No. 2375, Zondag 22 December 1895 20ste Jaargang. agite ma non agitate. De sympathie voor het kies recht. ItUITEMLA N 1) ABONNEMENTSPRIJS BUREAU: St. Jansstraat. Haarlem. 50 Cents. VI, PRIJS DER ADVERTENTIEN. Nog bijtijds. Oostenrij k-Hongarij e. Spanje. Engeland. Bulgarije. Italië. Servië. Amerika. MKT. Per 3 maanden voor Haarlemf 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1,10 Voor het buitenland 1)80 Afzonderlijke nummers 0,03 Dit blad verschijnt eiken DINSDAG, DONDERDAG en ZATERD AG Redacteu r-U i t g e v e r, W. KÜPPERS. MAmïUENSft Van 1--6 regels. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant jnd Advertentiën worden uiterlijk Maandag-, Woensdag- en Vrijdag-avond voor 6 uur ingewacht. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicitè Etrangère G. L. DA UBE Co. JOHN., F. JONES, Succ., Parijs Slbis Faubourg Montmartre. Belacheljjk zijn de pogingen, die door de voorstanders van het algemeen stem recht worden aangewend om bg het volk eenige sympathie te wekken voor hun streven. Men belegt vergaderingen, zendt manifestej in de wereld, organiseert op tochten tn agiteert op nog veel andere wgzen, en ondanks dat alles blgft de werkman koud voor de kiesrechtbeweging. Een schitterend bewijs hiervoor leverde de vergadering op, welke in de afgeloo- pen week door de Amsterdamsche Voiks- kiesvereeniging De Unie was uitgeschreven, en waarin men weder eens ovar de aan hangige kieswet van den minister Van Houten zou redekavelen en te betoogen, dat, wanneer deze voordracht tot wet wordt verheven, de eigenlijke arbeiders niet tot het kiesrecht zullen worden ge roepen. Waarschijnlijk om te zorgen, dat de redenaars niet voor leege stotlen zouden hebben te spreken, was vooraf aan de Amsterdamsche Werkliedenvereenigingen een manifest toegezond.n, waarin met ze kerheid medegedeeld werd dat de werk lieden van het kiesrecht verstoken zouden blgven. Aldus geprikkeld meende men, dat de opkomst van werklieden niet gering zou wezen. Men had achter buiten den waaid ge rekend. Slechts acht vereenigingen hadden afgevaardigden gezonden en al dadeljjk werd door den eersten spreker geconsta teerd, dat de slechte opkomst een bewjjs moest heeteD, dat de nieuwe beweging een doodgeboren kind is. Die spreker meende dan ook, dat het beste iu de ge geven omstandigheden zou wtzen om niets te vragen en te zorgen, dat het kiesrecht- ontwerp aangenomeu wordt. Geamendeerd zou die wet nog wel iets goeds kunneo uitrichten om het politiek leven op te wek ken, waarvan men den later gebruik zon kunnen maken. Daarom stelde die spieker namens de Amsterdamsche afdeeling der sociaal-democratische arbeiderspartij eene motie voor, om zooveel mogeljjk te agi- teeren voor h6t ontwerp Van Houten zooveel mogeljjk geamendeerd, waardoor de grenzen zoover mogeljjk geopend worden. Dat was al vast geen gunstig begin voor zulk een breed opgezette samet komst. Het rerder verloop der vergadering was even wel volkomen met den aanvang in over eenstemming. Een volgende spreker be weerde, dat het ontwerp-V an Honten geen stap vooruit moest heeteD. Hjj be toogde zelfs later, dat deze voordracht een stap achteruit was. Nog een redenaar zeide namens zjjne vereenigiug, dat deze niet wenscbte mede te werken aan eene agitatie voor de kies wet-V an Houten, daar de sympathie zoo gering is, dat men toch niets berei ken za', waarna de eerste spreker nog maals betoogde, dat hjj van eene beweging ▼oor algemeen kiesrecht voor bet oogenblik niets verwachtte, en dat net erg zou we zen, indien de beweging eens mislukte. Nadat nog andere spreberB in soortge lijken geest verklaringen hadden gedaaD, FEUILLETON. 