zagen binnengaan, vroeg daar naar het hoofd van politie en werd eveneens bij mijnheer Gibbs binnengeleid. De beambte onderzocht den oude met scherpen blik en bood hem met zijne gewone vriendelijkheid een stoel aan. Ik kom uit New York, aldus begon de grijsaard. Het gerecht aldaar heeft mij bevo len hierheen te reizen in zake een zekeren heer Benett. Nu ben ik hier om het schrijven van dat gerechtshof u te overhandigen. [ji orde, knikte mijnheer Gibbs eenen brief met zwaar zegel aannemende. Hoe is uw naam Sir? Thomas Rissle, om u te dienen, air! Zjjt ge een Amerikaansch geheim poli tieman? verleend aan ben, vau wie men vermoe den kan, dat zjj er een goed gebruik van zullen maken. Allen, die dus de bedoeling hebben oin den Staat te misvormen door het invoeren van maatregelen, welke on- mogeljjk tot heil van het volk kannen strekken, moeten van da stembus worden geweerd. Zulks is de wetgever verplicht tegen over de rustige bnrgers van den Staat. Ter wille van enkele schreeuwers mag men niet overgaan tot het schenken van het kiesrecht aan revolutionnairen, die slachti in eene omwenteling van het be staande de belangen van het Vaderland meenen te dienen. Indien de lens van algemeen stemrecht opging, dan zon men evengoed op maatschappelijk terrein de boosdoeners ban gang kunnen laten gaan en ze vrjj hun misdadige bedoelingen laten ten uitvoer brengen. Daarom, erkennende dat kiesrecbtber- ziening noodzakelijk is, moet in de aller eerste plaats worden gewaakt tegen eene bedenkeljjke uitbreiding. Het overwicht bjj de stembus mag niet plotseling wor den overgebracht bg een groep der samen leving, welke er misbruik van zou maken. Wjj erkennen, dat aan de tegenwoor dige kiesrechtregeling gebreken kleven. Ook moet in aanmerking genomon wor den, dat omtrent het kiesrecht door de vorige Regsering verwachtingen zjjn op gewekt, welke gedeeltelijk moeten bevre digd worden en dat de kiesrecht-qoasstie niet van de baan kan worden gebracht, door alles te laten big ven zooals het thans bestaat. Maar nevens die erkenning staat bjj ons de vaste overtuiging, dat het hoogst verstandig zou wezen om zich bg de aan staande regeling van het kiesrecht te laten leiden door de overdrijving, welke op dit gebied bjj velen wordt waargeno men. Alles toch wordt van het kiesrecht verwacht. Geheele verbetering van alle maatschappelijke kwalen, als lageloonen, langdurige arbeidstijd, werkloosheid,groote concurrentie op verschillend gebied, wordt tegemoetgezien van de vurig verlaagde kiesrecht-uitbreiding. Een dwaas, die dat alles gelooftEa nog dwazer Regeering, die zich door die overdreven voorstellingen zon laten bewe gen om toe te geven aan den drang van sommigen naar het algemeen stemrecht. Wij hopen daarom, dat bg de bespre kingen van de K;eswet in de Kamer het gevoelen van hen de overhand zal hon den, die slechts eene beperkte kiesrecht uitbreiding wenschen, eene uitbreiding, welke waarborg geeft dat het overwicht bjj de stembus bljjft bjj de rustige geze ten burgers. Dan alleen zal de voorgestelde kiesroohtregeling zgn in het belang van het vaderland en kan in dit opzicht de toekomst zonder vrees worden tegemoet gegaan. De Hertog t«d Parma, de vader der Bulgaarsche vorstin, wordt weldra te Sofia verwacht. De overkomst van den Hertog trekt zeer de aandacht met het oog op de bekende qnaestie betreffende Neen, Sirl ik was sinds mijne jeugd de dienaar, de vertrouwde vriend van mijnen heer zaliger John Benett. Reeds als knapen waren we onafscheidbaar, ofschoon hjj rijk, ik arm was. Zoo, zoo, het was eene goede gedachte van de New-Yorker rechtbank u hierheen te zenden, mijnheer Rissle, riep Gibbs verrast en verheugd uit, terwijl hij den brief opende en las. Ik mag u mijn volle vertrouwen schenken schrijft men mij hier, vervolgde de beambte. Gij zult mij bijstaan, om den booswicht, want met zoo iemand hebben we hier te doen, te vangen. Deel mij nn eerst mee, hoe de zaken daar staan. Mijn arme heer is vergiftigd geworden, Sir! Dat weet ik. Waar bevondt ge u op dat oogenblik mijnheer Rissle? Ik lag ziek te bed, toen Donaldson uit Indië terugkwam. Ge moet weten, Sir, dat John Benett een enkelen broeder bezat, die om zijn wangedrag door den vader onterfd werd en naar Indië getrokken was. Daar moest hij zijns vaders naam afleggen en dien zijner moeder aannemen: zoo noemde hij zich Do naldson. In Indië huwde hij, bleef echter daarna dezelfde