56. (Vervolg.) Hij keerde naar 't landhuis weer. Francis blikte hem na met verbazing; had bij wel recht gehoord? Was 't geen droom? Haar bleet Sir Palmer staan en keek om. Hij wees lachend naar 't woudhuisje en ging dan verder. Zonder zich te bezinnen, stortte de jonge uwn voorwaarts, opende de deur en knielde in het volgende oogenblik neer voor haar, die hij meer dan zijn leven beminde. - O, Francis! Harald! Met dezen kreet viel hem Alice om den hals en drukte hare lippen op zijn voorhoofd. O, miss, stamelde hij, durf ik dan aan zooveel geluk gelooven? Mijnheer Palmer zeide mij... Dat ik u bemin, Harald! onderbrak zij hem hartstochtelijk, u alleen, o fiere, dierbare man! Dat ik sinds uw vertrek mij gevoelde a s een onttakeld schip op de kokende baren, at mijn hart riep om u en der menschen boosheid mij tot waanzin dreef. O zie de trotsche miss Palmer smeekt u, te'vergeten, dat eerst de hand Gods over haar komen moest °m haar hart haar gansch te doen kennen. Als Francis die woorden hoorde; twijfelde hij in j meer aan zijn geluk en de tijd vervloog minnekout, totdat emdeljjk de heer moest de Voorzitter de mededeeling laten hooreu, dat de Unie niet met de zaak zal doorgaan, wanneer de arbeiders er geen sympathie voor hebben. Er werd besloten nog eens eene vergadering uit te schrjjven om te beslissen, of men iets voor de agi tatie tot invoering van het algemeen kies recht zon kannen doen. Dat wai ongeveer het verloop van eene vergadering, waarmede men eens aan den volke, aan de Regeering en aan de Volks vertegenwoordigers wilde tooaen, hoe de arbeiders met smachtend verlangen nitzien naar een wet, waatbjj hun het kiesrecht wordt toegekend. Belachelijker kan het al niet, dat men vergadert om een zaak te behartigen en dat de een Da den ander verklaart, dat er geen sympathie voor te vinden is bjj degenen, voor wie dan toch in de allereerste plaats de vergadering was belegd. Ea dat geschiedde nog al in de stad Amsterdam, waar jaar en dag de arbei ders worden opgezweept, tot ontevreden heid en tot het eiscben van a&odeel in de samenstelling der Volksvertegenwoor diging, tan einde over korter of langer tjjd zelf de macht in handen te krjjgen. Het scbjjnt, a'sof bjj de werklieden de oogeu opengaan en zjj zich niet langer om den tuin willen laten leiden door zoo genaamde volksvrienden, die hunne ver betering van levensomstandigheden en al erlei andere idea'en hebben voorgespie geld van de invoering van het algemeen kiesrecht. Dit zon men ten minste mogen opmaken uit de weinige ingenomenheid, welke door de arbeiders thans aan dsn dag wordt gelegd, waar het betreft een dsr rechten, welk sedert zoo langen tijd werd v lorgesteld als de voornaamste e;scb, die niet langer onbevred gd mocht worden gelaten. Wjj hopen, dat onze Volksvertegen- wocrligers eens goed zallen letten op de remliatea van zulke vergaderu gm, als waa> van wjj bier boven enkele mededee- lingen deden. Deze bjjeenkomst zegt zoo duidelijk, welke beteekenis aan het streven naar algemeen kiesrecht moet worden toe gekend. Mfn kan daaruit zien, dat het geen volkswensch is om aandeel te hebben ia de samenstelling der Volksvertegen woordiging, maar dat het uitduitend en kele dwarsdrijvers zjjn, die van de invoe ring van het algemeen kiesrecht voor hen ztlf iets hopen en verwachten. De Kamerleden, die aan het Voorloopig Vers'ag der Kamer over de kieswet- Van Houten zoo hoog opgaven van de algemeene zucht naar kiesrechtuitbiei- diug en die betoogden, dat, waaneer de kieswet onveranderd werd aangenomen, spoedig in het laud eene nieuwe agitatie zou ontstaan, hebben zich, naar onze meening, werkeljjk laten misleiden door de enkele opwarmers, die zoo hoog opge ven van de sympathie van den werkman voor het verkrjjgen van kiesrecht. Gelijk wij reeds zeiden, de overgroote meerderheid der arbeiders is volstrekt koud voor de kiearechtuitbreiding. Zjj gevoelen et niets voor en verwachten er even weinig van. Zjj weDsehea natuurljjk allen verbetering vau bun levenslot en hebben zich voor een deel zand in de oogen laten werpen door hen, die bun verbetering Palmer zachtjes de deur opende en den bond zijner kinderen met een blij hart bezegelde. Tante Ellen was niet weinig verbaasd, toen zij de nieuwe verloving vernam. Maar haai ge- lukwensch was gemeend, toen zij Alice's geluk kige oogen, de wondere verandering zag; die bij de jonge bruid zoo plotseling was voorge vallen. Ja, dat is het voorkomen ecner echte bruid! meende zij lachend, en mijnheer Francis is een waar edelman, zoo schoon en zoo voor naam. Het verlovingsmaal was dan ook zoo lustig, alsof een Benett nimmer bestaan had voor de firma James Palmer. XXIX. Nog eens: Mijnheer Virchl Sir Palmer en Francis keerden nog dienzelf den avond laat naar Londen terug, terwijl Alice en tante Ellen op haar vaders wensch in Palmershouse blijvcu zouden, welken wensch hij onderweg aldus ophelderde. Wij moeten het vreeselijk drama, waarin die booswicht mijne dochter en mij gewikkeld heeft, eerst een weinig laten bedaren, het ver rassende en ongehoorde zich vertrouwen laten, voordat miss Alice zich weer in 't gezelschap vertoont. Te dien einde zal ik hare verloving, mijn zoon, bespoedigen. O, wat zijt ge goed, mijnheer Palmer, onderbrak hem Francis diep bewogen. Niet dat, Francis, ik handel ook in mijn hnnner levensomstandighedeu toezegden, wanneer het algemeen kiesrecht zou zjjn ingevoerd. Maar allengs zjjn de werklieden wjjzer geworden. Zjj zjjn gewoon geraakt aan de groote woorden, waarmede men hen eenigen tjjd heeft gevleid en beginnen in te zieD, dat het streven naar staatkun digen invloed voor hen geen voordeel kan opleveren. Nafuurlyk zullen er nog wel gevonden worden, die de theoritën der voorstanders van het algemeen kiesrecht bljjven aanhangen, doch de kern van den werkmansstand is er onverschillig voor geworden. En waar die sympathie do allengs ver dwijnt en onze Volksvertegenwoordigers voor zich zelf wel da overtuiging zullen bezitteu, dat de politieke wjjsheid van de werklieden al zeer weinig vrachten zal op leveren voor een goeden staatkundigen toestand, daar meenen wjj te mogen ver wachten, dat zjj bjj de aanstaande be handeling van de Kieswet het er niet op zullen aanleggen om het getal der kiezers zoo groot tnogeijjk te maken en hen iu het kiezerscorps zallen trachten op te ne men, die niet alleen er geen geschiktheid toe bezitten, maar er ook geen prjjs op steileD. Een goede kiesrechtherziening most tan doel hebban slechts aan die personen het kiesrecht te verleenen, die er een goed ge bruik van zullen maken, dat wil zeggen die kannen ea willen medewerken om een Volksvertegenwoordiging samen te stellen, welker leden het ware landsbelang begre pen en willen dienen. Doch dan kan er niet gedacht worden aan het algemeen kiesrecht, omdat er dan in het kiezers corps elementen de overhand zonden kry- geo, die het toeleggen op den ondergang van het land. Deze elementen behooren te worden geweerd, zelfs al zouden daardoor enkele personen of groepeu van personen van het kiesrecht verstoken