verkwister en stierf eindelijk in diepe armoede. Na zijnen dood zorgde mijnheer voor de weduwe en haar zoontje. Hy wilde beiden echter niet zien, vóórdat de laatste een liink man zou geworden zijn, wijl hij hem dan met de dochter van den vriend zijner jeugd, (den heer Palmer hier in Londen) huwen en tot zijnen erfgenaam benoemen zou. de herdooping van den troonopvolger, prins Boris, tot lidmaat der Grieksche Kerk. Naar men beweert, heeft de Hertog zich tegen de geloofsverandering van zgn kleinkind ten sterkste verzet en daarom vreest men in Bulgarge, dat tengevolge van de reis van vorst F e r d i n a n d's schoonvader naar Bulgarjje, het geheele plan der berdoopings-quaestie in duigen zal vallen. Om door den doop in de Griek sche kerk van prins Boris, den weg te banen voor eene verzoening tusschen Ras- land en Bulgarge is dau ook al te bespot telijk. De heer Woeste heeft ia de Belgische Kamer een voorstel ingediend waarbjj tot het sluiten vaa een huwelijk door perso nen die den 21 jarigen keft jj 1 bereikt hebben (ea das meerderjarig zgn volgens de Belgische wet.) da toestemming der ouders niet meer vereischt wordt. Ia de kolenmijn te La Louvière heeft eergisteren-ochtend eene verzakking plaats gehad. Verscheiden werklui werden geheel bedolven, en pas 's middags waren zij aan 'g daglicht gebracht. Twee waren reeds overleden toen men deongelukkigen kon te hulp komen. Keizer Wilhelm heeft op den ver jaardag van prinses VonBismarck's dood, een grooten krans naar Friedrichs- ruh gezonden, bestemd om aan het portret der overleden vorstin te worden gehecht. Op de linten waren de keizerlijke initialen en de keizerskroon aangebracht. Da oude Von Bismarck moet zeer getroffen geweest zjj a met dit geschenk van zjjn Keizer. De navolgende vonnissen zgn weder uitgesproken. De socialistische uitgever van een vak blad voor werklieden in de bouwvakken to Hamburg, is wegens beleediging van den Senaat tot 8 maanden veroordeeld. Te Maunheim werd den sociaal-democra- tischen afgevaardigde B u e b eene boete van 25 mk. opgelegd wegens beleediging der politiede uitgever Hejmann te Berljjn is tot 200 mk. boete veroordeeld wegens aanhitsing tot gewelf, begaan door het uitgeven der vertaling van d", door Nederlandsche socialisten geschreven bro chure: «Onze aarde moet een paradgs zgn.» De Deensche tooneelspeler M a r x, door het gerechtshof te Flensburg vrijge sproken van de aanklacht wegens majes teitsschennis, heeft bg het ministerie van bnitenlandscbe zaken te Kopenhagen een eisch tot schadeloosstelling tegen de Duit- sche regeering ingediend wegens de schade hem berokkend door zgn volgens zgn beweren wederrechtelijk voorarrest van 3 weken. In de Italiaansche Kamer is de premier C r i s p i door zjjoe tegenstanders, de ra dicale afgevaardigden B a r z i 1 a en I m b r i a n i, hevig aangevallen. C r i s p i moet van plan zgn de zitting der Kamer te slniten, indien men het hem te lastig maakt. Vermoedelijk zal deze «Kleine Bismarck,» echter gesteund door zjjne vrienden den aanval weerstaan. Hg verklaarde met de meest mogelijke Daar brak in Indië de opstand uit. Wij boorden niets meer van hem, totdat eindelijk een brief van den jongen Donaldson aankwam, waarin bij den dood zijner moeder meiddeen zijnen oom smeekte, zich zijner te ontfermen. Mijnbeer, die zicb sinds lang reeds verwonderd had, dat zijns broeders weduwe zich tijdens het Indische oproer niet tot hem gewend had, was niet weinig vertoornd op den neef, stuurde hem intusschen nog immer geld en beval hem aan naar New-York te komen. Dit echter kon den jongen dwaashoofd, van wien niet de beste getuigenissen gehoord waren, weinig bevallen. Hjj bleef alzoo nog immer in Indië, totdat hjj ten slotte zijne aankomst in Februari van dit jaar aankondigde. Ilij kwam te New-York juist aan op 't oogenblik, dat mijnheer eenjicht- aanval had en ook ik bedlegerig was Nu moet ik nog bemerken, Sir dat mijnheer John Benett eens voor vele jaren een portret van den jongen Donaldson, waarop deze als knaap was voorgesteld, ontvangen had. De heer echter, die zich op den 20sten Februari 's avonds aan mijnheer voorstelde als Horatio Donald son zou in de verste verte niet op dit beeld geleken hebben. En toch hield John Benett hem zonder bewjjs voor zjjn neef? vroeg Gibbs verbaasd. O, die bewijzen bracht de jonge heer wel mee: de huwelijksakte en de trouwringen zijner ouders, alsook een