bljjven, die daarop rechtmatige aanspraak zouden kun nen maken. Het is in ons oog beter, dat er eenigen, die er evenwtl geschikt voor zouden zjjn, niet medestemmen, dan dat, om aao enkele drjjvers voldoening te ge ven, da orde en rost in den Staat gevaar zouden loopen. Ia ieder geval kan een argument van de voorstanders vau het algemeen kies recht, nl. dat da arbeidsstand met ver langen haakt naar het oogenblik,waarop hem het kiesrecht zal worden geschonken, bij de behandeling der Kieswet gerust op zijde worden gesteld. Wart als men die werklieden uitzondert, welke onder den directen invloed staan van de enkele Volks leiders in ons land, dan gelooven wjj, dat er onder dea handwerksttand slechts een zeer kleine minderheid overblijft, die be- geerig is om den invloed te verkrjjgen op de vorming der Vertegenwoordiging. ver Keizer Frans Jozef heeft weereen bewjjs gegeven van zjjn welwillendheid en voor Hongarije eeu afzonderlijken Hof maarschalk benoemd. In het Oostenrjjksche Huis van Afn eigen belang tegenover de boosaardige wereld. Gij gaat dan met uwe jonge gade op reis naar 't vaste land en brengt de eerste weken door, waar het u bevalt Verdien ik dan zooveel geluk? mompelde (1e jonge man, wien alles nog als een droom toe scheen. De heer Palmer scheen die vraag wel niet gehoord, maar vermoed te hebben; hij boog zich, greep zijne hand en zei ernstig: God heeft het aldus beschikt, Francis! Hij heeft met zijnen geweldigen vinger aan mijn verblind hart geklopt en mij de rechte waarcle der menschen leeren kennen. Door u, mijn zoon, de plaats aan te wijzen, die u toe komt, handel ik weer als slim man, want ik verzeker mij een schat en behoud mijn kind. Wie wint dus er bij, gij of ik? Deze lachte en drukte zijn waardigen chef en vader de hand. Morgen rijden we ten diner weer naar Palmers-house, vervolgde de oude heer vroolijk. Houd de verloving nog een weinig geheim, ik zou de wereld graag op eenmaal verrassen. Zelfs onze oude dokter zal er niets van te we ten komen. Francis beloofde alles, wat Palmer van hem verlangde. Zeg eens, mijn zoon. is mijnheer Gerald met u teruggekeerd? Neen Sir. Hij bleef nog eenige dagen in mijne geboortestad en wilde dan eenige zaken in Berlijn afdoen, terwijl hij mij met de ge wichtige ontdekking naar Londen dreef. Onze wissels zijn trouwens gedekt, zooals ge weet. vaardigden heeft zich het schouwspel voorgedaan,dat de President een beroep deed op L u e g e r' s doctorstitel en daaraan voorafgegane academische oplei ding om hem tot de gematigdheid, on der welopgevoede menschen in gebruik, terug te roepen. Zoo iets trof Dr. L u e g e r niet, al meende men, dat hem in zijn rid derlijk optreden tegen schromelijke mis bruiken fatsoen moest worden geleerd. Een krachtig protest werd den Voorzitter naar het hoofd geslingerd, zoo zelfs, dat de zit ting voortjjdg moest worden gesloten. Men noemt tegenwoordig ook al in Oos tenrijk iemand onopgevoed, die de waar heid durft te spreken. Da Spanjaarden maken op Cuba in hun optreden tegeo de oproerlingen een arm zalig figuur. Volgens de laatste berichten van het oorlogsveld bevindt G o m e z, de bevelhebber der Cubanen, zich met een troepenmacht van 6000 man aan de oevers vau de Hanabana, die de provincie Ma- tanzas begrensthjj heelt ook kanonnen bij zich en wil in Matanzas een inval doen. De Spaanscne bevelhebber M a r ti n e z Campos moet twee kolonnes hebben uitgezonden om de achterhoede van M a- ceo eu Gomez te verontrusten. De rol len sch|jnen dus verwisseld te zjjn. Een telegram uit Havana deelt mede, dat