portret zijner grootmoeder, John Benett's moeder namelijk dat hij aan mijnen heer schonk en een wettigheids- bewijs zijner persoon door de overheid van Ma dras opgesteld. Hoe kon de oom dan nog aan kalmte zich niet te zullen storen aan de heftige aanvallen zjjner tegenstanders. Hg weerlegde op zgn huichelachtige maaier de bewering, dat hg, ten opzichte van de kerkelijke politiek, een anderen weg heeft ingeslagen. Wel is waar heeft de Regee ring zich verzet tegen eenige bepalingen der garantie-wet, maar toch is men na verplicht deze wet te handhaven. Anders zonden daardoor ongeregeldheden kunnen ontstaan. «Immers» zeide hg «het Vaticaan, dat het doet voorkomen, alsof het zich niet met de garantie-wet kan yereenigen, zon zeker van deze gelegenheid gebruik maken en er tegen protesteeren, dat op dezs wet inbreuk wordt gemaakt. En het Vaticaan heeft nog grooten invloed, dank zjj de vrjjbeid, welke wjj' den Paos heb ben overgelaten, de organisatie der Ka tholieke kerk en de algemeene beweging, welke zich overal ten gunste des Pausen vertoont.» De onbeschaamde, hjj vertelde nog en hoe brutaaltot het Vaticaan het verzoek te hebben gericht 7ich te willen vereenigen met de garantie-wet omdat daardoor de vrijheid van den Hei ligen Stoel wordt verzekerd en alle rech ten worden gewaarborgd, welke de Pans noodig heeft. Zulke taal werd in de Ita liaansche Kamer toegejaicht De notaris van Cbatelcensoir, de heer Lefrance, is wegens verduistering van 445,000 franks door de rechters te An- xerre tot zes jaren gevangenisstraf ver oordeeld. De Fransche minister van justitie heeft een gerechteljjk onderzoek bevolen tegen Arthur Souligonx, die in de Panamazaak een dergeljjke rol zou gespeeld hebben als Arton, Mag men de geruchten gelooven,dan zullen door het chèqaeboek van Souligonx de oud-mi nisters Thévenet, d'Héredia en G r a n e t gecompromitteerd zgn. De vjjaaden van den nieuw benoemden burgemeester van Weenen, hebben er iets op gevonden om zgn herkiezing io een minder gunstig licht te plaatsen. Zjj heb' ben een aanklacht tegen Dr. L a e g e r ingesteld ter zake van eene redevoering, door hem eenigen tjjd geleden op een verkiezingsmeeting in een der voorsteden van Weenen uitgesproken. Welke woorden Dr. L neger moet gesproken hebben, is vooralsnog een geheim, het is op dit oogenblik moeiljjk te raden voor welke nitdrnkkingen eene vervolging tegen hem is ingesteld, hg gebruikt zoo dikwjjls woorden die op het kantje af zgn. De vervolging werd toegestaan in eene uiterst rumoerige bjjeenkotnst. Toen de vergadering geëindigd was, dankte Dr. L n e g e r den minister-president voor zgn verklaringmaar zeide tevens dat het volk van Weenen zich niet zon laten verleiden tot uitspattingen, waarop de Minister hoopte. «De liberale party zon big zgn, als er eens wat antisemieten werden doodgeschoten. «Dr. L n e g e r werd tot de orde geroepen. Eindeljjk weigerde het Hais met 153 tegen 52 stemmen de urgentverklaring. de waarheid twijfelen? Mijnheer Benett had in tusschen reeds lang aan zijn vriend, sir Palmer geschreven en hem de aankomst zijns neefs in begin van Maart aangekondigd, weshalve hjj dien zonder meer met de noodigc middelen en een brief nog in denzelidcn nacht op eene naar Europa vertrekkende stoomboot weg stuurde. Wie echter heeft uwen heer het vergift toegebracht P vroeg Gibbs, als de oude man zweeg. Daarvan zal ik aanstonds vertellen, S>ir! Het schielijke besluit van den neef op reis te zenden, was bjj Sir John Benett, die immer kort en ras in al zijne handelingen was, in t geheel niet te verwonderen, vooral daar men hem overal als een zonderling beschouwde. Ik kende hem beter. Hij had met mijnheer Do naldson, die van nu af weer Benett heette, ten afscheid eene fiesch wijn geledigd Daarbij heelt de booswicht, naar ik vast overtuigd ben, de glazen verwisseld en met het laatste glas zjjnen hem zoo vaderlijk liefhebbenden oom den dood in 't lijf gejaagd. Den volgenden morgen eerst werd de geneesheer gehaald, of schoon de zieke reeds urenlang zich slecht ge voeld had. Toen de smarten al te erg toena men en de arts van eene mogelijke vergifti ging sprakwerd de rest van den wijn, waarvan mijnheer gedronken had en die zich nog in zijn glas bevond, onderzocht. Daarin vond men gift, terwijl de n >g in de flesch zijnde wijn geen spoor daarvan bevatte. {Zie vervolg Tweede Blad.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1