de Spanjaarden in de provincie San tiago 3000 opstandelingen hebben versla gen. Daarbij moeten veertig opstandelin gen zjjn gedood en negentig verwond. De verliezen der Spanjaarden bestonden uit zeventien dooden en drie-en-vjjf ig ge wonden. Daaronder waren vijf officieren. De gespannen toestand tusschen de Ver- eeuigde Siateu en Eugelaud, ten aanzien van C I e v e I a n d's Boodschap over de grens-quaestie van Venezuela, zal de di plomatieke onderhandelingen tot afdoening van zaken bespoedigen. Men verwacht dat Amerika aan zjja eisehen kracht zal bij zetten. Met het oog hierop zija aan den Gou.erneur van Britsch-Gnyana reeds in- rtructiën gezoudeD. H t scbjjnt toch maar vast te staan, dat pries Ferdinand zjja zoon zal opof feren aan zjjn eerzucht, nu ia de Bal- gaarscbe Sobraoje de minister S t o 1 o ff gisteren weer heeft verklaard, dat KrooD- prins B o r i 8 op 3 Januari tot de Grieksch- orthodoxe kerk zal worden overgedoopt. De sluwe Italiaansche premier Cr i s p i heeft in de Kamer van Afgevaardigden nn de boel in Afrika in bet honderd loopt eraan herinnert, dat de Afrikaan- sche onderneming niet zjjn werk is. Hp zeide, een andere Afrikaansche politiek ge wild te bebbeD. Hij herinnerde aan de uitnoodiging van Engeland om met haar samen te handelen, ten einde den opstand van Arabi-Pasja te onderdrukken. Reeds in '85 bleek het, dat waar de vlag ontrold was, meD iu Massowa blgven moest en dat men de toestanden in hetgeheele land verbeteren moest. Het is een eer voor Italië door koning M e a e 1 i k aangeval- Ja, ja, 't verheugt me, nikte Palmer, na denkend uit het rijtuig turende, als ware hem plotseling eene ernstige zaak in 't geheugen gekomen. Daar valt me eensklaps in, begon hij na een poos, dat ge mij voor eenigen tijd eene opheldering zijt schuldig gebleven, mijnheer Francis. En waarin bestaat die, Sir! Hm, ge weet, de geschiedenis van het goudvospaard der Koningin. Die gaf toenmaals tot menige bedenking aangaande uwen geestes toestand aanleiding, Sir. Ik hoop, dat ge mij heden mijne openhartigheid niet ten kwade zult duiden, mijn waarde zoon. -T- Gewis niet, Sir! hernam de jonge man lachend en ik zal u graag de gewensebte op heldering geven, ofschoon ik vreezen moet, een weinig aanmatigend te schijnen. Ik bracht door toeval een paar wild geworden paarden, die aan de Koningin behoorden, tot stilstand, waarbij mijn paard dood bleef. Wel of niet wel, men nam mij mee naar 't paleis van Buckingham om mij een ander paard uit den koninklijken stal te kiezen. Zoo kwam het, dat ik den prachtigen goudvos voor eenen spot prijs kocht, daar ik mij een eenvoudige plichts vervulling niet wilde laten betalen. Dat is alles! En die geschiedenis hebt ge heelenal ver zwegen, Francis! riep Palmer verbaasd. Wien hebt ge dan eigenlijk het leven gered, gij ge lukskind? Het was eene der Koninklijke princessen en eene hofdame, geloof ik, Sir. len te zjjn, omdat Italië aan dezen vorst den slavenhandel had verboden. Italië heeft Sjoa nooit willen veroveren. Generaal Baratieri heeft in de meening ver keerd dat hg geen versterking zon noodig hebben. De nederlaag van generaal A m- b a 1 a g h i kan niet aan het Kabinet ge weten worden. Voor het oogenblik vraagt de regeering alleen de middelen om in de behoeften te voorzien, met de belofte dat zjj zich geen enkele daad buiten het noodzakelijke veroorloven zal, maar wel alles zal doen wat voor de eer van de vlag noodig is. Met het oorlogsschip Umberto /zgn uit Napels naar Massana de aanvnllings- troepen vertrokken, om de troepen m Afrika te versterken. De Italiaansche troepen hebben in de Abessiniërs geduchte tegenstanders. In een artikel der Kölnische Ztg. wordt berekend dat koniDg Menelik de volgende troe- penafdeelingen in het veld ban brengen, en waarschjjnljjk ook in het veld gebracht heeft: 20.000 SjoaneD, (waaronder 15.000 die met geweren bewapend zgn) 20.000 (18,000) krijgslieden uit Harrar, onder M a k o n n e n; 15.000 (10.000) uit Ara- hara, onder M e n e I i k 's zwager Olie, 15.000 (10.000) Wollo-Galla's onder Mi- kaël. Te zamen 70.000 maD, waaronder 53,000 met geweren bewapend. De troe pen van ras Makonnen zjjn het best bewapend, voor een deel met vroeger door de Italianen geschonken Vetterli-geweren. Majoor Galliano, die te Makalle bevel voers, seinde dat de vyand nog niet in het gezicht van die plaats gekomen is, en dat in zjjn kamp ernstige verdeeldheid onder de soldaten heerscht. De Italiaansche krnieer Etruria, die te Port Said lag, heeft bevel gekregen, langs de kast der Roode Zee en van de golf van Aden te kruisen om te waken tegen bet binnensmokkelen van wapens en krggs- benoodigdbeden voor de Abessiniërs. De advocaat Pi nel li, zoon van den Kabinetschef van C r i s p i, heeft den afgevaardigde Barzilaï, dien hg op straat ontmoette, een slag in het gezicht gegeveD. Barzilaï sloeg er met zgn wandelstok op los, tot agenten P i n e 11 i e arresteerden. Deze is weer losgelaten, maar, hrewel Bazilaï geen klacht heeft inge diend, wordt er een strafvervolging tegen dea aanvaller ingesteld. Koningin Nathalie is te Belgrado aan gekomen met het voornemen daar eenigen tgd te blgven. Of papa Milan ook komt wordt zeer in twgfel getrokken. De Koningin heeft aan onderscheidene partjj-leiders audiëntie gegeveD, een be- wjjs, dat hare komst, zooal «met vrede», dan toch niet zonder staatkundige bij bedoelingen is. De President van het Gerechtshof te Chattanooya, Teuessee (Ver. St.), Mr. Snodgrass, heeft in de gerechtszaal twee revolverschoten gelost op den advo caat Beasley, die zich in zgn pleidooi beleedigend over hem aitliet. De advo caat werd ernstig gewond aan een arm. De heer S n o d g r a s s stelde zich in handen van de politie. Zoo, ge gelooft, het is verbazend, hoe ge dat zoo eenvoudig vertelt, riep Palmer, van verwondering beide handen in elkander slaande, en ik zelf verdacht u van waanzin. Neen dat is nooit gehoord. Maar Sir! sprak Francis nederig. Neen, ik herhaal' 't, 't is ongehoord, dat ge die geschiedenis dien schurk niet in 't aan gezicht wierp, toen zelfs de ellendige miss Virch het waagde u te bespotten! Maar, sir Palmer, hoe zou eene miss Virch mij kunnen beleedigen? Dat is waar, nikte de oude heer hem de beide handen drukkende. Ge staat zoo hemel hoog verheven boven de menschen, dat zulke bespottingen machteloos zjjn. En toch was het bijna den gemeenen schurk gelukt, twee der edelste menschen, gjj en mijne Alice, in den afgrond des verderfs te storten. Het was mijnheer Virch die den laster over mijne doch ter rondbazuinde, en ik zelf zal er de Dron van opsporen. Ge zult weer aan Benett uitkomen, be merkte Francis. Juist daarom wil ik voor de verloving licht in de zaak brengen; ik ben het mijne dochter en u verschuldigd.mjjnlieer Francis! Daar zjjn we reeds aan mijne woning. Goeden nacht, het rjjtuig zal u naar de uwe brengen. Morgen ochtend vind ik u weer op uwe post in de City. Voordat Francis antwoorden kon, was de oude heer reeds uit het rijtuig, dat nu met den jongen man voortrolde. Behoef ik te vermelden, dat ia ,u

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1895 | | pagina 1